fbpx
วิกิพีเดีย

เสรีนิยม

เสรีนิยม (อังกฤษ: liberalism) เป็นปรัชญาการเมืองหรือมุมมองทางโลกซึ่งตั้งอยู่บนความคิดเสรีภาพและความเสมอภาค นักเสรีนิยมยอมรับมุมมองหลากหลายขึ้นอยู่กับความเข้าใจหลักการเหล่านั้น แต่โดยทั่วไปสนับสนุนความคิดอย่างเสรีภาพในการพูด เสรีภาพสื่อ เสรีภาพทางศาสนา ตลาดเสรี สิทธิพลเมือง รัฐบาลฆราวาส ความเสมอภาคทางเพศ และ การร่วมมือระหว่างประเทศ

ทีแรก เสรีนิยมเป็นขบวนการทางการเมืองต่างหากระหว่างยุคเรืองปัญญา เมื่อได้รับความนิยมในหมู่นักปรัชญาและนักเศรษฐศาสตร์ในโลกตะวันตก เสรีนิยมปฏิเสธความคิดซึ่งสามัญในเวลานั้น เช่น เอกสิทธิ์แบบสืบเชื้อสาย ศาสนาประจำชาติ สมบูรณาญาสิทธิราชและเทวสิทธิ์ของกษัตริย์ มักยกย่องจอห์น ล็อก นักปรัชญาสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 17 ว่าเป็นผู้ก่อตั้งเสรีนิยมเป็นประเพณีปรัชญาต่างหาก ล็อกแย้งว่ามนุษย์มีสิทธิธรรมชาติในชีวิต เสรีภาพและทรัพย์สิน และตามสัญญาประชาคม(social contract) รัฐบาลต้องไม่ละเมิดสิทธิเหล่านี้ นักเสรีนิยมคัดค้านอนุรักษ์นิยมประเพณีและมุ่งเปลี่ยนสมบูรณาญาสิทธิ์ในการปกครองเป็นประชาธิปไตยแบบมีผู้แทนและหลักนิติธรรม

นักปฏิวัติผู้โด่งดังในการปฏิวัติอันรุ่งโรจน์ การปฏิวัติอเมริกา และการปฏิวัติฝรั่งเศสใช้ปรัชญาเสรีนิยมเพื่ออ้างความชอบธรรมการโค่นสิ่งที่มองว่าเป็นการปกครองทรราชด้วยอาวุธ เสรีนิยมเริ่มลามอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะหลังการปฏิวัติฝรั่งเศส ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีการตั้งรัฐบาลเสรีนิยมในประเทศต่าง ๆ ทั้งในทวีปยุโรป อเมริกาใต้และอเมริกาเหนือ ในช่วงนี้คู่แข่งอุดมการณ์หลัก คือ อนุรักษ์นิยม แต่ภายหลังเสรีนิยมรอดการท้าทายทางอุดมการณ์สำคัญจากคู่แข่งใหม่อย่างฟาสซิสต์และลัทธิคอมมิวนิสต์ ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 20 ความคิดเสรีนิยมยิ่งลามอีกเมื่อประชาธิปไตยเสรีนิยมเป็นฝ่ายชนะสงครามโลกทั้งสองครั้ง ในทวีปยุโรปและอเมริกา การสถาปนาเสรีนิยมสังคม (social liberalism) หรือ เสรีนิยมฝ่ายซ้าย เป็นองค์ประกอบสำคัญของการขยายรัฐสวัสดิการ ปัจจุบัน พรรคการเมืองเสรีนิยมสังคมยังครองอำนาจและอิทธิพลทั่วโลก


ส่วนพรรคการเมืองเสรีนิยมฝ่ายขวาเริ่มหมดอำนาจไปตั้งแต่ศตวรรษที่20 เป็นกลุ่มสนับสนุนสิทธิ์ในการเลือก สิทธิ์ในทรัพย์สิน สิทธิ์ในการมีชีวิต ต่อต้านรัฐสวัสดิการ ต่อต้านการแซงแทรกทางเศรษฐกิจจากรัฐ ต่อต้านอภิสิทธิ์ชน สนับสนุนตลาดเสรี การค้าเสรี ซึ่งเป็นขั่วตรงข้ามเสรีนิยมสังคม มีชื่อเรียกว่า เสรีนิยมคลาสสิก แต่งจากกันระหว่างเสรีนิยมฝ่ายซ้าย คือการให้ปักเจกมีสิทธิ์ในทรัพย์สินตนเองมากกว่า รัฐ หรือ ส่วนร่วม ต่างจากเสรีนิยมฝ่ายซ้ายที่ ทรัพย์สินต้องอยู่ภายใต้รัฐ หรือ ส่วนร่วม ผ่านการทำรัฐสวัสดิการ และ การแบ่งปันอย่างเท่าเทียม ทั้งสองฝ่ายมีจุดร่วมเดี่ยวกันเพียงแค่เสรีภาพทางสังคม

อ้างอิง

  1. Judy (2018-12-21). "What Libertarianism Is". Mises Institute (ภาษาอังกฤษ).

https://mises.org/library/what-libertarianism

เสร, ยม, บทความน, ไม, การอ, างอ, งจากแหล, งท, มาใดกร, ณาช, วยปร, บปร, งบทความน, โดยเพ, มการอ, างอ, งแหล, งท, มาท, าเช, อถ, เน, อความท, ไม, แหล, งท, มาอาจถ, กค, ดค, านหร, อลบออก, เร, ยนร, าจะนำสารแม, แบบน, ออกได, อย, างไรและเม, อไร, งกฤษ, liberalism, เป, นปร, ช. bthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir esriniym xngkvs liberalism epnprchyakaremuxnghruxmummxngthangolksungtngxyubnkhwamkhidesriphaphaelakhwamesmxphakh nkesriniymyxmrbmummxnghlakhlaykhunxyukbkhwamekhaichlkkarehlann aetodythwipsnbsnunkhwamkhidxyangesriphaphinkarphud esriphaphsux esriphaphthangsasna tladesri siththiphlemuxng rthbalkhrawas khwamesmxphakhthangephs aela karrwmmuxrahwangpraethsthiaerk esriniymepnkhbwnkarthangkaremuxngtanghakrahwangyukheruxngpyya emuxidrbkhwamniyminhmunkprchyaaelankesrsthsastrinolktawntk esriniymptiesthkhwamkhidsungsamyinewlann echn exksiththiaebbsubechuxsay sasnapracachati smburnayasiththirachaelaethwsiththikhxngkstriy mkykyxngcxhn lxk nkprchyasmykhriststwrrsthi 17 waepnphukxtngesriniymepnpraephniprchyatanghak lxkaeyngwamnusymisiththithrrmchatiinchiwit esriphaphaelathrphysin aelatamsyyaprachakhm social contract rthbaltxngimlaemidsiththiehlani nkesriniymkhdkhanxnurksniympraephniaelamungepliynsmburnayasiththiinkarpkkhrxngepnprachathipityaebbmiphuaethnaelahlknitithrrmnkptiwtiphuodngdnginkarptiwtixnrungorcn karptiwtixemrika aelakarptiwtifrngessichprchyaesriniymephuxxangkhwamchxbthrrmkarokhnsingthimxngwaepnkarpkkhrxngthrrachdwyxawuth esriniymerimlamxyangrwderwodyechphaahlngkarptiwtifrngess inkhriststwrrsthi 19 mikartngrthbalesriniyminpraethstang thnginthwipyuorp xemrikaitaelaxemrikaehnux inchwngnikhuaekhngxudmkarnhlk khux xnurksniym aetphayhlngesriniymrxdkarthathaythangxudmkarnsakhycakkhuaekhngihmxyangfassistaelalththikhxmmiwnist rahwangkhriststwrrsthi 20 khwamkhidesriniymyinglamxikemuxprachathipityesriniymepnfaychnasngkhramolkthngsxngkhrng inthwipyuorpaelaxemrika karsthapnaesriniymsngkhm social liberalism hrux esriniymfaysay epnxngkhprakxbsakhykhxngkarkhyayrthswsdikar pccubn phrrkhkaremuxngesriniymsngkhmyngkhrxngxanacaelaxiththiphlthwolkswnphrrkhkaremuxngesriniymfaykhwaerimhmdxanaciptngaetstwrrsthi20 epnklumsnbsnunsiththiinkareluxk siththiinthrphysin siththiinkarmichiwit txtanrthswsdikar txtankaraesngaethrkthangesrsthkiccakrth txtanxphisiththichn snbsnuntladesri karkhaesri sungepnkhwtrngkhamesriniymsngkhm michuxeriykwa esriniymkhlassik 1 aetngcakknrahwangesriniymfaysay khuxkarihpkeckmisiththiinthrphysintnexngmakkwa rth hrux swnrwm tangcakesriniymfaysaythi thrphysintxngxyuphayitrth hrux swnrwm phankartharthswsdikar aela karaebngpnxyangethaethiym thngsxngfaymicudrwmediywknephiyngaekhesriphaphthangsngkhmxangxing aekikh Judy 2018 12 21 What Libertarianism Is Mises Institute phasaxngkvs https mises org library what libertarianism bthkhwamekiywkbkaremuxng karpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul ekhathungcak https th wikipedia org w index php title esriniym amp oldid 10096372, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม