อำเภอเมืองขอนแก่น
เมืองขอนแก่น เป็นอำเภอศูนย์กลางการปกครอง การคมนาคม การศึกษา การแพทย์ อุตสาหกรรม และเศรษฐกิจของจังหวัดขอนแก่น เป็นที่ตั้งของศูนย์ราชการ และเป็นพื้นที่ที่มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่นที่สุดในจังหวัด
อำเภอเมืองขอนแก่น | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Mueang Khon Kaen |
| คำขวัญ: รักษาประเพณี พัฒนาท้องที่ สร้างสามัคคีในสังคม นิยมประหยัด | |
แผนที่จังหวัดขอนแก่น เน้นอำเภอเมืองขอนแก่น | |
| พิกัด: 16°26′18″N 102°50′20″E / 16.43833°N 102.83889°E | |
| ประเทศ | ไทย |
| จังหวัด | ขอนแก่น |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 953.4 ตร.กม. (368.1 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 415,429 คน |
| • ความหนาแน่น | 435.73 คน/ตร.กม. (1,128.5 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 40000, 40260 (เฉพาะตำบลท่าพระและดอนหัน), 40002 (เฉพาะภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น) |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 4001 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเมืองขอนแก่น เลขที่ 30 ถนนประชาสโมสร ตำบล ในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40000 |
ภูมิศาสตร์
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอเมืองขอนแก่นมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภออุบลรัตน์และอำเภอน้ำพอง
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอซำสูงและอำเภอเชียงยืน(จังหวัดมหาสารคาม)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอโกสุมพิสัย(จังหวัดมหาสารคาม)อำเภอบ้านแฮดและอำเภอพระยืน
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านฝาง
ภูมิประเทศและภูมิอากาศ
อำเภอเมืองขอนแก่นตั้งอยู่ในภูมิประเทศที่เป็นที่ราบสูงตอนกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีพื้นที่ประมาณ 963.390 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 12 ของพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ลักษณะดินในอำเภอเมืองขอนแก่นเป็นดินทรายไม่อุ้มน้ำ ส่วนแหล่งน้ำสำคัญในตัวอำเภอได้แก่ แม่น้ำชี และลำน้ำพอง
อำเภอเมืองขอนแก่นมีอุณหภูมิสูงสุดโดยเฉลี่ย 36.3 องศาเซลเซียส แบ่งเป็น 3 ฤดู ดังนี้
- ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงพฤษภาคม อากาศร้อนจัดในช่วงเมษายนของทุกปี
- ฤดูฝน มีฝนตกชุกในเดือนสิงหาคม
- ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม และมีสภาพหนาวจัดในช่วงธันวาคม
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอเมืองขอนแก่นแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 18 ตำบล 267 หมู่บ้าน ได้แก่
|
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอเมืองขอนแก่นประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 19 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลนครขอนแก่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเมืองทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองบ้านทุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านทุ่มทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองศิลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศิลาทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลท่าพระ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าพระ
- เทศบาลตำบลบ้านเป็ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเป็ดทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลสาวะถี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสาวะถีทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านค้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านค้อทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลเมืองเก่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองเก่าทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลหนองตูม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองตูมทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลโนนท่อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนท่อนทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลสำราญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสำราญทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลพระลับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระลับทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบึงเนียม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงเนียมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนหัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนหันทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสีทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าพระ (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าพระ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหว้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหว้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแดงใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแดงใหญ่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนช้างทั้งตำบล
การขนส่ง
- รถยนต์
อำเภอเมืองขอนแก่นอยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครไปตามทางรถยนต์ 449 กิโลเมตร จากกรุงเทพฯ ใช้ถนนพหลโยธินจนถึงจังหวัดสระบุรี ตรงหลักกิโลเมตรที่ 107 แยกขวาเข้าถนนมิตรภาพ ผ่านจังหวัดนครราชสีมาจนถึงจังหวัดขอนแก่น
อีกเส้นทางหนึ่ง เมื่อถึงสระบุรีแล้วตรงไปตามถนนสระบุรี-ลำนารายณ์ แยกขวาเข้าเส้นทางม่วงค่อม-ด่านขุนทด-ชัยภูมิ-ขอนแก่น หรือสระบุรี-ลำนารายณ์-ลำนารายณ์-ชัยภูมิ-มัญจาคีรี-พระยืน-ขอนแก่น
- รถโดยสารประจำทาง
ใช้เวลาเดินทางประมาณ 7 ชั่วโมง รถออกจากสถานีขนส่งสายตะวันออกเฉียงเหนือ (หมอชิต 2) โดยมีรถโดยสารธรรมดา รถปรับอากาศ และรถนอนพิเศษชนิด 24 ที่นั่ง
นอกจากนี้ บริษัทขนส่ง จำกัด และรัฐวิสาหกิจรถเมล์นครหลวงเวียงจันทน์ ได้ร่วมเปิดเส้นทางเดินรถระหว่างขอนแก่น-นครหลวงเวียงจันทน์ โดบจัดรถปรับอากาศมาตรฐาน 45 ที่นั่ง ให้บริการ 2 เที่ยวต่อวัน มีต้นทางและปลายทางที่สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดขอนแก่น แห่งที่ 2 และสถานีรถเมล์ขนส่งผู้โดยสารตลาดเช้า นครหลวงเวียงจันทน์ โดยไม่มีจุดจอดระหว่างทาง
รถไฟ
ขบวนรถไฟออกจากสถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง) ผ่านจังหวัดขอนแก่น ไปยังอุดรธานีและหนองคายทุกวัน รถที่ให้บริการมีทั้งรถเร็วที่ 133, รถด่วนดีเซลราง 75 และ 77 และรถด่วนพิเศษอีสานมรรคา (ขบวนที่ 25)
อำเภอเมืองขอนแก่นมีสถานีรถไฟทั้งหมด 3 แห่ง ได้แก่ ท่าพระ, ขอนแก่น และสำราญ
เครื่องบิน
ท่าอากาศยานขอนแก่นมีสายการบินที่ให้บริการจากท่าอากาศยานดอนเมือง ได้แก่ นกแอร์, ไทยแอร์เอเชีย ไทยไลออนแอร์ และไทยสมายล์ และมีสายการบินที่ให้บริการจากท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ได้แก่ ไทยสมายล์ นอกจากนี้ยังมีเส้นทางการบินระหว่างภูมิภาค ได้แก่ ขอนแก่น–เชียงใหม่ (ไทยแอร์เอเชีย) ขอนแก่น–อู่ตะเภา (ไทยแอร์เอเชีย) ขอนแก่น–ภูเก็ต (ไทยแอร์เอเชีย) และขอนแก่น–หาดใหญ่ (ไทยแอร์เอเชีย)
สถานที่สำคัญ
- ศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์หลักเมือง
- พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น
- บึงแก่นนคร
- บึงหนองโคตร
- บึงสีฐาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น
- ตลาดต้นตาล
- กู่แก้ว
- หมู่บ้านงูจงอาง
- ฮูปแต้มสินไซ วัดไชยศรี
- พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา มหาวิทยาลัยขอนแก่น
วัฒนธรรม
อำเภอเมืองขอนแก่นมีเทศกาลและงานประเพณีที่สำคัญ ดังนี้
- งานประเพณีทำบุญตักบาตรในวันขึ้นปีใหม่ โดยจะจัดขึ้นในวันที่ 1 มกราคม ของทุกปี
- งานประเพณีสุดยอดสงกรานต์อีสานเทศกาลดอกคูน–เสียงแคน และถนนข้าวเหนียว โดยจะจัดขึ้นในวันที่ 8–15 เมษายน ของทุกปี
- งานประเพณีวันเข้าพรรษา โดยจะจัดขึ้นระหว่างวันเข้าพรรษาของทุกปี
- งานประเพณีออกพรรษาไต้ประทีปโคมไฟและวิถีอีสาน โดยจะจัดขึ้นระหว่างวันออกพรรษาของทุกปี
- งานเทศกาลไหมประเพณีผูกเสี่ยวและงานกาชาด จัดขึ้นในวันที่ 29 พฤศจิกายน – 10 ธันวาคม ของทุกปี
อ้างอิง
- สำนักการศึกษา เทศบาลนครขอนแก่น (ข้อมูลสำรวจเมื่อเดือนตุลาคม 2549)