พจน์ สารสิน
พจน์ สารสิน (25 มีนาคม พ.ศ. 2448 - 28 กันยายน พ.ศ. 2543) อดีตนายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 9 เป็นพลเรือนในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร, อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ, อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ภายหลังได้ลาออกเนื่องจากมีความเห็นขัดแย้งกับรัฐบาลเกี่ยวกับการรับรองรัฐบาลจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย แห่งประเทศเวียดนามใต้ และอดีตเอกอัครราชทูตไทยประจำสหรัฐอเมริกา
พจน์ สารสิน ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม. | |
---|---|
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 9 | |
ดำรงตำแหน่ง 21 กันยายน พ.ศ. 2500 – 31 ธันวาคม พ.ศ. 2500 (0 ปี 101 วัน) | |
กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร |
ก่อนหน้า | จอมพลแปลก พิบูลสงคราม |
ถัดไป | จอมพลถนอม กิตติขจร |
อธิการบดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น | |
ดำรงตำแหน่ง 14 มิถุนายน พ.ศ. 2509 – 9 เมษายน พ.ศ. 2512 | |
ถัดไป | ศาสตราจารย์พิมล กลกิจ |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | 25 มีนาคม พ.ศ. 2448 เมืองพระนคร ประเทศสยาม |
เสียชีวิต | 28 กันยายน พ.ศ. 2543 (95 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
พรรคการเมือง | พรรคสหประชาไทย |
คู่สมรส | ท่านผู้หญิงศิริ สารสิน |
ลายมือชื่อ | ลายมือชื่อของ พจน์ สารสิน |
ประวัติและครอบครัว
พจน์ สารสิน เกิดเมื่อวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2448 ที่บ้านพักถนนสุรศักดิ์ ตำบลสีลม อำเภอบางรัก เมืองพระนคร (ในปัจจุบันคือ แขวงสีลม เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร) เป็นบุตรของพระยาสารสินสวามิภักดิ์ (เทียนฮี้ สารสิน) กับคุณหญิงสุ่น สารสิน เริ่มศึกษาครั้งแรกที่โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย ต่อจากนั้นถูงส่งไปเรียนที่สหรัฐ เมื่อกลับสู่ประเทศสยาม ได้ศึกษาวิชากฎหมายจนสอบได้เนติบัณฑิตไทยเมื่อปี พ.ศ. 2472 และศึกษาวิชากฎหมายต่อในประเทศอังกฤษ
โดยที่บิดา คือ พระยาสารสินสวามิภักดิ์ (เทียนฮี้; จีน: 黄天喜) เป็นแพทย์ชาวจีนอพยพเชื้อสายไหหลำที่เดินทางมาอาศัยยังประเทศสยามตั้งแต่ราวปี พ.ศ. 2443 และรับราชการเป็นแพทย์หลวงประจำราชสำนักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยตระกูลสารสินถือเป็นตระกูลนักธุรกิจที่มั่งคั่งและมีชื่อเสียงตระกูลหนึ่ง และมีสายสัมพันธ์อันดีกับทางราชการมาโดยตลอด
พจน์ สารสิน สมรสกับท่านผู้หญิงสิริ สารสิน (สกุลเดิม โชติกเสถียร) มีบุตรธิดาทั้งหมด 5 คน คือ เป็นนักธุรกิจและนักการเมืองที่มีชื่อเสียง พลตำรวจเอกเภา สารสิน เป็นอดีตอธิบดีกรมตำรวจ บัณฑิต บุณยะปาณะ เป็นอดีตปลัดกระทรวงการคลัง อาสา สารสิน เป็นอดีตราชเลขาธิการใน พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเป็นอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
บุตร/ธิดา | คู่สมรส | หลาน | เหลน |
---|---|---|---|
พงส์ สารสิน | คุณหญิงมาลินี วรรณพฤกษ์ | พาสินี ลิ่มอติบูลย์ สมรส ดร.สุเมธ ลิ่มอติบูลย์ | สุรัชนี ลิ่มอติบูลย์ สุรภาพ ลิ่มอติบูลย์ |
วัลลิยา ปังศรีวงศ์ สมรส ธีระพงศ์ ปังศรีวงศ์ | ธีรวัลคุ์ เตชะอุบล พงศ์ศิษฏ์ ปังศรีวงศ์ พงศ์วรุฒน์ ปังศรีวงศ์ | ||
พรวุฒิ สารสิน สมรส หม่อมราชวงศ์สุภาณี ดิศกุล (หย่า) | แพร สารสิน ภูมิ สารสิน | ||
พลตำรวจเอกเภา สารสิน | ท่านผู้หญิงถวิกา สารสิน (สกุลเดิม สุจริตกุล) | กลินท์ สารสิน สมรส เพชรพริ้ง สารสิน | |
พลตำรวจโท ชินภัทร สารสิน สมรส | |||
กนิษฐ์ สารสิน สมรส อมรา สารสิน | กรวิชญ์ สารสิน อนพัช สารสิน | ||
บัณฑิต บุณยะปาณะ | หม่อมราชวงศ์พิลาศลักษณ์ กิติยากร | พิทูร บุณยะปาณะ สมรส | |
ศิถี บุณยะปาณะ สมรส | |||
สิรี บุณยะปาณะ สมรส | |||
พลเอกสุพัตร์ สารสิน | สุมพร ยิบอินซอย | การะเกด วหาวิศาล | |
อาสา สารสิน | ท่านผู้หญิงสุจิตคุณ สารสิน (เดิมหม่อมราชวงศ์สุจิตคุณ กิติยากร) | กิติยา สารสิน สมรส | |
พาที สารสิน สมรส ปิติภัทร จิตณาธรรม | |||
ปิยา สารสิน สมรส |
ชีวิตการเมือง
พจน์ สารสิน เริ่มบทบาททางการเมืองด้วยการสนับสนุนของจอมพลแปลก พิบูลสงคราม โดยการแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกวุฒิสภา เมื่อปี พ.ศ. 2490 และเข้าร่วมรัฐบาลในตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศในปี พ.ศ. 2491 ต่อมาในปี พ.ศ. 2492 ได้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ แต่ภายหลังได้ลาออก เนื่องจากมีความเห็นขัดแย้งกับรัฐบาลเกี่ยวกับการรับรองรัฐบาลจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย แห่งประเทศเวียดนามใต้
วันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2500 เวลา 23.00 น. พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการให้เลิกประกาศกฎอัยการศึกในบางจังหวัด โดยทรงยกเลิกกฎอัยการศึกทั้งหมด 46 จังหวัด และให้คงกฎอัยการศึกไว้ทั้งหมด 26 จังหวัด จากทั้งหมด 72 จังหวัด โดยพจน์ สารสิน นายกรัฐมนตรี ในขณะนั้นเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
ในปี พ.ศ. 2506 พจน์ได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ
งานระหว่างประเทศ
ระหว่างปี พ.ศ. 2495-2500 พจน์ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตไทยประจำสหรัฐอเมริกาและทำหน้าที่ผู้แทนของประเทศไทยประจำองค์การสหประชาชาติ และในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2500 ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการองค์การสนธิสัญญาป้องกันภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ส.ป.อ.)
การดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี
พจน์ สารสิน ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2500 หลังจากการทำรัฐประหารของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ภารกิจสำคัญของรัฐบาลคือจะต้องเร่งจัดการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรให้บริสุทธิ์และยุติธรรมอันเป็นสิ่งที่ประชาชนเรียกร้อง และเป็นเหตุผลที่จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ใช้เป็นข้ออ้างในการยึดอำนาจจากรัฐบาลชุดเก่า หลังจากที่ได้ดำเนินการจัดการเลือกตั้งเสร็จเรียบร้อยแล้ว พจน์ สารสินก็ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และกลับไปดำรงตำแหน่งเลขาธิการ ส.ป.อ. ตามเดิม หลังชีวิตราชการพจน์พำนักอยู่ที่บ้านพักในกรุงเทพมหานคร และยุติบทบาททางการเมืองโดยสิ้นเชิง
อสัญกรรม
พจน์ สารสิน ถึงแก่อสัญกรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2543 เวลา 11.40 น. ณ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ รวมอายุได้ 95 ปี 187 วัน
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2507 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2498 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
- พ.ศ. 2527 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)
อ้างอิง
- นายกรัฐมนตรีไทย (พ.ศ. 2475 - ปัจจุบัน), สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, 30 มิถุนายน 2557
- [泰国] 洪林, 黎道纲主编 (April 2006). 泰国华侨华人研究. 香港社会科学出版社有限公司. p. 17. ISBN 962-620-127-4.
- Chris Baker, Pasuk Phongpaichit. A History of Thailand. Cambridge University Press. p. 98. ISBN 0-521-81615-7.
- "Pao Sarasin dies at 83". Bangkok Post. 2013-03-08. สืบค้นเมื่อ 2013-03-30.
- "Former deputy PM Pao Sarasin dies". The Nation (Thailand). 2013-03-09. สืบค้นเมื่อ 2013-03-30.
- Menues chroniques d'un séjour en Thaïlande (1989-1992)
- พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๖ ราย)
- พระบรมราชโองการ ประกาศ รัฐมนตรีลาออกและแต่งตั้งรัฐมนตรี (หม่อมเจ้าวิวัฒนไชย ไชยันต์ ลาออก โดยแต่งตั้ง จอมพล แปลก พิบูลสงคราม และนายพจน์ สารสิน)
- พระบรมราชโองการ ประกาศ รัฐมนตรีลาออกและแต่งตั้งรัฐมนตรี (คณะรัฐมนตรีในรัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายพจน์ สารสิน ลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ แต่งตั้ง นายวรการบัญชา เป็นรัฐมนตรีว่าการ ฯ แทน)
- ราชกิจจานุเบกษา
- ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๙ ราย)
- พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งนายกรัฐมนตรี (นายพจน์ สารสิน) ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 74 ตอนพิเศษที่ 79ก วันที่ 21 กันยายน 2500
- ชีวประวัติจากสำนักนายกรัฐมนตรี
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 81 ตอนที่ 42 วันที่ 7 พฤษภาคม 2507
- แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ หน้า ๗๗๗ เล่ม ๗๒ ตอนที่ ๒๓, ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๘
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม ๑๐๒ ตอนที่ ๒๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๗, ๑๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๘
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: พจน์ สารสิน |
ก่อนหน้า | พจน์ สารสิน | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
แปลก พิบูลสงคราม | นายกรัฐมนตรีไทย (21 กันยายน พ.ศ. 2500 – 1 มกราคม พ.ศ. 2501) | ถนอม กิตติขจร | ||
ประภาส จารุเสถียร | รองนายกรัฐมนตรีไทย (9 มีนาคม พ.ศ. 2512 – 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514) | ประภาส จารุเสถียร | ||
หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (13 ตุลาคม พ.ศ. 2492 – 1 มีนาคม พ.ศ. 2493) | นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) | ||
สุนทร หงส์ลดารมภ์ | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2511 – 7 มีนาคม พ.ศ. 2512) | บุญชนะ อัตถากร | ||
นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (23 กันยายน พ.ศ. 2500 – 26 กันยายน พ.ศ. 2500) | เสริม วินิจฉัยกุล | ||
พระประกาศสหกรณ์ (สดับ วีรเธียร) | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ (11 ธันวาคม พ.ศ. 2506 – 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514) | ยกเลิกตำแหน่ง | ||
สถาปนาตำแหน่ง | อธิการบดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น (14 มิถุนายน พ.ศ. 2509 - 9 เมษายน พ.ศ. 2512) | ศาสตราจารย์พิมล กลกิจ |