fbpx
วิกิพีเดีย

ภาษาตูวา

ภาษาตูวา (ภาษาตูวา: тыва дыл tyva dyl) , เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิก มีผู้พูด 200,000 คนในสาธารณรัฐตูวา ในไซบีเรียกลางตอนใต้ มีคำยืมจากภาษามองโกเลียและภาษารัสเซียมาก มีชาวตูวากลุ่มเล็กๆอยู่ในจีนและมองโกเลียด้วย

ภาษาตูวา
тыва дыл tyva dyl
ประเทศที่มีการพูดรัสเซีย, มองโกเลีย, จีน
ภูมิภาคตูวา
จำนวนผู้พูด280,000 คน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
เตอร์กิก
  • เตอร์กิกตะวันออกเฉียงเหนือ (ไซบีเรีย)
    • ภาษาตูวา
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการตูวา (สาธารณรัฐในรัสเซีย)
รหัสภาษา
ISO 639-2tyv
ISO 639-3tyv

การจัดจำแนก

ภาษาตูวาอยู่ในภาษากลุ่มเตอร์กิกตะวันออกเฉียงเหนือหรือไซบีเรีย ใกล้เคียงกับภาษากลุ่มเตอร์กิกไซบีเรียอื่นๆ เช่น ภาษาคากัส และภาษาอัลไต

สำเนียง

ภาษาตูวาที่พบในตูวาแบ่งเป็น 4 สำเนียงคือ

  • สำเนียงกลาง เป็นสำเนียงที่ใช้ในการเขียน
  • สำเนียงตะวันตก ใช้พูดทางตอนเหนือของของแม่น้ำเคมชิก ได้รับอิทธิพลจากภาษาอัลไต
  • สำเนียงตะวันออกเฉียงเหนือหรือสำเนียงทอดซี ใช้พูดในบริเวณตอนบนของแม่น้ำบีอี-เคม มีคำศัพท์มากมายเกี่ยวกับการล่าที่ไม่พบในภาษาอื่น
  • สำเนียงตะวันออกเฉียงใต้ได้รับอิทธิพลจากภาษามองโกเลียมาก
  • สำเนียงอื่นๆของภาษาตูวายังมีอีกมากแต่ได้รับการศึกษาน้อย

เสียง

พยัญชนะ

ภาษาตูวามีหน่วยเสียงพยัญชนะ 19 เสียง /f/ และ /t͡s/ พบเฉพาะในคำยืมจากภาษารัสเซีย

Consonant phonemes of Tuvan
Labial Alveolar Palatal Velar
Nasal m n ŋ
Stop p t t͡ʃ k ɡ
Fricative s z ʃ ʒ x
Rhotic ɾ
Approximant ʋ l j

สระ

เสียงสระในภาษาตูวามีสามแบบคือ เสียงสั้น เสียงยาว และเสียงสั้นแบบกดต่ำ สระเสียงยาวยาวเป็นสองเท่าของสระเสียงสั้น เสียงสั้นแต่กดต่ำเป็นเสียงสั้นที่เพิ่มเสียงไปอีกครึ่งหนึ่ง การกดต่ำนี้ถือเป็นการเน้นหนัก ไม่ใช่เสียงวรรณยุกต์

Vowel phonemes of Tuvan
Short Long Low Pitch
High Low High Low High Low
Front Unrounded i e ì è
Rounded y ø øː ø̀
Back Unrounded ɯ a ɯː ɯ̀ à
Rounded u o ù ò

ไวยากรณ์

ภาษาตูวาสร้างคำที่ซับซ้อนโดยใช้ระบบการเติมปัจจัย เช่น teve หมายถึงอูฐ teve-ler (เครื่องหมาย – แสดงว่าเป็นคนละหน่วยคำทางไวยากรณ์ การเขียนปกติจะไม่ใช้) หมายถึงอูฐหลายตัว teve-ler-im หมายถึงอูฐของฉัน teve-ler-im-den หมายถึง จากอูฐหลายตัวของฉัน

ภาษาตูวาแบ่งนามออกเป็น 6 การก ปัจจัยของแต่ละการกมีหลายความหมาย คำกริยาในภาษาตูวามีการลงท้ายเพื่อแสดงกาล มาลา และวัตถุประสงค์ได้หลายแบบ กริยาช่วยเป็นตัวขยายกริยาหลัก การเรียงประโยคเป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา

คำศัพท์

คำศัพท์ในภาษาตูวาส่วนใหญ่มีจุดกำเนิดจากภาษากลุ่มเตอร์กิก และมีคำยืมจากภาษามองโกเลียมาก

ระบบการเขียน

อักษรละติน

การเขียนภาษาตูวาครั้งแรกใน พ.ศ. 2473 เขียนด้วยอักษรละตินประดิษฐ์โดยพระภิกษุชาวตูวา มอนคุช ลอบซังชินมิต ก่อนหน้านี้ชาวตูวาใช้ภาษามองโกเลียเป็นภาษาเขียน ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2486 การเขียนด้วยอักษรละตินถูกแทนที่ด้วยอักษรซีริลลิก ตัวอักษรละตินที่ใช้คือ A B C D E F G Ƣ I J K L M N Ņ O Ɵ P R S Ş T U V X Y Z Ƶ Ь a в c d e f g ƣ i j k l m n ņ o ө p r s ş t u v x y z ƶ ь

อักษรซีริลลิก

อักษรที่ใช้เขียนภาษาตูวาในปัจจุบันเป็นอักษรซีริลลิกที่ดัดแปลงมาแบบที่ใช้เขียนภาษารัสเซีย และเพิ่มอักษรพิเศษอีกสามตัว อักษรที่ใช้ได้แก่ А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н Ң О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я а б в г д е ё ж з и й к л м н ң о ө п р с т у ү ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я

อ้างอิง

  • Anderson, Gregory D. S. (2004). Auxiliary Verb Constructions in Altai-Sayan Turkic. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 3-447-04636-8
  • Anderson, Gregory D. S. (1999). Tyvan. Languages of the World/Materials 257. Lincom Europa. ISBN 3-89586-529-X. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  • Harrison, K. David. (2001). "Topics in the Phonology and Morphology of Tuvan," Doctoral Dissertation, Yale University. (OCLC catalog #51541112)
  • Harrison, K. David. (2005). "A Tuvan hero tale, with commentary, morphemic analysis and translation". Journal of the American Oriental Society 125(1)1-30. ISSN 0003-0279
  • Krueger, John R. (1977). John R. Krueger (บ.ก.). Tuvan Manual. Uralic and Altaic Series Volume 126. Editor Emeritus: Thomas A. Sebeok. Indiana University Publications. ISBN 0877502145.
  • Mänchen-Helfen, Otto (1992) [1931]. Journey to Tuva. translated by Alan Leighton. Los Angeles: Ethnographic Press University of Southern California. ISBN 1-878986-04-X.
  • Mawkanuli, Talant. 1999. "The phonology and morphology of Jungar Tuva," Indiana University PhD dissertation.
  • Ölmez, Mehmet; Tuwinischer Wortschatz mit alttürkischen und mongolischen Parallelen, Wiesbaden 2007, ISBN 978-3-447-05499-7
  • Taube, Erika. (1978). Tuwinische Volksmärchen. Berlin: Akademie-Verlag. LCCN: 83-853915
  • Taube, Erika. (1994). Skazki i predaniia altaiskikh tuvintsev. Moskva : Vostochnaia literatura. ISBN 5-02-017236-7

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ มีการทดสอบโครงการ:
วิกิพีเดียในภาษาตูวา

ภาษาต, วา, тыва, дыл, tyva, เป, นภาษากล, มเตอร, คนในสาธารณร, ฐต, วา, ในไซบ, เร, ยกลางตอนใต, คำย, มจากภาษามองโกเล, ยและภาษาร, สเซ, ยมาก, ชาวต, วากล, มเล, กๆอย, ในจ, นและมองโกเล, ยด, วยтыва, дыл, tyva, dylประเทศท, การพ, ดร, สเซ, มองโกเล, นภ, ภาคต, วาจำนวนผ, ด280. phasatuwa phasatuwa tyva dyl tyva dyl epnphasaklumetxrkik miphuphud 200 000 khninsatharnrthtuwa inisbieriyklangtxnit mikhayumcakphasamxngokeliyaelaphasarsesiymak michawtuwaklumelkxyuincinaelamxngokeliydwyphasatuwatyva dyl tyva dylpraethsthimikarphudrsesiy mxngokeliy cinphumiphakhtuwacanwnphuphud280 000 khn imphbwnthi trakulphasaetxrkik etxrkiktawnxxkechiyngehnux isbieriy phasatuwasthanphaphthangkarphasathangkartuwa satharnrthinrsesiy rhsphasaISO 639 2tyvISO 639 3tyv enuxha 1 karcdcaaenk 2 saeniyng 3 esiyng 3 1 phyychna 3 2 sra 4 iwyakrn 5 khasphth 6 rabbkarekhiyn 6 1 xksrlatin 6 2 xksrsirillik 7 xangxing 8 aehlngkhxmulxunkarcdcaaenk aekikhphasatuwaxyuinphasaklumetxrkiktawnxxkechiyngehnuxhruxisbieriy iklekhiyngkbphasaklumetxrkikisbieriyxun echn phasakhaks aelaphasaxlitsaeniyng aekikhphasatuwathiphbintuwaaebngepn 4 saeniyngkhux saeniyngklang epnsaeniyngthiichinkarekhiyn saeniyngtawntk ichphudthangtxnehnuxkhxngkhxngaemnaekhmchik idrbxiththiphlcakphasaxlit saeniyngtawnxxkechiyngehnuxhruxsaeniyngthxdsi ichphudinbriewntxnbnkhxngaemnabixi ekhm mikhasphthmakmayekiywkbkarlathiimphbinphasaxun saeniyngtawnxxkechiyngitidrbxiththiphlcakphasamxngokeliymak saeniyngxunkhxngphasatuwayngmixikmakaetidrbkarsuksanxyesiyng aekikhphyychna aekikh phasatuwamihnwyesiyngphyychna 19 esiyng f aela t s phbechphaainkhayumcakphasarsesiy Consonant phonemes of Tuvan Labial Alveolar Palatal VelarNasal m n ŋStop pʰ p tʰ t t ʃ k ɡFricative s z ʃ ʒ xRhotic ɾApproximant ʋ l jsra aekikh esiyngsrainphasatuwamisamaebbkhux esiyngsn esiyngyaw aelaesiyngsnaebbkdta sraesiyngyawyawepnsxngethakhxngsraesiyngsn esiyngsnaetkdtaepnesiyngsnthiephimesiyngipxikkhrunghnung karkdtanithuxepnkarennhnk imichesiyngwrrnyukt Vowel phonemes of Tuvan Short Long Low PitchHigh Low High Low High LowFront Unrounded i e iː eː i eRounded y o yː oː ỳ o Back Unrounded ɯ a ɯː aː ɯ aRounded u o uː oː u oiwyakrn aekikhphasatuwasrangkhathisbsxnodyichrabbkaretimpccy echn teve hmaythungxuth teve ler ekhruxnghmay aesdngwaepnkhnlahnwykhathangiwyakrn karekhiynpkticaimich hmaythungxuthhlaytw teve ler im hmaythungxuthkhxngchn teve ler im den hmaythung cakxuthhlaytwkhxngchnphasatuwaaebngnamxxkepn 6 kark pccykhxngaetlakarkmihlaykhwamhmay khakriyainphasatuwamikarlngthayephuxaesdngkal mala aelawtthuprasngkhidhlayaebb kriyachwyepntwkhyaykriyahlk kareriyngpraoykhepnaebbprathan krrm kriyakhasphth aekikhkhasphthinphasatuwaswnihymicudkaenidcakphasaklumetxrkik aelamikhayumcakphasamxngokeliymakrabbkarekhiyn aekikhxksrlatin aekikh karekhiynphasatuwakhrngaerkin ph s 2473 ekhiyndwyxksrlatinpradisthodyphraphiksuchawtuwa mxnkhuch lxbsngchinmit kxnhnanichawtuwaichphasamxngokeliyepnphasaekhiyn ineduxnknyayn ph s 2486 karekhiyndwyxksrlatinthukaethnthidwyxksrsirillik twxksrlatinthiichkhux A B C D E F G Ƣ I J K L M N N O Ɵ P R S S T U V X Y Z Ƶ a v c d e f g ƣ i j k l m n n o o p r s s t u v x y z ƶ xksrsirillik aekikh xksrthiichekhiynphasatuwainpccubnepnxksrsirillikthiddaeplngmaaebbthiichekhiynphasarsesiy aelaephimxksrphiessxiksamtw xksrthiichidaek A B V G D E Yo Zh Z I J K L M N Ң O Ө P R S T U Ү F H C Ch Sh Sh Y E Yu Ya a b v g d e yo zh z i j k l m n n o o p r s t u ү f h c ch sh sh y e yu yaxangxing aekikhAnderson Gregory D S 2004 Auxiliary Verb Constructions in Altai Sayan Turkic Wiesbaden Otto Harrassowitz ISBN 3 447 04636 8 Anderson Gregory D S 1999 Tyvan Languages of the World Materials 257 Lincom Europa ISBN 3 89586 529 X Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Harrison K David 2001 Topics in the Phonology and Morphology of Tuvan Doctoral Dissertation Yale University OCLC catalog 51541112 Harrison K David 2005 A Tuvan hero tale with commentary morphemic analysis and translation Journal of the American Oriental Society 125 1 1 30 ISSN 0003 0279 Krueger John R 1977 John R Krueger b k Tuvan Manual Uralic and Altaic Series Volume 126 Editor Emeritus Thomas A Sebeok Indiana University Publications ISBN 0877502145 Manchen Helfen Otto 1992 1931 Journey to Tuva translated by Alan Leighton Los Angeles Ethnographic Press University of Southern California ISBN 1 878986 04 X Mawkanuli Talant 1999 The phonology and morphology of Jungar Tuva Indiana University PhD dissertation Olmez Mehmet Tuwinischer Wortschatz mit altturkischen und mongolischen Parallelen Wiesbaden 2007 ISBN 978 3 447 05499 7 Taube Erika 1978 Tuwinische Volksmarchen Berlin Akademie Verlag LCCN 83 853915 Taube Erika 1994 Skazki i predaniia altaiskikh tuvintsev Moskva Vostochnaia literatura ISBN 5 02 017236 7aehlngkhxmulxun aekikh wikimiediy xinkhiwebetxr mikarthdsxbokhrngkar wikiphiediyinphasatuwa English Tuvan Tuvan English online talking dictionary Tyva dyl kyrynda forum An online forum in and about the Tyvan language Archived 2005 05 13 thi ewyaebkaemchchin Tuvan language and folklore materials TyvaWiki Language Articles Tuvan Alphabet Ethnologue Tuvin ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phasatuwa amp oldid 9577721, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม