จังหวัดนครพนม
นครพนม เป็นจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน นับเป็นเมืองชายแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์ ความสวยงามของทิวทัศน์ และมีความหลากหลายของวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ รวมทั้งประวัติศาสตร์ที่ยาวนานมีพระธาตุพนมเป็นปูชนียสถานคู่บ้านคู่เมือง พื้นที่ด้านเหนือและตะวันออกของจังหวัดติดกับแม่น้ำโขงโดยตลอด
จังหวัดนครพนม | |
|---|---|
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง:
| |
| คำขวัญ: พระธาตุพนมค่าล้ำ วัฒนธรรมหลากหลาย เรณูผู้ไท เรือไฟโสภา งามตาฝั่งโขง | |
| อักษรไทย | นครพนม |
| อักษรโรมัน | Nakhon Phanom |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | ไกรสร กองฉลาด (ตั้งแต่ พ.ศ. 2563) |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 5,502.670 ตร.กม. (2,124.593 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 38 |
| ประชากร (พ.ศ. 2563) | |
| • ทั้งหมด | 717,201 คน |
| • อันดับ | อันดับที่ 35 |
| • ความหนาแน่น | 130.34 คน/ตร.กม. (337.6 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 36 |
| รหัส ISO 3166 | TH-48 |
| สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
| • ต้นไม้ | กันเกรา |
| • ดอกไม้ | กันเกรา |
| • สัตว์น้ำ | ปลาเผาะ |
| ศาลากลางจังหวัด | |
| • ที่ตั้ง | ถนนอภิบาลบัญชา ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม 48000 |
| • โทรศัพท์ | 0 4251 1287, 0 4251 1574, 0 4251 4262 |
| • โทรสาร | 0 4251 1287, 0 4251 1574, 0 4251 4262 |
| เว็บไซต์ | www |
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
ภูมิศาสตร์
อาณาเขต
- ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดบึงกาฬ
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงคำม่วน ประเทศลาว โดยมีแม่น้ำโขงไหลกั้นพรมแดน
- ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดมุกดาหาร
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดสกลนคร
สภาพภูมิประเทศ
สภาพโดยทั่วไปของจังหวัดนครพนมเป็นที่ราบลุ่ม มีที่ราบสูงและภูเขาอยู่บ้าง มีแม่น้ำสายสั้น ๆ เป็นสาขาย่อยแยกจากแม่น้ำโขงมาหล่อเลี้ยงความอุดมสมบูรณ์ภายในพื้นที่ พื้นที่ส่วนใหญ่มีแม่น้ำโขงไหลผ่าน นครพนมจึงนับว่าเป็นจังหวัดที่มีแหล่งน้ำที่สมบูรณ์มาก ด้านตะวันออกมีแม่น้ำโขงทอดยาวกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับลาว
จังหวัดนครพนมมีจุดผ่านแดนไปประเทศลาว รวม 6 จุด เป็นจุดผ่านแดนถาวร 2 จุด และจุดผ่อนปรน 4 จุด จุดผ่านแดนที่สำคัญและเป็นสากล คือ ด่านสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 3 ซึ่งเป็นประตูไปสู่อินโดจีน
ประวัติศาสตร์
นครพนมเป็นจังหวัดชายแดนตั้งเลียบชายฝั่งขวาของแม่น้ำโขง ตรงข้ามกับเมืองท่าแขก แขวงคำม่วนของประเทศลาว นครพนมเป็นจังหวัดที่ประดิษฐานพระธาตุพนมอันศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ ซึ่งเป็นพระธาตุที่ประดิษฐานพระอุรังคธาตุ (กระดูกหน้าอก) ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (สมณโคดม) และนับเป็นพระบรมธาตุคู่เมืองนครพนม เป็นที่เคารพสักการะของชาวไทยและชาวลาวทั้งสองฝั่งแม่น้ำโขงมาตั้งแต่บรรพกาลนานหลายพันปี พระธาตุพนมประดิษฐานอยู่ที่อำเภอธาตุพนม อยู่ห่างจากตัวเมืองนครพนม 52 กิโลเมตร จังหวัดนครพนมมีพื้นที่ประมาณ 5,502.670 ตารางกิโลเมตร ระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 740 กิโลเมตร นอกจากนี้ ในตัวเมืองนครพนมยังมีพระธาตุนครประดิษฐานเป็นพระธาตุกลางเมืองด้วย พระธาตุนครนี้เดิมเป็นวัดที่ใช้สำหรับประกอบพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาของเจ้าเมืองนครพนมในอดีต
นครพนมเป็นจังหวัดที่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์มาแต่โบราณกาล ในฐานะเมืองเก่าเคียงคู่อยู่กับอาณาจักรศรีโคตรบูร (สมัยปัจจุบันมักสะกดผิดเป็น ศรีโคตรบูรณ์ ซึ่งบูรคำนี้มาจากศัพท์โบราณเป็นคำเดียวกับคำว่า ปุระ หรือบุรี ที่แปลว่าเมืองในภาษาถิ่นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และตรงกับคำว่าเบิร์กหรือโบโรห์ในภาษาฝรั่งตะวันตก ไม่ใช่คำว่า บูรณ์ หรือ บูรณ ที่เป็นคนละความหมาย) แต่เดิมนครพนมมีชื่อเต็มในจารึกสถาปนาวัดโอกาสศรีบัวบานว่า เมืองนครบุรีราชธานีศรีโคตรบูรหลวง เคยเป็นราชธานีที่มีกษัตริย์และเจ้าผู้ครองนครปกครองมาก่อนหลายสมัย เอกสารของล้านช้างส่วนใหญ่ออกนามว่าเมืองลครหรือเมืองนคร เดิมทีนั้นมีพื้นที่อยู่ทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงหรือเมืองเก่าท่าแขกบริเวณหมู่บ้านสีโคดรอบๆ วัดพระธาตุศรีโคตรบูร หรือภาษาท้องถิ่นเรียกว่าพระธาตุศรีโคตรบอง ต่อมาปั 2321 ตรงกับสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ย้ายมาอยู่ฝั่งขวาที่เมืองเก่าหนองจันทน์ปัจจุบันยังเรียกบริเวณนี้ว่าบ้านเมืองเก่า จากนั้นย้ายขึ้นไปทางตอนเหนือที่บ้านโพธิ์คำ คือตัวเมืองนครพนมในปัจจุบันแต่เดิมเรียกว่าเมืองมรุกขนคร ซึ่งเป็นการกลับไปใช่ชื่อเก่าสมัยครั้งยังรุ่งเรืองมีราว พ.ศ. 500 เอกสารล้านช้างบ้างครั้งเรียก รุกขนคร หรือรุกขานคร เคยมีหัวเมืองในปกครองอยู่ในพื้นที่ปัจจุบันของจังหวัดนครพนม, มุกดาหาร, แขวงคำม่วน, แขวงสุวรรณเขต ส่วนใหญ่ของจังหวัดบึงกาฬ และบางอำเภอของจังหวัดสกลนครกับแขวงบอลิคำไซ ก่อนจะขึ้นตรงต่อไปยังเวียงจันทน์ ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกตีเมืองนครเวียงจันทน์ได้แล้ว ในระหว่างปี พ.ศ. 2329-2333 เจ้าเมืองนครพนมหรือเมืองศรีโคตรบองได้ทูลเกล้าถวายต้นไม้เงินต้นไม้ทองแก่สยามในฐานะนครประเทศราช ชื่อของดินแดนนี้จึงได้รับพระราชทานนามเป็น "นครพนม" สันนิษฐานว่านามนี้มาจากนครพนมเป็นเมืองที่มีพื้นที่ติดต่อกับทิวเขามากมายทางฝั่งซ้ายซึ่งเดิมเคยเป็นพื้นที่หัวเมืองหรืออำเภอที่ขึ้นต่อนครพนม และเชื่อว่าการมีชื่อ "นคร" นำหน้านี้ทำให้เมืองอยู่ในระดับฐานะเมืองลูกหลวง หลังเสร็จสิ้นสงครามเจ้าอนุวงศ์แล้ว พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ลดฐานะเมืองนครพนมเป็นหัวเมืองชั้นเอก ด้วยความเป็นอาณาจักรที่เคยเจริญรุ่งเรืองมาเก่าก่อน ประกอบกับแม่น้ำโขงเป็นแหล่งวัฒนธรรมของมนุษย์ชาติจากหลายชนเผ่า ดังนั้น นครพนมจึงมีโบราณสถานจำนวนมาก และมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์
จากนั้นมีการเปลี่ยนแปลงเขตแดนหลายครั้งจากการจัดระเบียบหัวเมือง ยกหัวเมืองใหญ่บางเมืองที่เคยให้ขึ้นต่อนครพนมไปขึ้นต่อมณฑลอุดรโดยตรงเช่นเมืองมุกดาหาร เมืองหนองสูงเป็นต้น จนกระทั่งปี พ.ศ. 2436 ข้าหลวงฝรั่งเศสและกองทัพ ได้แบ่งเอาพื้นที่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงไปทั้งหมดและภายหลังได้ผนวกรวมกับประเทศสหภาพอินโดจีนแห่งฝรั่งเศส (Union indochinoise) ได้แก่พื้นที่ปัจจุบันในแขวงคำม่วน, แขวงสุวรรณเขต และเมืองปากกระดิง เมืองคำเกิดที่ย้ายจากสังกัดแขวงคำม่วนไปขึ้นกับแขวงบอลิคำไซ(รวมทั้งเมืองเวียงทองและไซจำพอนที่แยกออกมาภายหลัง) ทำให้จังหวัดนครพนมเหลือเพียงพื้นที่ฝั่งขวา ส่งผลให้เกิดการปฏิรูปและออก พ.ร.บ.การปกครองรูปแบบใหม่ ยกระดับหัวเมืองต่างๆ ขึ้นเป็นอำเภอและขึ้นต่อจังหวัดนครพนม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2437 จนถึงปี พ.ศ. 2450 จังหวัดนครพนมประกอบไปด้วยอำเภอดั้งเดิมดังนี้
- อำเภอเมืองนครพนม (ปัจจุบันคือพื้นที่ อ.เมืองนครพนม(เคยถูกรัฐบาลเปลี่อนชื่อเป็นอำเภอหนองบึกและเปลี่ยนกลับคืน), อ.ปลาปาก, บางส่วนใน อ.กุสุมาลย์ จ.สกลนคร)
- อำเภอเรณูนคร (ปัจจุบันคือพื้นที่ อ.เรณูนคร และ อ.ธาตุพนม)
- อำเภอท่าอุเทน (ปัจจุบันคือพื้นที่ อ.ท่าอุเทน, อ.โพนสวรรค์, อ.นาหว้า, อ.นาทม, อ.ศรีสงคราม และบางส่วนของ อ.อากาศอำนวย จ.สกลนคร)
- อำเภอไชยบุรี (ปัจจุบันคือพื้นที่ อ.บ้านแพง อ.เมืองบึงกาฬ และพื้นที่ส่วนใหญ่ของ จ.บึงกาฬยกเว้นอำเภอปากคาด และอำเภอโซ่พิสัย)
- อำเภอมุกดาหาร (ปัจจุบันคือพื้นที่ส่วนใหญ่ของ อ.เมืองมุกดาหาร, อ.หว้านใหญ่, อ.นิคมคำสร้อย และ อ.ดอนตาล จ.มุกดาหาร)
- อำเภอหนองสูง (ปัจจุบันคือพื้นที่ อ.นาแก, อ.วังยาง, และอ.หนองสูง, อ.ดงหลวง, อ.คำชะอี จ.มุกดาหาร)
ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. 2459 มีประกาศพระบรมราชโองการเรื่อง โอนอำเภอไชยบุรีไปขึ้นจังหวัดหนองคาย ลงวันที่ 22 มีนาคม 2459 มีความว่าทรงทราบฝ่าละอองธุรีพระบาทว่าอำเภอไชยบุรี ซึ่งเป็นอำเภอขึ้นจังหวัดนครพนมเวลานี้ ( พ.ศ. 2459) มีท้องที่และระยะทางห่างไกลจากจังหวัดนครพนมมาก เป็นการลำบากแก่ราษฎรที่อยู่ในแขวงอำเภอไชยบุรี ผู้มีกิจสุขทุกข์จะมายังจังหวัดนครพนมและทั้งไม่เหมาะแก่การปกครอง จึงทรงพระราชดำริว่าสมควรจะโอนอำเภอไชยบุรี มาขึ้นจังหวัดหนองคาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้โอนอำเภอไชยบุรีมาขึ้นจังหวัดหนองคาย ตั้งแต่บัดนี้ (พ.ศ. 2459) เป็นต้นไป (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 33 หน้า 320 – 321 ลงวันที่ 25 มีนาคม 2459 ) โดยย้าย ต.บ้านแพงซึ่งเป็นที่ตั้งเดิมของที่ว่าการอำเภอไชยบุรีกลับไปขึ้นกับ อ.ท่าอุเทนและได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น อ.บ้านแพงในภายหลัง ส่วนอ.บึงกาฬก็ได้รับการจัดตั้งเป็น จ.บึงกาฬในปัจจุบัน
อำเภอใหญ่ต่างๆ แตกออกเป็นหลายอำเภอได้แก่ อำเภอท่าอุเทน แตกเป็นอ.อากาศอำนวยซึ่งภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นอ.ศรีสงคราม และแยกบ้านอากาศและพื้นที่บางส่วนไปขึ้นกับ อ.วานรนิวาสจนได้รับการยกฐานะกลับมาเป็น อ.อากาศอำนวยภายหลัง มีการจัดตั้งอ.นาหว้า อ.บ้านแพง อ.นาทม และ อ.โพนสวรรค์แยกออกมาอีกภายหลัง ที่อำเภอเมืองนครพนม ภายหลังแยก อ.ปลาปาก และคืนพื้นที่บางตำบลกลับไปรวมกับอีกหลายตำบลในจ.สกลนคร จัดตั้งเป็น อ.กุสุมาลย์ อำเภอเรณูนครภายหลังถูกยุบแล้วย้ายที่ว่าการไปตั้งที่ใหม่ใกล้วัดพระธาตุพนมจัดตั้งขึ้นเป็นอำเภอธาตุพนม จนผ่านไปหลายสิบปีจึงแยกตัวกลับมาเป็น อ.เรณูนคร ออกมาจาก อ.ธาตุพนม ทางด้านอำเภอหนองสูงถูกย้ายที่ทำการไปที่ใหม่และยุบอำเภอเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอนาแก แบ่งบางตำบลรวมถึงต.หนองสูงเดิมไปขึ้นกับ อ.มุกดาหาร ภายหลังการจัดตั้งจังหวัดมุกดาหาร
ในปี พ.ศ. 2525 รัฐบาลได้ออกพระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดมุกดาหาร พ.ศ. 2525 แยกอำเภอ มุกดาหารเป็นจังหวัด ตั้งแต่วันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2525 โดยมีอำเภอมุกดาหาร อำเภอดอนตาล และอำเภอต่างๆ ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอมุกดาหารได้แก่ อำเภอคำชะอี อำเภอหนองสูง อำเภอหว้านใหญ่ อำเภอนิคมคำสร้อย รวมทั้งได้แยก ตำบลดงหลวง ออกจาก อำเภอนาแกไปรวมกับมุกดาหาร เป็นอำเภอดงหลวง
ในปี พ.ศ. 2561 มีการจัดงานเฉลิมฉลอง 232 ปี เมืองนครพนม ใต้ร่มพระบารมีจักรีวงศ์ เพื่อฉลองครบรอบการจัดตั้งจังหวัดนครพนมในฐานะเมืองหนึ่งของสยาม ที่กลายเป็นประเทศไทยอย่างเต็มตัวเมื่อ 232 ปีก่อนหลังการเปลี่ยนผ่านจากเมืองมรุกขนครที่เป็นส่วนหนึ่งภายใต้อิทธิพลการปกครองของล้านช้างเวียงจันทน์ มาขึ้นเป็นนครประเทศราชต่อสยามและได้รับโปรดเกล้ารับรองและพระราชทานนาม นครพนม
ปัจจุบัน นครพนม เป็นจังหวัดท่องเที่ยวที่สำคัญในแถบลุ่มแม่น้ำโขง โดยเฉพาะการท่องเที่ยวเชิงศิลปวัฒนธรรมอิสานและชาวภูไท ภูมิประเทศที่มีความวดวาม การเดินทางสะดวก
หน่วยการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
การปกครองแบ่งออกเป็น 12 อำเภอ 99 ตำบล 1,130 หมู่บ้าน
| เลข | ชื่ออำเภอ | จำนวนตำบล | พื้นที่ (ตร.กม.) |
|---|---|---|---|
| 1 | อำเภอเมืองนครพนม | 15 | 853.206 |
| 2 | อำเภอปลาปาก | 8 | 547.096 |
| 3 | อำเภอท่าอุเทน | 9 | 467.983 |
| 4 | อำเภอบ้านแพง | 6 | 287.731 |
| 5 | อำเภอธาตุพนม | 12 | 367.884 |
| 6 | อำเภอเรณูนคร | 8 | 253.952 |
| 7 | อำเภอนาแก | 12 | 523.156 |
| 8 | อำเภอศรีสงคราม | 9 | 671.317 |
| 9 | อำเภอนาหว้า | 6 | 288.448 |
| 10 | อำเภอโพนสวรรค์ | 7 | 718.835 |
| 11 | อำเภอนาทม | 3 | 398.129 |
| 12 | อำเภอวังยาง | 4 | 137.931 |
| รวม | 99 | 5,502.670 | |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แบ่งออกเป็น 1 องค์การบริหารส่วนจังหวัด 81 องค์การบริหารส่วนตำบล 1 เทศบาลเมือง 21 เทศบาลตำบล
| อำเภอเมืองนครพนม
อำเภอปลาปาก
อำเภอท่าอุเทน
อำเภอบ้านแพง
| อำเภอธาตุพนม
อำเภอเรณูนคร
อำเภอนาแก
| อำเภอศรีสงคราม
อำเภอนาหว้า
อำเภอโพนสวรรค์
|
รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม
| รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ลำดับ | รายชื่อ | ระยะเวลาการดำรงตำแหน่ง | |||||||
| 1 | พระพนมนครานุรักษ์ (อุ้ย นาครทรรพ) | พ.ศ. 2453-2468 | |||||||
| 2 | พระยาสมุทรศักดารักษ์ (เจิม วิเศษรัตน์) | พ.ศ. 2468-2472 | |||||||
| 3 | พระพนมนครานุรักษ์ (ฮกไถ่ พิศาลบุตร) | พ.ศ. 2472-2477 | |||||||
| 4 | พระประสงค์เกษมราษฎร์ (ชุ่ม สุวรรณคุปต์) | พ.ศ. 2477-2483 | |||||||
| 5 | พันตรีขุนทะยานราญรอน | พ.ศ. 2483-2484 | |||||||
| 6 | นายสุข ฉายาชวลิต | พ.ศ. 2484-2485 | |||||||
| 7 | หลวงปริวรรตวรจิตร (จันทร์ เจริญชัย) | พ.ศ. 2485-2486 | |||||||
| 8 | นายถวิล สุนทรศารทูล | พ.ศ. 2486-2490 | |||||||
| 9 | นายพรหม สูตรสุคนธ์ | พ.ศ. 2490-2490 | |||||||
| 10 | ขุนคำนวณวิจิตร | พ.ศ. 2490-2495 | |||||||
| 11 | นายชำนาญ ยุวบูรณ์ | พ.ศ. 2495-2495 | |||||||
| 12 | นายพินิจ โพธิ์พันธ์ | พ.ศ. 2495-2496 | |||||||
| 13 | นายฉลอง รมิตานนท์ | พ.ศ. 2496-2500 | |||||||
| 14 | นายสวัสดิ์วงศ์ ปฏิทัศน์ | พ.ศ. 2500-2501 | |||||||
| 15 | นายสง่า จันทรสาขา | พ.ศ. 2501-2508 | |||||||
| 16 | นายสวัสดิ มีเพียร | พ.ศ. 2508-2510 | |||||||
| 17 | นายจรัส สิทธิพงษ์ | พ.ศ. 2510-2513 | |||||||
| 18 | พลตรี ยง ณ นคร | พ.ศ. 2513-2514 | |||||||
| 19 | นายสุนันท์ ขันอาสา | พ.ศ. 2515-2516 | |||||||
| 20 | นายวิเชียร เวชสวรรค์ | พ.ศ. 2516-2517 | |||||||
| 21 | นายพิศาล มูลศาสตรสาทร | พ.ศ. 2518-2520 | |||||||
| 22 | นายสมพร กลิ่นพงษา | พ.ศ. 2520-2527 | |||||||
| 23 | นายสมพร ธนสถิต | พ.ศ. 2523-2524 | |||||||
| 24 | นายวิโรจน์ อำมรัตน์ | พ.ศ. 2524 - 30 กันยายน 2527 | |||||||
| 25 | นายอุทัย นาคปรีชา | 1 ตุลาคม 2527 - 30 กันยายน 2531 | |||||||
| 26 | นายมังกร กองสุวรรณ | 1 ตุลาคม 2531 - 30 กันยายน 2533 | |||||||
| 27 | พันตรีปรีดา นิสสัยเจริญ | 1 ตุลาคม 2533 - 30 กันยายน 2536 | |||||||
| 28 | นายสุจริต ปัจฉิมนันท์ | 5 ตุลาคม 2536 - 30 กันยายน 2537 | |||||||
| 29 | นายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช | 2 ตุลาคม 2537 - 19 กันยายน 2540 | |||||||
| 30 | นายนาวิน ขันธหิรัญ | 20 ตุลาคม 2540 - 19 กันยายน 2541 | |||||||
| 31 | นายศักดิ์ เกียรติก้อง | 1 ตุลาคม 2540 - 30 กันยายน 2543 | |||||||
| 32 | นายธงชัย อนันตกูล | 1 ตุลาคม 2543 - 30 กันยายน 2544 | |||||||
| 33 | นายวิทย์ ลิมานนท์วราไชย | 1 ตุลาคม 2544 - 30 กันยายน 2546 | |||||||
| 34 | นายนิคม เกิดขันหมาก | 1 ตุลาคม 2546 - 30 กันยายน 2549 | |||||||
| 35 | นายบุญสนอง บุญมี | 13 พฤศจิกายน 2549 - 15 มีนาคม 2552 | |||||||
| 36 | นายพงษ์ศิริ กุสุมภ์ | 16 มีนาคม 2552 - 30 กันยายน 2553 | |||||||
| 37 | นายเริงศักดิ์ มหาวินิจฉัยมนตรี | 1 ตุลาคม 2553 - 25 พฤศจิกายน 2554 | |||||||
| 38 | นายอนุกูล ตังคณานุกูลชัย | 29 ธันวาคม 2554 - 30 กันยายน 2556 | |||||||
| 39 | นายอดิศักดิ์ เทพอาสน์ | 1 ตุลาคม 2556 - 30 กันยายน 2558 | |||||||
| 40 | นายสมชาย วิทย์ดำรงค์ | 1 ตุลาคม 2558 - 30 กันยายน 2561 | |||||||
| 41 | นายสยาม ศิริมงคล | 1 ตุลาคม 2561 - 30 กันยายน 2563 | |||||||
| 42 | นายไกรสร กองฉลาด | 1 ตุลาคม 2563 - ปัจจุบัน | |||||||
การศึกษา
ในจังหวัดนครพนมมีสถาบันระดับอุดมศึกษาในกำกับสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา เช่น มหาวิทยาลัยนครพนม, มหาวิทยาลัยรามคำแหง สาขาวิทยบริการเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครพนม, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์นครพนม นอกจากนี้ ยังมีสถาบันอุดมศึกษาในกำกับสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (ปริญญาตรีสายปฏิบัติการ/เทคโนโลยีบัณฑิต) ได้แก่ สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๒ (วิทยาลัยเทคนิคนครพนม, วิทยาลัยเทคนิคบ้านแพง)
การขนส่ง
| ระยะทางจากจังหวัดนครพนมไปยังจังหวัดใกล้เคียง โดยประมาณ คือ
| ระยะทางจากอำเภอเมืองไปยังอำเภอใกล้เคียง โดยประมาณ คือ
|
รถยนต์
จากกรุงเทพมหานคร ให้ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) ถึงจังหวัดสระบุรีบริเวณหลักกิโลเมตรที่ 107 แยกขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) ผ่านจังหวัดนครราชสีมา ถึงอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น แล้วแยกขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 23 ผ่านเข้าสู่จังหวัดมหาสารคาม จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 213 ไปจังหวัดกาฬสินธุ์ จนถึงจังหวัดสกลนคร จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 22 ตรงเข้าสู่จังหวัดนครพนม รวมระยะทางทั้งสิ้นประมาณ 740 กิโลเมตร
รถโดยสารประจำทาง
สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดนครพนม มีบริการรถโดยสารประจำทางทั้งรถโดยสารธรรมดาและปรับอากาศ ทั้งรถที่มาจากกรุงเทพฯ และรถที่ไปยังจังหวัดต่างๆ เช่น
- สาย 26 กรุงเทพฯ - นครพนม ใช้เส้นทาง สระบุรี นครราชสีมา อ.เมืองพล อ.บ้านไผ่ อ.บรบือ มหาสารคาม อ.กันทรวิชัย อ.ยางตลาด กาฬสินธุ์ อ.สมเด็จ บ้านคำเพิ่ม (อ.ภูพาน) สกลนคร บ้านท่าแร่ อ.กุสุมาลย์ ให้บริการโดย บริษัท ขนส่ง จำกัด (บขส.) (ใช้รถมาตรฐาน ม.4ค ,ม.4ข รถปรับอากาศสองชั้น, ม.1ก รถปรับอากาศชั้นเดียว 15 เมตร) และ บริษัท นครชัยแอร์ จำกัด (ใช้รถมาตรฐาน ม.1ข Silver, ม.1พ Gold+ รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 930 กรุงเทพฯ - นครพนม ใช้เส้นทาง สระบุรี นครราชสีมา ขอนแก่น อุดรธานี หนองหาน สว่างแดนดิน พังโคน พรรณานิคม สกลนคร ท่าแร่ กุสุมาลย์ ให้บริการโดย เชิดชัยทัวร์ (ใช้รถมาตรฐาน ม.2 รถปรับอากาศชั้นเดียว และ ม.4ข รถปรับอากาศสองชั้น) และ โลตัสพิบูลทัวร์ (ใช้รถมาตรฐาน ม.1ข รถปรับอากาศชั้นเดียว และ ม.4กพ รถปรับอากาศสองชั้น มาตรฐานผสม ชั้นบน พ. ชั้นล่าง ก.)
- สาย 256 อุบลราชธานี - นครพนม ใช้เส้นทาง เรณูนคร ธาตุพนม มุกดาหาร ให้บริการโดย สหมิตรอุบล (ใช้รถมาตรฐาน ม.2 ,ม.1ข รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 231 อุดรธานี - นครพนม ใช้เส้นทาง หนองหาน สว่างแดนดิน พังโคน พรรณานิคม สกลนคร ท่าแร่ กุสุมาลย์ ให้บริการโดย สหอุดรเดินรถ (ใช้รถมาตรฐาน ม.1ข และ ม.2 รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 224 อุดรธานี - นครพนม ใช้เส้นทาง หนองคาย บึงกาฬ บ้านแพง ท่าอุเทน ให้บริการโดย รถร่วม บขส. หลายเจ้า (ใช้รถมาตรฐาน ม.2 รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 555 นครพนม - มุกดาหาร ให้บริการโดย วิทยาทรานสปอร์ต (รถตู้)
- สาย 586 ขอนแก่น - นครพนม ให้บริการโดย เชิงชุมเดินรถ (ชัยวัฒน์เซอร์วิส) (ใช้รถมาตรฐาน ม.1ข รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 661 นครพนม - เชียงราย ให้บริการโดย สมบัติทัวร์ (ใช้มาตรฐาน ม.1ข และ ม.1พ รถปรับอากาศชั้นเดียว)
- สาย 827 นครพนม - ระยอง ให้บริการโดย ชาญทัวร์ (ใช้รถมาตรฐาน ม.4ข และ ม.4พ รถปรับอากาศสองชั้น)
- สาย 837 ช่วง นครพนม - นครศรีธรรมราช ให้บริการโดย ชาญทัวร์ (ใช้รถมาตรฐาน ม.4พ รถปรับอากาศสองชั้น)
- สาย 837 ช่วง นครพนม - เกาะสมุย ให้บริการโดย ชาญทัวร์ (ใช้รถมาตรฐาน ม.1พ รถปรับอากาศชั้นเดียว 15 เมตร)
- สาย 876 เชียงใหม่ - นครพนม ให้บริการโดย เพชรประเสริฐ (ใช้รถมาตรฐาน ม.4พ รถปรับอากาศสองชั้น)
- สาย 1431 นครพนม - ท่าอุเทน - ศรีสงคราม - นาหว้า (ใช้รถมาตรฐาน ม.3 รถพัดลมชั้นเดียว)
รถโดยสารระหว่างประเทศ
- สายที่ 7 นครพนม - เมืองท่าแขก (ลาว) บริการโดย บริษัท ขนส่ง จำกัด
เครื่องบิน
- ไทยแอร์เอเชีย นครพนม ไป-กลับ กรุงเทพฯ (ดอนเมือง)
- การบินไทยสมายล์ นครพนม ไป-กลับ กรุงเทพฯ (สุวรรณภูมิ)
การคมนาคมภายในตัวจังหวัดนครพนม
- รถสองแถว มีหลายสาย คิดค่าโดยสารตามระยะทาง
- รถสามล้อเครื่อง คิดค่าโดยสารตามระยะทาง (เป็นรถเหมา)
- แท็กซี่ คิดค่าโดยสารตามระยะทางบนมิเตอร์
วัฒนธรรม
เทศกาลและงานประเพณีประจำปีในจังหวัดนครพนม เช่น
- ประเพณีไหลเรือไฟ
- งานนมัสการพระธาตุพนม
- เทศกาลบุญเดือนสี่ นมัสการพระธาตุประจำวันเกิด หมุนเวียนครบทุกพระธาตุในจังหวัด
- เทศกาลแข่งเรือ
- เทศกาลสงกรานต์ (ถนนข้าวปุ้น)
- งานบวงสรวงพญาศรีสัตตนาคราช
- ประเพณีแสกเต้นสาก
- ประเพณีโส้ทั่งบั้ง
- งานวันผู้ไทยเรณูนคร และมหกรรมวันผู้ไทโลก
- เทศกาลตรุษจีน-เวียดนาม จังหวัดนครพนม
- เทศกาลสมโภชเจ้าพ่อหมื่น นครพนม
- เทศกาลแห่ดาว (คริสต์มาส)
- มหกรรมวิ่งข้ามโขง นครพนม-คำม่วน ทุกวันครบรอบการเปิดสะพานมิตรภาพ 3
- เทศกาลฤดูหนาว วินเทอร์เฟสติวัล (คริสต์มาส-ปีใหม่)
- เทศกาลปลาลุ่มน้ำสงคราม
- งานบุญบั้งไฟพญานาค ออกพรรษาบ้านแพง
- เทศกาลแพเซิ้ง ลอยพระทงบ้านแพง
- เทศกาลแห่กระทงยักษ์ บูชาพระธาตุพนม
สถานที่สำคัญ
สถานที่สำคัญแบ่งตามอำเภอ
|
|
|
ปูชนียสถาน
ปูชนียสถานที่สำคัญในจังหวัดนครพนม คือ พระธาตุพนม นอกจากนี้ยังมีพระธาตุอื่น ๆ ที่ชาวจังหวัดนครพนมเคารพนับถือ ได้แก่ พระธาตุประสิทธิ์ พระธาตุท่าอุเทน พระธาตุเรณู พระธาตุศรีคุณ พระธาตุนคร และพระธาตุมหาชัย เป็นต้น ซึ่งถือเป็นเมืองพระธาตุโดยแท้
อุทยานแห่งชาติ สวนสาธารณะ และสวนพฤกษศาสตร์
- อุทยานแห่งชาติภูลังกา ที่ทำการอุทยานฯตั้งอยู่ที่ตำบลไผ่ล้อม อำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม (นครพนม-บึงกาฬ)
- อุทยานแห่งชาติภูผายล ที่ทำการอุทยานฯตั้งอยู่ที่บ้านห้วยหวด ตำบลจันทร์เพ็ญ อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร (สกลนคร,นครพนม,มุกดาหาร)
- สวนหลวง ร.9 นครพนม ต.หนองแสง อ.เมืองนครพนม
- สวนเทอดพระเกียรติ จังหวัดนครพนม ท้ายเมือง ต.ในเมือง อ.เมืองนครพนม
- สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ต.ท่าค้อ อ.เมืองนครพนม
- สวนชมโขง เทศบาลเมืองนครพนม ต.ในเมือง อ.เมืองนครพนม
- สวนสุขภาพ หนองญาติ ต.หนองญาติ อ.เมืองนครพนม
- สวนพฤกษศาสตร์ สวนรุกขชาติวังปอพาน นครพนม ต.ปลาปาก อ.ปลาปาก
- สวนศรีโคตรบูร ต.ธาตุพนม อ.ธาตุพนม
บุคคลที่มีชื่อเสียง ในจังหวัดนครพนม
นักร้อง/นักแสดง
- นายพีระพงษ์ พลชนะ (ต้อม เรนโบว์) นักร้อง นักดนตรี วงอินทนิล ( 2524 - 2527) ,วงเรนโบว์ ปี 2528 - 2538
- นายทวี ศรีประดิษฐ์ (อ๊อด อินทนิล, เรนโบว์) นักดนตรี วงอินทนิล ( 2524 - 2527) ,วงเรนโบว์ ปี 2528 - 2538 (ปัจจุบันเสียชีวิต)
- นายโชติกะ คำสุขะ นักร้องนำวงอินดี้ชื่อดัง ไปส่งกู บขส.ดู๊
- พลอยริน พลอยพิชชา ตริ่งถิ นางงามและนักแสดง
- เจ อนวัช ตรีพงษ์ (1 mill) นักร้อง Rapper สาย Trap
- โอปอ กิตฐิพงษ์ ศรีแพง นักร้อง นักดนตรี จากรายการเดอะวอยซ์ไทยแลนด์
นักกีฬา
- วันชัยน้อย สิงห์ปลาปากน้อย (โจฮุน ลายไทย) นักมวยไทย นักร้อง
นักพัฒนาชุมชน/นักการเมือง
- พลตำรวจเอกอดุลย์ แสงสิงแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
- พลเอกมานะ รัตนโกเศศ อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และเป็นอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครพนม 3 สมัย
- นายศุภชัย โพธิ์สุ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครพนม เขตเลือกตั้งที่ 1 รองประธานสภาผู้แทนราษฎร คนที่สอง อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- นายวิทยา อินาลา อดีตสมาชิกวุฒิสภาจังหวัดนครพนม
- นายประเสริฐ หอมดี ผู้ตรวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ เขตตรวจราชการที่ 12 จังหวัดกาฬสินธุ์ ขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ด
- นาวาโทรุ่งเพชร ศรีหลิ่ง นักพัฒนาชุมชน
พระเกจิอาจารย์
- หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ
- หลวงปู่สนธิ์ สุรชโย (พระครูสันธานพนมเขต)
- หลวงปู่สนธิ์ เขมิโย
- หลวงปู่สอ ขันติโก
- หลวงปู่แสง ญาณวโร
- หลวงปู่สิงห์ทองสา สุคันโธ (พระครูมงคลสิริธำร)
- พระอาจารย์บุญอุ้ม
- หลวงตาบุญชื่น ปัญญาวุฒิโท
- ฯลฯ
อ้างอิง
- ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ
- ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_57.pdf 2564. สืบค้น 17 เมษายน 2564.
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด
พิกัดภูมิศาสตร์: 17°24′N 104°47′E / 17.4°N 104.78°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดนครพนม
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย