ยศทหารและตำรวจไทย

ยศทหารและตำรวจไทยตามแบบชาติตะวันตกเริ่มกำหนดให้มียศทหารและตำรวจไทยขึ้นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นยุคที่มีการปรับปรุง และจัดระบบระเบียบการบริหารราชการแผ่นดินใหม่ตามแบบยุโรปในทุกด้าน โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แยกยศและบรรดาศักดิ์ออกจากกันอย่างเด็ดขาด และโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติสำหรับลำดับยศนายทหารบกขึ้นในปี พ.ศ. 2431 กำหนดให้มียศทหารบกตามลำดับชั้นแบบอารยประเทศ ต่อมาเมื่อจัดระเบียบฝ่ายทหารบกเรียบร้อยแล้วจึงให้จัดระเบียบยศทหารเรือ โดยอนุโลมตามแบบกองทัพเรือต่างประเทศเป็นลำดับถัดมา

เครื่องราชอิสริยาภรณ์และตราสัญลักษณ์ของกองทัพไทย

เมื่อมีการจัดตั้งกองทัพอากาศในสมัยรัชกาลที่ 8 ก็ได้จัดระเบียบยศทหารโดยอนุโลมตามแบบกองทัพเรือ ส่วนยศของตำรวจนั้นได้นำรูปแบบยศของกองทัพบกมาปรับใช้โดยอนุโลม

ยศทหารไทย ปัจจุบันมีกฎหมายรองรับคือพระราชบัญญัติยศทหาร พ.ศ. 2479

ยศตำรวจไทยนั้น แต่เดิมได้มีการโอนทหารไปรับราชการเป็นตำรวจและใช้ยศทหารบกสำหรับตำรวจ ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ได้ทรงมีพระบรมราชโองการกำหนดให้มียศตำรวจขึ้นเป็นครั้งแรก โดยปัจจุบันยศตำรวจถูกกำหนดโดยพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547

ยศทหารชั้นสัญญาบัตร และตำรวจชั้นสัญญาบัตรของไทย เป็นยศที่ต้องมีพระบรมราชโองการพระราชทานยศจากพระมหากษัตริย์ ดังนั้นเมื่อส่วนราชการของทหาร-ตำรวจ ได้แต่งตั้งทหาร-ตำรวจให้มียศสัญญาบัตรใด ๆ จะมีคำว่า "ว่าที่" (Acting) ของยศนั้นนำหน้า จนกว่าจะได้นำความกราบบังคมทูลพระมหากษัตริย์ให้มีพระบรมราชโองการพระราชทานยศแล้ว จึงจะไม่มีคำว่า "ว่าที่" นำหน้ายศนั้น ๆ เว้นแต่ยศทหาร-ตำรวจ ชั้นนายพล ซึ่งพระมหากษัตริย์จะมีพระบรมราชโองการแต่งตั้งยศพร้อม ๆ กับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง

ยศของทหาร-ตำรวจไทย แบ่งได้ดังต่อไปนี้

กองทัพบก

สัญญาบัตร

NATO Code	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1		Student Officer
Thai title	จอมพล	พลเอก	พลโท	พลตรี	พลจัตวา	พันเอก	พันโท	พันตรี	ร้อยเอก	ร้อยโท	ร้อยตรี	นักเรียนนายร้อย
RTGS	Chom Phon	Phon Ek	Phon Tho	Phon Tri	Phon Chattawa	Phan Ek	Phan Tho	Phan Tri	Roi Ek	Roi Tho	Roi Tri	Nak-rian Nai Roi
อักษรย่อ	ไม่มี	พล.อ.	พล.ท.	พล.ต.	พล.จ.	พ.อ.	พ.ท.	พ.ต.	ร.อ.	ร.ท.	ร.ต.	นนร.
Anglicised version	Field Marshal	General	Lieutenant General	Major General	Brigadier (not obtainable anymore) Senior Colonel	Colonel	Lieutenant Colonel	Major	Captain	Lieutenant	Second Lieutenant	Officer Cadet
UK equivalent	Field Marshal	General	Lieutenant General	Major General	Brigadier	Colonel	Lieutenant Colonel	Major	Captain	Lieutenant	Second Lieutenant	Officer Cadet

• เดิมไม่มียศจ่าสิบเอกพิเศษแต่เป็นยศนายดาบทหารบก

ประทวน

NATO Code	OR-9	OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1
									No insignia
Thai title	จ่าสิบเอกพิเศษ	จ่าสิบเอก	จ่าสิบโท	จ่าสิบตรี	สิบเอก	สิบโท	สิบตรี	สิบตรีกองประจำการ	พลทหาร
RTGS	Cha Sip Ek Phiset	Cha Sip Ek	Cha Sip Tho	Cha Sip Tri	Sip Ek	Sip Tho	Sip Tri	Sip Tri Kong Pracham Kan	Phon Thahan
Abbreviation	จ.ส.อ(พ.).	จ.ส.อ.	จ.ส.ท.	จ.ส.ต.	ส.อ.	ส.ท.	ส.ต.	ส.ต.	พลฯ
Anglicised version	Sergeant Major/ Command Sergeant Major	Master Sergeant/ First Sergeant	Sergeant 1st class	Staff Sergeant	Sergeant	Corporal	Lance Corporal/ Specialist	Private 1st Class	Private
UK equivalent	nil	Warrant Officer Class One	Warrant Officer class two	Staff Sergeant	Sergeant	Corporal	Lance Corporal		Private

กองทัพเรือ

สัญญาบัตร

NATO Code	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1		Student Officer
Thai title	จอมพลเรือ	พลเรือเอก	พลเรือโท	พลเรือตรี	พลเรือจัตวา	นาวาเอก	นาวาโท	นาวาตรี	เรือเอก	เรือโท	เรือตรี	นักเรียนนายเรือ
RTGS	Chom Phon Ruea	Phon Ruea Ek	Phon Ruea Tho	Phon Ruea Tri	Phon Ruea Chattawa	Nawa Ek	Nawa Tho	Nawa Tri	Ruea Ek	Ruea Tho	Ruea Tri	Nak-rian Nai Ruea
Abbreviation	-	พล.ร.อ.	พล.ร.ท.	พล.ร.ต.	พล.ร.จ.	น.อ.	น.ท.	น.ต.	ร.อ.	ร.ท.	ร.ต.	-
Anglicised version	Admiral of the Fleet	Admiral	Vice Admiral	Rear Admiral Upper Half	Rear Admiral Lower Half	Captain	Commander	Lieutenant Commander	Lieutenant	Lieutenant Junior Grade	Ensign	Midshipman
UK equivalent	Admiral of the Fleet	Admiral	Vice Admiral	Rear Admiral	Commodore	Captain	Commander	Lieutenant Commander	Lieutenant	Sub-Lieutenant	Acting Sub-Lieutenant	Midshipman

ประทวน

NATO Code	OR-9	OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1
Thai title	พันจ่าเอก พิเศษ	พันจ่าเอก	พันจ่าโท	พันจ่าตรี	จ่าเอก	จ่าโท	จ่าตรี		พลทหาร
RTGS	Phan Cha Ek Phiset	Phan Cha Ek	Phan Cha Tho	Phan Cha Tri	Cha Ek	Cha Tho	Cha Tri		Phon Thahan
Abbreviation	พ.จ.อ.(พ.)	พ.จ.อ.	พ.จ.ท.	พ.จ.ต.	จอ.	จท.	จต.		พลฯ
Anglicised version	Chief Petty Officer First Class (Special)	Chief Petty Officer First Class	Chief Petty Officer Second Class	Chief Petty Officer Third Class	Petty Officer 1st Class	Petty Officer 2nd Class	Petty Officer 3rd Class		Seaman
UK equivalent	nil	Warrant Officer	nil	Chief Petty Officer	Petty Officer	Leading Rate	Able Rate		Ordinary Rate

