เวียงจันทน์
เวียงจันทน์ (ลาว: ວຽງຈັນ, ออกเสียง: [ʋíəŋ tɕàn]) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศลาว อยู่ในลุ่มแม่น้ำโขง ด้วยความกลัวต่อการรุกรานของพม่า เวียงจันทน์กลายเป็นเมืองหลวงใน ค.ศ. 1573 แต่ต่อมาถูกสยาม (ไทย) ทำลายราบเป็นหน้ากลองใน ค.ศ. 1827[ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้] ต่อมากลายเป็นเมืองหลวงเขตบริหารของฝรั่งเศส และปัจจุบันกลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ เนื่องจากการเติบโตทางเศรษฐกิจ สำมะโน พ.ศ. 2563 ระบุว่าเมืองนี้มีประชากร 948,477 คน
เวียงจันทน์ ວຽງຈັນ (ลาว) | |
|---|---|
| ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ | |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 17°58′N 102°36′E / 17.967°N 102.600°Eพิกัดภูมิศาสตร์: 17°58′N 102°36′E / 17.967°N 102.600°E | |
| ประเทศ | ลาว |
| แขวง | เวียงจันทน์ |
| ก่อตั้ง | คริสต์ศตวรรษที่ 9 |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 3,920 ตร.กม. (1,510 ตร.ไมล์) |
| ความสูง | 174 เมตร (570 ฟุต) |
| ประชากร (สำมะโน พ.ศ. 2563) | |
| • ทั้งหมด | 948,477 คน |
| เขตเวลา | UTC+7 (เวลาอินโดจีน) |
_I.jpg.html){kind=link}
เวียงจันทน์เป็นที่รู้จักจากการเป็นที่ตั้งของพระธาตุหลวง อนุสรณ์สถานแห่งชาติลาวที่สำคัญที่สุด ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะสัญลักษณ์ประจำชาติและศาสนาพุทธในประเทศลาว บริเวณนี้เป็นที่ตั้งของวัดสำคัญหลาย ๆ แห่ง เช่นหอพระแก้ว ซึ่งเคยเป็นที่ประดิษฐานของพระแก้วมรกต
เมืองนี้เป็นสถานที่จัดงานซีเกมส์ครั้งที่ 25 ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2009
ศัพทมูลวิทยา
ในอดีต ชื่อเมืองเคยเขียนเป็น 'ວຽງຈັນທນ໌' แต่ปัจจุบันมักเขียนเป็น 'ວຽງຈັນ' คำว่า เวียง (ວຽງ) ในภาษาลาว สื่อถึง 'เมืองกำแพง' ส่วน จัน (ຈັນ อดีตสะกดเป็น ຈັນທນ໌) มาจากศัพท์ภาษาสันสกฤตว่า candana (चन्दन, /t͡ɕand̪ana/) 'ไม้จันทน์' และสามารถแปลเป็น 'เมืองกำแพงไม้จันทน์' ชาวลาวบางส่วนเชื่อแบบผิด ๆ ว่ามันสื่อถึง 'เมืองกำแพงดวงจันทร์' เพราะคำว่า จัน ก็สามารถแปลว่า 'ดวงจันทร์' ได้ ถึงแม้ว่าคำนี้ในอดีตเคยเขียนเป็น 'ຈັນທຣ໌' ก็ตาม
ประวัติศาสตร์
พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชทรงสถาปนาเวียงจันทน์ขึ้นเป็นราชธานีของอาณาจักรล้านช้าง เมื่อ พ.ศ. 2103 ครั้นเมื่อล้านช้างเสื่อมอำนาจลง ใน พ.ศ. 2250 เวียงจันทน์กลายเป็นอาณาจักรอิสระ เรียกว่าอาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์จนกระทั่ง พ.ศ. 2321 เวียงจันทน์มีชื่อที่ตั้งในรัชสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช ว่า กรุงศรีสัตนาคคนหุต วิสุทธิ์รัตนราชธานีบุรีรมย์
เมืองเวียงจันทน์ หรือ นครหลวงเวียงจันทน์ มีประวัติศาสตร์ความเป็นมายาวนานซึ่งนักค้นคว้าภายใน และ ต่างประเทศได้ทำการศึกษาและค้นพบหลักฐานทางวัตถุโบราณอันเก่าแก่เป็นต้นคือ เครื่องมือทำมาหากินทั้งเป็นแบบโลหะ และ แบบหิน นี้เป็นสิ่งยืนยันว่า ในดินแดนแถบนี้เป็นที่ราบเวียงจันทน์มีคนได้มาอยู่อาศัยมาแล้วประมาณกว่า 500,000 ปี โดยนักวิจัยสำรวจในปี 2010 เนื่องในโอกาสเฉลิมฉลองครบรอบ 450 ปี ทางโทรทัศน์แห่งชาติลาวก็ได้มีการเล่าหวนคืนประวัติศาสตร์นครเวียงจันทน์ และ นักวิจัยได้ให้ข้อมูลว่า มนุษย์ได้เข้ามาอาศัยอยู่คงเขตนี้แต่แรก ๆ โดยต่อมาก็มีเผ่าลาว - มอญ ที่ได้นำเอาศาสนาพุทธเข้ามาเข้ามาเผยแพร่ในแผ่นดินลาว ซึ่งเมื่อก่อนล้วนแล้วศาสนาพราหมณ์ทั้งหมด
ตามหนังสืออุรังคธาตุได้เล่าสืบขานกันมาว่า เมืองเวียงจันทน์ก่อร้างสร้างมาจากบ้านเล็ก ๆ ที่มีชื่อว่า "บ้านหนองคันแท้ผีเสื้อน้ำ" (บ้านศรีสังวรในปัจจุบัน) โดย นาย (ลาว:ท้าว) บุรีจันทน์ หรือ อ้วยล้วยเป็นเจ้าเมืองแห่งนี้ และ ได้ตั้งชื่อเมืองว่า เวียงจันทน์ ตามชื่อนามมยดของ บุรีจันทร์ ในช่วงเวลานั้นยังไม่มีการ วิจัยหรือค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์เหล่มไหนยืนยันได้ว่า ข้อมูลในหนังสือเหล่มนี้คือข้อเท็จจริง จนมาถึงสมัย อาณาจักรศรีโคตรบูรณ์ ได้ถูกค้นพบหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญหลายอย่างเป็นต้นเช่น การถูกค้นพบพระพุทธรูปที่สร้างด้วยหิน และ สิลาลึก อยู่สถานที่เดียวกันที่บ้าน ท่าลาด เมือง แก้วอุดม แขวงเวียงจันทน์ ปัจจุบัน ซึ่งเมื่อก่อนก็เป็นอาณาจักรเขตนครเวียงจันทน์ในสมัยนั้น ที่ยังนับถือศาสนาพุทธของชาวนครเวียงจันทน์
ภูมิศาสตร์
เวียงจันทน์อยู่ในช่วงโค้งของแม่น้ำโขง ทิศใต้ติดกับแขวงบอลิคำไซ ทางทิศตะวันตกติดกับจังหวัดหนองคาย ประเทศไทย เชื่อมต่อสะพานมิตรภาพไทย–ลาว 1 (หนองคาย–เวียงจันทน์)
ภูมิอากาศ
| ข้อมูลภูมิอากาศของเวียงจันทน์ (ค.ศ. 1981–2010, สูงสุด ค.ศ. 1907–1990) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
| อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 35.6 (96.1) | 37.8 (100) | 40.0 (104) | 41.1 (106) | 38.9 (102) | 37.8 (100) | 36.1 (97) | 37.2 (99) | 38.9 (102) | 38.9 (102) | 34.4 (93.9) | 33.4 (92.1) | 41.1 (106) |
| อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 28.7 (83.7) | 30.8 (87.4) | 33.1 (91.6) | 34.6 (94.3) | 33.1 (91.6) | 32.2 (90) | 31.6 (88.9) | 31.2 (88.2) | 31.3 (88.3) | 31.2 (88.2) | 30.1 (86.2) | 28.3 (82.9) | 31.1 (88) |
| อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) | 22.4 (72.3) | 24.7 (76.5) | 27.1 (80.8) | 29.0 (84.2) | 28.4 (83.1) | 28.1 (82.6) | 27.7 (81.9) | 27.5 (81.5) | 27.3 (81.1) | 26.8 (80.2) | 24.8 (76.6) | 22.2 (72) | 26.3 (79.3) |
| อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | 17.4 (63.3) | 19.6 (67.3) | 22.1 (71.8) | 24.5 (76.1) | 24.9 (76.8) | 25.2 (77.4) | 25.0 (77) | 24.8 (76.6) | 24.3 (75.7) | 23.4 (74.1) | 20.5 (68.9) | 17.3 (63.1) | 22.4 (72.3) |
| อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 0.0 (32) | 7.6 (45.7) | 12.1 (53.8) | 17.1 (62.8) | 20.0 (68) | 21.1 (70) | 21.2 (70.2) | 21.1 (70) | 21.2 (70.2) | 12.9 (55.2) | 8.9 (48) | 5.0 (41) | 0.0 (32) |
| ปริมาณฝน มม (นิ้ว) | 7.8 (0.307) | 15.3 (0.602) | 39.2 (1.543) | 92.8 (3.654) | 233.5 (9.193) | 264.6 (10.417) | 307.2 (12.094) | 332.9 (13.106) | 270.2 (10.638) | 96.6 (3.803) | 13.5 (0.531) | 3.7 (0.146) | 1,677.2 (66.031) |
| ความชื้นร้อยละ | 70 | 68 | 66 | 69 | 78 | 82 | 82 | 84 | 83 | 78 | 72 | 70 | 75 |
| วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย (≥ 1.0 mm) | 1 | 2 | 5 | 8 | 16 | 19 | 20 | 22 | 17 | 9 | 2 | 1 | 122 |
| จำนวนชั่วโมงที่มีแดด | 239.8 | 216.9 | 218.5 | 227.6 | 195.3 | 140.8 | 129.9 | 133.0 | 165.9 | 210.5 | 228.5 | 246.6 | 2,353.5 |
| แหล่งที่มา 1: World Meteorological Organization, Deutscher Wetterdienst (สูงสุด ค.ศ. 1907–1990) | |||||||||||||
| แหล่งที่มา 2: NOAA (ความชื้น ค.ศ. 1961–1990) | |||||||||||||
การคมนาคม
ภายในประเทศลาว
การเดินทางภายในประเทศลาว มีรถโดยสารประจำทางกระจายทั่วเมือง โดยเชื่อมระหว่างสถานีรถโดยสารเวียงจันทน์ไปทั่วประเทศ
จากประเทศไทย
สะพานมิตรภาพไทย–ลาวที่สร้างขึ้นในคริสต์ทศวรรษ 1990 ข้ามแม่น้ำ 18 กิโลเมตรไปที่เมืองหนองคายในประเทศไทย ต่อมามีการเปลี่ยนชื่อสะพานใน ค.ศ. 2007 โดยการเพิ่มคำว่า "แห่งที่ 1" หลังมีการสร้างสะพานมิตรภาพไทย–ลาวแห่งที่ 2 ซึ่งเชื่อมระหว่างจังหวัดมุกดาหารในประเทศไทยกับแขวงสุวรรณเขตในประเทศลาว และเปิดใช้งานในช่วงต้น ค.ศ. 2007
ต่อมามีการเปิดใช้งานรางมีเตอร์เกจที่เชื่อมเหนือสะพานในวันที่ 5 มีนาคม ค.ศ. 2009 โดยสิ้นสุดที่สถานีรถไฟท่านาแล้งในหมู่บ้านดงโพสี (แขวงเวียงจันทน์) ซึ่งอยู่ห่างจากเวียงจันทน์ไปทางตะวันออก 20 กิโลเมตร ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2010 เจ้าหน้าที่ลาวมีแผนที่จะแปลงสถานที่ไปเป็นสถานีขนส่งสินค้าทางรถไฟไว้สำหรับการขนส่งสินค้าระบบราง ซึ่งจะทำให้สินค้าจากกรุงเทพฯ ไปที่ลาวมีราคาถูกมากกว่าการขนส่งทางถนน
ไปประเทศไทย
มีบริการรถบัสระหว่างเวียงจันทน์ถึงหนองคาย อุดรธานี และขอนแก่น
จากประเทศจีน
ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2010 มีการประกาศแผนสร้างรถไฟความเร็วสูงความยาว 530 กิโลเมตรเชื่อมระหว่างเวียงจันทน์กับสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ซึ่งภายหลังมีการปรับเส้นทางไปเป็นบ่อเต็นถึงเวียงจันทน์ รวมเส้นทางมีความยาว 421.243 กิโลเมตร ให้บริการ 21 สถานี รวม 5 สถานีหลัก ข้ามสะพาน 165 แห่ง และอุโมงค์ 69 แห่ง การก่อสร้างเส้นทางนี้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทางรถไฟคุนหมิง–สิงคโปร์ ได้เริ่มต้นขึ้นในวันที่ 25 เมษายน ค.ศ. 2011 และคาดว่าจะเปิดใช้งานในวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 2021
ทางอากาศ
เวียงจันทน์มีบริการท่าอากาศยานนานาชาติวัตไตที่เชื่อมต่อกับประเทศอื่น ๆ ในเอเชีย โดยการบินลาวมีเที่ยวบินในประเทศ ในประเทศไทย ท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี หนึ่งในจุดหมายหลักของวัตไต อยู่ห่างกันน้อยกว่า 90 กิโลเมตร
การท่องเที่ยว
เวียงจันทน์มีชื่อเสียงเรื่องการท่องเที่ยว ที่มีนักท่องเที่ยวหลั่งไหลมามากมายในแต่ละปี เนื่องจากเวียงจันทน์เป็นเมืองที่มีวัฒนธรรมเก่าแก่ผสมความทันสมัยอย่างลงตัว
สถานที่สำคัญ
- ปะตูไซ สัญลักษณ์แห่งชัยชนะของปวงชนลาว พ้นจากการเป็นเมืองขึ้น โดยเลียนแบบประตูชัยในฝรั่งเศส แต่ใช้ศิลปะลาว[ต้องการอ้างอิง]
- หอพระแก้ว เดิมเป็นวัด เคยเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์และมีร้านขายของที่ระลึก
- พระธาตุหลวง พระธาตุ (สถูป) ขนาดใหญ่สีทองอร่าม บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และเป็นเครื่องหมายในดวงตราสำคัญของประเทศ
- วัดสีสะเกด อีกวัดหนึ่งที่ไม่ได้ถูกทำลายในช่วงสงคราม มีพระพุทธรูปใหญ่ และเล็กเรียงรายอยู่มากที่สุด
- ตลาดจีนชั่งเจี่ยง
ร้านอาหาร ภัตตาคาร
อาหารประจำชาติของลาว คือ อาหารแนว ตำ ยำ ปิ้งย่าง และเฝอ (ก๋วยเตี๋ยว) โดยมีอิทธิพลอาหารผสมของแถบอินโดจีนจากจีน เวียดนาม และอิทธิพลจากการเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส ในเวียงจันทน์ จึงมีร้านอาหารพื้นเมือง ร้านกาแฟ ร้านขนมปังเลื่องชื่ออยู่มากมาย และหลายร้านก็ขายอาหารลาว ไทย อเมริกัน ยุโรป ปะปนกันก็มี
การศึกษา
มหาวิทยาลัยแห่งชาติลาว หนึ่งในสามมหาวิทยาลัยในประเทศ ตั้งอยู่ในเวียงจันทน์
เศรษฐกิจ
เวียงจันทน์เป็นแรงขับเคลื่อนในการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจในประเทศลาว เมืองนี้มีการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วจากการลงทุนของต่างชาติ ใน ค.ศ. 2011 ตลาดหลักทรัพย์เปิดหุ้นบริษัทจดทะเบียน 2 แห่งที่มีความร่วมมือของเกาหลีใต้
สาธารณุสข
โรงพยาบาลมโหสถ เป็นโรงพยาบาลศูนย์ประจำประเทศลาว
โรงพยาบาลเชษฐาธิราช เป็นโรงพยาบาลศูนย์ประจำประเทศลาวอีกแห่งหนึ่ง ซึ่งได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลจีน จะเป็นโรงพยาบาลที่ใหญ่ที่สุดในประเทศลาวและทันสมัยที่สุดจำนวน500เตียง[ต้องการอ้างอิง]
โรงพยาบาลทหาร103
เมืองพี่น้อง
- กรุงเทพมหานคร, ไทย
- หนองคาย, ไทย
- จิตตะกอง, บังกลาเทศ
- พนมเปญ, กัมพูชา
- นครโฮจิมินห์, เวียดนาม
- จีเรบน, อินโดนีเซีย
- เกียวโต, ญี่ปุ่น
อ้างอิง
- United Nations Statistics Division. "Population by sex, rate of population increase, surface area and density" (PDF). สืบค้นเมื่อ 9 November 2007.
- Lao Statistics Bureau (21 October 2016). "Results of Population and Housing Census 2015" (PDF). สืบค้นเมื่อ 8 January 2018.
- "Vientiane". Farlex Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ 25 November 2010.
- Askew, Marc; Long, Colin; Logan, William (2006). Vientiane: Transformations of a Lao Landscape (ภาษาอังกฤษ). Routledge. pp. 15, 46. ISBN 978-1-134-32365-4.
- Goscha, Christopher E.; Ivarsson, Søren (2003). Contesting Visions of the Lao Past: Laos Historiography at the Crossroads. NIAS Press. pp. 34 n.62, 204 n.18. ISBN 978-87-91114-02-1.
- "ກ່ອນຈະມາເປັນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ພະທາດຫຼວງທີ່ປວງຊົນລາວສັກກາລະບູຊາ". http://muan.sanook.com/ (ภาษาอังกฤษ). External link in
|website=(help) - . World Meteorological Organization. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 16 July 2021. สืบค้นเมื่อ 16 July 2021.
- "Klimatafel von Vientiane (Viangchan) / Laos" (PDF). Baseline climate means (1961–1990) from stations all over the world (ภาษาเยอรมัน). Deutscher Wetterdienst. สืบค้นเมื่อ 23 January 2016.
- "Vientiane Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. สืบค้นเมื่อ 29 November 2013.
- "Timetables". Vientiane Capital State Bus Enterprise. VCSBE. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- Matthias Gasnier (13 August 2012). "Laos 2012 Update: Chinese models keep spreading". bestsellingcarsblog.com. สืบค้นเมื่อ 10 November 2013.
- "Inaugural train begins Laos royal visit". Railway Gazette International. 5 March 2009.
- Andrew Spooner (27 February 2009). "First train to Laos". The Guardian. สืบค้นเมื่อ 13 March 2011.
- Rapeepat Mantanarat (9 November 2010). . TTR Weekly. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 27 July 2011. สืบค้นเมื่อ 13 March 2011.
- . Railways Africa. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 31 January 2014. สืบค้นเมื่อ 7 December 2010.
- . Laos-Travel-Guide. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 July 2011. สืบค้นเมื่อ 18 January 2011.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 8 July 2011. สืบค้นเมื่อ 25 December 2010.
- . People's Daily. 25 April 2011. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 29 April 2011. สืบค้นเมื่อ 26 April 2011.
- "Route Map". Lao Airlines. Lao Airlines. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- "National University of Laos (NUOL)". National University of Laos (NUOL). NUOL. สืบค้นเมื่อ 8 December 2014.
- Work begins on major new Vientiane shopping centre | Lao Voices 3 พฤษภาคม 2011 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- "Laos stocks soar on debut – yes, both of them". Financial Times.
อ่านเพิ่ม
- Askew, Marc, William Stewart Logan, and Colin Long. Vientiane: Transformations of a Lao Landscape. London: Routledge, 2007. ISBN 978-0-415-33141-8
- Sharifi et al., Can master planning control and regulate urban growth in Vientiane, Laos?. Landscape and Urban Planning, 2014. DOI: 10.1016/j.landurbplan.2014.07.014
- Flores, Penelope V. Good-Bye, Vientiane: Untold Stories of Filipinos in Laos. San Francisco, CA: Philippine American Writers and Artists, Inc, 2005. ISBN 978-0-9763316-1-2
- Renaut, Thomas, and Arnaud Dubus. Eternal Vientiane. City heritage. Hong Kong: Published by Fortune Image Ltd. for Les Editions d'Indochine, 1995.
- Schrama, Ilse, and Birgit Schrama. Buddhist Temple Life in Laos: Wat Sok Pa Luang. Bangkok: Orchid Press, 2006. ISBN 978-974-524-073-5
- Women's International Group Laos. Vientiane Guide. Vientiane: Women's International Group, 1993.
แหล่งข้อมูลอื่น
- เวียงจันทน์ คู่มือการท่องเที่ยวจากวิกิเดินทาง (อังกฤษ)
