fbpx
วิกิพีเดีย

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา

มหาอำมาตย์โท นายพลตรี เจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 64 และองค์ที่ 14 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ และทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครองค์สุดท้ายของนครน่าน ก่อนจะมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองของสยามประเทศ ในปี พ.ศ. 2475 เป็นราชโอรสในเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 62 และเป็นพระอนุชาต่างเจ้ามารดากับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา
เจ้านครน่าน
เจ้าผู้ครองนครน่าน
องค์ที่ 64 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
ราชาภิเษก11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462
ครองราชย์11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 - 17 สิงหาคม พ.ศ. 2474
รัชกาล13 ปี
อิสริยยศเจ้าประเทศราช
ก่อนหน้าพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช
ถัดไปยกเลิกตำแหน่ง
ชายาเจ้านางศรีโสภา (ชายาเอก)
เจ้านางบัวทิพย์
เจ้านางศรีคำ
พระราชบุตร9 คน
พระนามเต็ม
เจ้ามหาพรหมสุรธาดา นันทบุราธิวาศวงศ์ บรมราชประสงค์สฤษดิรักษ์ นิตยสวามิภักดิ์อาชวาศัย ประสาสนนัยวิจิตร กิติคุณาดิเรก เอกโยนกมหานคราธิบดี เจ้านครน่าน
ราชสกุลณ น่าน สายที่ 3
ราชวงศ์ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
พระบิดาเจ้าอนันตวรฤทธิเดช
พระมารดาแม่เจ้าขอดแก้วเทวี
ประสูติ17 ตุลาคม พ.ศ. 2389
เจ้ามหาพรหม
พิราลัย17 สิงหาคม พ.ศ. 2474 (84 ปี)

พระประวัติ

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา มีนามเดิมว่า เจ้ามหาพรหม ประสูติเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2389 เป็นโอรสในเจ้าอนันตวรฤทธิเดช ประสูติแต่แม่เจ้าขอดแก้ว และเป็นอนุชาต่างเจ้ามารดาในพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช และมีพระโสทรขนิษฐา 1 องค์ คือ เจ้านางยอดมโนลา

อิสริยยศและบรรดาศักดิ์

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้านครน่าน ทรงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ และพระยศทางทหาร ดังนี้

  • ในปี พ.ศ. 2436 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นเจ้าราชวงศ์ นครน่าน
  • ในปี พ.ศ. 2443 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าอุปราช นครน่าน และทรงดำรงตำแหน่งเสนามหาดไทยจังหวัดน่าน
  • ในปี พ.ศ. 2461 ได้รั้งตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครน่าน
  • ในปี พ.ศ. 2462 ได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้ามหาพรหมสุรธาดา นันทบุราธิวาศวงศ์ บรมราชประสงค์สฤษดิรักษ์ นิตยสวามิภักดิ์อาชวาศัย ประสาสนนัยวิจิตร กิติคุณาดิเรก เอกโยนกมหานคราธิบดี เจ้านครน่าน

พระยศพลเรือน

  1. พ.ศ. 2454 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น อำมาตย์เอก
  2. พ.ศ. 2460 ได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น มหาอำมาตย์โท

พระยศทหาร

  1. พ.ศ. 2448 ได้รับพระราชทานยศเป็น นายพันโทพิเศษ ในกรมทหารราบที่ 18
  2. พ.ศ. 2454 ได้รับพระราชทานเลื่อนยศเป็น นายพันเอกพิเศษ ในกรมทหารราบที่ 18
  3. พ.ศ. 2461 ได้รับพระราชทานเลื่อนยศเป็น นายพลตรีพิเศษ ในกรมทหารราบที่ 18

พระยศเสือป่า

  1. พ.ศ. 2461 ได้รับพระราชทานยศเสือป่าเป็น นายกองเอกเสือป่า ในกองเสือป่าจังหวัดน่าน

พิราลัย

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา ถึงแก่พิราลัยในวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2474 ด้วยโรคชรา สิริอายุได้ 85 ปี

การพระราชทานเพลิงศพ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มหาอำมาตย์โท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทศศิริวงศ์ สมุหเทศาภิบาลมณฑลพายัพ เสด็จแทนพระองค์ พร้อมด้วยเจ้าพนักงานภูษามาลา กรมสนมพลเรือน ในการพระราชทานเพลิงศพเจ้ามหาพรมสุรธาดา โดยพระราชทานโกศโถประกอบศพ มีฐานตั้งรองโกศ 1 ชั้น พร้อมด้วยเครื่องอิสริยยศ ฉัตรเบญจาตั้ง 4 คัน มีประโคมกลองชะนะ 10 จ่าปี 1 ตั้งแต่วันที่ 29 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474 (นับตามสากลเป็น พ.ศ. 2475) ครั้นถึงวันที่ 3 มีนาคม เวลาบ่าย จึงได้พระราชทานเพลิงศพ ณ สุสานดอนชัย ตำบลในเวียง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน

พระโอรส-ธิดา

เจ้ามหาพรหมสุรธาดา มีโอรสและธิดา รวม 9 คน อยู่ในราชตระกูล ณ น่าน มีนามตามลำดับ ดังนี้

  1. ในเจ้าศรีโสภา จ.จ. ชายาเอก มีโอรส 3 องค์ และธิดา 1 องค์ ได้แก่
    1. เจ้าสุริยวงศ์ (น้อยอินทนนท์ ณ น่าน) สมรสกับเจ้าเกี๋ยง ณ น่าน มีโอรสธิดาได้แก่
      1. ร้อยโทเจ้าวรญาติ (เจ้าน้อยมหายศ)
      2. เจ้าบัวคำ
      3. เจ้าน้อยสาร
      4. เจ้าชื่น
      5. เจ้าหนานบุญผาย
      6. เจ้าน้อยข่ายแก้ว
    2. เจ้าบัวเขียว สมรสกับเจ้าราชวงศ์ (สุทธิสาร ณ น่าน) มีธิดาได้แก่
      1. เจ้าดาวเรือง
      2. เจ้าเมฆวดี
      3. เจ้าบุญตุ้ม
    3. เจ้าบุรีรัตน์ (ขัติยศ ณ น่าน) สมรสกับเจ้านางจันทรประภา ณ น่าน มีโอรสธิดาได้แก่
      1. เจ้าประทุม
      2. เจ้าประยูร
      3. เจ้าประคอง
    4. เจ้าราชบุตร (หมอกฟ้า ณ น่าน) สมรสกับเจ้าบุญโสม ณ น่าน มีธิดาได้แก่
      1. เจ้าจุมปี
      2. เจ้าบัวมัน
      3. เจ้าโคมทอง
  2. ในเจ้าบัวทิพย์ ณ น่าน มีโอรส 3 องค์ ได้แก่
    1. เจ้าธาดา (นามเดิม เจ้าแก้วพรหมา)
    2. เจ้าเมืองพรหม (นามเดิม เจ้าขี้หมู)
    3. เจ้าสุรพงษ์ (นามเดิม เจ้าจันต๊ะคาด)
  3. ในเจ้าศรีคำ ณ น่าน มีโอรส 1 องค์ และธิดา 1 องค์ ได้แก่
    1. เจ้าสนิท หรือ เจ้านิด
    2. เจ้าลัดดา (นามเดิม เจ้าหมัดคำ)

พระกรณียกิจที่สำคัญ

สร้างโอสถสภาขึ้นท่ีจังหวัดน่าน

พ.ศ. 2368 เจ้าราชวงศ์ (เจ้าสุทธิสาร ณ น่าน) พร้อมด้วย เจ้ามหาพรหมสุรธาดาฯ และเจ้านายบุตรหลาน ได้ร่วมกันสร้างโอสถสภาขึ้นท่ีจังหวัดน่าน เพื่ออุทิศถวายเป็นพระกุศลแด่พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ พระเจ้านครเมืองน่าน (ผู้เป็นพระเชษฐาต่างพระมารดา) กระทรวงมหาดไทยได้นําความกราบบังคมทูลพระกรุณาทราบฝ่าลอองธุลีพระบาทแล้ว ทรงอนุโมทนาในส่วนกุศลสาธารณประโยชน์ในคร้ังนี้ด้วย

ถวายช้างเผือก

พ.ศ. 2468 พบช้างสีประหลาดที่เขตเมืองนครน่าน โปรดเกล้าฯให้เจ้าพนักงานกรมช้างต้นและกรมศิลปากรข้ึนมาตรวจลักษณะพบว่าเป็นช้างในลักษณะจําพวกอัฐคช 8 ชื่อว่า "ดามหัศดินทร"

การสร้างท่าอากาศยานน่าน

ในปี พ.ศ. 2458 เจ้ามหาพรหมสุรธาดา ทรงบริจาคทุนทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อซื้อเครื่องบินให้แก่กองทัพอากาศ จำนวน 1 ลำ ซึ่งต่อมาพระองค์มีพระประสงค์จะชมเครื่องบินลำที่พระองค์ซื้อให้แก่กองทัพอากาศ จึงได้นำความปรึกษากับอำมาตย์เอกพระวรไชยวุฒิกรณ์ ปลัดมณฑลพายัพ เพื่อจัดสร้างสนามบินขึ้น เมื่อพระวรไชยวุฒิกรณ์เห็นชอบแล้ว จึงได้เกณฑ์แรงงานราษฎรทำการถากถางโค่นต้นไม้บริเวณตำบลหัวเวียงเหนือเพื่อสร้างสนามบินขึ้น โดยใช้เวลาในการสร้างประมาณ 3 ปีเศษ จึงแล้วเสร็จ และทางกองทัพอากาศจึงได้นำเครื่องบินแบบ “เบเก้” จำนวน 3 ลำ รวมทั้งลำที่เจ้ามหาพรหมสุรธาดา ได้ทรงบริจาคทุนทรัพย์ส่วนพระองค์ซื้อให้ บินจากกองทัพอากาศดอนเมืองถึงสนามบินน่านสำเร็จและลงอย่างปลอดภัย ครั้นเมื่อเครื่องบินได้กลับไปแล้วก็มิได้ใช้สนามบินนี้อีก คงปล่อยทิ้งไว้และได้รับการบำรุงรักษาตามสมควร

รับเสด็จรัชกาลที่ 7 คราวประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือ

เมื่อปีพุทธศักราช 2497 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 เสด็จประพาสมณฑลพายัพ (หัวเมืองฝ่ายเหนือ) ในครั้งนั้นได้จัดพิธีถวายการต้อนรับอย่างมโหฬารสมพระเกียรติ ได้รับขบวนรับเสด็จตั้งแต่สถานีรถไฟเชียงใหม่จนถึงที่ประทับ

เมื่อวันที่ 23 มกราคม พุทธศักราช 2469 ทางการได้จัดพิธีทูลพระขวัญขึ้น โดยปลูกพลับพลาทองบริเวณหน้าศาลากลางจังหวัด พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้าและฝ่ายในพร้อมด้วยพระราชชายา เจ้าดารารัศมี เจ้านายในมณฑลพายัพตลอดจนอาณาประชาชนเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระราชนกูล สมุหเทศาภิบาล กราบบังคมทูลเบิกกระบวนแห่พิธีทูลพระขวัญแล้ว จึงถึงกระบวนเครื่องพระขวัญของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยมีเจ้านายฝ่ายเหนือฟ้อนนำขบวน ประกอบด้วย เจ้าแก้วนวรัฐฯ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เป็นผู้นำพานทองพระขวัญขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อม ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้าจามรี ภริยาเจ้าแก้วนวรัฐ นำพานทองพระขวัญทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายสมเด็จพระบรมราชินี บายศรีและโต๊ะเงิน เครื่องเสวย เจ้านาย ณ เชียงใหม่ยกขึ้นไปตั้งหน้าพระเก้าอี้ที่ประทับทั้ง 2 พระองค์ พระราชชายา เจ้าดารารัศมี, เจ้าจามรี, เจ้ามหาพรหมสุรธาดา, เจ้าแก้วนวรัฐ, เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ซึ่งเป็นผู้ทำพิธีทูลพระขวัญขึ้นบนพลับพลานั่งหน้าพระที่นั่งตามลำดับ แล้วเจ้ามหาพรหมสุรธาดาฯ เจ้าผู้ครองนครน่าน ซึ่งมีชนมายุอาวุโสที่สุดอ่านคำกราบบังคมทูบเชิญพระขวัญ

ในขบวนฟ้อนแห่เครื่องทูลเชิญพระขวัญมีเจ้าผู้ครองนครและเจ้านายฝ่ายเหนือนำหน้าขบวน มีรายพระนามและรายนาม ดังนี้

  • คู่ที่ 3 เจ้าบุรีรัตน์ เมืองนครเชียงใหม่ คู่กับ เจ้าไชยสงคราม เมืองนครเชียงใหม่
  • คู่ที่ 4 เจ้าราชภาคินัย เมืองนครเชียงใหม่ คู่กับ เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ เมืองนครลำพูน
  • คู่ที่ 5 เจ้าไชยวรเชษฐ เมืองนครเชียงใหม่ คู่กับ เจ้าเจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ เมืองนครเชียงใหม่
  • คู่ที่ 6 เจ้าประพันธ์พงศ์ เมืองนครเชียงใหม่ คู่กับ เจ้าไชยสงคราม เมืองนครลำปาง
  • คู่ที่ 7 เจ้ากาวิลวงศ์ ณ เชียงใหม่ กับ เจ้าวงศ์เกษม ณ ลำปาง

เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินี เสด็จลงจากช้างพระที่นั่งแล้ว หมอช้างพระที่นั่งกราบบังคม 3 ครั้ง เสด็จพระราชดำเนินจากเกยขึ้นสู่พลับพลาทอง มีเจ้านายผู้หญิงโปรยข้าวตอกดอกไม้นำเสด็จเพื่อความเป็นสิริมงคล คือ หม่อมเจ้าหญิงฉัตรสุดา ในพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงกำแพงเพชรอัครโยธิน กับเจ้าบุษบง ณ ลำปาง บุตรีเจ้าบุญวาทวงศ์มานิต โปรยนำเสด็จฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ส่วนเจ้าวงศ์จันทร์ ณ เชียงใหม่ บุตรีเจ้าราชบุตรกับเจ้าแววดาว บุตรีเจ้าราชวงศ์ โปรยนำเสด็จสมเด็จพระบรมราชินี

