กิมไล้ สุธรรมมนตรี

ท่านผู้หญิงกิมไล้ สุธรรมมนตรี (พ.ศ. 2420 – 8 ตุลาคม พ.ศ. 2512) สกุลเดิม เตชะกำพุช เป็นภริยาเอกของเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล) มีบุตรธิดาด้วยกันหลายท่าน เช่น สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา พระสุจริตสุดา (เปรื่อง สุจริตกุล)

ท่านผู้หญิง กิมไล้ สุธรรมมนตรี ท.จ.ว.
เกิด	กิมไล้ เตชะกำพุช พ.ศ. 2420 สำเพ็ง
เสียชีวิต	8 ตุลาคม พ.ศ. 2512 (92 ปี)
มีชื่อเสียงจาก	พระชนนีในสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา
คู่สมรส	เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล)
บุตร	11 คน
บิดามารดา	ขุนพัฒน์ (หอย เตชะกำพุช) นางเลี้ยบ เตชะกำพุช

ประวัติ

ท่านผู้หญิงสุธรรมมนตรี เกิดเมื่อ พ.ศ. 2420 เป็นธิดาของขุนพัฒน์ (หอย เตชะกำพุช) นายอากรบ่อนเบี้ย กับนางเลี้ยบ เตชะกำพุช มีบ้านเดิมอยู่ที่สำเพ็ง กิมไล้เป็นคนใจดี ใจบุญมาตั้งแต่ยังสาว ทำบุญครั้งละมากๆ เช่นเห็นเรือหาปลาผ่านมา ก็สั่งซื้อและปล่อยปลาทั้งลำ ซ่อมวัดวาอาราม นอกจากนั้น กิมไล้ยังแต่งบทละครที่คณะปราโมทัยเคยนำไปจัดแสดงด้วย

วันหนึ่ง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงนำตัวกิมไล้ ซึ่งขณะนั้นเป็นคุณกิมไล้ ไปเฝ้าสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา แล้วก็มีการขอดูตัว ตามมาด้วยงานสมรสระหว่างเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล) กับกิมไล้

ท่านผู้หญิงกิมไล้ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงโปรดให้ตั้งศพที่ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส และสวดพระอภิธรรมเป็นเวลา 7 วัน พระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2512

บุตร-ธิดา

ทั้งสองมีบุตรธิดาด้วยกัน 11 คน เท่าที่ทราบนามมีทั้งหมด 8 คน บุตรหญิงคนใหญ่คือคุณเปรื่อง และคนที่ห้า คือคุณประไพ

• พระสุจริตสุดา (เปรื่อง สุจริตกุล) พระสนมเอกในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• พระสุจริตธำรง (สวาส สุจริตกุล)
• พระพิบูลย์ไอศวรรย์ (เปรียบ สุจริตกุล)
• สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• นายกวดหุ้มแพร (โต สุจริตกุล)
• นายจิตติ สุจริตกุล
• นายสุจินต์ สจริตกุล
• นางปิ่มปลื้ม บุนนาค

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2466 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2466 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายใน, เล่ม ๔๐, ตอน ๐ ง, ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๖, หน้า ๒๖๓๑
2. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม ๔๐, ๗ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๖, หน้า ๓๔๑๙