เอมิเรตอัฟกานิสถาน

ระวังสับสนกับ เอมิเรตอิสลามอัฟกานิสถาน หรือเอมิเรตอัฟกานิสถาน (ค.ศ. 1929)

เอมิเรตอัฟกานิสถาน (อังกฤษ: Emirate of Afghanistan; ปาทาน: د افغانستان امارت‎ Da Afghānistān Amārat) เป็นเอมิเรตที่ปกครองอัฟกานิสถานระหว่างปี ค.ศ. 1823–1926 เอมิเรตแห่งนี้แยกตัวออกจากจักรวรรดิดุรรานีในช่วงที่พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (Dost Mohammed Khan) แห่งราชวงศ์บารักไซ (Barakzai) ขึ้นครองราชย์ ความขัดแย้งของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่านกับมูฮัมหมัด ชาห์แห่งอิหร่าน มีส่วนทำให้รัสเซียและอังกฤษที่กำลังมีข้อพิพาทกันอยู่สนใจแผ่อิทธิพลเข้ามาในภูมิภาคนี้ จนนำไปสู่สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่หนึ่ง ระหว่างปี ค.ศ. 1939–1942 หลังสงครามและการสวรรคตของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน ตำแหน่งเอมีร์ก็เปลี่ยนมือหลายครั้งจนมาถึงรัชสมัยของพระเจ้าเชอร์ อาลี ข่าน (Sher Ali Khan) ซึ่งเคยถูกเนรเทศไปอยู่ในรัสเซีย การขึ้นครองราชย์ของเอมีร์องค์นี้ทำให้เกิดความขัดแย้งกับอังกฤษอีกครั้ง ในปี ค.ศ. 1878 อังกฤษยาตราทัพเข้าสู่อัฟกานิสถาน เกิดเป็นสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สอง การสู้รบยุติลงในปี ค.ศ. 1880 หลังอังกฤษและอัฟกานิสถานทำสนธิสัญญาสันติภาพและสถาปนาพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่าน (Abdur Rahman Khan) ขึ้นเป็นเอมีร์ ต่อมาในปี ค.ศ. 1893 อังกฤษและอัฟกานิสถานลงนามยอมรับเส้นดูรันด์ ซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอัฟกานิสถานและปากีสถาน และเป็นพื้นที่กันชนระหว่างรัสเซียกับอังกฤษ

เอมิเรตอัฟกานิสถาน د افغانستان امارت Da Afghānistān Amārat
ค.ศ. 1823–1926
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
อัฟกานิสถานก่อนปี ค.ศ. 1893
สถานะ	ยึดครองโดยบริติช (ค.ศ. 1839–1842) รัฐในอารักขาของบริติช (ค.ศ. 1879–1919)
เมืองหลวง	คาบูล
ภาษาทั่วไป	ปาทาน, เปอร์เซีย
ศาสนา	อิสลามนิกายซุนนีย์
การปกครอง	เอมิเรต
เอมีร์
• 1823–1829	พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (องค์แรก)
• 1919–1926	พระเจ้าอมานุลเลาะห์ (องค์สุดท้าย)
ยุคประวัติศาสตร์	ศตวรรษที่ 19
• ก่อตั้ง	ค.ศ. 1823
• สิ้นสุด	ค.ศ. 1926
พื้นที่
1893	652,225 ตารางกิโลเมตร (251,825 ตารางไมล์)
สกุลเงิน	รูปีอัฟกานิสถาน
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิดุรรานี ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน บริติชราช

หลังพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่านสวรรคตในปี ค.ศ. 1901 พระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่าน (Habibullah Khan) พระโอรส ทรงขึ้นครองราชย์ต่อ พระองค์ทรงพยายามประนีประนอมกับทั้งรัสเซียและอังกฤษ และวางตัวเป็นกลางในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง หลังพระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่านสวรรคต พระเจ้านาสรุลลอฮ์ ข่าน (Nasrullah Khan) พระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อ แต่ต่อมาถูกโค่นอำนาจโดยพระเจ้าอมานุลเลาะห์ พระองค์ทำสงครามกับอังกฤษอีกครั้งในสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สาม และทำให้อัฟกานิสถานได้รับเอกราชจากอังกฤษ ในปี ค.ศ. 1926 พระเจ้าอมานุลเลาะห์ทรงขึ้นครองราชย์เป็น "กษัตริย์แห่งอัฟกานิสถาน" และเปลี่ยนจากเอมิเรตเป็นราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน

อ้างอิง

1. The Great Game in Asia | Foreign Affairs
2. "ANGLO-AFGHAN WARS – Encyclopaedia Iranica". สืบค้นเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2015.
3. Second World War Books: History Page - Stone & Stone
4. Poullada, L. B. "AMĀNALLĀH". Encyclopædia Iranica (Online ed.). United States: Columbia University.