อำเภอของประเทศจีน

อำเภอ (จีนตัวย่อ: 县; จีนตัวเต็ม: 縣; พินอิน: Xiàn; เซี่ยน) หรือถ้าแปลจากภาษาอังกฤษคือ เทศมณฑล (อังกฤษ: county) เป็นคำเรียกรวม ๆ ของ เขตการปกครองระดับอำเภอ ซึ่งเป็นลำดับชั้นการปกครองระดับที่สามที่พบได้ในมณฑลและเขตปกครองตนเอง และระดับที่สองที่พบได้ในนครปกครองโดยตรงและในมณฑลไหหลำ เขตการปกครองระดับอำเภอมีอยู่ 6 ประเภท ได้แก่ อำเภอ อำเภอปกครองตนเอง นครระดับอำเภอ กองธง กองธงปกครองตนเอง และเขต อำเภอในจีนแผ่นดินใหญ่มีจำนวน 1,355 อำเภอ จากเขตการปกครองระดับอำเภอทั้งหมด 2,851 เขตการปกครอง

เขตการปกครองระดับอำเภอ
ชื่อภาษาจีน
อักษรจีนตัวย่อ	县级行政区
อักษรจีนตัวเต็ม	縣級行政區
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Xiàn Jí Xíngzhèngqū
ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ
อักษรจีนตัวย่อ	县
อักษรจีนตัวเต็ม	縣
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Xiàn
ชื่อภาษาทิเบต
อักษรทิเบต	རྫོང་ (宗 ในภาษาจีน)
การถอดเสียง ระบบไวลี rdzong พินอินทิเบต Zong
ชื่อภาษาจ้วง
ภาษาจ้วง	Yen
ชื่อภาษาเกาหลี
ฮันกึล	현
ชื่อภาษามองโกเลีย
อักษรมองโกเลีย	ᠰᠢᠶᠠᠨ
การถอดเสียง SASM/GNC siyan
ชื่อภาษาอุยกูร์
ภาษาอุยกูร์	ناھىيە
การถอดเสียง อักษรละติน Nahiye อักษรใหม่ Nah̡iyə SASM/GNC Naĥiyə

ในภาษาอังกฤษบางครั้งก็แปลคำว่า เซี่ยน เป็นคำว่า "district" หรือ "prefecture" เมื่ออยู่ในบริบทของประวัติศาสตร์จีน

ประวัติศาสตร์

เซี่ยน มีมาตั้งแต่ยุครณรัฐและถูกจัดตั้งขึ้นทั่วประเทศในสมัยราชวงศ์ฉิน จำนวนอำเภอในเขตจีนแท้ (China proper) ค่อย ๆ เพิ่มขึ้นจากราชวงศ์สู่ราชวงศ์ ครั้งที่จิ๋นซีฮ่องเต้ได้จัดระเบียบอำเภอใหม่หลังจากการรวมประเทศ ครั้งนั้นมีอำเภอประมาณ 1,000 แห่ง เมื่อถึงสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก จำนวนอำเภอได้เพิ่มขึ้นจนเกินกว่า 1,000 แห่ง ในสมัยราชวงศ์สุยมีประมาณ 1,400 อำเภอ ในสมัยนี้มีการยกเลิก เขตบัญชาการ หรือภาษาจีนเรียกว่า จวิ้น (郡 jùn) ซึ่งเป็นเขตการปกครองชนิดหนึ่งที่อยู่เหนืออำเภอ โดยถ่ายโอนการปกครองในบางจวิ้นไปสู่อำเภอ จำนวนอำเภอในปัจจุบันใกล้เคียงกับในช่วงปลายของราชวงศ์ชิงมาก การเปลี่ยนแปลงที่ตั้งและชื่ออำเภอต่าง ๆ ในประวัติศาสตร์จีนเป็นสาขาที่สำคัญในการศึกษาภูมิศาสตร์เชิงประวัติของจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงทศวรรษ 1960 ถึง 1980^{[ต้องการอ้างอิง]}

จีนในยุคจักรวรรดิ อำเภอเป็นหน่วยการบริหารที่สำคัญเพราะเป็นโครงสร้างระบบราชการของจักรวรรดิที่อยู่ในระดับล่างสุด^{[ต้องการอ้างอิง]} กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ อำเภอเป็นการปกครองระดับล่างที่สุดที่ระบบราชการลงไปถึง การปกครองที่อยู่ต่ำกว่าระดับอำเภอมักจะดำเนินการผ่านวิธีการที่ไม่เป็นทางการซึ่งจะแตกต่างกันไปในแต่ละราชวงศ์ ผู้ปกครองของอำเภอคือ เซี่ยนลิ่ง (县令, 縣令) หรือ เซี่ยนจ่าง (县长, 縣長) ภาษาอังกฤษใช้คำว่า "magistrate" ซึ่งดูแลทั้งการปฏิบัติงานประจำวันของอำเภอตลอดจนตัดสินคดีแพ่งและคดีอาญา

อำเภอปกครองตนเอง

ดูบทความหลักที่: อำเภอปกครองตนเองของประเทศจีน

อำเภอปกครองตนเอง (自治县; zìzhìxiàn; จื้อจื้อเซี่ยน) เป็นอำเภอรูปแบบพิเศษในจีนแผ่นดินใหญ่ที่มีไว้สำหรับชนกลุ่มน้อยที่ไม่ใช่ชาวฮั่น อำเภอปกครองตนเองพบได้ทั่วประเทศจีน และในทางกฎหมาย อำเภอปกครองตนเองจะมีอำนาจนิติบัญญัติมากกว่าอำเภอทั่วไป

ปัจจุบันมีอำเภอปกครองตนเอง 117 แห่งในจีนแผ่นดินใหญ่

การปกครอง

เนื่องจากพรรคคอมมิวนิสต์จีนเป็นศูนย์กลางในการกำกับดูแลนโยบายของรัฐบาลในจีนแผ่นดินใหญ่ เขตการปกครองทุกระดับจึงมีคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์ประจำท้องถิ่น โดยในระดับอำเภอจะเรียกว่า เลขาธิการ (中共县委书记) ซึ่งเป็นตำแหน่งที่สูงที่สุดในอำเภอในทางพฤตินัย นโยบายต่าง ๆ จะดำเนินการผ่านรัฐบาลประชาชนของอำเภอ และเรียกนายอำเภอว่า เซี่ยนจ่าง (县长) นายอำเภอมักเป็นหนึ่งในรองเลขาธิการในคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนด้วย

อ้างอิง

• Ch'u, T'ung-tsu (Qu Tongzu) (1962), Local Government in China under the Ch'ing, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press

1. Hsu, Cho-yun (2012) [2006]. China: A New Cultural History. Translated by Baker, Timothy D., Jr.; Duke, Michael S. Columbia University Press. p. 102. ISBN 9780231159203.
2. Goodman, David S.G., บ.ก. (2015). Handbook of the Politics of China. Edward Elgar Publishing Limited. p. 159. ISBN 9781782544364.