ฆานประสาท หรือ ประสาทรับกลิ่น หรือ ประสาทสมองเส้นที่ 1 หรือ เส้นประสาทโอลแฟ็กทอรี (อังกฤษ: olfactory nerve) เป็นเส้นประสาทสมองคู่แรกจากทั้งหมด 12 คู่ เซลล์ประสาทรับรู้กลิ่นของเส้นประสาทนี้อยู่ในเยื่อเมือกรับกลิ่น (olfactory mucosa) ที่อยู่ด้านบนของโพรงจมูก เส้นประสาทรับกลิ่นประกอบด้วยใยประสาทรับความรู้สึกที่มาจากเซลล์เนื้อเยื่อบุผิวรับกลิ่น (olfactory epithelium) ไปยังออลแฟคทอรี บัลบ์ (olfactory bulb) โดยผ่านรูเปิดเล็กๆ จำนวนมากที่มีลักษณะเหมือนตะแกรงที่เรียกว่า แผ่นคริบิฟอร์ม ของกระดูกเอทมอยด์
เส้นประสาทรับกลิ่น หรือ เส้นประสาทสมองเส้นที่ 1 หรือ ฆานประสาท (Olfactory nerve) |
---|
|
รายละเอียด |
---|
ตัวระบุ |
---|
ภาษาละติน | nervus olfactorius |
---|
MeSH | D009832 |
---|
นิวโรเนมส์ | 32 |
---|
TA98 | A14.2.01.004 A14.2.01.005 |
---|
TA2 | 6181 |
---|
FMA | 46787 |
---|
ศัพท์ทางกายวิภาคของประสาทกายวิภาคศาสตร์ [แก้ไขบนวิกิสนเทศ] |
เซลล์ประสาทรับกลิ่นเกิดขึ้นตลอดช่วงชีวิต และยืดแอกซอนใหม่ๆ ไปยังออลแฟคทอรี บัลบ์ เซลล์ Olfactory ensheathing glia ห่อหุ้มมัดของแอกซอนเหล่านี้และเชื่อว่าช่วยค้ำจุนให้เข้าไปยังระบบประสาทกลางได้สะดวกขึ้น
ความรู้สึกของกลิ่นมาจากการกระตุ้นของตัวรับกลิ่น (olfactory receptor) โดยการกระตุ้นของโมเลกุลแก๊สซึ่งผ่านเข้าไปในจมูกระหว่างการหายใจเข้า ผลจากกลไกทางไฟฟ้าจะนำกระแสประสาทไปยังออลแฟคทอรี บัลบ์ ซึ่งต่อมาจะส่งกระแสประสาทไปยังส่วนต่างๆ ของระบบรับรู้กลิ่น (olfactory system) และส่วนอื่นๆ ของระบบประสาทกลางผ่านทางออลแฟคทอรี แทร็กท์ (olfactory tract)
เส้นประสาทรับกลิ่นเป็นเส้นประสาทสมองที่สั้นที่สุด และเป็นหนึ่งในสองเส้นประสาทสมองที่ไม่เชื่อมต่อกับก้านสมอง (อีกเส้นหนึ่งคือเส้นประสาทตา)
การทดสอบเส้นประสาทรับกลิ่น การทดสอบการทำงานของเส้นประสาทรับกลิ่นทำได้โดยให้แพทย์อุดรูจมูกของผู้ป่วยไว้ข้างหนึ่ง และให้กลิ่นที่ฉุน [เช่น กลิ่นกาแฟชื้น (damp coffee essence)] ไว้ใต้รูจมูกข้างที่เปิด สังเกตการตอบสนองการรับรู้กลิ่นของผู้ป่วย และให้ทดสอบแบบนี้กับรูจมูกอีกข้างหนึ่ง
เชิงอรรถ - ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข้อมูลปรับปรุงวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2544
- บัญชีจำแนกโรคระหว่างประเทศ ฉบับประเทศไทย (อังกฤษ-ไทย) ฉบับปี 2009. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2552. บทที่ 6 โรคของระบบประสาท หน้าที่ 290
แหล่งข้อมูลอื่น - Cranial Nerves at Yale
- Norman/Georgetown Cranial Nerve Archived 2012-12-08 ที่ archive.today I
เส, นประสาทร, บกล, ฆานประสาท, หร, ประสาทร, บกล, หร, ประสาทสมองเส, นท, หร, เส, นประสาทโอลแฟ, กทอร, งกฤษ, olfactory, nerve, เป, นเส, นประสาทสมองค, แรกจากท, งหมด, เซลล, ประสาทร, บร, กล, นของเส, นประสาทน, อย, ในเย, อเม, อกร, บกล, olfactory, mucosa, อย, านบนของโพรง. khanprasath hrux prasathrbklin hrux prasathsmxngesnthi 1 1 hrux esnprasathoxlaefkthxri 2 xngkvs olfactory nerve epnesnprasathsmxngkhuaerkcakthnghmd 12 khu esllprasathrbruklinkhxngesnprasathnixyuineyuxemuxkrbklin olfactory mucosa thixyudanbnkhxngophrngcmuk esnprasathrbklinprakxbdwyiyprasathrbkhwamrusukthimacakesllenuxeyuxbuphiwrbklin olfactory epithelium ipyngxxlaefkhthxri blb olfactory bulb odyphanruepidelk canwnmakthimilksnaehmuxntaaekrngthieriykwa aephnkhribifxrm khxngkradukexthmxydesnprasathrbklin hruxesnprasathsmxngesnthi 1 hruxkhanprasath Olfactory nerve raylaexiydtwrabuphasalatinnervus olfactoriusMeSHD009832niworenms32TA98A14 2 01 004 A14 2 01 005TA26181FMA46787sphththangkaywiphakhkhxngprasathkaywiphakhsastr aekikhbnwikisneths esllprasathrbklinekidkhuntlxdchwngchiwit aelayudaexksxnihm ipyngxxlaefkhthxri blb esll Olfactory ensheathing glia hxhummdkhxngaexksxnehlaniaelaechuxwachwykhacunihekhaipyngrabbprasathklangidsadwkkhunkhwamrusukkhxngklinmacakkarkratunkhxngtwrbklin olfactory receptor odykarkratunkhxngomelkulaekssungphanekhaipincmukrahwangkarhayicekha phlcakklikthangiffacanakraaesprasathipyngxxlaefkhthxri blb sungtxmacasngkraaesprasathipyngswntang khxngrabbrbruklin olfactory system aelaswnxun khxngrabbprasathklangphanthangxxlaefkhthxri aethrkth olfactory tract esnprasathrbklinepnesnprasathsmxngthisnthisud aelaepnhnunginsxngesnprasathsmxngthiimechuxmtxkbkansmxng xikesnhnungkhuxesnprasathta karthdsxbesnprasathrbklin aekikhkarthdsxbkarthangankhxngesnprasathrbklinthaidodyihaephthyxudrucmukkhxngphupwyiwkhanghnung aelaihklinthichun echn klinkaaefchun damp coffee essence iwitrucmukkhangthiepid sngektkartxbsnxngkarrbruklinkhxngphupwy aelaihthdsxbaebbnikbrucmukxikkhanghnungechingxrrth aekikh sphthbyytirachbnthitysthan Archived 2017 07 15 thi ewyaebkaemchchin khxmulprbprungwnthi 6 singhakhm ph s 2544 bychicaaenkorkhrahwangpraeths chbbpraethsithy xngkvs ithy chbbpi 2009 sanknoybayaelayuththsastr sanknganpldkrathrwngsatharnsukh 2552 bththi 6 orkhkhxngrabbprasath hnathi 290aehlngkhxmulxun aekikhCranial Nerves at Yale Norman Georgetown Cranial Nerve Archived 2012 12 08 thi archive today I ekhathungcak https th wikipedia org w index php title esnprasathrbklin amp oldid 9606330, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม