fbpx
วิกิพีเดีย

ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ

มีนาคม 29, 2022

ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ เป็นสารเคมีหรือสารประกอบที่ผลิตโดยสิ่งมีชีวิต หรือนัยหนึ่งพบในธรรมชาติ ความหมายอย่างกว้างของคำว่าผลิตภัณฑ์ธรรมชาติรวมถึงสารใด ๆ ที่สร้างโดยชีวิต ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติเตรียมได้จากการสังเคราะห์เคมี (ทั้งกึ่งสังเคราะห์และสังเคราะห์ทั้งหมด) และมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาสาขาวิชาเคมีอินทรีย์ นอกจากนี้คำว่าผลิตภัณฑ์ธรรมชาติยังใช้อย่างกว้างขวางในเชิงพาณิชย์เพื่อระบุถึงเครื่องสำอาง อาหาร และอาหารเสริมที่ผลิตจากแหล่งธรรมชาติ ปราศจากส่วนผสมเทียม

แพคลิแทกเซล ยาต้านมะเร็งเป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติที่ได้จากสนยิว (Taxus brevifolia)

ความหมายของคำว่าผลิตภัณฑ์ธรรมชาติแตกต่างไปตามสาขาวิชา ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติในทางเคมีอินทรีย์มักหมายถึงสารประกอบอินทรีย์ที่แยกจากแหล่งธรรมชาติผ่านวิถีเมแทบอไลต์ปฐมภูมิและเมแทบอไลต์ทุติยภูมิ ขณะที่ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติในทางเภสัชเคมีจะจำกัดเฉพาะเมแทบอไลต์ทุติยภูมิ แม้เมแทบอไลต์ทุติยภูมิไม่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต แต่มีส่วนทำให้สิ่งมีชีวิตได้เปรียบในเชิงวิวัฒนาการ โดยวิวัฒนาการจะคัดเลือกและปรับสารเมแทบอไลต์ทุติยภูมิเพื่อใช้ในการล่า ปกป้องตนเอง และแข่งขันกับสิ่งมีชีวิตอื่น

การวิจัยผลิตภัณฑ์ธรรมชาติเพื่อค้นหาสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพนำมาซึ่งสารตั้งต้นในการค้นพบยาชนิดใหม่ แม้ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติกระตุ้นให้เกิดการพัฒนายาจากแหล่งธรรมชาติโดยบริษัทยาจำนวนมาก แต่ความนิยมนี้ลดลงในคริสต์ศตวรรษที่ 21 เนื่องจากจำนวนและการเข้าถึงทรัพยากรที่ไม่แน่นอน ปัญหาด้านทรัพย์สินทางปัญญา ความกังวลด้านค่าใช้จ่ายและกำไร ความผันแปรของทรัพยากรตามฤดูกาลและสิ่งแวดล้อม และการสูญเสียทรัพยากรเนื่องจากอัตราการสูญพันธุ์ที่เพิ่มสูงขึ้น

การทำงาน

ในปี ค.ศ. 1891 อัลเบร็ชท์ ค็อสเซิล นักชีวเคมีชาวเยอรมันเสนอว่าผลิตภัณฑ์ธรรมชาติแบ่งได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ได้แก่ เมแทบอไลต์ปฐมภูมิและเมแทบอไลต์ทุติยภูมิ

เมแทบอไลต์ปฐมภูมิ

ค็อสเซิลบรรยายว่าเมแทบอไลต์ปฐมภูมิเป็นส่วนประกอบของวิถีเมแทบอลิซึมพื้นฐานที่จำเป็นต่อการทำงานของเซลล์ เช่น การดูดซึมสารอาหาร การสร้างพลังงาน และการเจริญเติบโต เมแทบอไลต์ปฐมภูมินั้น ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต ลิพิด กรดอะมิโน และกรดนิวคลีอิก

โครงสร้างพื้นฐานของเซลล์หลายชนิดประกอบด้วยเมแทบอไลต์ปฐมภูมิ เช่น เยื่อหุ้มเซลล์ (ฟอสโฟลิพิด) ผนังเซลล์ (เปบทิโดไกลแคนและไคทิน) ไซโทสเกเลตัน (โปรตีน) ดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอที่เก็บและส่งผ่านข้อมูลพันธุกรรมนั้นเป็นกรดนิวคลีอิก ซึ่งเป็นเมแทบอไลต์ปฐมภูมิเช่นกัน

เมแทบอไลต์ปฐมภูมิที่เกี่ยวข้องกับการสร้างพลังงานได้แก่ การหายใจและเอนไซม์ในการสังเคราะห์แสง เอนไซม์เป็นโปรตีนซึ่งมาจากกรดอะมิโน

โมเลกุลส่งสัญญาณที่หนึ่ง ซึ่งเป็นโมเลกุลให้สัญญาณที่ควบคุมเมทาบอลิซึมและการเปลี่ยนสภาพของเซลล์ ประกอบด้วยฮอร์โมนและสารกระตุ้นการเจริญซึ่งมีที่มาจากเปปไทด์ ไบโอเจนิกเอมีน สเตอรอยด์ฮอร์โมน ออกซินและจิบเบอเรลลิน เมื่อตัวรับในเซลล์จับกับโมเลกุลส่งสัญญาณนี้จะหลั่งโมเลกุลส่งสัญญาณที่สองเพื่อถ่ายทอดข้อมูลจากนอกเซลล์เข้าสู่ภายในเซลล์ โดยโมเลกุลส่งสัญญาณที่สองนี้ประกอบด้วยไซคลิกนิวคลีโอไทด์และไดกลีเซอไรด์

เมแทบอไลต์ทุติยภูมิ

เมแทบอไลต์ทุติยภูมิต่างจากเมแทบอไลต์ปฐมภูมิคือไม่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต หน้าที่หลักของเมแทบอไลต์ทุติยภูมินั้นยังไม่แน่ชัด ทฤษฎีหนึ่งเสนอว่าสิ่งมีชีวิตผลิตเมแทบอไลต์ทุติยภูมิเพื่อเพิ่มความได้เปรียบในการแข่งขันกับสิ่งมีชีวิตอื่น เมแทบอไลต์ทุติยภูมิมีขอบเขตการทำงานที่กว้างขวาง เช่น ฟีโรโมนเป็นโมเลกุลให้สัญญาณที่กระตุ้นการตอบสนองทางสังคมในสปีชีส์เดียวกัน หรือสารอัลลีโลพาธี พิษสัตว์และชีวพิษที่สิ่งมีชีวิตใช้ในการต่อสู้กับเหยื่อ ผู้ล่าและสิ่งมีชีวิตอื่น

แหล่งที่มา

ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติอาจสกัดได้จากเซลล์ เนื้อเยื่อและสารคัดหลั่งของจุลินทรีย์ พืชและสัตว์ สารที่สกัดนี้มีโครงสร้างที่หลากหลายและแตกต่างไปตามสิ่งแวดล้อม นักวิจัยจึงต้องเก็บตัวอย่างจากทั่วโลกเพื่อนำมาวิเคราะห์หาสารที่อาจใช้พัฒนาเป็นยาได้ ซึ่งกระบวนการนี้เรียกว่า bioprospecting

แม้วัตถุดิบธรรมชาติจะเป็นแหล่งที่ดีสำหรับการค้นหาสารประกอบใหม่ แต่กระบวนการสกัดแยกนั้นใช้ต้นทุนสูง กินระยะเวลานานและอาจไม่ได้ประสิทธิภาพ ดังนั้นในการผลิตเชิงอุตสาหกรรมจึงใช้การสังเคราะห์ อย่างไรก็ตามเนื่องจากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติมักเป็นสารเมแทบอไลต์ทุติยภูมิที่มีโครงสร้างเคมีที่ซับซ้อน ทำให้ไม่สามารถอาศัยการสังเคราะห์เพียงอย่างเดียว ในกรณีนี้จึงมีการออกแบบสาร analog ที่มีโครงสร้างคล้ายสารเป้าหมาย และมีความแรงและความปลอดภัยเทียบเท่า

โพรแคริโอต

แบคทีเรีย

การค้นพบและความสำเร็จทางคลินิกของเพนิซิลลินทำให้เกิดการค้นหาผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากจุลินทรีย์อย่างกว้างขวาง การค้นพบสเตรปโตมัยซินจากแบคทีเรียชนิด Streptomyces griseus ทำให้เกิดการตระหนักว่าแบคทีเรียเป็นอีกแหล่งผลิตภัณฑ์ธรรมชาติหนึ่งที่เป็นประโยชน์ทางเภสัชวิทยา ตัวอย่างยาที่ได้จากแบคทีเรีย ได้แก่ แอมโฟเทอริซินบี คลอแรมเฟนิคอล เตตราไซคลีน โพลีมัยซินและไรฟามัยซิน

ถึงแม้ยาที่ได้จากแบคทีเรียส่วนใหญ่เป็นยาต้านการติดเชื้อ แต่บางชนิดใช้ในการแพทย์สาขาอื่น ๆ เช่น ชีวพิษโบทูลินัม สารพิษต่อระบบประสาทที่ก่อให้เกิดโรคโบทูลิซึมถูกนำมาใช้ในการรักษาภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง หรือบลีโอมัยซินที่ได้จากแบคทีเรียชนิด Streptomyces verticillus ใช้ในการรักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอด์จกิน มะเร็งรังไข่และมะเร็งปากมดลูก

อาร์เคีย

เนื่องจากอาร์เคียหลายชนิดอาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมสุดโต่ง เช่น เขตขั้วโลก บ่อน้ำร้อน บ่อน้ำกรด บ่อน้ำด่าง ทะเลสาบน้ำเค็มและใต้มหาสมุทรลึก อาร์เคียจึงมีเอนไซม์ที่ทำงานในสภาวะไม่ปกติ เอนไซม์เหล่านี้มีศักยภาพในการนำมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมเคมี และเภสัชอุตสาหกรรม ตัวอย่างเอนไซม์ที่นำมาใช้ประโยชน์ ได้แก่ อะไมเลส พูลลูลาเนส ไซโคลมอลโทเด็กซ์ทริน กลูคาโนทรานส์เฟอเรส เซลลูเลสและไซลาเนส อาร์เคียยังเป็นแหล่งสารประกอบใหม่ เช่น ไอโซพรีนิล กลีเซอรอล อีเทอร์ 1 และ 2 จาก Thermococcus S557 และ Methanocaldococcus jannaschii ตามลำดับ

ยูแคริโอต

เห็ดรา

สารต้านติดเชื้อหลายชนิดได้มาจากเห็ดรา เช่น เพนนิซิลิน เซฟาโลสปอริน และกริซีโอฟูลวิน สารเมแทบอไลต์จากเห็ดราอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์รวมไปถึงโลวาสแตติน ยารักษาภาวะไขมันในเลือดสูง, ไซโคลสปอริน ยากดภูมิคุ้มกันหลังผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะ, เออร์โกเมทรีน ยาบีบหลอดเลือดที่ใช้ป้องกันเลือดออกหลังคลอดบุตร:Chapter 6 และแอสเพอร์ลิซิน สารที่อาจพัฒนาเป็นยารักษาความวิตกกังวล เนื่องจากมีฤทธิ์ต้านโคลีซีสโตไคนิน สารสื่อประสาทที่เชื่อว่าเกี่ยวข้องกับโรคแพนิก

พืช

พืชเป็นแหล่งสำคัญของสารพฤกษเคมี ซึ่งเป็นสารที่มีโครงสร้างซับซ้อนและหลากหลาย โครงสร้างที่หลากหลายนี้เป็นผลจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติที่สิ่งมีชีวิตพัฒนาสารเพื่อปกป้องตนเองจากสัตว์กินพืช สารพฤกษเคมีหลักได้แก่ ฟีนอล โพลีฟีนอล แทนนิน เทอร์พีนและแอลคาลอยด์ แม้จะมีการศึกษาสารเหล่านี้ไม่มาก แต่ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากพืชหลายชนิดเป็นประโยชน์ทางการแพทย์ เช่น แพคลิแทกเซลและโอมาซีแทกซีน เมเพซักซิเนต (ยาต้านมะเร็ง) อาร์ทีมิซินิน (ยาต้านมาลาเรีย) และกาแลนทามีน (ยายับยั้งเอนไซม์อะซิทิลโคลีนเอสเทอเรส เพื่อรักษาโรคอัลไซเมอร์) สารจากพืชอื่น ๆ ที่ใช้ในการแพทย์และเพื่อผ่อนคลายรวมถึงมอร์ฟีน โคเคน ควินิน มัสคารีนและนิโคติน:Chapter 6

สัตว์

สัตว์เป็นแหล่งธรรมชาติของผลิตภัณฑ์ธรรมชาติอีกแหล่ง โดยเฉพาะสัตว์มีพิษ เช่น งู แมงมุม แมงป่อง หนอนผีเสื้อ ผึ้ง ต่อ ตะขาบ มด คางคกและกบ เนื่องจากพิษสัตว์เหล่านี้ประกอบด้วยเปปไทด์ เอนไซม์ นิวคลีโอไทด์ ลิพิดและไบโอเจนิกเอมีนที่ส่งผลเฉพาะต่อมหโมเลกุลในร่างกาย (เช่น อัลฟา-บังกาโรทอกซินที่พบในงูเห่าที่ขัดขวางการส่งผ่านแอซิติลโคลีนในกล้ามเนื้อโครงร่าง ส่งผลให้เป็นอัมพาต) ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากสัตว์คล้ายกับในพืชคือเกิดจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติ ซึ่งสิ่งมีชีวิตสร้างขึ้นเพื่อใช้ล่าและปกป้องตนเอง พิษสัตว์เป็นเครื่องมือสำคัญในการศึกษาหน่วยรับความรู้สึก ช่องไอออนและเอนไซม์ เนื่องจากมันส่งผลต่อเป้าหมายเฉพาะ ในบางกรณีพิษเหล่านี้นำไปพัฒนาเป็นยา เช่น ซิลาซาพริลและแคปโตพริล เป็นยาลดความดันที่สกัดจากพิษงูชนิด Bothrops jararaca และไทโรไฟแบน ยาต้านเกล็ดเลือดที่สกัดจากงูชนิด Echis carinatus

นอกเหนือจากสัตว์บกและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ มีการศึกษาสัตว์น้ำเช่น ปะการัง ฟองน้ำ ยูโรคอร์ดาตา หอยทากทะเลและไบรโอซัวเพื่อนำมาพัฒนาเป็นยาระงับปวด ยาต้านไวรัสและยาต้านมะเร็ง ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจากสัตว์น้ำที่นำมาทำเป็นยา ได้แก่ โคโนทอกซินจากหอยเต้าปูนที่ใช้บรรเทาอาการปวด และทราเบคทีดินจากยูโรคอร์ดาตาชนิด Ecteinascidia turbinata ที่ใช้รักษามะเร็งเนื้อเยื่ออ่อนแบบแพร่กระจาย

อ้างอิง

  1. Cutler S, Cutler HG (2000). Biologically Active Natural Products: Pharmaceuticals. CRC Press. p. 5. ISBN 978-0-8493-1887-0.
  2. Webster's Revised Unabridged Dictionary (1913). "Natural product". Free Online Dictionary and C. & G. Merriam Co. A chemical substance produced by a living organism; - a term used commonly in reference to chemical substances found in nature that have distinctive pharmacological effects. Such a substance is considered a natural product even if it can be prepared by total synthesis.
  3. "All natural". Nature Chemical Biology. 3 (7): 351. July 2007. doi:10.1038/nchembio0707-351. PMID 17576412. The simplest definition for a natural product is a small molecule that is produced by a biological source.
  4. Samuelson G (1999). Drugs of Natural Origin: A Textbook of Pharmacognosy. Taylor & Francis Ltd. ISBN 9789186274818.
  5. National Center for Complementary and Integrative Health (2013-07-13). "Natural Products Research—Information for Researchers | NCCIH". U.S. Department of Health & Human Services. Natural products include a large and diverse group of substances from a variety of sources. They are produced by marine organisms, bacteria, fungi, and plants. The term encompasses complex extracts from these producers, but also the isolated compounds derived from those extracts. It also includes vitamins, minerals and probiotics.
  6. "About Us". Natural Products Foundation. สืบค้นเมื่อ 2013-12-07. Natural products are represented by a wide array of consumer goods that continue to grow in popularity each year. These products include natural and organic foods, dietary supplements, pet foods, health and beauty products, "green" cleaning supplies and more. Generally, natural products are considered those formulated without artificial ingredients and that are minimally processed.
  7. Hanson JR (2003). Natural Products: the Secondary Metabolite. Cambridge: Royal Society of Chemistry. ISBN 0-85404-490-6. Natural products are organic compounds that are formed by living systems.
  8. . Stedman's Medical Dictionary. Lippincott Williams & Wilkins. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2016-08-03. สืบค้นเมื่อ 2013-12-07. Natural products: naturally occurring compounds that are end products of secondary metabolism; often, they are unique compounds for particular organisms or classes of organisms.
  9. Williams DA, Lemke TL (2002). "Chapter 1: Natural Products". Foye's Principles of Medicinal Chemistry (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams Wilkins. p. 25. ISBN 0-683-30737-1. Natural product: A single chemical compound that occurs naturally. This term is typically used to refer to an organic compound of limited distribution in nature (often called secondary metabolites).
  10. Maplestone RA, Stone MJ, Williams DH (June 1992). "The evolutionary role of secondary metabolites--a review". Gene. 115 (1–2): 151–7. doi:10.1016/0378-1119(92)90553-2. PMID 1612430.
  11. Hunter P (September 2008). "Harnessing Nature's wisdom. Turning to Nature for inspiration and avoiding her follies". EMBO Reports. 9 (9): 838–40. doi:10.1038/embor.2008.160. PMC 2529361. PMID 18762775.
  12. ↑ Li JW, Vederas JC (July 2009). "Drug discovery and natural products: end of an era or an endless frontier?". Science. 325 (5937): 161–5. Bibcode:2009Sci...325..161L. doi:10.1126/science.1168243. PMID 19589993. S2CID 207777087.
  13. ↑ Kliebenstein DJ (2004). "Secondary metabolites and plant/environment interactions: a view through Arabidopsis thaliana tinged glasses". Plant, Cell and Environment. 27 (6): 675–684. doi:10.1111/j.1365-3040.2004.01180.x. In 1891, following Stahls work on plant biochemistry, Kossel suggested a distinction between basic and secondary metabolism (Stahl 1888).
  14. ↑ Karlovsky P (2008). Secondary Metabolites in Soil Ecology. Soil Biology. 14. pp. 1–19. doi:10.1007/978-3-540-74543-3_1. ISBN 978-3-540-74542-6. The current, generally accepted concept in line with Kossel’s view is that primary metabolites are chemical components of living organisms that are vital for their normal functioning, while secondary metabolites are compounds which are dispensable.
  15. Boal D (2006). Mechanics of the Cell (4th printing ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79681-1.
  16. ↑ Cox DL, Nelson MM (2013). Lehninger Principles of Biochemistry (6th ed.). New York, N.Y.: W.H. Freeman. ISBN 978-1-4641-0962-1.
  17. Sitaramayya A (1999). Introduction to Cellular Signal Transduction. Boston: Birkhäuser. ISBN 978-0-8176-3982-2.
  18. Williams DH, Stone MJ, Hauck PR, Rahman SK (1989). "Why are secondary metabolites (natural products) biosynthesized?". Journal of Natural Products. 52 (6): 1189–208. doi:10.1021/np50066a001. PMID 2693613.
  19. Demain AL, Fang A (2000). "The natural functions of secondary metabolites". History of Modern Biotechnology I. Advances in Biochemical Engineering/Biotechnology. 69. pp. 1–39. doi:10.1007/3-540-44964-7_1. ISBN 978-3-540-67793-2. PMID 11036689.
  20. ↑ Strobel G, Daisy B (December 2003). "Bioprospecting for microbial endophytes and their natural products". Microbiology and Molecular Biology Reviews. 67 (4): 491–502. doi:10.1128/MMBR.67.4.491-502.2003. PMC 309047. PMID 14665674.
  21. Cushnie TP, Cushnie B, Echeverría J, Fowsantear W, Thammawat S, Dodgson JL, Law S, Clow SM (June 2020). "Bioprospecting for antibacterial drugs: a multidisciplinary perspective on natural product source material, bioassay selection and avoidable pitfalls". Pharmaceutical Research. 37 (7): Article 125. doi:10.1007/s11095-020-02849-1. PMID 32529587. S2CID 219590658.
  22. Bauer A, Brönstrup M (January 2014). "Industrial natural product chemistry for drug discovery and development". Natural Product Reports. 31 (1): 35–60. doi:10.1039/c3np70058e. PMID 24142193.
  23. Maier ME (May 2015). "Design and synthesis of analogues of natural products". Organic & Biomolecular Chemistry. 13 (19): 5302–43. doi:10.1039/c5ob00169b. PMID 25829247.
  24. ↑ Zaffiri L, Gardner J, Toledo-Pereyra LH (April 2012). "History of antibiotics. From salvarsan to cephalosporins". Journal of Investigative Surgery. 25 (2): 67–77. doi:10.3109/08941939.2012.664099. PMID 22439833. S2CID 30538825.
  25. Hallett M, Albanese A, Dressler D, Segal KR, Simpson DM, Truong D, Jankovic J (June 2013). "Evidence-based review and assessment of botulinum neurotoxin for the treatment of movement disorders". Toxicon. 67 (June): 94–114. doi:10.1016/j.toxicon.2012.12.004. PMID 23380701.
  26. "Bleomycin". US National Library of Medicine. สืบค้นเมื่อ 28 January 2015.
  27. Bertoldo C, Antranikian G (2011). "Chapter 1: Biotechnology of Archaea" (PDF). Biotechnology Vol. IX. Paris: Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS).
  28. Thornburg CC, Zabriskie TM, McPhail KL (March 2010). "Deep-sea hydrothermal vents: potential hot spots for natural products discovery?". Journal of Natural Products. 73 (3): 489–99. doi:10.1021/np900662k. PMID 20099811.
  29. Beekman AM, Barrow RA (2014). "Fungal metabolites as pharmaceuticals". Aust J Chem. 67 (6): 827–843. doi:10.1071/ch13639.
  30. ↑ Dewick PM (2009). Medicinal Natural Products: A Biosynthetic Approach (3rd ed.). Chichester: Wiley. ISBN 978-0-470-74167-2.
  31. Bock MG, DiPardo RM, Rittle KE, Evans BE, Freidinger RM, Veber DF, Chang RS, Chen TB, Keegan ME, Lotti VJ. Cholecystokinin antagonists. Synthesis of asperlicin analogues with improved potency and water solubility. Journal of Medicinal Chemistry. 1986 Oct;29(10):1941-5. PMID 3761313
  32. Dang L, Van Damme EJ (September 2015). "Toxic proteins in plants". Phytochemistry. 117: 51–64. doi:10.1016/j.phytochem.2015.05.020. PMC 7111729. PMID 26057229.
  33. Crozier A, Clifford MN, Ashihara H (2006). "Chapters 1, 3 and 4". Plant Secondary Metabolites: Occurrence, Structure and Role in the Human Diet. Oxford, UK: Blackwell Publishing Ltd. pp. 1–24, 47–136. ISBN 978-1-4051-2509-3.
  34. Kittakoop P, Mahidol C, Ruchirawat S (2014). "Alkaloids as important scaffolds in therapeutic drugs for the treatments of cancer, tuberculosis, and smoking cessation". Current Topics in Medicinal Chemistry. 14 (2): 239–52. doi:10.2174/1568026613666131216105049. PMID 24359196.
  35. Kano S (May 2014). "Artemisinin-based combination therapies and their introduction in Japan". Kansenshogaku Zasshi. The Journal of the Japanese Association for Infectious Diseases. 88 (3 Suppl 9-10): 18–25. PMID 24979951.
  36. Russo P, Frustaci A, Del Bufalo A, Fini M, Cesario A (2013). "Multitarget drugs of plants origin acting on Alzheimer's disease". Current Medicinal Chemistry. 20 (13): 1686–93. doi:10.2174/0929867311320130008. PMID 23410167.
  37. Dossey AT (January 2010). "Insects and their chemical weaponry: new potential for drug discovery". Natural Product Reports. 27 (12): 1737–57. doi:10.1039/C005319H. PMID 20957283.
  38. ↑ Herzig V, Cristofori-Armstrong B, Israel MR, Nixon SA, Vetter I, King GF (June 2020). "Animal toxins - Nature's evolutionary-refined toolkit for basic research and drug discovery". Biochemical Pharmacology. 181: 114096. doi:10.1016/j.bcp.2020.114096. PMC 7290223. PMID 32535105.
  39. Lazarovici P, Marcinkiewicz C, Lelkes PI (May 2019). "From snake venom's disintegrins and C-type lectins to anti-platelet drugs". Toxins. 11 (5): Article 303. doi:10.3390/toxins11050303. PMC 6563238. PMID 31137917.
  40. Mayer AM, Glaser KB, Cuevas C, Jacobs RS, Kem W, Little RD, และคณะ (June 2010). "The odyssey of marine pharmaceuticals: a current pipeline perspective". Trends in Pharmacological Sciences. 31 (6): 255–65. doi:10.1016/j.tips.2010.02.005. PMID 20363514.
  41. Prommer E (June 2006). "Ziconotide: a new option for refractory pain". Drugs of Today. 42 (6): 369–78. doi:10.1358/dot.2006.42.6.973534. PMID 16845440.
  42. Petek BJ, Loggers ET, Pollack SM, Jones RL (February 2015). "Trabectedin in soft tissue sarcomas". Marine Drugs. 13 (2): 974–83. doi:10.3390/md13020974. PMC 4344612. PMID 25686274.

แหล่งข้อมูลอื่น

มีนาคม 29, 2022
ผล, ตภ, ณฑ, ธรรมชาต, เป, นสารเคม, หร, อสารประกอบท, ผล, ตโดยส, งม, หร, อน, ยหน, งพบในธรรมชาต, ความหมายอย, างกว, างของคำว, ารวมถ, งสารใด, สร, างโดยช, เตร, ยมได, จากการส, งเคราะห, เคม, งก, งส, งเคราะห, และส, งเคราะห, งหมด, และม, บทบาทสำค, ญในการพ, ฒนาสาขาว, ชาเคม. phlitphnththrrmchati epnsarekhmihruxsarprakxbthiphlitodysingmichiwit hruxnyhnungphbinthrrmchati 2 3 khwamhmayxyangkwangkhxngkhawaphlitphnththrrmchatirwmthungsarid thisrangodychiwit 4 5 phlitphnththrrmchatietriymidcakkarsngekhraahekhmi thngkungsngekhraahaelasngekhraahthnghmd aelamibthbathsakhyinkarphthnasakhawichaekhmixinthriy nxkcaknikhawaphlitphnththrrmchatiyngichxyangkwangkhwanginechingphanichyephuxrabuthungekhruxngsaxang xahar aelaxaharesrimthiphlitcakaehlngthrrmchati prascakswnphsmethiym 6 aephkhliaethkesl yatanmaerngepnphlitphnththrrmchatithiidcaksnyiw Taxus brevifolia 1 khwamhmaykhxngkhawaphlitphnththrrmchatiaetktangiptamsakhawicha phlitphnththrrmchatiinthangekhmixinthriymkhmaythungsarprakxbxinthriythiaeykcakaehlngthrrmchatiphanwithiemaethbxiltpthmphumiaelaemaethbxiltthutiyphumi 7 khnathiphlitphnththrrmchatiinthangephschekhmicacakdechphaaemaethbxiltthutiyphumi 8 9 aememaethbxiltthutiyphumiimcaepntxkardarngchiwit aetmiswnthaihsingmichiwitidepriybinechingwiwthnakar 10 odywiwthnakarcakhdeluxkaelaprbsaremaethbxiltthutiyphumiephuxichinkarla pkpxngtnexng aelaaekhngkhnkbsingmichiwitxun 11 karwicyphlitphnththrrmchatiephuxkhnhasarxxkvththithangchiwphaphnamasungsartngtninkarkhnphbyachnidihm 12 aemphlitphnththrrmchatikratunihekidkarphthnayacakaehlngthrrmchatiodybristhyacanwnmak aetkhwamniymnildlnginkhriststwrrsthi 21 enuxngcakcanwnaelakarekhathungthrphyakrthiimaennxn pyhadanthrphysinthangpyya khwamkngwldankhaichcayaelakair khwamphnaeprkhxngthrphyakrtamvdukalaelasingaewdlxm aelakarsuyesiythrphyakrenuxngcakxtrakarsuyphnthuthiephimsungkhun 12 enuxha 1 karthangan 1 1 emaethbxiltpthmphumi 1 2 emaethbxiltthutiyphumi 2 aehlngthima 2 1 ophraekhrioxt 2 1 1 aebkhthieriy 2 1 2 xarekhiy 2 2 yuaekhrioxt 2 2 1 ehdra 2 2 2 phuch 2 2 3 stw 3 xangxing 4 aehlngkhxmulxunkarthangan aekikhinpi kh s 1891 xlebrchth khxsesil nkchiwekhmichaweyxrmnesnxwaphlitphnththrrmchatiaebngidepnsxngklumihyidaek emaethbxiltpthmphumiaelaemaethbxiltthutiyphumi 13 14 emaethbxiltpthmphumi aekikh khxsesilbrryaywaemaethbxiltpthmphumiepnswnprakxbkhxngwithiemaethbxlisumphunthanthicaepntxkarthangankhxngesll echn kardudsumsarxahar karsrangphlngngan aelakarecriyetibot emaethbxiltpthmphuminn idaek kharobihedrt liphid krdxamion aelakrdniwkhlixik 13 14 okhrngsrangphunthankhxngesllhlaychnidprakxbdwyemaethbxiltpthmphumi echn eyuxhumesll fxsofliphid phnngesll epbthiodiklaekhnaelaikhthin isothsekeltn oprtin 15 diexnexaelaxarexnexthiekbaelasngphankhxmulphnthukrrmnnepnkrdniwkhlixik sungepnemaethbxiltpthmphumiechnkn 16 emaethbxiltpthmphumithiekiywkhxngkbkarsrangphlngnganidaek karhayicaelaexnisminkarsngekhraahaesng exnismepnoprtinsungmacakkrdxamion 16 omelkulsngsyyanthihnung sungepnomelkulihsyyanthikhwbkhumemthabxlisumaelakarepliynsphaphkhxngesll prakxbdwyhxromnaelasarkratunkarecriysungmithimacakeppithd iboxecnikexmin setxrxydhxromn xxksinaelacibebxerllin emuxtwrbinesllcbkbomelkulsngsyyannicahlngomelkulsngsyyanthisxngephuxthaythxdkhxmulcaknxkesllekhasuphayinesll odyomelkulsngsyyanthisxngniprakxbdwyiskhlikniwkhlioxithdaelaidkliesxird 17 emaethbxiltthutiyphumi aekikh emaethbxiltthutiyphumitangcakemaethbxiltpthmphumikhuximcaepntxkardarngchiwit hnathihlkkhxngemaethbxiltthutiyphuminnyngimaenchd thvsdihnungesnxwasingmichiwitphlitemaethbxiltthutiyphumiephuxephimkhwamidepriybinkaraekhngkhnkbsingmichiwitxun 18 emaethbxiltthutiyphumimikhxbekhtkarthanganthikwangkhwang echn fioromnepnomelkulihsyyanthikratunkartxbsnxngthangsngkhminspichisediywkn hruxsarxlliolphathi phisstwaelachiwphisthisingmichiwitichinkartxsukbehyux phulaaelasingmichiwitxun 19 aehlngthima aekikhphlitphnththrrmchatixacskdidcakesll enuxeyuxaelasarkhdhlngkhxngculinthriy phuchaelastw 20 sarthiskdnimiokhrngsrangthihlakhlayaelaaetktangiptamsingaewdlxm nkwicycungtxngekbtwxyangcakthwolkephuxnamawiekhraahhasarthixacichphthnaepnyaid sungkrabwnkarnieriykwa bioprospecting 20 21 aemwtthudibthrrmchaticaepnaehlngthidisahrbkarkhnhasarprakxbihm aetkrabwnkarskdaeyknnichtnthunsung kinrayaewlananaelaxacimidprasiththiphaph dngnninkarphlitechingxutsahkrrmcungichkarsngekhraah 22 xyangirktamenuxngcakphlitphnththrrmchatimkepnsaremaethbxiltthutiyphumithimiokhrngsrangekhmithisbsxn thaihimsamarthxasykarsngekhraahephiyngxyangediyw inkrninicungmikarxxkaebbsar analog thimiokhrngsrangkhlaysarepahmay aelamikhwamaerngaelakhwamplxdphyethiybetha 23 ophraekhrioxt aekikh aebkhthieriy aekikh karkhnphbaelakhwamsaercthangkhlinikkhxngephnisillinthaihekidkarkhnhaphlitphnththrrmchaticakculinthriyxyangkwangkhwang karkhnphbsetrpotmysincakaebkhthieriychnid Streptomyces griseus thaihekidkartrahnkwaaebkhthieriyepnxikaehlngphlitphnththrrmchatihnungthiepnpraoychnthangephschwithya 24 twxyangyathiidcakaebkhthieriy idaek aexmofethxrisinbi khlxaermefnikhxl ettraiskhlin ophlimysinaelairfamysinthungaemyathiidcakaebkhthieriyswnihyepnyatankartidechux aetbangchnidichinkaraephthysakhaxun echn chiwphisobthulinm sarphistxrabbprasaththikxihekidorkhobthulisumthuknamaichinkarrksaphawaklamenuxhdekrng 25 hruxblioxmysinthiidcakaebkhthieriychnid Streptomyces verticillus ichinkarrksamaerngtxmnaehluxngchnidhxdckin maerngrngikhaelamaerngpakmdluk 26 xarekhiy aekikh enuxngcakxarekhiyhlaychnidxasyxyuinsphaphaewdlxmsudotng echn ekhtkhwolk bxnarxn bxnakrd bxnadang thaelsabnaekhmaelaitmhasmuthrluk xarekhiycungmiexnismthithanganinsphawaimpkti exnismehlanimiskyphaphinkarnamaichinxutsahkrrmxahar xutsahkrrmekhmi aelaephschxutsahkrrm twxyangexnismthinamaichpraoychn idaek xaimels phullulaens isokhlmxlothedksthrin klukhaonthransefxers eslluelsaelaislaens 27 xarekhiyyngepnaehlngsarprakxbihm echn ixosphrinil kliesxrxl xiethxr 1 aela 2 cak Thermococcus S557 aela Methanocaldococcus jannaschii tamladb 28 yuaekhrioxt aekikh ehdra aekikh sartantidechuxhlaychnididmacakehdra echn ephnnisilin esfaolspxrin 24 aelakrisioxfulwin 29 saremaethbxiltcakehdraxun thiepnpraoychnrwmipthungolwasaettin yarksaphawaikhmnineluxdsung isokhlspxrin yakdphumikhumknhlngphatdplukthayxwywa exxrokemthrin yabibhlxdeluxdthiichpxngkneluxdxxkhlngkhlxdbutr 30 Chapter 6 aelaaexsephxrlisin sarthixacphthnaepnyarksakhwamwitkkngwl enuxngcakmivththitanokhlisisotikhnin sarsuxprasaththiechuxwaekiywkhxngkborkhaephnik 31 phuch aekikh phuchepnaehlngsakhykhxngsarphvksekhmi sungepnsarthimiokhrngsrangsbsxnaelahlakhlay okhrngsrangthihlakhlayniepnphlcakkarkhdeluxkodythrrmchatithisingmichiwitphthnasarephuxpkpxngtnexngcakstwkinphuch 32 sarphvksekhmihlkidaek finxl ophlifinxl aethnnin ethxrphinaelaaexlkhalxyd 33 aemcamikarsuksasarehlaniimmak aetphlitphnththrrmchaticakphuchhlaychnidepnpraoychnthangkaraephthy echn aephkhliaethkeslaelaoxmasiaethksin emephsksient yatanmaerng 34 xarthimisinin yatanmalaeriy 35 aelakaaelnthamin yaybyngexnismxasithilokhlinexsethxers ephuxrksaorkhxlisemxr 36 sarcakphuchxun thiichinkaraephthyaelaephuxphxnkhlayrwmthungmxrfin okhekhn khwinin mskharinaelaniokhtin 30 Chapter 6 stw aekikh stwepnaehlngthrrmchatikhxngphlitphnththrrmchatixikaehlng odyechphaastwmiphis echn ngu aemngmum aemngpxng hnxnphiesux phung tx takhab md khangkhkaelakb enuxngcakphisstwehlaniprakxbdwyeppithd exnism niwkhlioxithd liphidaelaiboxecnikexminthisngphlechphaatxmhomelkulinrangkay echn xlfa bngkaorthxksinthiphbinnguehathikhdkhwangkarsngphanaexsitilokhlininklamenuxokhrngrang sngphlihepnxmphat 37 38 phlitphnththrrmchaticakstwkhlaykbinphuchkhuxekidcakkarkhdeluxkodythrrmchati sungsingmichiwitsrangkhunephuxichlaaelapkpxngtnexng 38 phisstwepnekhruxngmuxsakhyinkarsuksahnwyrbkhwamrusuk chxngixxxnaelaexnism enuxngcakmnsngphltxepahmayechphaa inbangkrniphisehlaninaipphthnaepnya echn silasaphrilaelaaekhpotphril epnyaldkhwamdnthiskdcakphisnguchnid Bothrops jararaca 38 aelaithorifaebn yatanekldeluxdthiskdcaknguchnid Echis carinatus 39 nxkehnuxcakstwbkaelastwkhrungbkkhrungna mikarsuksastwnaechn pakarng fxngna yuorkhxrdata hxythakthaelaelaibroxswephuxnamaphthnaepnyarangbpwd yataniwrsaelayatanmaerng 40 twxyangphlitphnththrrmchaticakstwnathinamathaepnya idaek okhonthxksincakhxyetapunthiichbrrethaxakarpwd 41 aelathraebkhthidincakyuorkhxrdatachnid Ecteinascidia turbinata thiichrksamaerngenuxeyuxxxnaebbaephrkracay 42 xangxing aekikh Cutler S Cutler HG 2000 Biologically Active Natural Products Pharmaceuticals CRC Press p 5 ISBN 978 0 8493 1887 0 Webster s Revised Unabridged Dictionary 1913 Natural product Free Online Dictionary and C amp G Merriam Co A chemical substance produced by a living organism a term used commonly in reference to chemical substances found in nature that have distinctive pharmacological effects Such a substance is considered a natural product even if it can be prepared by total synthesis All natural Nature Chemical Biology 3 7 351 July 2007 doi 10 1038 nchembio0707 351 PMID 17576412 The simplest definition for a natural product is a small molecule that is produced by a biological source Samuelson G 1999 Drugs of Natural Origin A Textbook of Pharmacognosy Taylor amp Francis Ltd ISBN 9789186274818 National Center for Complementary and Integrative Health 2013 07 13 Natural Products Research Information for Researchers NCCIH U S Department of Health amp Human Services Natural products include a large and diverse group of substances from a variety of sources They are produced by marine organisms bacteria fungi and plants The term encompasses complex extracts from these producers but also the isolated compounds derived from those extracts It also includes vitamins minerals and probiotics About Us Natural Products Foundation subkhnemux 2013 12 07 Natural products are represented by a wide array of consumer goods that continue to grow in popularity each year These products include natural and organic foods dietary supplements pet foods health and beauty products green cleaning supplies and more Generally natural products are considered those formulated without artificial ingredients and that are minimally processed Hanson JR 2003 Natural Products the Secondary Metabolite Cambridge Royal Society of Chemistry ISBN 0 85404 490 6 Natural products are organic compounds that are formed by living systems Natural Products Stedman s Medical Dictionary Lippincott Williams amp Wilkins khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2016 08 03 subkhnemux 2013 12 07 Natural products naturally occurring compounds that are end products of secondary metabolism often they are unique compounds for particular organisms or classes of organisms Williams DA Lemke TL 2002 Chapter 1 Natural Products Foye s Principles of Medicinal Chemistry 5th ed Philadelphia Lippincott Williams Wilkins p 25 ISBN 0 683 30737 1 Natural product A single chemical compound that occurs naturally This term is typically used to refer to an organic compound of limited distribution in nature often called secondary metabolites Maplestone RA Stone MJ Williams DH June 1992 The evolutionary role of secondary metabolites a review Gene 115 1 2 151 7 doi 10 1016 0378 1119 92 90553 2 PMID 1612430 Hunter P September 2008 Harnessing Nature s wisdom Turning to Nature for inspiration and avoiding her follies EMBO Reports 9 9 838 40 doi 10 1038 embor 2008 160 PMC 2529361 PMID 18762775 12 0 12 1 Li JW Vederas JC July 2009 Drug discovery and natural products end of an era or an endless frontier Science 325 5937 161 5 Bibcode 2009Sci 325 161L doi 10 1126 science 1168243 PMID 19589993 S2CID 207777087 13 0 13 1 Kliebenstein DJ 2004 Secondary metabolites and plant environment interactions a view through Arabidopsis thaliana tinged glasses Plant Cell and Environment 27 6 675 684 doi 10 1111 j 1365 3040 2004 01180 x In 1891 following Stahls work on plant biochemistry Kossel suggested a distinction between basic and secondary metabolism Stahl 1888 14 0 14 1 Karlovsky P 2008 Secondary Metabolites in Soil Ecology Soil Biology 14 pp 1 19 doi 10 1007 978 3 540 74543 3 1 ISBN 978 3 540 74542 6 The current generally accepted concept in line with Kossel s view is that primary metabolites are chemical components of living organisms that are vital for their normal functioning while secondary metabolites are compounds which are dispensable Boal D 2006 Mechanics of the Cell 4th printing ed Cambridge UK Cambridge University Press ISBN 978 0 521 79681 1 16 0 16 1 Cox DL Nelson MM 2013 Lehninger Principles of Biochemistry 6th ed New York N Y W H Freeman ISBN 978 1 4641 0962 1 Sitaramayya A 1999 Introduction to Cellular Signal Transduction Boston Birkhauser ISBN 978 0 8176 3982 2 Williams DH Stone MJ Hauck PR Rahman SK 1989 Why are secondary metabolites natural products biosynthesized Journal of Natural Products 52 6 1189 208 doi 10 1021 np50066a001 PMID 2693613 Demain AL Fang A 2000 The natural functions of secondary metabolites History of Modern Biotechnology I Advances in Biochemical Engineering Biotechnology 69 pp 1 39 doi 10 1007 3 540 44964 7 1 ISBN 978 3 540 67793 2 PMID 11036689 20 0 20 1 Strobel G Daisy B December 2003 Bioprospecting for microbial endophytes and their natural products Microbiology and Molecular Biology Reviews 67 4 491 502 doi 10 1128 MMBR 67 4 491 502 2003 PMC 309047 PMID 14665674 Cushnie TP Cushnie B Echeverria J Fowsantear W Thammawat S Dodgson JL Law S Clow SM June 2020 Bioprospecting for antibacterial drugs a multidisciplinary perspective on natural product source material bioassay selection and avoidable pitfalls Pharmaceutical Research 37 7 Article 125 doi 10 1007 s11095 020 02849 1 PMID 32529587 S2CID 219590658 Bauer A Bronstrup M January 2014 Industrial natural product chemistry for drug discovery and development Natural Product Reports 31 1 35 60 doi 10 1039 c3np70058e PMID 24142193 Maier ME May 2015 Design and synthesis of analogues of natural products Organic amp Biomolecular Chemistry 13 19 5302 43 doi 10 1039 c5ob00169b PMID 25829247 24 0 24 1 Zaffiri L Gardner J Toledo Pereyra LH April 2012 History of antibiotics From salvarsan to cephalosporins Journal of Investigative Surgery 25 2 67 77 doi 10 3109 08941939 2012 664099 PMID 22439833 S2CID 30538825 Hallett M Albanese A Dressler D Segal KR Simpson DM Truong D Jankovic J June 2013 Evidence based review and assessment of botulinum neurotoxin for the treatment of movement disorders Toxicon 67 June 94 114 doi 10 1016 j toxicon 2012 12 004 PMID 23380701 Bleomycin US National Library of Medicine subkhnemux 28 January 2015 Bertoldo C Antranikian G 2011 Chapter 1 Biotechnology of Archaea PDF Biotechnology Vol IX Paris Encyclopedia of Life Support Systems EOLSS Thornburg CC Zabriskie TM McPhail KL March 2010 Deep sea hydrothermal vents potential hot spots for natural products discovery Journal of Natural Products 73 3 489 99 doi 10 1021 np900662k PMID 20099811 Beekman AM Barrow RA 2014 Fungal metabolites as pharmaceuticals Aust J Chem 67 6 827 843 doi 10 1071 ch13639 30 0 30 1 Dewick PM 2009 Medicinal Natural Products A Biosynthetic Approach 3rd ed Chichester Wiley ISBN 978 0 470 74167 2 Bock MG DiPardo RM Rittle KE Evans BE Freidinger RM Veber DF Chang RS Chen TB Keegan ME Lotti VJ Cholecystokinin antagonists Synthesis of asperlicin analogues with improved potency and water solubility Journal of Medicinal Chemistry 1986 Oct 29 10 1941 5 PMID 3761313 Dang L Van Damme EJ September 2015 Toxic proteins in plants Phytochemistry 117 51 64 doi 10 1016 j phytochem 2015 05 020 PMC 7111729 PMID 26057229 Crozier A Clifford MN Ashihara H 2006 Chapters 1 3 and 4 Plant Secondary Metabolites Occurrence Structure and Role in the Human Diet Oxford UK Blackwell Publishing Ltd pp 1 24 47 136 ISBN 978 1 4051 2509 3 Kittakoop P Mahidol C Ruchirawat S 2014 Alkaloids as important scaffolds in therapeutic drugs for the treatments of cancer tuberculosis and smoking cessation Current Topics in Medicinal Chemistry 14 2 239 52 doi 10 2174 1568026613666131216105049 PMID 24359196 Kano S May 2014 Artemisinin based combination therapies and their introduction in Japan Kansenshogaku Zasshi The Journal of the Japanese Association for Infectious Diseases 88 3 Suppl 9 10 18 25 PMID 24979951 Russo P Frustaci A Del Bufalo A Fini M Cesario A 2013 Multitarget drugs of plants origin acting on Alzheimer s disease Current Medicinal Chemistry 20 13 1686 93 doi 10 2174 0929867311320130008 PMID 23410167 Dossey AT January 2010 Insects and their chemical weaponry new potential for drug discovery Natural Product Reports 27 12 1737 57 doi 10 1039 C005319H PMID 20957283 38 0 38 1 38 2 Herzig V Cristofori Armstrong B Israel MR Nixon SA Vetter I King GF June 2020 Animal toxins Nature s evolutionary refined toolkit for basic research and drug discovery Biochemical Pharmacology 181 114096 doi 10 1016 j bcp 2020 114096 PMC 7290223 PMID 32535105 Lazarovici P Marcinkiewicz C Lelkes PI May 2019 From snake venom s disintegrins and C type lectins to anti platelet drugs Toxins 11 5 Article 303 doi 10 3390 toxins11050303 PMC 6563238 PMID 31137917 Mayer AM Glaser KB Cuevas C Jacobs RS Kem W Little RD aelakhna June 2010 The odyssey of marine pharmaceuticals a current pipeline perspective Trends in Pharmacological Sciences 31 6 255 65 doi 10 1016 j tips 2010 02 005 PMID 20363514 Prommer E June 2006 Ziconotide a new option for refractory pain Drugs of Today 42 6 369 78 doi 10 1358 dot 2006 42 6 973534 PMID 16845440 Petek BJ Loggers ET Pollack SM Jones RL February 2015 Trabectedin in soft tissue sarcomas Marine Drugs 13 2 974 83 doi 10 3390 md13020974 PMC 4344612 PMID 25686274 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb phlitphnththrrmchati ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phlitphnththrrmchati amp oldid 9489344, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม