โรมาจิ

โรมาจิ (ญี่ปุ่น: ローマ字 โรมาจิ: Rōmaji) เป็นอักษรโรมันที่ใช้ในภาษาญี่ปุ่นในระบบการเขียนภาษาญี่ปุ่นใช้ คานะและคันจิเป็นหลัก โรมาจิเป็นวิธีที่นิยมสำหรับบุคคลที่ไม่ใช่ชาวญี่ปุ่นเรียนภาษาญี่ปุ่น และยังเป็นที่นิยมในการพิมพ์ข้อมูลภาษาญี่ปุ่นลงในคอมพิวเตอร์ โดยการพิมพ์บนคีย์บอร์ดเป็นโรมาจิและคอมพิวเตอร์แสดงผลเป็นภาษาญี่ปุ่นตัวอักษรแบบต่าง ๆ

โรมาจิเริ่มเป็นที่นิยมตั้งแต่สมัยสงครามโลก ซึ่งเริ่มเรียนตั้งแต่ระดับประถมศึกษา สำหรับการเขียนและการอ่านโรมาจิ

โรมาจิในปัจจุบันมีอยู่ 3 ระบบ ได้แก่ นิฮงชิกิ (日本式) แบบดั้งเดิม, คุงเรชิกิ (訓令式) แบบที่ดัดแปลงจากนิฮงชิกิ และเฮ็ปเบิร์นหรือเฮบงชิกิ (ヘボン式) แบบปรับปรุงพัฒนาตามการออกเสียงจริง ซึ่งเป็นที่นิยมใช้มากที่สุดในปัจจุบัน

ระบบปัจจุบัน

เฮ็ปเบิร์น

โรมาจิแบบเฮ็ปเบิร์น จะออกเสียงสระตามกลุ่มภาษาโรมานซ์ เป็นวิธีแสดงการสะกดคำในภาษาญี่ปุ่นอย่างเป็นธรรมชาติ และเคยเป็นมาตรฐานของสหรัฐอเมริกา แต่ถูกยกเลิก ณ วันที่ ๖ ตุลาคม ค.ศ. ๑๙๙๔ โรมาจิแบบเฮ็ปเบิร์นเป็นที่นิยมมากที่สุดในปัจจุบัน

โรมาจิแบบเฮ็ปเบิร์นฉบับแก้ไข ใช้ขีดข้างบนสระเพื่อแสดงสระเสียงยาว และใช้เครื่องหมายอะพอสทรอฟีเพื่อแบ่งพยางค์ในบางกรณี เช่น じゅんいちろう-Jun'ichirō ระบบนี้เป็นที่นิยมในหมู่่นักเรียนต่างชาติและในทางวิชาการ

นิฮงชิกิ

โรมาจิแบบนิฮงชิกิ ออกแบบมาเพื่อให้คนญี่ปุ่นเขียนภาษาของตนด้วยอักษรละติน แทนการถ่ายเสียงตามแบบเฮ็ปเบิร์น ระบบนี้ตามระบบอักษรญี่ปุ่นอย่างเคร่งครัด ไม่เปลี่ยนตามวิธีออกเสียง ระบบนี้เป็นมาตรฐาน ISO 3602 Strict

คุงเรชิกิ

โรมาจิแบบคุงเรชิกิ เป็นการดัดแปลงเล็กน้อยจากโรมาจิแบบนิฮงชิกิ โดยอักษร づ กับ ず ออกเสียง zu เหมือนกันในภาษาญี่ปุ่นสมัยใหม่ ในทางกลับกัน นิฮงชิกิจะเขียน づ เป็น du และเขียน ず เป็น zu คุงเรชิกิเป็นมาตรฐานของทางการญี่ปุ่น และเป็นมาตรฐาน ISO 3602 คุงเรชิกิจะสอนที่โรงเรียนญี่ปุ่นในชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔

ตัวอย่าง

ตัวอย่างของการทับศัพท์แบบต่าง ๆ

ความหมาย	คันจิ/คานะ	ฟูริงานะ	โรมาจิ
			เฮ็ปเบิร์น	คุงเรชิกิ	นิฮงชิกิ
โรมาจิ	ローマ字	ローマじ	rōmaji	rômazi	rōmazi
ภูเขาฟูจิ	富士山	ふじさん	Fujisan	Huzisan	Huzisan
ชา	お茶	おちゃ	ocha	otya	otya
รัฐบาล	知事	ちじ	chiji	tizi	tizi
ย่อขนาด	縮む	ちぢむ	chijimu	tizimu	tidimu
(ตอน) ต่อไป	続く	つづく	tsuzuku	tuzuku	tuduku

ความแตกต่างระหว่างระบบต่างๆ

ฮิรางานะ	คาตากานะ	เฮปเบิร์น	นิฮงชิกิ	คุงเรชิกิ	สากล
あ	ア	a
い	イ	i
う	ウ	u			ɯ
え	エ	e
お	オ	o
か	カ	ka
き	キ	ki			kʲi
く	ク	ku			kɯ
け	ケ	ke
こ	コ	ko
きゃ	キャ	kya			kʲa
きゅ	キュ	kyu			kʲɯ
きょ	キョ	kyo			kʲo
さ	サ	sa
し	シ	shi	si		ɕi
す	ス	su			sɯ
せ	セ	se
そ	ソ	so
しゃ	シャ	sha	sya		ɕa
しゅ	シュ	shu	syu		ɕɯ
しょ	ショ	sho	syo		ɕo
た	タ	ta
ち	チ	chi	ti		tɕi
つ	ツ	tsu	tu		tsɯ
て	テ	te
と	ト	to
ちゃ	チャ	cha	tya		tɕa
ちゅ	チュ	chu	tyu		tɕɯ
ちょ	チョ	cho	tyo		tɕo
な	ナ	na
に	ニ	ni			ɲi
ぬ	ヌ	nu			nɯ
ね	ネ	ne
の	ノ	no
にゃ	ニャ	nya			ɲa
にゅ	ニュ	nyu			ɲɯ
にょ	ニョ	nyo			ɲo
は	ハ	ha
ひ	ヒ	hi			çi
ふ	フ	fu	hu		ɸɯ
へ	ヘ	he
ほ	ホ	ho
ひゃ	ヒャ	hya			ça
ひゅ	ヒュ	hyu			çɯ
ひょ	ヒョ	hyo			ço
ま	マ	ma
み	ミ	mi			mʲi
む	ム	mu			mɯ
め	メ	me
も	モ	mo
みゃ	ミャ	mya			mʲa
みゅ	ミュ	myu			mʲɯ
みょ	ミョ	myo			mʲo
や	ヤ	ya			ja
ゆ	ユ	yu			jɯ
よ	ヨ	yo			jo
ら	ラ	ra			ɾa
り	リ	ri			ɾʲi
る	ル	ru			ɾɯ
れ	レ	re			ɾe
ろ	ロ	ro			ɾo
りゃ	リャ	rya			ɾʲa
りゅ	リュ	ryu			ɾʲu
りょ	リョ	ryo			ɾʲo
わ	ワ	wa			wa~ɰa
ゐ	ヰ	i	wi	i
ゑ	ヱ	e	we	e
を	ヲ	o	wo	o
ん	ン	n-n'(-m)	n-n'		m~n~ŋ~ɴ
が	ガ	ga
ぎ	ギ	gi			gʲi
ぐ	グ	gu			gɯ
げ	ゲ	ge
ご	ゴ	go
ぎゃ	ギャ	gya			gʲa
ぎゅ	ギュ	gyu			gʲɯ
ぎょ	ギョ	gyo			gʲo
ざ	ザ	za
じ	ジ	ji	zi		ʑi~dʑi
ず	ズ	zu			zɯ
ぜ	ゼ	ze
ぞ	ゾ	zo
じゃ	ジャ	ja	zya		ʑa~dʑa
じゅ	ジュ	ju	zyu		ʑɯ~dʑɯ
じょ	ジョ	jo	zyo		ʑo~dʑo
だ	ダ	da
ぢ	ヂ	ji	di	zi	ʑi~dʑi
づ	ヅ	zu	du	zu	zɯ
で	デ	de
ど	ド	do
ぢゃ	ヂャ	ja	dya	zya	ʑa~dʑa
ぢゅ	ヂュ	ju	dyu	zyu	ʑɯ~dʑɯ
ぢょ	ヂョ	jo	dyo	zyo	ʑo~dʑo
ば	バ	ba
び	ビ	bi			bʲi
ぶ	ブ	bu			bɯ
べ	ベ	be
ぼ	ボ	bo
びゃ	ビャ	bya			bʲa
びゅ	ビュ	byu			bʲɯ
びょ	ビョ	byo			bʲo
ぱ	パ	pa
ぴ	ピ	pi			pʲi
ぷ	プ	pu			pɯ
ぺ	ペ	pe
ぽ	ポ	po
ぴゃ	ピャ	pya			pʲa
ぴゅ	ピュ	pyu			pʲɯ
ぴょ	ピョ	pyo			pʲo
ゔ	ヴ	vu			βɯ

คะนะ	เฮปเบิร์น	นิฮงชิกิ	คุงเรชิกิ
うう	ū	û
おう, おお	ō	ô
し	shi	si
しゃ	sha	sya
しゅ	shu	syu
しょ	sho	syo
じ	ji	zi
じゃ	ja	zya
じゅ	ju	zyu
じょ	jo	zyo
ち	chi	ti
つ	tsu	tu
ちゃ	cha	tya
ちゅ	chu	tyu
ちょ	cho	tyo
ぢ	ji	di	zi
づ	zu	du	zu
ぢゃ	ja	dya	zya
ぢゅ	ju	dyu	zyu
ぢょ	jo	dyo	zyo
ふ	fu	hu
ゐ	i	wi	i
ゑ	e	we	e
を	o	wo	o
ん	n, n' ( m)	n n'

ดูเพิ่ม

• การทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่น