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินี ประทับพระที่นั่งบนพลับพลาทอง ทอดพระเนตรกระบวนแห่ช้างหลวงเดินผ่านถวายตัว เมื่อเดินผ่านหน้าพลับพลาแล้วเลี้ยวไปเข้าเกยศาลารัฐบาลทางด้านเหนือ ฝ่ายพวกฟ้อนสำหรับต้อนรับของหลวงซึ่งจัดไว้ 4 คน ก็ออกฟ้อนรับที่หน้าพลับพลา ได้แก่ หม่อมเจ้าฉัตรสุดา ในพระเจ้าพี่ยาเธอกรมหลวงกำแพงเพชรอัครโยธิน,เด็กหญิงอรอวบ บุตรีพระยาเพ็ชรพิไสยศรีสวัสดิ์,เจ้าแววดาว บุตรีเจ้าราชบุตรและเจ้าอุบลวรรณา บุตรีเจ้าบุรีรัตน์ เจ้านายชายหญิง เมื่อฟ้อนมาถึงหน้าพลับพลาแล้วจึงนั่งลงถวายบังคม เจ้านายผู้ชายเดินขึ้นนั่งบนพลับพลาที่พื้นลดทางขวาที่ประทับ เจ้านายผู้หญิงเดินขึ้นไปนั่งบนพลับพลาที่พื้นลดทางซ้ายที่ประทับ จากนั้นเจ้าแก้วนวรัฐนำพานทองพระขวัญขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้าจามรีภริยา เจ้าแก้วนวรัฐ นำพานทองพระขวัญทูลเกล้าทูลกระหม่อม ถวายสมเด็จพระบรมราชินี แล้วเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน จึงเป็นผู้อ่านคำกราบบังคมทูลเชิญพระขวัญ ในระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินี เสด็จประพาสเมืองเชียงใหม่นั้น ทางราชการได้จัดเตรียมการรับเสด็จที่วัดพระสิงห์ ซึ่งสร้างปะรำพิธีขนาดใหญ่บริเวณด้านเหนือของวิหาร ส่วนด้านหน้าของพระวิหารจะปลูกปะรำไว้สำหรับข้าราชการนั่งเฝ้า ภายในวิหารหลวงยกอาสน์สำหรับให้พระสงฆ์นั่ง 200 รูป ส่วนวัดต่าง ๆ ที่จะเสด็จประพาสรวมถึงกำแพงเมืองซึ่งมีหญ้ารกรุงรังอยู่นั้น ก็ให้มีการแผ้วถางโดยมีหลวงพิศาลอักษรกิจ นายอำเภอช่างเคิ่ง (แม่แจ่ม) เป็นเจ้าหน้าที่ ส่วนการทำถนนไปวัดเจ็ดยอด และวัดกู่เต้านั้น ก็ให้มีการแผ้วถางบริเวณข่วงสิงห์ ข่วงช้างเผือกตลอดจนปรับปรุงถนนห้วยแก้ว โดยมีเจ้าราชสัมพันธ์ นายอำเภอบ้านแม (สันป่าตอง) กับนายสนิท เจตนานนท์เป็นเจ้าหน้าที่ ในการทำถนนแยกจากถนนลำพูนไปยังโรงพยาบาลโรคเรื้อนแมคเคน มีนายอั๋น เขียนอาภรณ์ ปลัดอำเภอรักษาราชการแทนนายอำเภอสารภีเป็นเจ้าหน้าที่ ส่วนการแต่งพื้นที่บริเวณศาลารัฐบาล บริเวณโรงช้าง และโรงเรียนตัวอย่าง (โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย) มีนายแดง ลิลิต นายอำเภอสะเมิง เป็นเจ้าหน้าที่

ที่มา : จดหมายเหตุเสด็จเลียบมณฑลฝ่ายเหนือและเจ้าผู้ครองนครฝ่ายเหนือ พุทธศักราช ๒๔๖๙

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เหรียญราชอิสริยาภรณ์

พงศาวลี

อ้างอิง

  1. https://th.m.wikisource.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3_%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_%E0%B9%91%E0%B9%90
  2. ราชกิจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่องแต่งตั้งตำแหน่งเจ้าผู้ครองจังหวัดน่านแทนตำแหน่งที่ว่างอยู่, เล่ม 35, 28 เมษายน พ.ศ. 2461, หน้า 223
  3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรเจ้าผู้ครองนคร, เล่ม 36, 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462, หน้า 2414
  4. ข่าวพิราลัย
  5. ราชกิจานุเบกษา พระราชทานเพลิงศพ เล่ม 48 หน้า 4876 ลงวันที่ 2 มีนาคม 2474
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, ตอนที่ 35 เล่ม 23, 25 พฤศจิกายน ร.ศ. 125, หน้า 893
  7. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
  8. https://identitynan.com/wpcontent/uploads/2020/05/academic-info-8.pdf
  9. แจ้งความกระทรวงกลาโหม เจ้าอุปราชให้เงิน ๙,๐๐๐ บาทสำหรับซื้อเครื่องบิน
  10. https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/515503/ พิธีทูลพระขวัญ รับเสด็จ ร.7 ประพาสเมืองเชียงใหม่
  11. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๓, ตอนที่ ๓๖, ๒ ธันวาคม ร.ศ. ๑๒๕, หน้า ๓๙๙๔ ๙๒๕
  12. พระราชทานพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า
  13. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๘, ตอน๐ ง, ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๗๘๓
  14. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓, ตอน๐ ง, ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๙๙๔
ก่อนหน้า เจ้ามหาพรหมสุรธาดา ถัดไป
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช   เจ้าผู้ครองนครน่าน
องค์ที่ 14 ในราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์

(พ.ศ. 2362 - พ.ศ. 2474)
  ยกเลิกตำแหน่ง
ผู้สืบตระกูล: เจ้าราชบุตร (หมอกฟ้า ณ น่าน)

เจ, ามหาพรหมส, รธาดา, มหาอำมาตย, โท, นายพลตร, เจ, าผ, ครองนครน, าน, องค, และองค, แห, งราชวงศ, นมหาวงศ, และทรงเป, นเจ, าผ, ครองนครองค, ดท, ายของนครน, าน, อนจะม, การเปล, ยนแปลงการปกครองของสยามประเทศ, ในป, 2475, เป, นราชโอรสในเจ, าอน, นตวรฤทธ, เดช, เจ, าผ, ครองนค. mhaxamatyoth nayphltri ecamhaphrhmsurthada ecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 64 aelaxngkhthi 14 aehngrachwngstinmhawngs aelathrngepnecaphukhrxngnkhrxngkhsudthaykhxngnkhrnan kxncamikarepliynaeplngkarpkkhrxngkhxngsyampraeths inpi ph s 2475 epnrachoxrsinecaxnntwrvththiedch ecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 62 aelaepnphraxnuchatangecamardakbphraecasuriyphngsphritedch ecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 63ecamhaphrhmsurthadaecankhrnanecaphukhrxngnkhrnanxngkhthi 64 aehngrachwngstinmhawngsrachaphiesk11 phvscikayn ph s 2462khrxngrachy11 phvscikayn ph s 2462 17 singhakhm ph s 2474rchkal13 pixisriyysecapraethsrachkxnhnaphraecasuriyphngsphritedchthdipykeliktaaehnngchayaecanangsriospha chayaexk ecanangbwthiphyecanangsrikhaphrarachbutr9 khnphranametmecamhaphrhmsurthada nnthburathiwaswngs brmrachprasngkhsvsdirks nityswamiphkdixachwasy prasasnnywicitr kitikhunadierk exkoynkmhankhrathibdi ecankhrnanrachskuln nan saythi 3rachwngsrachwngstinmhawngsphrabidaecaxnntwrvththiedchphramardaaemecakhxdaekwethwiprasuti17 tulakhm ph s 2389ecamhaphrhmphiraly17 singhakhm ph s 2474 84 pi enuxha 1 phraprawti 2 xisriyysaelabrrdaskdi 2 1 phraysphleruxn 2 2 phraysthhar 2 3 phraysesuxpa 3 phiraly 3 1 karphrarachthanephlingsph 4 phraoxrs thida 5 phrakrniykicthisakhy 5 1 srangoxsthsphakhunthicnghwdnan 5 2 thwaychangephuxk 5 3 karsrangthaxakasyannan 5 4 rbesdcrchkalthi 7 khrawpraphashwemuxngfayehnux 6 ekhruxngrachxisriyaphrn 7 ehriyyrachxisriyaphrn 8 phngsawli 9 xangxingphraprawti aekikhecamhaphrhmsurthada minamedimwa ecamhaphrhm prasutiemuxwnthi 17 tulakhm ph s 2389 epnoxrsinecaxnntwrvththiedch prasutiaetaemecakhxdaekw aelaepnxnuchatangecamardainphraecasuriyphngsphritedch aelamiphraosthrkhnistha 1 xngkh khux ecanangyxdmonla 1 xisriyysaelabrrdaskdi aekikhecamhaphrhmsurthada ecankhrnan thrngidrbphrarachthanbrrdaskdi aelaphraysthangthhar dngni inpi ph s 2436 idrbphrarachthanbrrdaskdiepnecarachwngs nkhrnan inpi ph s 2443 idrbphrarachthanbrrdaskdiepn ecaxuprach nkhrnan aelathrngdarngtaaehnngesnamhadithycnghwdnan inpi ph s 2461 idrngtaaehnngecaphukhrxngnkhrnan 2 inpi ph s 2462 idrbphrarachthaneluxnbrrdaskdiepn ecamhaphrhmsurthada nnthburathiwaswngs brmrachprasngkhsvsdirks nityswamiphkdixachwasy prasasnnywicitr kitikhunadierk exkoynkmhankhrathibdi ecankhrnan 3 phraysphleruxn aekikh ph s 2454 idrbphrarachthanbrrdaskdiepn xamatyexk ph s 2460 idrbphrarachthaneluxnbrrdaskdiepn mhaxamatyoth 4 phraysthhar aekikh ph s 2448 idrbphrarachthanysepn nayphnothphiess inkrmthharrabthi 18 ph s 2454 idrbphrarachthaneluxnysepn nayphnexkphiess inkrmthharrabthi 18 ph s 2461 idrbphrarachthaneluxnysepn nayphltriphiess inkrmthharrabthi 18phraysesuxpa aekikh ph s 2461 idrbphrarachthanysesuxpaepn naykxngexkesuxpa inkxngesuxpacnghwdnanphiraly aekikhecamhaphrhmsurthada thungaekphiralyinwnthi 17 singhakhm ph s 2474 dwyorkhchra sirixayuid 85 pi 4 karphrarachthanephlingsph aekikh phrabathsmedcphraecaxyuhw thrngphrakrunaoprdekla ihmhaxamatyoth phrawrwngsethx phraxngkhecathssiriwngs smuhethsaphibalmnthlphayph esdcaethnphraxngkh phrxmdwyecaphnknganphusamala krmsnmphleruxn inkarphrarachthanephlingsphecamhaphrmsurthada odyphrarachthanoksothprakxbsph mithantngrxngoks 1 chn phrxmdwyekhruxngxisriyys chtrebycatng 4 khn mipraokhmklxngchana 10 capi 1 tngaetwnthi 29 kumphaphnth ph s 2474 nbtamsaklepn ph s 2475 khrnthungwnthi 3 minakhm ewlabay cungidphrarachthanephlingsph n susandxnchy tablinewiyng xaephxemuxngnan cnghwdnan 5 phraoxrs thida aekikhecamhaphrhmsurthada mioxrsaelathida rwm 9 khn xyuinrachtrakul n nan minamtamladb dngni inecasriospha c c 6 chayaexk mioxrs 3 xngkh aelathida 1 xngkh idaek ecasuriywngs nxyxinthnnth n nan smrskbecaekiyng n nan mioxrsthidaidaek rxyothecawryati ecanxymhays ecabwkha ecanxysar ecachun ecahnanbuyphay ecanxykhayaekw ecabwekhiyw smrskbecarachwngs suththisar n nan 7 mithidaidaek ecadaweruxng ecaemkhwdi ecabuytum ecaburirtn khtiys n nan smrskbecanangcnthrprapha n nan mioxrsthidaidaek ecaprathum ecaprayur ecaprakhxng ecarachbutr hmxkfa n nan smrskbecabuyosm n nan mithidaidaek ecacumpi ecabwmn ecaokhmthxng inecabwthiphy n nan mioxrs 3 xngkh idaek ecathada namedim ecaaekwphrhma ecaemuxngphrhm namedim ecakhihmu ecasurphngs namedim ecacntakhad inecasrikha n nan mioxrs 1 xngkh aelathida 1 xngkh idaek ecasnith hrux ecanid ecaldda namedim ecahmdkha phrakrniykicthisakhy aekikhsrangoxsthsphakhunthicnghwdnan aekikh ph s 2368 ecarachwngs ecasuththisar n nan phrxmdwy ecamhaphrhmsurthada aelaecanaybutrhlan idrwmknsrangoxsthsphakhunthicnghwdnan ephuxxuthisthwayepnphrakuslaedphraecasuriyphngsphritedch phraecankhremuxngnan phuepnphraechsthatangphramarda krathrwngmhadithyidnakhwamkrabbngkhmthulphrakrunathrabfalxxngthuliphrabathaelw thrngxnuomthnainswnkuslsatharnpraoychninkhrngnidwy thwaychangephuxk aekikh ph s 2468 phbchangsiprahladthiekhtemuxngnkhrnan oprdeklaihecaphnkngankrmchangtnaelakrmsilpakrkhunmatrwclksnaphbwaepnchanginlksnacaphwkxthkhch 8 chuxwa damhsdinthr 8 karsrangthaxakasyannan aekikh inpi ph s 2458 ecamhaphrhmsurthada thrngbricakhthunthrphyswnphraxngkhephuxsuxekhruxngbinihaekkxngthphxakas 9 canwn 1 la sungtxmaphraxngkhmiphraprasngkhcachmekhruxngbinlathiphraxngkhsuxihaekkxngthphxakas cungidnakhwampruksakbxamatyexkphrawrichywuthikrn pldmnthlphayph ephuxcdsrangsnambinkhun emuxphrawrichywuthikrnehnchxbaelw cungideknthaerngnganrasdrthakarthakthangokhntnimbriewntablhwewiyngehnuxephuxsrangsnambinkhun odyichewlainkarsrangpraman 3 piess cungaelwesrc aelathangkxngthphxakascungidnaekhruxngbinaebb ebek canwn 3 la rwmthnglathiecamhaphrhmsurthada idthrngbricakhthunthrphyswnphraxngkhsuxih bincakkxngthphxakasdxnemuxngthungsnambinnansaercaelalngxyangplxdphy khrnemuxekhruxngbinidklbipaelwkmiidichsnambinnixik khngplxythingiwaelaidrbkarbarungrksatamsmkhwr rbesdcrchkalthi 7 khrawpraphashwemuxngfayehnux aekikh emuxpiphuththskrach 2497 phrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw rchkalthi 7 phrxmdwysmedcphranangecaraiphphrrni phrabrmrachini inrchkalthi 7 esdcpraphasmnthlphayph hwemuxngfayehnux inkhrngnnidcdphithithwaykartxnrbxyangmohlarsmphraekiyrti idrbkhbwnrbesdctngaetsthanirthifechiyngihmcnthungthiprathb 10 emuxwnthi 23 mkrakhm phuththskrach 2469 thangkaridcdphithithulphrakhwykhun odyplukphlbphlathxngbriewnhnasalaklangcnghwd phrabrmwngsanuwngsfayhnaaelafayinphrxmdwyphrarachchaya ecadararsmi ecanayinmnthlphayphtlxdcnxanaprachachnefathullaxxngthuliphrabath phrarachnkul smuhethsaphibal krabbngkhmthulebikkrabwnaehphithithulphrakhwyaelw cungthungkrabwnekhruxngphrakhwykhxngphrabathsmedcphraecaxyuhw odymiecanayfayehnuxfxnnakhbwn prakxbdwy ecaaekwnwrth ecaphukhrxngnkhrechiyngihm epnphunaphanthxngphrakhwykhunthuleklathulkrahmxm thwayphrabathsmedcphraecaxyuhw ecacamri phriyaecaaekwnwrth naphanthxngphrakhwythuleklathulkrahmxmthwaysmedcphrabrmrachini baysriaelaotaengin ekhruxngeswy ecanay n echiyngihmykkhuniptnghnaphraekaxithiprathbthng 2 phraxngkh phrarachchaya ecadararsmi ecacamri ecamhaphrhmsurthada ecaaekwnwrth ecackrkhakhcrskdi sungepnphuthaphithithulphrakhwykhunbnphlbphlannghnaphrathinngtamladb aelwecamhaphrhmsurthada ecaphukhrxngnkhrnan sungmichnmayuxawuosthisudxankhakrabbngkhmthubechiyphrakhwyinkhbwnfxnaehekhruxngthulechiyphrakhwymiecaphukhrxngnkhraelaecanayfayehnuxnahnakhbwn mirayphranamaelaraynam dngni khuthi 1 ecaaekwnwrth ecaphukhrxngnkhrechiyngihm khukb ecamhaphrhmsurthada ecaphukhrxngnkhrnankhuthi 2 ecackrkhakhcrskdi ecaphukhrxngnkhrlaphun khukb ecarachwngs emuxngnkhrlapangkhuthi 3 ecaburirtn emuxngnkhrechiyngihm khukb ecaichysngkhram emuxngnkhrechiyngihmkhuthi 4 ecarachphakhiny emuxngnkhrechiyngihm khukb ecarachsmphnthwngs emuxngnkhrlaphunkhuthi 5 ecaichywrechsth emuxngnkhrechiyngihm khukb ecaecarachsmphnthwngs emuxngnkhrechiyngihmkhuthi 6 ecapraphnthphngs emuxngnkhrechiyngihm khukb ecaichysngkhram emuxngnkhrlapangkhuthi 7 ecakawilwngs n echiyngihm kb ecawngseksm n lapangemuxphrabathsmedcphraecaxyuhwaelasmedcphrabrmrachini esdclngcakchangphrathinngaelw hmxchangphrathinngkrabbngkhm 3 khrng esdcphrarachdaenincakekykhunsuphlbphlathxng miecanayphuhyingoprykhawtxkdxkimnaesdcephuxkhwamepnsirimngkhl khux hmxmecahyingchtrsuda inphraecaphiyaethx krmhlwngkaaephngephchrxkhroythin kbecabusbng n lapang butriecabuywathwngsmanit oprynaesdc phrabathsmedcphraecaxyuhw swnecawngscnthr n echiyngihm butriecarachbutrkbecaaewwdaw butriecarachwngs oprynaesdcsmedcphrabrmrachiniphrabathsmedcphraecaxyuhwaelasmedcphrabrmrachini prathbphrathinngbnphlbphlathxng thxdphraentrkrabwnaehchanghlwngedinphanthwaytw emuxedinphanhnaphlbphlaaelweliywipekhaekysalarthbalthangdanehnux fayphwkfxnsahrbtxnrbkhxnghlwngsungcdiw 4 khn kxxkfxnrbthihnaphlbphla idaek hmxmecachtrsuda inphraecaphiyaethxkrmhlwngkaaephngephchrxkhroythin edkhyingxrxwb butriphrayaephchrphiisysriswsdi ecaaewwdaw butriecarachbutraelaecaxublwrrna butriecaburirtn ecanaychayhying emuxfxnmathunghnaphlbphlaaelwcungnnglngthwaybngkhm ecanayphuchayedinkhunnngbnphlbphlathiphunldthangkhwathiprathb ecanayphuhyingedinkhunipnngbnphlbphlathiphunldthangsaythiprathb caknnecaaekwnwrthnaphanthxngphrakhwykhunthuleklathulkrahmxmthwayphrabathsmedcphraecaxyuhw ecacamriphriya ecaaekwnwrth naphanthxngphrakhwythuleklathulkrahmxm thwaysmedcphrabrmrachini aelwecamhaphrhmsurthada ecaphukhrxngnkhrnan cungepnphuxankhakrabbngkhmthulechiyphrakhwy inrahwangthiphrabathsmedcphraecaxyuhwaelasmedcphrabrmrachini esdcpraphasemuxngechiyngihmnn thangrachkaridcdetriymkarrbesdcthiwdphrasingh sungsrangparaphithikhnadihybriewndanehnuxkhxngwihar swndanhnakhxngphrawiharcaplukparaiwsahrbkharachkarnngefa phayinwiharhlwngykxasnsahrbihphrasngkhnng 200 rup swnwdtang thicaesdcpraphasrwmthungkaaephngemuxngsungmihyarkrungrngxyunn kihmikaraephwthangodymihlwngphisalxksrkic nayxaephxchangekhing aemaecm epnecahnathi swnkarthathnnipwdecdyxd aelawdkuetann kihmikaraephwthangbriewnkhwngsingh khwngchangephuxktlxdcnprbprungthnnhwyaekw odymiecarachsmphnth nayxaephxbanaem snpatxng kbnaysnith ectnannthepnecahnathi inkarthathnnaeykcakthnnlaphunipyngorngphyabalorkheruxnaemkhekhn minayxn ekhiynxaphrn pldxaephxrksarachkaraethnnayxaephxsarphiepnecahnathi swnkaraetngphunthibriewnsalarthbal briewnorngchang aelaorngeriyntwxyang orngeriynyuphrachwithyaly minayaedng lilit nayxaephxsaeming epnecahnathithima cdhmayehtuesdceliybmnthlfayehnuxaelaecaphukhrxngnkhrfayehnux phuththskrach 2469ekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2435 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 5 ebycmaphrnmngkudithy b m smynneriykwawicitraphrn ph s 2436 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 4 cturthaphrnchangephuxk c ch smynneriykwaphusnaphrn ph s 2443 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 3 tritaphrnchangephuxk t ch smynneriykwaniphaphrn ph s 2449 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 2 thwitiyaphrnmngkudithy th m smynneriykwaculsuraphrn 11 ph s 2451 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 2 thutiyculcxmekla th c fayhna 12 ph s 2454 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 2 thutiyculcxmeklawiess th c w fayhna 13 ph s 2460 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 2 thwitiyaphrnchangephuxk th ch smynneriykwaculwraphrn ph s 2461 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 1 prathmaphrnmngkudithy p m ph s 2467 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 1 prathmaphrnchangephuxk p ch ph s 2469 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch 14 ehriyyrachxisriyaphrn aekikhph s 2436 ehriyyrchdaphieskmala r s ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 3 w p r 3 phngsawli aekikhphngsawlikhxngecamhaphrhmsurthada 4 ecafahlwngxtthwrpyoy 2 ecaxnntwrvththiedch 1 ecamhaphrhmsurthada 3 ecakhxdaekw xangxing aekikh https th m wikisource org wiki E0 B8 9B E0 B8 A3 E0 B8 B0 E0 B8 8A E0 B8 B8 E0 B8 A1 E0 B8 9E E0 B8 87 E0 B8 A8 E0 B8 B2 E0 B8 A7 E0 B8 94 E0 B8 B2 E0 B8 A3 E0 B8 A0 E0 B8 B2 E0 B8 84 E0 B8 97 E0 B8 B5 E0 B9 88 E0 B9 91 E0 B9 90 rachkicanuebksa aecngkhwamkrathrwngmhadithy eruxngaetngtngtaaehnngecaphukhrxngcnghwdnanaethntaaehnngthiwangxyu elm 35 28 emsayn ph s 2461 hna 223 rachkiccanuebksa phrarachthansyyabtrecaphukhrxngnkhr elm 36 23 phvscikayn ph s 2462 hna 2414 4 0 4 1 khawphiraly rachkicanuebksa phrarachthanephlingsph elm 48 hna 4876 lngwnthi 2 minakhm 2474 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn txnthi 35 elm 23 25 phvscikayn r s 125 hna 893 aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn https identitynan com wpcontent uploads 2020 05 academic info 8 pdf aecngkhwamkrathrwngklaohm ecaxuprachihengin 9 000 bathsahrbsuxekhruxngbin https www chiangmainews co th page archives 515503 phithithulphrakhwy rbesdc r 7 praphasemuxngechiyngihm rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 23 txnthi 36 2 thnwakhm r s 125 hna 3994 925 phrarachthanphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn culcxmeklafayhna rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 28 txn0 ng 12 phvscikayn ph s 2454 hna 1783 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnaelaehriyyfayhna elm 43 txn0 ng 6 kumphaphnth ph s 2469 hna 3994 kxnhna ecamhaphrhmsurthada thdipphraecasuriyphngsphritedch ecaphukhrxngnkhrnanxngkhthi 14 inrachwngstinmhawngs ph s 2362 ph s 2474 ykeliktaaehnng phusubtrakul ecarachbutr hmxkfa n nan ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecamhaphrhmsurthada amp oldid 9539583, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม