รายการซากดึกดำบรรพ์สายพันธุ์มนุษย์
ตารางต่อไปนี้จะแสดงข้อมูลส่วนหนึ่งในบรรดาซากดึกดำบรรพ์ของสัตว์ที่เป็นสายพันธุ์มนุษย์ (hominin) ซึ่งใช้เป็นหลักฐานสนับสนุนวิวัฒนาการของมนุษย์เริ่มต้นตั้งแต่การตั้งขึ้นของวงศ์ย่อย "Hominini" ในสมัย Miocene ปลายคือประมาณ 6 ล้านปีก่อน (ดูการจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ที่บทความการจำแนกชั้นของไพรเมต-วงศ์ลิงใหญ่)
เนื่องจากว่า มีการค้นพบซากดึกดำบรรพ์เป็นพัน ๆ โดยมากไม่สมบูรณ์ บ่อยครั้งเป็นเพียงแค่กระดูกหรือฟันชิ้นเดียว และน้อยครั้งจะได้โครงกระดูกหรือแม้แต่กะโหลกศีรษะทุกชิ้น ตารางนี้ไม่ได้มีจุดมุ่งหมายเพื่อจะแสดงซากดึกดำบรรพ์ที่ได้ค้นพบทั้งหมด แต่เพื่อจะแสดงสิ่งค้นพบที่สำคัญที่สุด รายการจะเรียงลำดับตามอายุโดยประมาณ ตามการหาอายุโดยสารกัมมันภาพรังสี (เช่นจากคาร์บอนกัมมันตรังสี) หรือเทคนิคอื่น ๆ (เช่น incremental dating) ชื่อสปีชีส์เป็นชื่อตามมติในปัจจุบัน หรือว่า ถ้าไม่มี ก็จะแสดงชื่ออื่น ๆ ไว้ด้วย ส่วนชื่อสปีชีส์ที่เคยใช้แต่ตกไปแล้วอาจจะพบได้ในเว็บไซต์ของซากดึกดำบรรพ์เอง
ให้สังเกตว่า ซากดึกดำบรรพ์ที่แสดงโดยมากไม่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นสัตว์บรรพบุรุษของมนุษย์ปัจจุบัน (Homo sapiens) แต่เป็นญาติใกล้ชิดกับบรรพบุรุษมนุษย์ และดังนั้น จึงมีความสำคัญในการศึกษาเรื่องการสืบทอดสายพันธุ์
ตัวย่อที่ใช้
ปี
- Ma = ล้านปี
- k = พันปี
ตำแหน่งสถานที่หรือชื่อของซากดึกดำบรรพ์
- AL – บริเวณ Afar, ประเทศเอธิโอเปีย
- ARA-VP – Aramis Vertebrate Paleontology, หมู่บ้าน Aramis, ประเทศเอธิโอเปีย
- BAR – Lukeino, เขา Tugen Hills, เทศมณฑล Baringo, ประเทศเคนยา
- BOU-VP – Bouri Vertebrate Paleontology, โบราณสถาน Bouri, ประเทศเอธิโอเปีย
- D – โบราณสถาน Dmanisi, ประเทศจอร์เจีย
- ER – ทะเลสาบ Turkana ตะวันออก, ประเทศเคนยา
- KGA – โบราณสถาน Konso-Gardula, ประเทศเอธิโอเปีย
- KNM – พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติประเทศเคนยา (Kenya National Museum)
- KP – Kanapoi, ประเทศเคนยา
- LB – ถ้ำ Liang Bua, เกาะ Flores, ประเทศอินโดนีเซีย
- LH – Laetoli Hominid, โบราณสถาน Laetoli, ประเทศแทนซาเนีย
- NG – หมู่บ้าน Ngandong, ประเทศอินโดนีเซีย
- OH – Olduvai Hominid, โกรกธาร Olduvai Gorge, ประเทศแทนซาเนีย
- SK – เขตมรดกแห่งชาติ Swartkrans, ประเทศแอฟริกาใต้
- Sts, Stw – ถ้ำ Sterkfontein, ประเทศแอฟริกาใต้
- TM – พิพิธภัณฑ์ Transvaal Museum, ประเทศแอฟริกาใต้
- TM – Toros-Menalla, ประเทศชาด
- WT – ทะเลสาบ Turkana ตะวันตก, ประเทศเคนยา
สมัย Miocene ปลาย
สมัย Miocene (5.3-23 ล้านปีก่อน) เป็นส่วนต้นของยุคนีโอจีน (2.6-23 ล้านปีก่อน)
5.3 - 7 ล้านปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
TM 266 (Toumai) | 7 Ma | Sahelanthropus tchadensis | 2001 | ชาด | Alain Beauvilain, Fanone Gongdibe, Mahamat Adoum และ Ahounta Djimdoumalbaye | |
BAR 1000'00 | 6 Ma | Orrorin tugenensis | 2000 | เคนยา | Martin Pickford, Kiptalam Cheboi, Dominique Gommery, Pierre Mein, Brigitte Senut |
สมัยไพลโอซีน
สมัยไพลโอซีน (2.58-5.3 ล้านปี) เป็นส่วนปลายของยุคนีโอจีน
2.58 - 5.3 ล้านปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
Ardi | 4.4 Ma | Ardipithecus ramidus | 1994 | เอธิโอเปีย | Yohannes Haile-Selassie | |
KNM-LT 329 | 4.2 - 5 Ma | Australopithecus anamensis | 1967 | เคนยา | Arnold Lewis, Bryan Patterson | |
KNM-TH 13150 | 4.15-5.25 Ma | Australopithecus anamensis | 1984 | เคนยา | Kiptalam Cheboi | |
KNM-KP 271 | 4 Ma | Australopithecus anamensis | 1965 | เคนยา | Bryan Patterson | |
รอยเท้า Laetoli | 3.7 Ma | hominin เดินด้วยสองเท้า | 1976 | แทนซาเนีย | แมรี ลีกคี | |
LH 4 | 2.9 - 3.9 Ma | Australopithecus afarensis | 1974 | Laetoli, แทนซาเนีย | แมรี ลีกคี | |
KSD-VP-1/1 (Kadanuumuu) | 3.58 Ma | Australopithecus afarensis | 2005 | เอธิโอเปีย | Yohannes Haile-Selassie | |
K 12 (Abel) | 3.5 | Australopithecus bahrelghazali | 1995 | ชาด | Michel Brunet | |
Flat Faced Man | 3.5 Ma | Kenyanthropus platyops | 1999 | ทะเลสาบ Turkana, เคนยา | Justus Erus และ มีฟ ลีกคี | |
Stw 573 (Little foot) | 3.3 Ma | Australopithecus ? | 1994 | แอฟริกาใต้ | Ronald J. Clarke | |
DIK-1 (Selam) | 3.3 Ma | Australopithecus afarensis | 2000 | เอธิโอเปีย | Zeresenay Alemseged | |
AL 288-1 (Lucy) | 3.2 Ma | Australopithecus afarensis | 1974 | เอธิโอเปีย | Tom Gray, Donald Johanson, Yves Coppens และ Maurice Taieb | |
AL 200-1 | 3 - 3.2 Ma | Australopithecus afarensis | 1975 | เอธิโอเปีย | Donald Johanson Yves Coppens และ Maurice Taieb | |
AL 129-1 | 3 - 3.2 Ma | Australopithecus afarensis | 1973 | เอธิโอเปีย | Donald Johanson | |
AL 444-2 | 3 Ma | Australopithecus afarensis | 1991 | เอธิโอเปีย | Bill Kimbel |
สมัย Pleistocene
ยุคหินเก่าต้น 300,000-2.58 ล้านปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
Taung 1 (Taung Child) | 2.5 Ma | Australopithecus africanus | 1924 | แอฟริกาใต้ | Raymond Dart | |
KNM WT 17000 (The Black Skull) | 2.5 Ma | Paranthropus aethiopicus | 1985 | เคนยา | Alan Walker | |
Uraha 501 | 2.3 - 2.5 Ma | Homo rudolfensis | 1991 | มาลาวี | Tyson Msiska, Timothy Bromage, Friedemann Schrenk | |
STS 14 | 2.04-2.58 Ma | Australopithecus africanus | 1947 | แอฟริกาใต้ | Robert Broom | |
STS 71 | 2.04 - 2.58 Ma | Australopithecus africanus | 1947 | แอฟริกาใต้ | Robert Broom และ John T. Robinson | |
STS 52 | 2.04 -2 .58 Ma | Australopithecus africanus | 1947 | แอฟริกาใต้ | Robert Broom | |
STS 5 (Mrs. Ples) | 2.04 Ma | Australopithecus africanus | 1947 | แอฟริกาใต้ | Robert Broom | |
TM 1517 | 2 Ma | Paranthropus robustus | 1938 | แอฟริกาใต้ | Gert Terblanche | |
MH1 | 1.977-1.98 Ma | Australopithecus sediba | 2008 | แอฟริกาใต้ | Lee R. Berger | |
KNM ER 1813 | 1.9 Ma | Homo habilis | 1973 | เคนยา | Kamoya Kimeu | |
KNM ER 1470 | 1.9 Ma | Homo rudolfensis | 1972 | เคนยา | Bernard Ngeneo | |
OH 24 (Twiggy) | 1.8 Ma | Homo habilis | 1968 | แทนซาเนีย | Peter Nzube | |
OH 8 | 1.8 Ma | Homo habilis | 1960 | แทนซาเนีย | ||
OH 5 (Zinj หรือ nutcracker man) | 1.8 Ma | Paranthropus boisei | 1959 | แทนซาเนีย | แมรี ลีกคี | |
D2700 (Dmanisi Skull 3) | 1.8 Ma | Homo erectus | 2001 | จอร์เจีย | ||
D4500 (Dmanisi Skull 5) | 1.8 Ma | Homo erectus | 2005/2013 | จอร์เจีย | ||
KNM-ER 62000 | 1.78 -1.9 Mya | Homo rudolfensis | 2012 | Koobi Fora, เคนยา | ทีมของ มีฟ ลีกคี | |
KNM-ER 62003 (ชิ้นส่วนขากรรไกร) | 1.78 -1.9 Mya | Homo rudolfensis | 2012 | Koobi Fora, เคนยา | ทีมของ มีฟ ลีกคี | |
KNM-ER 60000 (ขากรรไกร) | 1.78 -1.9 Mya | Homo rudolfensis | 2012 | Koobi Fora, เคนยา | ทีมของ มีฟ ลีกคี | |
OH 7 | 1.75 Ma | Homo habilis | 1960 | แทนซาเนีย | จอนะทาน ลีกคี | |
KNM ER 3733 | 1.75 Ma | Homo ergaster (aka Homo erectus) | 1975 | เคนยา | Bernard Ngeneo | |
KNM ER 1805 | 1.74 Ma | Homo habilis | 1973/4 | เคนยา | Paul Abell | |
Yuanmou Man | 1.7 Ma / 0.5-0.6 Ma (disputed) | Homo erectus | 1965 | จีน | Fang Qian | |
KNM ER 406 | 1.7 Ma | Paranthropus boisei | 1969 | เคนยา | ริชาร์ด ลีกคี | |
KNM ER 732 | 1.7 Ma | Paranthropus boisei | 1970 | เคนยา | ริชาร์ด ลีกคี | |
KNM ER 23000 | 1.7 Ma | Paranthropus boisei | 1990 | Koobi Fora, เคนยา | Benson Kyongo | |
KNM WT 17400 | 1.7 Ma | Paranthropus boisei | เคนยา | |||
KNM WT 15000 (Turkana Boy) | 1.6 Ma | Homo ergaster/erectus | 1984 | เคนยา | Kamoya Kimeu | |
StW 53 | 1.5 - 2 Ma | Homo gautengensis | 1976 | แอฟริกาใต้ | A. R. Hughes | |
SK 847 | 1.5 - 2 Ma | Homo habilis | 1949 | แอฟริกาใต้ | ||
DNH 7 (Eurydice) | 1.5 - 2 Ma | Paranthropus robustus | 1994 | แอฟริกาใต้ | André Keyser | |
SK 46 | 1.5 - 1.8 Ma | Paranthropus robustus | 1949 | แอฟริกาใต้ | Robert Broom | |
Peninj Mandible | 1.5 Ma | Paranthropus boisei | 1964 | แทนซาเนีย | ริชาร์ด ลีกคี | |
OH 9 (Chellean Man) | 1.5 Ma | Homo erectus | 1960 | แทนซาเนีย | หลุยส์ ลีกคี | |
KNM ER 992 | 1.5 Ma | Homo erectus/ergaster | 1971 | เคนยา | ริชาร์ด ลีกคี | |
Mojokerto 1 (Mojokerto child) | 1.43 - 1.49 Ma | Homo erectus | 1936 | อินโดนีเซีย | Andojo, G.H.R. von Koenigswald | |
KNM ER 3883 | 1.4 - 1.6 Ma | Homo erectus | 1976 | เคนยา | ริชาร์ด ลีกคี | |
KGA 10-525 | 1.4 Ma | Paranthropus boisei | 1993 | เอธิโอเปีย | A. Amzaye | |
Atapuerca Jawbone | 1.2 Ma | Homo antecessor | 2008 | สเปน | Eudald Carbonell | |
Daka | 1.0 Ma | Homo erectus | 1997 | เอธิโอเปีย | Henry Gilbert | |
Sangiran 4 | 1 Ma | Homo erectus | 1939 | อินโดนีเซีย | G.H.R. von Koenigswald | |
780k - 858k | Homo erectus | 1994 | สเปน | Bermúdez & Arsuaga | ||
Sangiran 2 | 0.7 - 1.6 Ma | Homo erectus | 1937 | อินโดนีเซีย | G.H.R. von Koenigswald | |
Trinil 2 หรือ Pithecanthropus-1 หรือ Java Man | 0.7 -1 Ma | Homo erectus | 1891 | อินโดนีเซีย | Eugène Dubois | |
Ternifine 2-3/Tighennif[ต้องการอ้างอิง] | 700k | Homo erectus | 1954 | แอลจีเรีย | C. Arambourg | |
Sangiran 17 | 700k | Homo erectus | 1969 | อินโดนีเซีย | S. Sartono | |
มนุษย์ปักกิ่ง | 680k - 780k | Homo erectus | 1921 | จีน | Davidson Black | |
Buia UA 31 | 600k - 1.4 Ma | Homo erectus/heidelbergensis | 1997 | เอริเทรีย | Ernesto Abbate | |
Bodo | 600k | Homo erectus/heidelbergensis | 1976 | เอธิโอเปีย | A. Asfaw | |
Mauer 1 (Heidelberg Man) | 500k | Homo heidelbergensis | 1907 | เยอรมนี | Daniel Hartmann | |
500k | Homo erectus | 1923 | อินเดีย | V. S. Wakankar | ||
Saldanha man | 500k | Homo rhodesiensis | 1953 | แอฟริกาใต้ | ||
Boxgrove Man | 478k - 524k | Homo heidelbergensis | 1994 | อังกฤษ | ||
Arago 21 (Tautavel Man) | 450k | Homo erectus | 1971 | ฝรั่งเศส | Henry de Lumley | |
Hexian | 400k - 500k | Homo erectus | 1980 | จีน | ||
Skull 5 (Miguelón) | 400k | Homo heidelbergensis | 1992 | สเปน | Bermúdez, Arsuaga & Carbonell | |
Swanscombe Man | 400k | Homo heidelbergensis | 1935 | อังกฤษ | Alvan T Marston | |
Salé | 250-200 ka | Homo erectus | 1971 | โมร็อกโก | Quarrymen | |
Ndutu | 350k | Homo rhodesiensis | 1973 | แทนซาเนีย | A.A. Mturi | |
Steinheim Skull | 350k | Homo heidelbergensis | 1933 | เยอรมนี | Karl Sigrist, Jr. |
ยุคหินเก่ากลาง 300,000 - 50,000 ปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
Petralona 1 | 250k - 500k | Homo heidelbergensis | 1960 | กรีซ | ||
Jebel Irhoud 1 | 315k | Homo sapiens | 1991 | โมร็อกโก | ||
Jebel Irhoud 2 | 315k | Homo sapiens | 1991 | โมร็อกโก | ||
Jebel Irhoud 3 | 315k | Homo sapiens | 1991 | โมร็อกโก | ||
Jebel Irhoud 4 | 315k | Homo sapiens | 1991 | โมร็อกโก | ||
Florisbad | 259k | Homo heidelbergensis | 1932 | แอฟริกาใต้ | T.F. Dreyer | |
Ngandong 7 | 250k | Homo erectus | 1931 | อินโดนีเซีย | C. ter Haar และ G. H. R. von Koenigswald | |
Altamura Man | 250k | Homo neanderthalensis | อิตาลี | |||
Bontnewydd (Pontynewydd) | 230k | Homo neanderthalensis | 1981 | อังกฤษ | ||
Dali | 209k ±23k (ถูกโต้แย้ง) | Homo erectus/sapiens | 1978 | จีน | Shuntang Liu | |
Broken Hill 1 (Kabwe Cranium หรือ Rhodesian Man) | 200k - 300k | [Homo rhodesiensis | 1921 | แซมเบีย | Tom Zwiglaar | |
Omo 1 | 190k | Homo sapiens | 1967 | เอธิโอเปีย | ริชาร์ด ลีกคี | |
Omo 2 | 190k | Homo sapiens | เอธิโอเปีย | ริชาร์ด ลีกคี | ||
Herto remains | 160k | Homo sapiens idaltu | 1997 | เอธิโอเปีย | Tim White | |
Tabun C1 | 120k | Homo neanderthalensis | 1967 | ปาเลสไตน์ | Arthur Jelinek | |
Krapina | 100k - 127k | Homo neanderthalensis | 1899 | โครเอเชีย | Dragutin Gorjanović-Kramberger | |
Qafzeh 6 | 90k - 100k | Homo sapiens | 1930 | ปาเลสไตน์ | R. Neuville, M Stekelis | |
Qafzeh IX | 90k - 100k | Homo sapiens | 1933 | ปาเลสไตน์ | T. McCown และ H. Moivus, Jr. | |
Qafzeh VI | 90k - 100k | Homo sapiens | 1933 | ปาเลสไตน์ | T. McCown และ H. Moivus, Jr. | |
Scladina | 80k - 127k | Homo neanderthalensis | เบลเยียม | |||
Skhul V | 80k - 120k | Homo sapiens | 1933 | ปาเลสไตน์ | T. McCown และ H. Moivus, Jr. | |
Skhul IX | 80k - 120k | Homo sapiens | ปาเลสไตน์ | |||
Klasies River Caves | 75k - 125k | Homo sapiens | 1960 | แอฟริกาใต้ | Ray Inskeep, Robin Singer, John Wymer, Hilary Deacon | |
Obi-Rakhmat 1 | 75k | Homo neanderthalensis | 2003 | อุซเบกิสถาน | ||
Teshik-Tash Skull | 70k | Homo neanderthalensis | 1938 | อุซเบกิสถาน | A. Okladnikov | |
La Ferrassie 1 | 70k | Homo neanderthalensis | 1909 | ฝรั่งเศส | R. Capitan และ D. Peyrony | |
Saccopastore 1 | 130-100k | Homo neanderthalensis | 1929 | อิตาลี | Mario Grazioli | |
Shanidar 1 | 60k - 80k | Homo neanderthalensis | 1961 | อิรัก | Ralph Solecki | |
La Chapelle-aux-Saints 1 | 60k | Homo neanderthalensis | 1908 | ฝรั่งเศส | A. และ J. Bouyssonie และ L. Bardon | |
Amud 7 | 50k - 60k | Homo neanderthalensis | ปาเลสไตน์ |
ยุคหินเก่าปลาย 50,000 - 10,000 ปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
Sidrón Cave | 49k | Homo neanderthalensis | 1994 | สเปน | ||
La Quina 5[ต้องการอ้างอิง] | 45k - 60k | Homo neanderthalensis | ฝรั่งเศส | |||
La Quina 18[ต้องการอ้างอิง] | 45k - 60k | Homo neanderthalensis | ฝรั่งเศส | |||
Kents Cavern | 41k - 45k | Homo sapiens | 1927 | อังกฤษ | ||
Amud 1 | 41k | Homo neanderthalensis | June 28, 1961 | ปาเลสไตน์ | Hisashi Suzuki | |
Mungo Man | 40k - 60k | Homo sapiens | 1974 | ออสเตรเลีย | ||
WLH-50 | Homo sapiens | 1982 | ออสเตรเลีย | |||
Mt. Circeo 1 | 40k - 60k | Homo neanderthalensis | 1939 | อิตาลี | Prof. Blanc | |
Neanderthal 1 | 40k | Homo neanderthalensis | 1856 | เยอรมนี | Johann Carl Fuhlrott | |
Denisova hominin (X-Woman) | 40k | Homo ? | 2008 | รัสเซีย | Johannes Krause, et al. | |
hominin finger bone | 40k | Homo ? (possible Neanderthal-Denisovan hybrid) | 2011 | รัสเซีย | ||
37k | Homo sapiens | 2012 | ศรีลังกา | |||
Hofmeyr Skull | 36k | Homo sapiens | 1952 | แอฟริกาใต้ | ||
Peștera cu Oase | 36k | Homo sapiens | 2002 | โรมาเนีย | ||
Red Lady of Paviland | 33k | Homo sapiens | 1823 | อังกฤษ | William Buckland | |
Yamashita-Cho Man | 32k | Homo sapiens | 1962 | ญี่ปุ่น | ||
Engis | 30k-50k | Homo neanderthalensis | 1829 | เบลเยียม | Philippe-Charles Schmerling | |
Gibraltar 1 | 30k-50k | Homo neanderthalensis | 1848 | ยิบรอลตาร์ | Captain Edmund Flint | |
Le Moustier | 30k-50k | Homo neanderthalensis | 1909 | ฝรั่งเศส | ||
Denisovan tooth | 30k - 50k | Homo ? | 2000 | รัสเซีย | ||
Cro-Magnon 1 | 30k | Homo sapiens | 1868 | ฝรั่งเศส | Louis Lartet | |
NG 6 | 27k - 53k | Homo erectus | 1931 | อินโดนีเซีย | C. ter Haar และ GHR von Koenigswald | |
Predmost 3 | 26k | Homo sapiens | 1894 | สาธารณรัฐเช็ก | K.J. Maska | |
Lapedo Child | 24.5k | Homo sapiens | 1998 | โปรตุเกส | João Zilhão | |
Eel Point | 24k | Homo sapiens | 1997 | อังกฤษ | ||
LB 1 (Hobbit) | 18k | Homo floresiensis | 2003 | อินโดนีเซีย | Peter Brown | |
Minatogawa 1 | 16k - 18k | Homo sapiens | 1970 | ญี่ปุ่น | ||
Tandou[ต้องการอ้างอิง] | 15k | Homo sapiens | 1967 | ออสเตรเลีย | Duncan Merrilees | |
Gough's Cave | 14.7k | Homo sapiens | 2010 | อังกฤษ | ||
Iwo Eleru Skull | 13k | Homo sapiens | 1965 | ไนจีเรีย | ||
Luzia Woman | 11.5k | Homo sapiens | 1975 | บราซิล | Annette Laming-Emperaire | |
Cerro Sota 2 | 11k | Homo sapiens | 1936 | ชิลี | Junius Bird | |
Wadjak 1 | 10k - 12k | Homo sapiens | 1888 | อินโดนีเซีย | B.D. van Rietschoten |
สมัยโฮโลซีน
ยุคหินกลาง / ยุคหินใหม่ 10,000 - 5000 ปี
รูป | ชื่อ | อายุ (Ma) | สปีชีส์ | ค.ศ. ที่พบ | ประเทศ | พบโดย |
---|---|---|---|---|---|---|
La Brea Woman | approx 10k | Homo sapiens | 1914 | สหรัฐ | ||
Combe Capelle | 9.6 k | Homo sapiens | 1909 | ฝรั่งเศส | O. Hauser | |
Cheddar Man | 9k | 1903 | อังกฤษ | |||
Kow Swamp 1 | 9k - 13k | Homo sapiens | 1968 | ออสเตรเลีย | A.G. Thorne | |
Afalou 13[ต้องการอ้างอิง] | 8k - 12k | Homo sapiens | 1920 | แอลจีเรีย | C. Arambourg | |
Wadi Halfa 25[ต้องการอ้างอิง] | 8k - 12k | Homo sapiens | 1963 | ซูดาน | G. Armelagos, E. Ewing, D. Greene | |
Wadi Kubbaniya[ต้องการอ้างอิง] | 8k - 20k | Homo sapiens | 1982 | อียิปต์ | Fred Wendorf | |
Minnesota Woman | 7.8 - 8k | Homo sapiens | 1931 | รัฐมินนิโซตา, สหรัฐ | Albert Jenks และคนงานก่อสร้าง | |
Lo 4b[ต้องการอ้างอิง] | 6k - 9k | Homo sapiens | 1965 | H. Robbins, B.M. Lynch | ||
Tepexpan man | 5k - 11k | Homo sapiens | 1947 | เม็กซิโก | H. de Terra | |
SDM 16704[ต้องการอ้างอิง] | 4.9k - 11.8 | Homo sapiens | 1929 | สหรัฐ | M.J. Rogers |
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น ๆ
หนังสือ
- Gibbons, Ann (2007). The First Human: The Race to Discover our Earliest Ancestor. Anchor Books. ISBN 978-1-4000-7696-3
- Hartwig, Walter, บ.ก. (2002, Reprinted 2004). The Primate Fossil Record. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-08141-2. Check date values in:
|year=
(help). - Johanson, Donald; Wong, Kate (2009). Lucy's Legacy: The Quest for Human Origins. Three Rivers Press. ISBN 978-0-307-39640-2.
- Jones, Steve; Martin, Robert D.; Pilbeam, David R., บ.ก. (1994). The Cambridge Encyclopedia of Human evolution. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-46786-5.CS1 maint: multiple names: editors list (link) (Note: this book contains very useful, information dense chapters on primate evolution in general, และ human evolution in particular, including fossil history).
- Leakey, Richard; Lewin, Roger (1992). Origins Reconsidered: In Search of What Makes us Human. Little, Brown and Company. ISBN 0-316-90298-5
- Lewin, Roger (1987). Bones of Contention: Controversies in the Search for Human Origins. Penguin Books. ISBN 0-14-022638-9
- Morwood, Mike;van Oosterzee, Penny (2007). A New Human: The Startling Discovery และ Strange Story of the 'Hobbits' of Flores, Indonesia. Smithsonian Books. ISBN 978-0-06-089908-0
- Oppenheimer, Stephen (2003). Out of Eden: The Peopling of the World. Constable. ISBN 1-84119-697-5
- Roberts, Alice (2009). The Incredible Human Journey: The Story of how we Colonised the Planet. Bloomsbury. ISBN 978-0-7475-9839-8
- Shreeve, James (1996). The Neanderthal Enigma: Solving the Mystery of Modern Human Origins. Viking. ISBN 0-670-86638-5
- Stringer, Chris (2011). The Origin of Our Species. Allen Lane. ISBN 978-1-84614-140-9
- Stringer, Chris; Andrews, Peter (2005). The Complete World of Human Evolution. Thames & Hudson. ISBN 0-500-05132-1
- Stringer, Chris; McKie, Robin (1996). African Exodus: The Origins of Modern Humanity. Jonathan Cape. ISBN 0-224-03771-4
- van Oosterzee, Penny (1999). The Story of Peking Man. Allen & Unwin. ISBN 1-86508-632-0
- Walker, Allan; Shipman, Pat (1996). The Wisdom of the Bones: In Search of Human Origins. Weidenfeld and Nicholson. ISBN 0-297-81670-5
- Wade, Nicholas (2006). Before the Dawn: Recovering the Lost History of our Ancestors. Penguin Press. ISBN 978-0-7156-3658-9
- Weiss, M.L.; Mann, A.E. (1985). "Human Biology และ Behaviour: An anthropological perspective" (4th ed.). Boston: Little Brown. ISBN 978-0-673-39013-4. Cite journal requires
|journal=
(help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) (Note: this book contains very accessible descriptions of human และ non-human primates, their evolution, และ fossil history). - Tattersall, Ian; Schwartz, Jeffery (2000). Extinct Humans. Boulder CO: Westview Press. ISBN 978-0-8133-3482-0.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- Larsen, Clark Spencer; Matter, Robert M; Gebo, Daniel L (1991). Human Origins: the fossil record. Prospect Heights, IL: Waveland Press. ISBN 978-0-88133-575-0.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- "Smithsonian Human Origins Program". สืบค้นเมื่อ 2006-08-29.
- "Prominent Hominid Fossils". สืบค้นเมื่อ 2006-08-31.
- Grine, F.E.; Jungers, W.L.; Schultz, J. (1996). "Phenetic Affinities Among Early Homo Crania from East และ South Africa". Journal of Human Evolution. 30 (3): 189–225. doi:10.1006/jhev.1996.0019.
เว็บไซต์
- Interactive map of primate fossil finds around the world
- Informative lecture on Australopithecines
เชิงอรรถและอ้างอิง
- "Prominent Hominid Fossils". สืบค้นเมื่อ 2006-08-31.
- "Fossil Hominids: Toumai". Talkorigins.org. 2002-07-31. สืบค้นเมื่อ 2012-10-15.
- "Bar 10200'". Smithsonian National Museum of Natural History. สืบค้นเมื่อ July 27, 2012.
- Amos, Jonathan (2009-10-01). "Fossil finds extend human story". BBC News.
- I. A. N., McDougall; Craig, Feibel (1999). "Numerical age control for the Miocene-Pliocene succession at Lothagam, a hominoid-bearing sequence in the northern Kenya Rift". Journal of the Geological Society. 156: 731–745. doi:10.1144/gsjgs.156.4.0731.
- ↑ Hill, Andrew; Ward, Steven (1988). "Origin of the Hominidae: the record of African large hominoid evolution between 14 My และ 4 My". Yearbook of Physical Anthropology. 31 (59): 49–83. doi:10.1002/ajpa.1330310505.
- Patterson B, Behrensmeyer AK, Sill WD (June 1970). "Geology และ fauna of a new Pliocene locality in north-western Kenya". Nature. 226 (5249): 918–21. doi:10.1038/226918a0. PMID 16057594.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- lothagam mandible fragment
- Ward, Steven; Hill, Andrew. "Pliocene hominid partial mandible from Tabarin, Baringo, ประเทศเคนยา". American Journal of Physical Anthropology. 72 (1): 21–37. doi:10.1002/ajpa.1330720104.
- Heslip, Steven (2001). . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ June 8, 2011.
- "Oldupai". Ntz.info. สืบค้นเมื่อ 2012-10-15.
- KNM-WT 40000
- Smithsonian
- http://www.modernhumanorigins.net/al444-2.html ภาพ AL 444-2 ที่ Modern Human Origins
- http://travelmag.co.uk/?p=1254 ภาพ Uraha Jawbone
- http://www.modernhumanorigins.net/sts14.html ภาพ STS 14 ที่ Modern Human Origins
- http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/sts-71 ภาพ STS 71 ที่ Smithsonian
- http://www.modernhumanorigins.net/sts52.html ภาพ STS 52 ที่ Modern Human Origins
- http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=south-african-hominin-fossil ภาพ MH1 ที่ Scientific American
- Jonathan, Amos (2011-09-08). "African fossils put new spin on human origins story". http://www.sciencemag.org/site/extra/sediba/index.xhtml. BBC News. สืบค้นเมื่อ 9 September 2011. External link in
|work=
(help) - Mai, L.L.; Owl, M.Y.; Kersting, M.P. (2005). Cambridge Dictionary of Human Biology and Evolution. p. 286.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/oh-24 ภาพ OH 24 ที่ Smithsonian
- http://www.modernhumanorigins.net/oh8.html ภาพเท้า OH 8 ที่ Modern Human Origins
- ↑ Leakey MG, Spoor F, Dean MC; และคณะ (August 2012). "New fossils from Koobi Fora in northern Kenya confirm taxonomic diversity in early Homo". Nature. 488 (7410): 201–4. doi:10.1038/nature11322. PMID 22874966. Explicit use of et al. in:
|author=
(help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)F - "Homo ergaster". Australian Museum. สืบค้นเมื่อ July 7, 2014.
- Inverted strata
- Donald C. Johanson, Blake Edgar (1996). From Lucy to Language. New York, NY: Simon & Schuster. p. 158.
- http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/knm-er-23000 ภาพ KNM ER 23000 ที่ Smithsonian
- Holloway, R.L. (1988). "‘‘Robust’’ australopithecine brain endocasts: some preliminary observations." In: Grine, F.E. (Ed.) (2007). Evolutionary History of the "Robust" Australopithecines. New York: Aldine de Gruyter. pp. 97-106.
- http://www.modernhumanorigins.net/stw53.html ภาพ StW 53 ที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/sk847.html ภาพ SK 847 ที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/dnh7.html ภาพ DNH 7 ที่ Modern Human Origins
- http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/sk-46 ภาพ SK 46 ที่ Smithsonian
- http://www.modernhumanorigins.net/oh9.html ภาพ Chellean OH 9 ที่ Modern Human Origins
- Suwa, G.; Asfaw, B.; Beyene, Y.; White, T.D.; Katoh, S.; Nagaoka, S.; Nakaya, H.; Uzawa, K.; Renne, P.; WoldeGabriel, G. (1997-10-2). "The first skull of Australopithecus boisei". Nature. 389 (6650): 489–92. PMID 9333236. สืบค้นเมื่อ 2014-10-04. Check date values in:
|date=
(help)CS1 maint: uses authors parameter (link) - Michael Hopkin (March 26, 2008). "Fossil find is oldest European yet". Nature News. doi:10.1038/news.2008.691.
- http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/trinil-2 ภาพ Trinil 2 ที่ Smithsonian
- http://www.modernhumanorigins.net/sangiran17.html ภาพ Sangiran 17 ที่ Modern Human Origins
- http://archive.archaeology.org/9809/newsbriefs/eritrea.html ภาพ Madam Buya
- http://www.modernhumanorigins.net/bodo.html ภาพ Bodo ที่ Modern Human Origins
- By ʻAlī Jāvīd, "World Heritage Monuments and Related Edifices in India, Volume 2", Page. 17
- ภาพ Saldanha man (JPG). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2011-06-08.
- http://www.modernhumanorigins.net/pa830.html ภาพของ Hexian PA830 ที่ Modern Human Origins
- "Salé". Smithsonian Institution. สืบค้นเมื่อ 2014-10-04.
- http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/ndutu ภาพ Ndutu ที่ Smithsonian
- http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/petralona-1 ภาพ Petralona 1 ที่ Smithsonian's Human Origins Program
- doi:10.1038/nature22335
This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand - Smith, TM; Tafforeau, P; Reid, DJ; และคณะ (2007-04). "Earliest evidence of modern human life history in North African early Homo sapiens". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 104 (15): 6128–33. doi:10.1073/pnas.0700747104. PMC 1828706. PMID 17372199. Unknown parameter
|laysummary=
ignored (help); Explicit use of et al. in:|author=
(help); Check date values in:|date=
(help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - "Image of Florisbad, 3D scan, 3/4 view". Smithsonian Institution. สืบค้นเมื่อ 2014-10-03.
- "Florisbad". Smithsonian Institution. สืบค้นเมื่อ 2014-10-03.
- http://www.modernhumanorigins.net/dali.html Dali ภาพ Dali ที่ Modern Human Origins
- Brown, P. "Dali archaic Homo Sapiens" (PDF).
- http://www.modernhumanorigins.net/omo1.html ภาพ Omo 1 ที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/omo2.html ภาพ Omo II ที่ Modern Human Origins
- http://www.abc.net.au/science/news/stories/s877478.htm ภาพกะโหลกศีรษะ Herto skull ที่ ABC Science
- http://www.modernhumanorigins.net/tabun1.html ภาพ Tabun 1 ที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/krapinac.html ภาพ Krapina C ที่ Modern Human Origins
- ↑ Smith TM, Tafforeau P, Reid DJ; และคณะ (December 2010). "Dental evidence for ontogenetic differences between modern humans และ Neanderthals" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 107 (49): 20923–8. doi:10.1073/pnas.1010906107. PMC 3000267. PMID 21078988. Explicit use of et al. in:
|author=
(help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - http://www.modernhumanorigins.net/qafzeh6.html ภาพ Qafzeh VI ที่ Modern Human Origins
- Qafzeh IX
- http://www.modernhumanorigins.net/qafzeh6.html Qafzeh VI ภาพที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/klasies.html Klasies Images ที่ Modern Human Origins
- Norton, Christopher J.; Braun, David R. Asian paleanthropology: From Africa to China และ beyond. New York, NY: Springer. p. 107. doi:10.1007/978-90-481-9094-2. ISBN 978-90-481-9093-5.
- "What does it mean to be human?". Smithsonian National Museum of Natural History. สืบค้นเมื่อ July 27, 2012.
- http://www.modernhumanorigins.net/amud7.html Amud 7 ภาพที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/amud1.html Amud 1 ภาพที่ Modern Human Origins
- "Human evolution: interpreting evidence". Museum of Science, Boston, US. สืบค้นเมื่อ July 27, 2012.
- http://www.modernhumanorigins.net/circeo.html Mount Circeo 1 ภาพที่ Modern Human Origins
- http://www.modernhumanorigins.net/neanderthal1.html Neanderthal 1 images ที่ Modern Human Origins
- http://news.softpedia.com/newsImage/Experts-Recreate-the-Face-of-the-First-European-2.jpg/ Images of Peştera cu Oase[แหล่งข้อมูลที่ตีพิมพ์เอง?]
- Timeline at Bone & Stone
- http://www.modernhumanorigins.net/predmosti3.html Predmosti 3 images ที่ Modern Human Origins
- ↑ Schulting RJ, Trinkaus E, Higham T, Hedges R, Richards M, Cardy B (May 2005). "A Mid-Upper Palaeolithic human humerus from Eel Point, South Wales, UK". Journal of Human Evolution. 48 (5): 493–505. doi:10.1016/j.jhevol.2005.02.001. PMID 15857652.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- http://www.modernhumanorigins.net/minatogawa1.html Minatogawa 1 images at Modern Human
- Stringer, C. B. (1985). "The hominid remains from Gough's Cave" (PDF). Proceedings of the University of Bristol Spelaeological Society. 17 (2): 145–52.
- McKie, Robin (June 20, 2010). "Bones from a Cheddar Gorge cave show that cannibalism helped Britain's earliest settlers survive the ice age". The Observer. Guardian. สืบค้นเมื่อ 2012-10-15.
- "Mystery of a West African skull from 13,000 years ago". Natural History Museum, London, UK. สืบค้นเมื่อ July 27, 2012.
- C. Smith (1999). "Who Was First? Untangling America's Prehistoric Roots". Discovery Communications Inc. สืบค้นเมื่อ July 2, 2014.
- Bird, Junius B. (1988). "Four views of skull from skeleton 99.1/779". ใน Hyslop, John (บ.ก.). Travels และ Archaeology in South Chile. University of Iowa Press. p. 214. ISBN 978-1-58729-014-5.
- "Cerro+Sota"+chile+skull&source=bl&ots=Mw8XQHgWx0&sig=hHU39VdY2VI4cAhRyrC0JrvPMtM&hl=en&sa=X&ei=a9EiUu-DE6GCiwL1ooBI&ved=0CDYQ6AEwAg#v=onepage&q="Cerro%20Sota"%20chile%20skull&f=false Travels และ Archeology in South Chile. Cornell University, New York, U.S. สืบค้นเมื่อ August 21, 2013.
- Storm, Paul; Nelson, Andrew (1992). "The many faces of Wadjak man". Archaeology Oceania. 27 (1): 37–46. JSTOR 40386932.
- Seidler, Christoph (9 February 2011). 00.html "Forscher entzaubern Steinzeitmann" Check
|url=
value (help). Der Spiegel (ภาษาเยอรมัน). สืบค้นเมื่อ 2012-04-19.