พระพงษ์นรินทร์
พระพงษ์นรินทร์ มีนามเดิมว่า เจ้าฟ้าทัศพงศ์ เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 4 ในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ประสูติแต่กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ (เจ้าหญิงฉิม) พระธิดาของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (หนู) มีพี่น้องร่วมมารดา คือ
- พระอินทร์อภัย นามเดิม เจ้าฟ้าชายทัศไภย เป็นพระบิดาของเจ้าจอมมารดาน้อย ในรัชกาลที่ 4 ต้นสกุล นพวงศ์ และสุประดิษฐ์ ณ อยุธยา
- พระนเรนทรราชา นามเดิม เจ้าฟ้าชายนเรนทรราชกุมาร ต้นราชสกุล "รุ่งไพโรจน์"
- เจ้าฟ้าปัญจปาปี เป็นพระชายาในสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ ต้นราชสกุล อิศรางกูร ณ อยุธยา
เจ้าฟ้าชายทัศพงศ์และเจ้าฟ้าชายทัศไภย มีความรู้ทางการแพทย์และได้รับราชการในราชสำนักพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นหม่อมราชนิกูล ที่ พระพงษ์นรินทร์ และ พระอินทร์อภัย ตามลำดับ มีตำแหน่งเข้าเฝ้าต่อจากเสนาบดีและสามารถเข้าออกในเขตพระราชฐานได้เนื่องจากเป็นแพทย์
พระญาติ
พระพงษ์นรินทร์สมรสกับคุณหญิงจับ ซึ่งเป็นธิดาของพระยาสมุทรสงคราม (ศร ณ บางช้าง) กับเจ้าคุณพระราชพันธุ์ (แก้ว) พระน้องนางพระองค์เล็กในสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี เป็นต้นราชสกุล "พงษ์สิน" มีโอรสธิดาหลายคน ที่รับราชการใกล้ชิดราชสำนัก เช่น
- คุณหญิงศิลา ทำราชการฝ่ายใน
- นายพลพ่าย (สวาสดิ์)
- คุณหญิงเสงี่ยม (หรือ คุณปลัดเสงี่ยม) ภรรยาพระยาเสน่หามนตรี (น้อยเอียด ณ นคร) ซึ่งเป็นบุตรเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย ณ นคร) พระยาเสน่หามนตรี(น้อยเอียด) และคุณหญิงเสงี่ยมเป็นต้นสกุล จาตุรงคกุล
คุณหญิงเสงี่ยมเคยเป็นพระพี่เลี้ยงของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ นอกจากนี้ยังทำราชการฝ่ายในในพระบรมมหาราชวังมีตำแหน่งเป็นปลัดของเจ้าคุณตำหนักเดิม (นุ่ม บุนนาค) ธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) จึงเรียกกันว่าคุณปลัดเสงี่ยม
- คุณหญิงกุหลาบ
- คุณหญิงจีน
- คุณหญิงกลิ่น
- คุณหญิงเวก สมรสกับทับวงศ์ ณ นคร มีธิดาคือ จอมมารดาปริกเล็กในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
- คุณชายนุด
- พระนรินทรฯ (ราช)
- คุณหญิงพลับ ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี มีพระโอรส 3 พระองค์คือ
- หม่อมเจ้าสารภี ลดาวัลย์
- หม่อมเจ้าชาย ลดาวัลย์
- หม่อมเจ้าเผือก ลดาวัลย์
- พระนมจั่น เป็นพระนมของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- คุณหญิงจีบ
- คุณหญิงหรุ่น
- คุณชายชม
- คุณชายฉาย
- พระนมขาว เป็นพระนมของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์
อ้างอิง
- ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
- ↑ เล็ก พงษ์สมัครไทย. พระญาติ ราชสกุลกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง, พ.ศ. 2549. 160 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-9687-35-3
- ลำดับราชินิกุลบางช้าง พิมพ์ในงานศพพระยาสุริยานุวงศ์ประวัติ (เต็น บุนนาค) ปีมะแม พ.ศ. 2462
- กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 139. Check date values in:
|year=(help) - ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
- เล็ก พงษ์สมัครไทย "สายสัมพันธ์ ราชสกุลพระเจ้าตาก กับราชวงศ์จักรี" ศิลปวัฒนธรรม, ฉบับที่ 270 วันที่ 1 เมษายน 2545