fbpx
วิกิพีเดีย

อันดับวานร

สิงหาคม 12, 2021

อันดับวานร หรือ อันดับไพรเมต (อังกฤษ: Primate) เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม อันได้แก่ สัตว์จำพวกลีเมอร์, ลิง และลิงไม่มีหาง ซึ่งรวมถึงมนุษย์ด้วย มีชื่อสามัญเรียกกันโดยทั่วไปว่า ไพรเมต จึงกล่าวได้ว่าสามารถพบไพรเมตได้ทั่วโลก โดยไพรเมตที่ไม่ใช่มนุษย์ ส่วนใหญ่จะอยู่ในแอฟริกา, ตอนล่างของทวีปเอเชีย, อเมริกากลาง และอเมริกาใต้ แต่จะพบไพรเมตอยู่เพียงไม่กี่ชนิดในแถบตอนเหนือของทวีปเอเชีย จนถึงตอนเหนือของญี่ปุ่น หรือตอนเหนือของอเมริกา และเม็กซิโก โดยที่ไม่พบในทวีปยุโรป และทวีปโอเชียเนีย โดยใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Primates

อันดับวานร
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยพาลีโอซีน-ปัจจุบัน, 55–0Ma
อาย-อายลีเมอร์หางแหวนลิงคาปูชินลิงแมงมุมชะนีทาร์เซียร์ลิงลมเรียวแดงลิงไลออนทามารินสีทองลิงบาบูนฮามาเดียร์ชิมแปนซี
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: สัตว์
ไฟลัม: สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
Mirordo-mb: Primatomorpha
อันดับ: อันดับวานร
อันดับย่อย
  • Strepsirrhini
  • Haplorrhini
  • †Altiatlasius
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของไพรเมตรอบโลก ที่ไม่ใช่มนุษย์
ชื่อพ้อง

Plesiadapiformes (แคลดิสติกส์รวมทั้งไพรเมต)

นิรุกติศาสตร์

คำว่า Primate มีรากศัพท์มาจากภาษาลาติน คำว่า "Primus" ซึ่งแปลว่า "ปฐม" หรือ"ที่หนึ่ง" หรือ"ผู้นำ" ซึ่งมีนัยว่าสัตว์ที่อยู่ในอันดับนี้ เป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่เหนือสัตว์ทั้งมวล

ลักษณะสำคัญ

  • มีนิ้ว มีเล็บมือแบน แทนอุ้งเล็บหรือกีบ เช่น สัตว์อันดับอื่น ๆ
  • มีสูตรของฟันเป็น 4 ประเภท คือ ฟันตัด, ฟันเขี้ยว, ฟันกรามหน้า และฟันกราม โดยฟันกรามหน้ามี 2 ยอด ฟันกรามมี 4 ยอด
  • มีนิ้วแรกของมือ (เท้าหน้า) และเท้า สามารถเคลื่อนที่ตรงกันข้ามกับนิ้วอื่น ๆ ทำให้หยิบจับได้มั่นคงมากขึ้น
  • มีกระบอกตา และเบ้าตาล้อมรอบทางด้านหลังของกระดูก ทำให้แยกเบ้าตาออกจากกล่องสมองและตาอยู่ทางด้านหน้าทั้งสองข้างเห็นภาพลึกชัดและแยกแยะสีต่าง ๆ ได้
  • เต้านมลดจำนวนลงเหลือเพียง 1 คู่ บนหน้าอก ยกเว้นไพรเมตบางชนิดอาจมีเต้านมบนหน้าท้องด้วย
  • มีประสาทการดมกลิ่นไม่ดี มีการพัฒนาการลดลงมากกว่าสัตว์อื่น แต่จะไปพัฒนาประสาทการมองเห็นได้ดีกว่า
  • มีกระดูกไหปลาร้า และกระดูกสะบักแข็งแรง ทำให้ขาคู่หน้าสามารถหมุนได้จึงเคลื่อนที่ได้หลายแบบ
  • ระบบสืบพันธุ์เพศเมียมีวิวัฒนาการสูงประกอบด้วยการมีรอบเดือน ซึ่งพบทั้งลิงโลกเก่า, ลิงไม่มีหาง และมนุษย์
  • ต่อมเหงื่อปรากฏบนผิวหนังทั่วไป ต่างจากสัตว์อื่น ๆ ที่มักมีต่อมเหงื่อที่อุ้งมือ หรืออุ้งเท้า
  • มีขนเป็นหย่อม ๆ บนตัว เช่น ที่หัว, รักแร้ ไม่ได้กระจายตัวสม่ำเสมอเหมือนสัตว์อื่น ๆ
  • กล่องสมองค่อนข้างกลมและมีขนาดใหญ่ ช่องเปิดฟอราเมน แมกนัม มาอยู่ข้างล่างของกะโหลกทำให้กะโหลกและกระดูกสันหลังต่อกันในแนวยืนมากขึ้น

การจำแนก

Primatomorpha

 อันดับบ่าง  


 Primates 
 Haplorhini 
 Simiiformes 
 Catarrhini 
 Hominoidea 
 Hominidae 
 Homininae 
 Hominini 

 มนุษย์ (genus Homo)   


{{Expansion depth limit exceeded}}
 2px {{{Expansion depth limit exceeded}}}|{{Expansion depth limit exceeded|2px {{{Expansion depth limit exceeded}}}|0px black}}}}; border-top: solid 0px black; border-bottom: solid 0px black;" |

 สกุลชิมแปนซี (genus Pan) 



 Gorillini 

 กอริลลา (genus Gorilla)   





 อุรังอุตัง (subfamily Ponginae)   




 ชะนี (family Hylobatidae)   




 ลิงโลกเก่า (superfamily Cercopithecoidea)   




 ลิงโลกใหม่ (parvorder Platyrrhini)   



 Tarsiiformes 

 ทาร์เซียร์ (superfamily Tarsioidea)   




 Strepsirrhini 
Lemuriformes 

 ลีเมอร์ (superfamily Lemuroidea)   



 lorises and allies (superfamily Lorisoidea)   






prosimians
ลิง
ลิงใหญ่
มนุษย์
ชะนี
  • หมายเหตุ ในอดีต กระแต ก็ถูกจัดให้อยู่ในอันดับนี้ด้วย ด้วยเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีวิวัฒนาการร่วมกันมา

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

  1. ตีแผ่ชีวิตชะนี
  2. ลักษณะของออร์เดอร์ไพรเมต
  3. Rylands, A. B. & Mittermeier, R. A. (2009). "The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini)". In Garber, P. A., Estrada, A., Bicca-Marques, J. C., Heymann, E. W. & Strier, K. B.. South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Behavior, Ecology, and Conservation. Springer. ISBN 978-0-387-78704-6.
  4. Mittermeier, R., Ganzhorn, J., Konstant, W., Glander, K., Tattersall, I., Groves, C., Rylands, A., Hapke, A., Ratsimbazafy, J., Mayor, M., Louis, E., Rumpler, Y., Schwitzer, C. & Rasoloarison, R. (December 2008). "Lemur Diversity in Madagascar". International Journal of Primatology 29 (6): 1607–1656.
  5. Groves, C. (2005). Wilson, D. E.; Reeder, D. M. eds. Mammal Species of the World (3rd ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 111–184. OCLC 62265494. ISBN 0-801-88221-4.
  6. หน้า 196, สัตว์สวยป่างาม (สิงหาคม, 2518) โดย ชมรมนิเวศวิทยามหาวิทยาลัยมหิดล

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิสปีชีส์มีข้อมูลภาษาอังกฤษเกี่ยวกับ Primates


อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref> สำหรับกลุ่มชื่อ "lower-alpha" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="lower-alpha"/> ที่สอดคล้องกัน หรือไม่มีการปิด </ref>

สิงหาคม 12, 2021
นด, บวานร, หร, นด, บไพรเมต, งกฤษ, primate, เป, นอ, นด, บของส, ตว, เล, ยงล, กด, วยน, ำนม, นได, แก, ตว, จำพวกล, เมอร, และล, งไม, หาง, งรวมถ, งมน, ษย, วย, อสาม, ญเร, ยกก, นโดยท, วไปว, ไพรเมต, งกล, าวได, าสามารถพบไพรเมตได, วโลก, โดยไพรเมตท, ไม, ใช, มน, ษย, วนใหญ, . xndbwanr hrux xndbiphremt xngkvs Primate epnxndbkhxngstweliynglukdwynanm xnidaek stwcaphwkliemxr ling aelalingimmihang sungrwmthungmnusydwy michuxsamyeriykknodythwipwa iphremt cungklawidwasamarthphbiphremtidthwolk odyiphremtthiimichmnusy swnihycaxyuinaexfrika txnlangkhxngthwipexechiy xemrikaklang aelaxemrikait aetcaphbiphremtxyuephiyngimkichnidinaethbtxnehnuxkhxngthwipexechiy cnthungtxnehnuxkhxngyipun hruxtxnehnuxkhxngxemrika aelaemksiok odythiimphbinthwipyuorp aelathwipoxechiyeniy odyichchuxwithyasastrwa Primatesxndbwanrchwngewlathimichiwitxyu smyphalioxsin pccubn 55 0Ma PreYe Ye O S D C P T J K Pg Nkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn stweliynglukdwynmMirordo mb Primatomorphaxndb xndbwanrxndbyxyStrepsirrhini Haplorrhini Altiatlasiusaephnthiaesdngkarkracayphnthukhxngiphremtrxbolk thiimichmnusychuxphxngPlesiadapiformes aekhldistiksrwmthngiphremt enuxha 1 niruktisastr 2 lksnasakhy 3 karcaaenk 4 duephim 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunniruktisastr aekikhkhawa Primate miraksphthmacakphasalatin khawa Primus sungaeplwa pthm hrux thihnung hrux phuna sungminywastwthixyuinxndbni epnsingmichiwitthixyuehnuxstwthngmwl 1 lksnasakhy aekikhminiw mielbmuxaebn aethnxungelbhruxkib echn stwxndbxun misutrkhxngfnepn 4 praephth khux fntd fnekhiyw fnkramhna aelafnkram odyfnkramhnami 2 yxd fnkrammi 4 yxd miniwaerkkhxngmux ethahna aelaetha samarthekhluxnthitrngknkhamkbniwxun thaihhyibcbidmnkhngmakkhun mikrabxkta aelaebatalxmrxbthangdanhlngkhxngkraduk thaihaeykebataxxkcakklxngsmxngaelataxyuthangdanhnathngsxngkhangehnphaphlukchdaelaaeykaeyasitang id etanmldcanwnlngehluxephiyng 1 khu bnhnaxk ykewniphremtbangchnidxacmietanmbnhnathxngdwy miprasathkardmklinimdi mikarphthnakarldlngmakkwastwxun aetcaipphthnaprasathkarmxngehniddikwa mikradukihplara aelakraduksabkaekhngaerng thaihkhakhuhnasamarthhmunidcungekhluxnthiidhlayaebb rabbsubphnthuephsemiymiwiwthnakarsungprakxbdwykarmirxbeduxn sungphbthnglingolkeka lingimmihang aelamnusy txmehnguxpraktbnphiwhnngthwip tangcakstwxun thimkmitxmehnguxthixungmux hruxxungetha mikhnepnhyxm bntw echn thihw rkaer imidkracaytwsmaesmxehmuxnstwxun klxngsmxngkhxnkhangklmaelamikhnadihy chxngepidfxraemn aemknm maxyukhanglangkhxngkaohlkthaihkaohlkaelakraduksnhlngtxkninaenwyunmakkhun 2 karcaaenk aekikhxndbwanr hrux xndbiphremt xndbyxy Strepsirrhini xndbthan Lemuriformes liemxr wngs Cheirogaleidae wngs Daubentoniidae xay xay wngs Lemuridae wngs Lepilemuridae wngs Indriidae xndbthan Lorisiformes linglm buchebbi wngs Lorisidae linglm nangxay lingcun wngs Galagidae buchebbi kalaok xndbyxy Haplorhini xndbthan Tarsiiformes wngs Tarsiidae tharesiy xndbthan Simiiformes xnuxndb Platyrrhini lingolkihm wngs Callitrichidae wngs Cebidae wngs Aotidae wngs Pitheciidae wngs Atelidae xnuxndb Catarrhini wngsihy Cercopithecoidea lingolkeka wngs Cercopithecidae lingolkeka wngsihy Hominoidea exp lingimmihang lingihy wngs Hylobatidae chani wngs Hominidae kxrilla xurngxutng chimaepnsi mnusy 3 4 5 Primatomorpha xndbbang Primates Haplorhini Simiiformes Catarrhini Hominoidea Hominidae Homininae Hominini mnusy genus Homo Expansion depth limit exceeded 2px Expansion depth limit exceeded Expansion depth limit exceeded 2px Expansion depth limit exceeded 0px black border top solid 0px black border bottom solid 0px black skulchimaepnsi genus Pan Gorillini kxrilla genus Gorilla xurngxutng subfamily Ponginae chani family Hylobatidae lingolkeka superfamily Cercopithecoidea lingolkihm parvorder Platyrrhini Tarsiiformes tharesiyr superfamily Tarsioidea Strepsirrhini Lemuriformes a liemxr superfamily Lemuroidea lorises and allies superfamily Lorisoidea prosimians ling lingihy mnusy chanihmayehtu inxdit kraaet kthukcdihxyuinxndbnidwy dwyepnstweliynglukdwynmthimiwiwthnakarrwmknma 6 duephim aekikhwiwthnakarkhxngmnusyxangxing aekikh tiaephchiwitchani lksnakhxngxxredxriphremt Rylands A B amp Mittermeier R A 2009 The Diversity of the New World Primates Platyrrhini In Garber P A Estrada A Bicca Marques J C Heymann E W amp Strier K B South American Primates Comparative Perspectives in the Study of Behavior Ecology and Conservation Springer ISBN 978 0 387 78704 6 Mittermeier R Ganzhorn J Konstant W Glander K Tattersall I Groves C Rylands A Hapke A Ratsimbazafy J Mayor M Louis E Rumpler Y Schwitzer C amp Rasoloarison R December 2008 Lemur Diversity in Madagascar International Journal of Primatology 29 6 1607 1656 Groves C 2005 Wilson D E Reeder D M eds Mammal Species of the World 3rd ed Baltimore Johns Hopkins University Press pp 111 184 OCLC 62265494 ISBN 0 801 88221 4 hna 196 stwswypangam singhakhm 2518 ody chmrmniewswithyamhawithyalymhidlaehlngkhxmulxun aekikhwikispichismikhxmulphasaxngkvsekiywkb Primates xangxingphidphlad mipayrabu lt ref gt sahrbklumchux lower alpha aetimphbpayrabu lt references group lower alpha gt thisxdkhlxngkn hruximmikarpid lt ref gt ekhathungcak https th wikipedia org w index php title xndbwanr amp oldid 9162135, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม