พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 113 แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ทรงเป็นพระมหากษัตริย์กัมพูชายุคใหม่พระองค์ที่ 4 นับตั้งแต่กัมพูชาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
พระมหากษัตริย์กัมพูชา
ครองราชย์	2 มีนาคม ค.ศ. 1955 – 3 เมษายน ค.ศ. 1960
ราชาภิเษก	5 มีนาคม ค.ศ. 1955
ก่อนหน้า	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครองราชย์ครั้งแรก)
ถัดไป	พระนโรดม สีหนุ ในฐานะประมุขแห่งรัฐกัมพูชา
นายกรัฐมนตรี	ดูรายชื่อ เลง เงต พระนโรดม สีหนุ อวม เชียง ซุน พระนโรดม สีหนุ คิม ทิต พระนโรดม สีหนุ ซัม ยุน พระนโรดม สีหนุ ซิม วาร์ เอก ยิ อึน แปน นุต ซิม วาร์ พระนโรดม สีหนุ
คู่อภิเษก	พระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิริวัฒนา (อภิเษก 1920 ตัวพระองค์สวรรคต 1960)
พระราชบุตร	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พระองค์เจ้านโรดม วิชรา สมเด็จกรมขุนนโรดม สิริวุธ พระองค์เจ้านโรดม ปรียาโสภณ
พระนามเต็ม พระบาทสมเด็จพระนโรดม​สุรามฤต วิสุทธมหาขัตติยวงศ์ วิสิษฐ​หริพงศ์ คุณาดิเรก​ธรรมจริโยดม บรมบพิตร พระเจ้าพระราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นเจ้าชีวิตเหนือหัว
ราชวงศ์	ราชวงศ์วรมัน (สายราชสกุลนโรดม)
พระราชบิดา	สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส
พระราชมารดา	พระองค์เจ้านโรดม พงางาม
ประสูติ	6 มีนาคม ค.ศ. 1896 พนมเปญ กัมพูชาในอารักขาของฝรั่งเศส
สวรรคต	3 เมษายน ค.ศ. 1960 พนมเปญ ราชอาณาจักรกัมพูชา
ศาสนา	พุทธ

พระราชประวัติ

พระมหากษัตริย์แห่งกัมพูชายุคใหม่
	สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร
	พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
	พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 1)
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 2)
	พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี
ด ค ก

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต ทรงมีพระนามโดยพิสดารว่า พระบาทสมเด็จพระนโรดม​สุรามฤต วิสุทธมหาขัตติยวงศ์ วิสิษฐ​หริพงศ์ คุณาดิเรก​ธรรมจริโยดม บรมบพิตร พระเจ้าพระราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นเจ้าชีวิตเหนือหัว เสด็จพระราชสมภพเมี่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2439 มีพระนามเดิมคือ นักองมจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม สุรามฤต พระโอรสของสมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส (ค.ศ. 1872 - 1945) กับพระองค์เจ้านโรดม พงางาม (ค.ศ. 1874 - 1944) เป็นพระภาติยะ (ลูกพี่ชาย) และพระชามาดา (ลูกเขย) ของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ กษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 3

ทรงอภิเษกสมรสกับพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิริวัฒนา พระราชธิดาของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2463 มีพระราชโอรสองค์สำคัญคือ พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ซึ่งเป็นกษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 4

หลังการสละราชสมบัติของพระบาทสมเด็จพระบรมนาถนโรดม สีหนุ ผู้เป็นพระราชโอรส เพื่อลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา (ภายใต้สังกัดพรรคสังคมราษฎร์นิยมของพระองค์เอง) พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤตจึงได้ทรงขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติเมี่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2498 และทรงอยู่ในราชสมบัติตราบจนเสด็จสวรรคตเมี่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2503 ภายหลังการเสด็จสวรรคต ทรงได้รับการถวายพระนามว่า "พระมหากาญจนโกศ"

อนึ่ง ก่อนพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต จะทรงขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลง "นครราช" เป็นเพลงชาติของกัมพูชา ร่วมกับครูเพลงชาวฝรั่งเศสอีก 2 คน

พระบรมราชานุสรณ์

•  

  พระบรมรูปปั้นขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต

•  

  พระบรมรูปปั้นขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤตและพระอัครมเหสี สมเด็จพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์ กุสุมะ นารีรัตน์ สิริวัฒนา ที่พิพิธภัณฑ์หมู่บ้านวัฒนธรรมเขมร จังหวัดเสียมราฐ

รางวัลและเครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ในประเทศ

•     เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชอาณาจักรกัมพูชา ชั้นมหาเสรีวัฒน์
•     เครื่องราชอิสริยาภรณ์มุนีสาราภัณฑ์ ชั้นมหาเสรีวัฒน์

ฝรั่งเศส	พ.ศ. 2482 (ค.ศ. 1939)	เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นทุติยาภรณ์
ฝรั่งเศส	ไม่ทราบปี	เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นประถมาภรณ์
ไทย	ไม่ทราบปี	เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์
ญี่ปุ่น	ไม่ทราบปี	เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ ชั้นสังวาลย์
เวียดนาม	ไม่ทราบปี	เครื่องราชอิสริยาภรณ์มังกรแห่งอันนัม ชั้นประถมาภรณ์
รัฐเวียดนาม	ไม่ทราบปี	เครื่องอิสริยาภรณ์แห่งชาติเวียดนาม ชั้นประถมาภรณ์
พม่า	ไม่ทราบปี	เครื่องอิสริยาภรณ์สิริสุธรรมะ ชั้นอัคคมหาสิริสุธัมมะ
ลาว	พ.ศ. 2498 (ค.ศ. 1955)	เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว

อ้างอิง

1. ព្រះ​នរោត្តម​សុរាម្រិត វិសុទ្ធ​មហា​ខត្តិ​វង្ស វិសិដ្ឋ​ហរិ​ពង្ស គុណាតិរេក​ធម្មចរិយោត្តម បរម​បពិត្រ ព្រះ​ចៅ​ព្រះ​រាជ​អាណាចក្រ​កម្ពុជា ជា​ម្ចាស់​ជីវិត​លើ​ត្បូង។ (ถอดเป็นอักษรไทยว่า พฺระ​บาท​สมฺเตจพฺระ​นโรตฺตม​สุรามฺริต วิสุทฺธ​มหา​ขตฺติ​วงฺส วิสิฎฺฐ​หริ​พงฺส คุณาติเรก​ธมฺมจริโยตฺตม บรม​บพิตฺร พฺระ​เจา​พฺระ​ราช​อาณาจกฺร​กมฺพุชา ชา​มฺจาส̍​ชีวิต​เลิ​ตฺบูงฯ)
2. ธิบดี บัวคำศรี. ชุด "อาเซียน" ในมิติประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์กัมพูชา. กรุงเทพฯ:เมืองโบราณ. 2555, หน้า 75
3. http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~royalty/cambodia/i1.html#I1
4. สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร (นักองค์ราชาวดี) กษัตริย์องค์ที่ 2 กับเจ้าจอมเอี่ยมบุษบา (สกุลเดิม อภัยวงศ์) ทำให้สมเด็จพระนโรดทสุรามฤตทรงเป็นพระญาติชั้นเดียวกันกับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ 6 ของสยาม โดยทั้งสองพระองค์มีคุณทวดคนเดียวกัน คือ พระสุพรรณพิศาล (กอง อภัยวงศ์) , ส่วนพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (นักองค์สีสุวัตถิ์) กษัตริย์องค์ที่ 3 ซึ่งเป็นพระอนุชา
5. ธิบดี บัวคำศรี. ความเป็นมาของบท "โนกอร์เรียช" เพลงชาติเขมร : การศึกษาเบื้องต้น ใน วารสารสังคมลุ่มน้ำโขง 2 (1 ม.ค.-เม.ย. 2549).
6. ศานติ ภักดีคำ. เพลงชาติกัมพูชา ความแตกต่างทางการเมือง ในจุดร่วมแห่งอดีตที่รุ่งเรืองของ "พระนคร" ใน ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 25 ฉบับที่ 11 ประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2547

ก่อนหน้า		พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต		ถัดไป
พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ทรงสละราชสมบัติ)		พระมหากษัตริย์กัมพูชา (ราชสกุลนโรดม) (3 มีนาคม พ.ศ. 2498 - 3 เมษายน พ.ศ. 2503)		พระนโรดม สีหนุ ในฐานะประมุขแห่งรัฐ