กองทัพอากาศ

สัญญาบัตร

NATO Code	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1		Student Officer
Thai title	จอมพลอากาศ	พลอากาศเอก	พลอากาศโท	พลอากาศตรี	พลอากาศจัตวา	นาวาอากาศเอก	นาวาอากาศโท	นาวาอากาศตรี	เรืออากาศเอก	เรืออากาศโท	เรืออากาศตรี	นักเรียนนายเรืออากาศ
RTGS	Chom Phon Akat	Phon Akat Ek	Phon Akat Tho	Phon Akat Tri	Phon Akat Chattawa	Nawa Akat Ek	Nawa Akat Tho	Nawa Akat Tri	Ruea Akat Ek	Ruea Akat Tho	Ruea Akat Tri	Nak-rian Nai Ruea Akat
Abbreviation	-	พล.อ.อ.	พล.อ.ท.	พล.อ.ต.	พล.อ.จ.	น.อ.	น.ท.	น.ต.	ร.อ.	ร.ท.	ร.ต.	-
Anglicised version	Marshal of the Royal Thai Air Force	Air Chief Marshal	Air Marshal	Air Vice Marshal	Air Commodore (Senior Group Captain) (discontinued)	Group Captain	Wing Commander	Squadron Leader	Flight Lieutenant	Flying Officer	Pilot Officer	Officer Cadet
UK equivalent	Marshal of the RAF	Air Chief Marshal	Air Marshal	Air Vice Marshal	Air Commodore	Group Captain	Wing Commander	Squadron Leader	Flight Lieutenant	Flying Officer	Pilot Officer	Officer Cadet

ชั้นประทวน

NATO Code	OR-9	OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1
Thai title	พันจ่าอากาศเอก พิเศษ	พันจ่าอากาศเอก	พันจ่าอากาศโท	พันจ่าอากาศตรี	จ่าอากาศเอก	จ่าอากาศโท	จ่าอากาศตรี		พลทหาร
RTGS	Phan Cha Akat Ek Phiset	Phan Cha Akat Ek	Phan Cha Akat Tho	Phan Cha Akat Tri	Cha Akat Ek	Cha Akat Tho	Cha Akat Tri		Phon Thahan
Abbreviation	พ.อ.อ.(พ.)	พ.อ.อ.	พ.อ.ท.	พ.อ.ต.	จ.อ.	จ.ท.	จ.ต.		พลฯ
Anglicised version	Chief Master Sergeant	Master Sergeant	Technical Sergeant	Staff Sergeant	Sergeant	Corporal	Leading Aircraftman		Aircraftman
UK equivalent	nil	Warrant Officer or Master Aircrew		Flight Sergeant or Chief Technician	Sergeant	Corporal	Leading Aircraftman or Senior Aircraftman/Lance Corporal		Aircraftman

ตำรวจ

ชั้นสัญญาบัตร

NATO Code	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1		Student Officer
Thai title		พลตำรวจเอก	พลตำรวจโท	พลตำรวจตรี	พลตำรวจจัตวา	พันตำรวจเอก	พันตำรวจโท	พันตำรวจตรี	ร้อยตำรวจเอก​	ร้อยตำรวจโท	ร้อยตำรวจตรี	นักเรียนนายร้อยตำรวจ
RTGS		Phon Tamruat Ek	Phon Tamruat Tho	Phon Tamruat Tri	Phon Tamruat Chattawa	Phan Tamruat Ek	Phan Tamruat Tho	Phan Tamruat Tri	Roi Tamruat Ek	Roi Tamruat Tho	Roi Tamruat Tri	Nak-rian Nai Roi Tamruat
Abbreviation	-	พล.ต.อ.	พล.ต.ท.	พล.ต.ต.	พล.ต.จ.	พ.ต.อ.	พ.ต.ท.	พ.ต.ต.	ร.ต.อ.	ร.ต.ท.	ร.ต.ต.	นรต.
Anglicised version		Police General	Police Lieutenant General	Police Major General	Police Brigadier (not obtainable anymore) Police Senior Colonel	Police Colonel	Police Lieutenant Colonel	Police Major	Police Captain	Police Lieutenant	Police Sub Lieutenant	Police Cadet
UK equivalent	Field Marshal	General	Lieutenant General	Major General	Brigadier	Colonel	Lieutenant Colonel	Major	Captain	Lieutenant	Second Lieutenant	Police Cadet

ชั้นประทวน

Constable ranks						No Insignia
	ดาบตำรวจ	จ่าสิบตำรวจ	สิบตำรวจเอก	สิบตำรวจโท	สิบตำรวจตรี	พลตำรวจ
	Dap Tamruat	Cha Sip Tamruat	Sip Tamruat Ek	Sip Tamruat Tho	Sip Tamruat Tri	Phon Tamruat
	Police Sergeant Major	Police Master Sergeant	Police Sergeant	Police Corporal	Police Lance Corporal	Police Constable
NATO Code	OR-9 or OR-8	OR-7 or OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-1

กองอาสารักษาดินแดน

กองอาสารักษาดินแดน (อักษรย่อ: อส., อังกฤษ: Volunteer Defense Corps; VDC) เป็นองค์การ ขึ้นอยู่ในกระทรวงมหาดไทย มีฐานะเป็นนิติบุคคล ตามมาตรา 4 หมวด 1 ของพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 เป็นกองกำลังกึ่งทหาร ทำหน้าที่รักษาความสงบร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ ปราบปรามผู้กระทำผิดกฎหมาย การเทิดทูนและพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ รวมถึงรักษาความปลอดภัยในสถานที่สำคัญ และการคมนาคม และเป็นกำลังสำรองส่วนหนึ่งที่พร้อมจะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อมีการร้องขอทั้งในยามปกติและยามศึกสงคราม มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บัญชาการโดยตำแหน่ง และประธานคณะกรรมการกลางกองอาสารักษาดินแดน และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เป็นรองประธานโดยตาแหน่ง ยศกองอาสารักษาดินแดน เป็นยศที่ได้รับพระราชทานจากพระมหากษัตริย์ ตามพระราชบัญญัติยศ และเครื่องแบบผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 โดยแบ่งออกเป็นชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน และชั้นยศของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน สำหรับชื่อชั้นยศในภาษาอังกฤษนั้น ยึดถือตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการเรียกชื่อยศและตำแหน่งในกองอาสารักษาดินแดนเป็นภาษาอังกฤษ (เพื่อพลาง) พ.ศ. 2511 และผู้ที่จะได้รับยศตั้งแต่ชั้นนายหมวดตรีขึ้นไปนั้น จะได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้น ตามมาตรา 4 และการถอด หรือการออกจากยศตั้งแต่ชั้นนายหมวดตรีขึ้นไป จะกระทำได้โดยประกาศพระบรมราชโองการ ตามมาตรา 9 และการแต่งตั้งผู้ใดให้ว่าที่ยศชั้นใดชั่วคราวตั้งแต่ชั้นนายหมวดตรีขึ้นไป ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยมีอำนาจแต่งตั้งผู้นั้นให้ว่าที่ยศชั้นนั้นชั่วคราวได้ ตามมาตรา 6 จนกว่าจะได้นำความกราบบังคมทูลพระมหากษัตริย์ให้ทรงมีพระบรมราชโองการพระราชทานยศแล้ว ส่วนผู้ที่จะได้รับยศตั้งแต่ชั้นนายหมู่ใหญ่ลงมานั้น ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย หรือผู้บังคับบัญชาที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยมอบหมายเป็นผู้แต่งตั้งได้ โดยยศกองอาสารักษาดินแดน มีระดับชั้นยศคล้ายกับทหาร ตำรวจ เพียงแค่เรียกกันคนละแบบ

ชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่

ชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน (ชั้นสัญญาบัตร) แบ่งออกเป็น 7 ชั้นยศ ได้แก่

ลำดับ	ชื่อยศ	คำย่อ	ชื่อยศภาษาอังกฤษ	คำย่อภาษาอังกฤษ	เครื่องหมายยศ
1	นายกองใหญ่	ก.ญ.	Volunteer Defense Corps General	VDC Gen (NATO Code : OF-9)
2	นายกองเอก	ก.อ.	Volunteer Defense Corps Colonel	VDC Col (NATO Code : OF-5)
3	นายกองโท	ก.ท.	Volunteer Defense Corps Lieutenant Colonel	VDC Lt Col (NATO Code : OF-4)
4	นายกองตรี	ก.ต.	Volunteer Defense Corps Major	VDC Maj (NATO Code : OF-3)
5	นายหมวดเอก	มว.อ	Volunteer Defense Corps Captain	VDC Capt (NATO Code : OF-2)
6	นายหมวดโท	มว.ท.	Volunteer Defense Corps First Lieutenant	VDC 1st Lt (NATO Code : OF-1)
7	นายหมวดตรี	มว.ต.	Volunteer Defense Corps second Lieutenant	VDC 2nd Lt (NATO Code : OF-1)

ชั้นยศของสมาชิก

ชั้นยศของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน (ชั้นประทวน) แบ่งออกเป็น 4 ชั้นยศ ได้แก่

ลำดับ	ชื่อยศ	คำย่อ	ชื่อยศภาษาอังกฤษ	คำย่อภาษาอังกฤษ	เครื่องหมายยศ
1	นายหมู่ใหญ่	ม.ญ.	Volunteer Defense Corps Sergeant Major	VDC Sgt Maj (NATO Code : OR-9 or OR-8)
2	นายหมู่เอก	ม.อ.	Volunteer Defense Corps Sergeant	VDC Sgt (NATO Code : OR-5)
3	นายหมู่โท	ม.ท.	Volunteer Defense Corps Corporal	VDC Cpl (NATO Code : OR-4)
4	นายหมู่ตรี	ม.ต.	Volunteer Defense Corps Lance Corporal	VDC Lcpl (NATO Code : OR-3)

สำหรับสมาชิกกองอาสารักษาดินแดนที่ไม่มียศ ได้กำหนดลำดับชั้นไว้ 4 ชั้น คือ สมาชิกเอก สมาชิกโท สมาชิกตรี และสมาชิก ใช้คำเรียกในภาษาอังกฤษว่า Volunteer Defense Corps Member (VDC Mbr.)

นักเรียนทหาร

นักเรียนนายร้อย

NATO Code	OR-9		OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1
นักเรียนเตรียมทหาร
นักเรียนนายร้อย
นักเรียนนายเรือ								ไม่มีนักเรียนบังคับบัญชาตำแหน่งนี้
นักเรียนนายเรืออากาศ
นักเรียนนายร้อยตำรวจ
ชั้นยศ	หัวหน้านักเรียน Cadet Leader		หัวหน้ากองพัน Battalion Leader	หัวหน้ากองร้อย Company Leader		หัวหน้าหมวด Platoon Leader	หัวหน้าหมู่ (ผู้ช่วยครูฝึก) Squad Leader	หัวหน้าตอน Section Leader

นักเรียนแพทย์พยาบาล

NATO Code	OR-9		OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2	OR-1
นักเรียนแพทย์ทหาร
นักเรียนพยาบาลกองทัพบก
นักเรียนนายเรือ
นักเรียนพยาบาลทหารอากาศ
นักเรียนพยาบาลทหารตำรวจ
ชั้นยศ	หัวหน้านักเรียน Cadet Leader	หัวหน้ากองพัน Battalion Leader	หัวหน้ากองร้อย Company Leader		หัวหน้าหมวด Platoon Leader	หัวหน้าหมู่ (ผู้ช่วยครูฝึก) Squad Leader	หัวหน้าตอน Section Leader

ธงหมายยศ

ระดับยศ	ทหารบก	ทหารเรือ	ทหารอากาศ	ตำรวจ
จอมพล Field Marshal	จอมพล (Field Marshal)	จอมพลเรือ (Admiral of the Fleet)	จอมพลอากาศ (Marshal of the RTAF)
นายพล General (flag...)	พลเอก (พล.อ.) (General)	พลเรือเอก (พล.ร.อ.) (Admiral)	พลอากาศเอก (พล.อ.อ.) (Air Chief Marshal)	พลตำรวจเอก (พล.ต.อ.) (Police General)
	พลโท (พล.ท.) (Lieutenant General)	พลเรือโท (พล.ร.ท.) (Vice Admiral)	พลอากาศโท (พล.อ.ท.) (Air Marshal)	พลตำรวจโท (พล.ต.ท.) (Police Lieutenant General)
	พลตรี (พล.ต.) (Major General)	พลเรือตรี (พล.ร.ต.) (Rear Admiral)	พลอากาศตรี (พล.อ.ต.) (Air Vice Marshal)	พลตำรวจตรี (พล.ต.ต.) (Police Major General)
	พลจัตวา (พล.จ.) (Brigadier General)	พลเรือจัตวา (พล.ร.จ.) (Commodore)	พลอากาศจัตวา (พล.อ.จ.) (Air Commodore)	พลตำรวจจัตวา (พล.ต.จ.) (Police Brigadier)

นักเรียนทหาร

กองบัญชาการกองทัพไทย

ชื่อยศ ภาษาไทย	อักษรย่อ (ไทย)	ชื่อยศ ภาษาอังกฤษ	อักษรย่อ (อังกฤษ)	เครื่องหมายยศ
นักเรียนช่างฝีมือทหาร	นชท.	Military Technical Training Student	MTTS.	เลขชั้นปี
นักเรียนนายสิบแผนที่	นนส.			เลขชั้นปี
นักเรียนเตรียมทหาร	นตท.	Pre-cadet	Pre-Cdt.	เลขชั้นปี

กองทัพบก

ชื่อยศ ภาษาไทย	อักษรย่อ (ไทย)	ชื่อยศ ภาษาอังกฤษ	อักษรย่อ (อังกฤษ)	เครื่องหมายยศ
นักเรียนนายร้อย	นนร.	Cadet	CDT.	เลขชั้นปี
นักเรียนแพทย์ทหาร	นพท.	Medical Cadet	-	เลขชั้นปี
นักเรียนพยาบาลกองทัพบก	นรพ.	Army Nurse Student	-	เลขชั้นปี
นักเรียนผู้ช่วยพยาบาลกองทัพบก	นรช.	Army Practical Nurse Student	-	-
นักเรียนดุริยางค์ทหาร	นดย.	Army Music Student	Std.AM.	เลขชั้นปี
นักเรียนนายสิบทหารบก	นนส.	Army Non - Commissioned Officer Student	NCO	ดอกจัน และ เลขชั้นปี
นักศึกษาวิชาทหาร	นศท.	Reserve Officer Training Corps Student	ROTCs	เลขชั้นปี

กองทัพเรือ

ชื่อยศ ภาษาไทย	อักษรย่อ (ไทย)	ชื่อยศ ภาษาอังกฤษ	อักษรย่อ (อังกฤษ)	เครื่องหมายยศ
นักเรียนนายเรือ	นนร.	Naval Cadet	NC	ดุมชั้นปี
นักเรียนจ่าทหารเรือ	นรจ.	Naval Rating Student	NRS	ขีดเฉียง
นักเรียนพยาบาลทหารเรือ	นพร.	Naval Nurse Student	-	ดุมชั้นปี
นักเรียนดุริยางค์ทหารเรือ	นดย.ทร.	Naval Music Student	Std.NM.	ขีดแนวนอน
นักเรียนช่างกรมอู่ทหารเรือ	นรช.อร.	Naval Dockyard Apprentice Student	NDAS	เลขชั้นปี
นักศึกษาวิชาทหาร กองทัพเรือ	นศท.ทร	Naval Reserve	NR	ไม่มี

กองทัพอากาศ

ชื่อยศ ภาษาไทย	อักษรย่อ (ไทย)	ชื่อยศ ภาษาอังกฤษ	อักษรย่อ (อังกฤษ)	เครื่องหมายยศ
นักเรียนนายเรืออากาศ	นนอ.	Air Cadet	-	เลขชั้นปี
นักเรียนจ่าอากาศ	นจอ.	Air Technical Student	Ats.	เลขชั้นปี
นักเรียนพยาบาลทหารอากาศ	นพอ.	Air force Nurse Student		เลขชั้นปี
นักเรียนดุริยางค์ทหารอากาศ	นดอ.	Air Music Student	Ams.	เลขชั้นปี
นักศึกษาวิชาทหาร กองทัพอากาศ	นศท.ทอ	Air force Reserve	AR	ไม่มี

ตำรวจ

ชื่อยศ ภาษาไทย	อักษรย่อ (ไทย)	ชื่อยศ ภาษาอังกฤษ	อักษรย่อ (อังกฤษ)	เครื่องหมายยศ
นักเรียนนายร้อยตำรวจ	นรต.	Police Cadet	Pol.Cdt.	เลขชั้นปี
นักเรียนนายสิบตำรวจ	นสต.	Police Non - Commissioned Officer Student	NCO	เลขชั้นปี
นักเรียนพยาบาลตำรวจ	นศพต.	Police Nurse Student	-	เลขชั้นปี
นักเรียนดุริยางค์ตำรวจ	นดต.	Police Music Student	Pms.	ไม่มี

อัตราเงินเดือนข้าราชการทหาร-ตำรวจ

นายทหารชั้นประทวน

อัตรา	ชั้นยศ
ป.1	ชั้นยศ นายสิบ ทหารบก+ตำรวจ จ่า ทหารเรือ+ทหารอากาศ (C1)
ป.2 จ่าสิบเอกทหารรักษาพระองค์	ชั้นยศ จ่า ทหารบก+ตำรวจ พันจ่า ทหารเรือ+ทหารอากาศ (C2)
ป.3	ชั้นยศ จ่าสิบเอก (พิเศษ) พันจ่าเอก (พิเศษ) พันจ่าอากาศเอก (พิเศษ) ดาบตำรวจ

นายทหารชั้นสัญญาบัตร

อัตรา	ชั้นยศ
น.1	ร้อยตรี-ร้อยเอก เรือตรี-เรือเอก เรืออากาศตรี-เรืออากาศเอก (C3-C5)
น.2	พันตรี นาวาตรี นาวาอากาศตรี (C6)
น.3	พันโท นาวาโท นาวาอากาศโท (C7)
น.4	พันเอก นาวาเอก นาวาอากาศเอก (C8)
น.5	พันเอก (พิเศษ) นาวาเอก (พิเศษ) นาวาอากาศเอก (พิเศษ) (C9 อำนวยการสูง)
น.6	พลตรี พลเรือตรี พลอากาศตรี (C9 อำนวยการสูง-บริหารต้น)
น.7	พลโท พลเรือโท พลอากาศโท (บริหารสูง)
น.8	พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก (บริหารสูง)
น.9	พลเอก (พิเศษ) พลเรือเอก (พิเศษ) พลอากาศเอก (พิเศษ) (บริหารสูง)

หมายเหตุ ตำแหน่งด้านหลังเป็นการเทียบระดับข้าราชการทหารกับข้าราชการพลเรือน(เทียบตามสายสะพาย)

อัตราเงินเดือนของตำรวจชั้นประทวน และสัญญาบัตร

อัตรา	ชั้นยศ
พ.1	พลตำรวจ
ป.1	สิบตำรวจตรี-สิบตำรวจเอก
ป.2	จ่าสิบตำรวจ
ป.3	ดาบตำรวจ
ส.1	ร้อยตำรวจตรี-ร้อยตำรวจเอก
ส.2	พันตำรวจตรี
ส.3	พันตำรวจโท
ส.4	พันตำรวจเอก
ส.5	พันตำรวจเอก (พิเศษ)
ส.6	พลตำรวจตรี
ส.7	พลตำรวจโท
ส.8	พลตำรวจเอก
ส.9	พลตำรวจเอก ตำแหน่งผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ

หมายเหตุ

• การเทียบยศของทหารและตำรวจไทยเป็นภาษาอังกฤษจะอ้างอิงกับยศของกองทัพสหรัฐอเมริกา (บางเหล่าทัพใช้การเทีบบยศคล้ายยศของกองทัพสหราชอาณาจักร เช่น กองทัพอากาศ)
• ยศชั้นสัญญาบัตรที่ยังไม่มีพระบรมราชโองการพระราชทานยศ ให้มีคำว่า "ว่าที่" (Acting) นำหน้ายศนั้น
• ยศจอมพลเป็นยศเฉพาะข้าราชการทหารเท่านั้น (ตำรวจนั้นเป็นข้าราชการฝ่ายพลเรือนจึงไม่มียศชั้นนี้) ปัจจุบันยศนี้ยังคงไว้เช่นเดียวกับชั้นพลจัตวา แต่ไม่มีการแต่งตั้งเพิ่ม มีเพียงแต่อัตราเงินเดือนชั้นจอมพล หรือ น.9 เท่านั้น เนื่องจากในช่วงหลังเหตุการณ์ 14 ตุลา ทางราชการได้ดำริว่า ยศจอมพลควรเป็นพระยศเฉพาะสำหรับองค์จอมทัพ เช่นเดียวกับธรรมเนียมในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กระทรวงกลาโหมจึงมิได้ดำเนินการขอพระราชทานยศจอมพลให้แก่ผู้บัญชาการเหล่าทัพคนใดอีกเลย ปัจจุบันชั้นยศจอมพลในประเทศไทย จึงมีเฉพาะสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถเท่านั้น อย่างไรก็ตาม หากมีสงครามเกิดขึ้นก็อาจจะมีการแต่งตั้งจอมพลอีกครั้งก็ได้ เพราะในต่างประเทศถือว่าชั้นยศนี้มีอำนาจคุมกำลังทหารทั้งหมด ปัจจุบันคณะรัฐมนตรีได้เปลี่ยนอัตราเงินเดือนชั้นจอมพลเป็นอัตราเงินเดือนชั้นพลเอกพิเศษแทน
• ยศนายดาบทหารในขณะนี้ยังไม่มีการยกเลิกชั้นยศ แต่ไม่มีการแต่งตั้งชั้นยศนี้เพิ่มเติม
• สำหรับทหารเรือ ตั้งแต่ชั้นยศพันจ่าตรีขึ้นไป ในเครื่องแบบสีขาวและสีกากี ประดับยศไว้บริเวณอินทรธนู และในเครื่องแบบสีน้ำเงินดำ ประดับยศเป็นแถบดิ้นสีทองบริเวณปลายแขนเสื้อ
• ยศพลอาสาสมัคร มียศเทียบเท่ากับ พลทหาร หรือ อาสาสมัครทหารพราน แต่ พลอาสาสมัคร คือ ข้าราชการทหารประจำการ ไม่ใช่ทหารเกณฑ์ หรือ อาสาสมัคร ดังเช่น อาสาสมัครทหารพราน ซึ่ง จะได้รับเงินเดือนระดับ พ.2 และ ยศพลตำรวจสมัคร มียศเทียบเท่ากับ พลตำรวจพิเศษ ซึ่งสูงกว่าพลตำรวจ และ จะได้รับเงินเดือนระดับ พ.2

เชิงอรรถ

1. พระราชบัญญัติยศทหาร พุทธศักราช ๒๔๗๙
2. ราชกิจจานุเบกษาพระบรมราชโองการพระราชทานยศตำรวจ พ.ศ.2458
3. พระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547f
4. ชั้นยศพลจัตวา พลเรือจัตวา พลอากาศจัตวา และพลตำรวจจัตวา เป็นชั้นยศนายพลขั้นที่ต่ำที่สุด ปัจจุบันไม่มีการแต่งตั้งชั้นยศพลจัตวาอีกแต่ยังคงยศไว้ตามกฎหมาย จึงมีการแต่งตั้งนายทหาร-ตำรวจที่มีอัตราเงินเดือนเท่านายพลจัตวา หรือ น.5 เป็นพันเอก (พิเศษ) นาวาเอก (พิเศษ) นาวาอากาศเอก (พิเศษ) และพันตำรวจเอก (พิเศษ) ซึ่งถือเป็นยศเทียบเท่ากับพลจัตวาแทน.
5. The "Special Master Sergeant 1st Class" is an honorific given to those senior enlisted members who are deserving of recognition above and beyond that of the highest enlisted rank. There is no difference in the rank insignia worn, and they do not 'outrank' the normal Master Sergeant 1st Class, although in a group situation they will normally be assigned control. They do receive a higher salary. In the same way, the RTN has "Special Chief Petty Officer 1st Class" and the RTAF has "Special Flight Sergeant 1st Class".
6. ตามพระราชบัญญัติธง พ.ศ. 2522 กำหนดให้มีธงหมายยศมีใช้เฉพาะตั้งแต่ยศนายพล นายพลเรือ และนายพลเรืออากาศขึ้นไปเท่านั้น
7. พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการทหาร (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒
8. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/043/13.PDF
9. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2531/A/181/21.PDF

ดูเพิ่ม

• ธงแสดงยศทหาร (กองทัพไทย)
• ยศข้าราชการพลเรือนในอดีตของไทยเทียบกับยศทหารบก
• ยศทหารบกไทย
• ยศตำรวจไทย
• ยศเสือป่าและกองอาสารักษาดินแดน

แหล่งข้อมูลอื่น

• http://web.schq.mi.th/~mid/rank.htm 2007-02-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www1.mod.go.th/opsd/sdweb/p3_rankthaarmed.htm 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.bsp.police7.go.th/index.php?option=com_content&task=view&id=1&Itemid=2