ทากาอากิ คาจิตะ

ทากาอากิ คาจิตะ (ญี่ปุ่น: 梶田隆章 โรมาจิ: Kajita Takaaki) เกิดเมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2502 ณ เมืองฮิงาชิมัตสึยามะ จังหวัดไซตามะ เป็นนักฟิสิกส์ชาวญี่ปุ่น มีชื่อเสียงจากผลงานการทดลองเกี่ยวกับอนุภาคนิวตริโน KamiokaNDE และ Super Kamiokande ในศูนย์สังเกตการณ์คามิโอกะแห่งสถาบันวิจัยรังสีคอสมิก มหาวิทยาลัยโตเกียว คาจิตะเป็นผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี พ.ศ. 2558 ร่วมกับอาร์เธอร์ แมคโดนัลด์ นักฟิสิกส์ชาวแคนาดา ในฐานะ "การค้นพบปรากฏการณ์การแกว่งของนิวตริโน ซึ่งชี้ให้เห็นว่านิวตริโนนั้นมีมวล"

ทากาอากิ คาจิตะ (梶田隆章)
เกิด	9 มีนาคม พ.ศ. 2502 (62 ปี) ฮิงาชิมัตสึยามะ จังหวัดไซตามะ ประเทศญี่ปุ่น
สัญชาติ	ญี่ปุ่น
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยไซตามะ มหาวิทยาลัยโตเกียว
องค์การ	สถาบันวิจัยรังสีคอสมิก มหาวิทยาลัยโตเกียว

ทากาอากิ คาจิตะ
คันจิ	梶田隆章
ฮิระงะนะ	かじた たかあき
โรมะจิ	Kajita Takaaki

ประวัติ

คาจิตะเข้าศึกษาในระดับอุดมศึกษาที่มหาวิทยาลัยไซตามะ จังหวัดไซตามะ สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีเมื่อ พ.ศ. 2523 จากนั้นได้เข้าเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยโตเกียว จนสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทและเอกเมื่อ พ.ศ. 2529 คาจิตะเริ่มทำงานวิจัยที่สถาบันวิจัยรังสีคอสมิก (ICRR) แห่งมหาวิทยาลัยโตเกียวในอีกสองปีต่อมา โดยมีฐานะเป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 และเลื่อนเป็นศาสตราจารย์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 ซึ่งในปีเดียวกันนั้นคาจิตะยังดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการหน่วยวิจัยคอสมิกนิวตริโน แห่งสถาบันวิจัยรังสีคอสมิก ปัจจุบันคาจิตะดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันวิจัยรังสีคอสมิกและสถาบันฟิสิกส์และคณิตศาสตร์จักรวาลคาฟลีในกรุงโตเกียว

ในปี พ.ศ. 2531 คาจิตะและคณะในการทดลอง KamiokaNDE ค้นพบว่านิวตริโนชนิดมิวออนนิวตริโน ซึ่งวิ่งเข้ามาในชั้นบรรยากาศโลกนั้น ได้หายไปในระหว่างทาง และได้เรียกว่าเป็น "ปรากฏการณ์ผิดธรรมดาของนิวตริโนในชั้นบรรยากาศ" (อังกฤษ: atmospheric neutrino anomaly) ที่ต่อมามีคำอธิบายและสรุปว่าเป็น "ปรากฏการณ์การแกว่งของนิวตริโน" (อังกฤษ: neutrino oscillation) โดยนิวตริโนชนิดหนึ่งสามารถเปลี่ยนตัวเองไปเป็นนิวตริโนชนิดอื่นได้ ทำให้ทราบว่านิวตริโนจำเป็นต้องมีมวล ซึ่งช่วยพัฒนาองค์ความรู้เรื่องแบบจำลองมาตรฐานในศาสตร์ฟิสิกส์อนุภาคได้อย่างมาก

เกียรติยศ

• (พ.ศ. 2532) รางวัลบรูโนรอสซี (มอบโดยหน่วยฟิสิกส์ดาราศาสตร์พลังงานสูงแห่งสมาคมดาราศาสตร์อเมริกา) ร่วมกับคณะจาก IMB และ Kamioka
• (พ.ศ. 2542) รางวัลนิชินะ สำหรับการอุทิศตนอย่างยิ่งต่อวงการฟิสิกส์ญี่ปุ่น
• (พ.ศ. 2545) รางวัลพานอฟสกีในด้านฟิสิกส์อนุภาคเชิงทดลอง ร่วมกับมาซาโตชิ โคชิบะและโยจิ ทตสึกะ
• (พ.ศ. 2555) รางวัลสถาบันวิชาการแห่งญี่ปุ่น สำหรับผลงานการค้นพบปรากฏการณ์การแกว่งของนิวตริโนในชั้นบรรยากาศ
• (พ.ศ. 2558) รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ ร่วมกับอาร์เธอร์ แมคโดนัลด์

อ้างอิง

1. 梶田隆章 สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558 (ญี่ปุ่น)
2. "The Nobel Prize in Physics 2015" (ภาษาอังกฤษ). Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558. Check date values in: |accessdate= (help)
3. From the Director, สถาบันวิจัยรังสีคอสมิกแห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว (ICRR), สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558
4. HEAD AAS Rossi Prize Winners High Energy Astrophysics Division (HEAD), สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558
5. Nishina Memorial Prize, สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558
6. 2002 W.K.H. Panofsky Prize in Experimental Particle Physics Recipient, สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558
7. The Imperial Prize,Japan Academy Prize,Duke of Edinburgh Prize Recipients, The Japan Academy, สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2558

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์หลัก
• ประวัติโดยมูลนิธิโนเบล
• Review: Atmospheric neutrinos and discovery of neutrino oscillations (2553)