เทห์วัตถุอายุน้อย

เทห์วัตถุอายุน้อย (อังกฤษ: Young stellar object หรือ YSO) หมายถึง ดาวฤกษ์ที่อยู่ในขั้นต้นของการวิวัฒนาการ ในชั้นนี้จะประกอบไปด้วยวัตถุสองกลุ่ม ได้แก่ ดาวฤกษ์ก่อนเกิดและดาวฤกษ์ก่อนแถบลำดับหลัก

เทห์วัตถุอายุน้อยในเมฆซับซ้อนโรคนแบกงู

V1331 Cyg, เทห์วัตถุอายุน้อยล้อมรอบด้วยเนบิวลาสะท้อนแสง

การจัดประเภทโดยการกระจายพลังงานสเปกตรัม

ดาวฤกษ์ก่อตัวจากการรวมกันของวัสดุที่ตกลงสู่ดาวฤกษ์ก่อนเกิด จากจานรอบเทห์หรือสิ่งที่หุ้มมันอยู่ วัสดุในจานเย็นกว่าบริเวณพื้นผิวของดาวฤกษ์ก่อนเกิด ดังนั้นมันจึงแผ่รังสีคลื่นยาวที่ยาวกว่าแสงที่ถูกปล่อยมาจากการปล่อยพลังงานอินฟราเรดส่วนเกิน เมื่อวัสดุในจานหมดลงไปแล้ว อินฟราเรดส่วนเกินจะลดลง ดังนั้น เทห์วัตถุอายุน้อยมันจะถูกจัดประเภทให้เป็นขั้นวิวัฒนาการ ขึ้นกับความชันของการกระจายพลังงานสเปกตรัมของมันในย่านมิดอินฟราเรด โดยใช้แผนซึ่งถูกเสนอโดยลาดา (1987) เขาเสนอให้แบ่งการจัดประเภทเป็นสามหมวด (I, II และ III) ขึ้นกับค่าอันตรภาคของดัชนีสเปกตรัม (${\displaystyle \alpha \,}$ ):

${\displaystyle \alpha ={\frac {d\log(\lambda F_{\lambda })}{d\log(\lambda )}}}$ 

โดย ${\displaystyle \lambda \,}$  คือความยาวคลื่น และ ${\displaystyle F_{\lambda }}$  คือความหนาแน่นของฟลักซ์

${\displaystyle \alpha \,}$  ถูกคำนวณในช่วงความยาวคลื่นระหว่าง 2.2–20${\displaystyle {\mu }m}$  (ย่านใกล้อินฟราเรดและมิดอินฟราเรด) อันเดรและคณะ (1993) เป็นผู้ค้นพบหมวด 0 ซึ่งเป็นชั้นที่วัตถุมีการปลดปล่อยซับมิลลิเมตรอย่างรุนแรง แต่เจือจางมากที่ ${\displaystyle {\lambda }<10{\mu }m}$  ต่อมากรีนน์และคณะ (1994) ได้เพิ่มหมวดที่ 5 หรือแหล่ง "สเปกตรัมราบ" เข้ามา

• แหล่ง หมวด 0 – ไม่สามารถตรวจพบได้ที่ค่า ${\displaystyle {\lambda }<20{\mu }m}$ 
• แหล่ง หมวด I มีค่า ${\displaystyle {\alpha }>0.3}$ 
• แหล่ง สเปตรัมราบ มีค่า ${\displaystyle 0.3>{\alpha }>-0.3}$ 
• แหล่ง หมวด II มีค่า ${\displaystyle -0.3>{\alpha }>-1.6}$ 
• แหล่ง หมวด III มีค่า ${\displaystyle {\alpha }<-1.6}$ 

แผนการจัดประเภทนี้สะท้อนให้เห็นลำดับการวิวัฒนาการได้อย่างคร่าว ๆ เชื่อกันว่าสิ่งที่ฝังอยู่ลึกที่สุดในแหล่งหมวด 0 จะค่อย ๆ พัฒนาไปเป็นหมวด I โดยการสลายตัวของสิ่งหุ้มรอบเทห์ จนในที่สุดแล้วพวกมันจะปรากฎให้มองเห็นได้บนเส้นเวลาเกิดดาวฤกษ์ และบนดาวฤกษ์ก่อนแถบลำดับหลัก

วัตถุในหมวด II มีจานรอบเทห์และสัมพันธ์กันอย่างคร่าว ๆ กับการจัดประเภทดาวฤกษ์ชนิด ที วัว ขณะที่หมวด III ดาวฤกษ์ได้สูญเสียจานของตัวเองไป และสัมพันธ์โดยประมาณกับดาวฤกษ์ชนิด ที วัวอย่างอ่อน โดยในขั้นกลางที่จานสามารถตรวจพบได้ที่ความยาวคลื่นช่วงยาว (เช่น ที่ ${\displaystyle 24{\mu }m}$ ) วัตถุเหล่านั้นจะถูกเรียกว่า วัตถุเปลี่ยนจาน (transition-disk objects)

คุณลักษณะ

เทห์วัตถุอายุน้อยยังมีความเกี่ยวเนื่องกับปรากฏการณ์การวิวัฒนาการดาวฤกษ์ช่วงแรกด้วย นั่นคือ ไอพ่นและการไหลออกสองขั้ว, เมเซอร์, วัตถุเฮอร์บิก-ฮาโร และจานดาวเคราะห์ก่อนเกิด (จานรอบเทห์ หรือ proplyds)

การจัดประเภทตามมวล

ดาวฤกษ์เหล่านี้อาจจะแตกต่างกันไปตามมวล โดยแบ่งเป็น เทห์วัตถุอายุน้อยมวลมาก (Massive YSO), เทห์วัตถุอายุน้อยมวลปานกลาง (Intermediate-mass YSO) และดาวแคระน้ำตาล

ดูเพิ่ม

• กลุ่มเมฆบอก

อ้างอิง

1. Lada, Charles J. (1987). "Star Formation: From OB Associations to Protostars". ใน Peimbert, Manuel; Jugaku, Jun (บ.ก.). Star Forming Regions: Proceedings of the 115th Symposium of the International Astronomical Union Held in Tokyo, Japan, November 11–15, 1985. Dordrecht: D. Reidel. pp. 1–17. Bibcode:1987IAUS..115....1L. ISBN 978-90-277-2388-8.
2. Andre, Philippe; Ward-Thompson, Derek; Barsony, Mary (March 1993). "Submillimeter Continuum Observations of ${\displaystyle {\rho }}$  Ophiuchi A: The Candidate Protostar VLA 1623 and Prestellar Clumps". The Astrophysical Journal, Part 1. 406 (1): 122–141. Bibcode:1993ApJ...406..122A. doi:10.1086/172425.
3. Greene, Thomas P.; Wilking, Bruce A.; Andre, Philippe; Young, Erick T.; Lada, Charles J. (October 1994). "Further Mid-infrared Study of the ${\displaystyle {\rho }}$  Ophiuchi Cloud Young Stellar Population: Luminosities and Masses of Pre-main-sequence Stars". The Astrophysical Journal, Part 1. 434 (2): 614–626. Bibcode:1994ApJ...434..614G. doi:10.1086/174763.