คริปโทแซนทิน

คริปโทแซนทิน (อังกฤษ: cryptoxanthin) เป็นสารกลุ่มแคโรทีนอยด์ จัดอยู่ในกลุ่มแซนโทฟิลล์ โดยมีโครงสร้างคล้ายกับบีตา-แคโรทีนแต่มีหมู่ไฮดรอกซิลเพิ่มมา มีสูตรเคมีคือ C₄₀H₅₆O เมื่ออยู่ในรูปบริสุทธิ์ คริปโทแซนทินจะเป็นของแข็งผลึกสีแดงมันวาว ละลายในคลอโรฟอร์ม เบนซีน ไพริดีนและคาร์บอนไดซัลไฟด์

คริปโทแซนทิน
ชื่อตาม IUPAC	(R)-3,5,5-Trimethyl-4-[3,7,12,16-tetramethyl-18-(2,6,6-trimethylcyclohex- 1-enyl)-octadeca-1,3,5,7,9,11,13,15,17-nonaenyl]-cyclohex-3-enol
ชื่ออื่น	(3R)-β,β-Caroten-3-ol Cryptoxanthol Caricaxanthin (R)-all-trans-β-Caroten-3-ol Hydroxy-β-carotene
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	[472-70-8]^[CAS]
PubChem	5281235
ChEBI	10362
SMILES	O[C@@H]2C/C(=C(/C=C/C(=C/C=C/C(=C/C=C/C=C(/C=C/C=C(/C=C/C1=C(\C)CCCC1(C)C)C)C)C)C)C(C)(C)C2)C
InChI	1/C40H56O/c1-30(18-13-20-32(3)23-25-37-34(5)22-15-27-39(37,7)8)16-11-12-17-31(2)19-14-21-33(4)24-26-38-35(6)28-36(41)29-40(38,9)10/h11-14,16-21,23-26,36,41H,15,22,27-29H2,1-10H3/b12-11+,18-13+,19-14+,25-23+,26-24+,30-16+,31-17+,32-20+,33-21+/t36-/m1/s1
ChemSpider ID	4444647
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	C40H56O
มวลต่อหนึ่งโมล	552.85 g/mol
จุดหลอมเหลว	169 °C, 442 K, 336 °F
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
สถานีย่อย:เคมี

คริปโทแซนทินมีคุณสมบัติเป็นโปรวิตามินเอ เมื่ออยู่ในร่างกายจะเปลี่ยนรูปเป็นวิตามินเอ (เรตินอล) และมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระและกระตุ้นการซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอ มีรายงานว่าคริปโตแซนทินอาจช่วยยับยั้งมะเร็งปอดได้

คริปโทแซนทินพบในพืชหลายชนิด เช่น พริก ฟักทองอเมริกัน พลับ มะละกอและแครอท

อ้างอิง

1. Merck Index, 11th Edition, 2612.
2. Lorenzo, Y.; Azqueta, A.; Luna, L.; Bonilla, F.; Dominguez, G.; Collins, A. R. (2008). "The carotenoid β-cryptoxanthin stimulates the repair of DNA oxidation damage in addition to acting as an antioxidant in human cells". Carcinogenesis. 30 (2): 308–314. doi:10.1093/carcin/bgn270. PMID 19056931.
3. Lian, Fuzhi; Hu, Kang-Quan; Russell, Robert M.; Wang, Xiang-Dong (2006). "β-Cryptoxanthin suppresses the growth of immortalized human bronchial epithelial cells and non-small-cell lung cancer cells and up-regulates retinoic acid receptor b expression". International Journal of Cancer. 119 (9): 2084–2089. doi:10.1002/ijc.22111.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
4. Foods highest in Beta Cryptoxanthin - NutritionData.com

แหล่งข้อมูลอื่น

• "beta-Cryptoxanthin - MSDS" (PDF). Santa Cruz Biotechnology.