เทียนสัตตบุษย์
| เทียนสัตตบุษย์ | |
|---|---|
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
| อันดับ: | Apiales |
| วงศ์: | Apiaceae |
| สกุล: | Pimpinella |
| สปีชีส์: | P. anisum |
| ชื่อทวินาม | |
| Pimpinella anisum L. | |
เทียนสัตตบุษย์ (อังกฤษ: anise, aniseed, ชื่อวิทยาศาสตร์: Pimpinella anisum) เป็นพืชล้มลุกปีเดียวในวงศ์ผักชี (Apiaceae) ความสูง 30-75 ซม. ใบเป็นใบเดี่ยว ขอบใบอาจหยักลึกเป็นแฉกแบบขนนก หรือเป็นรูปไข่ ดอกเป็นช่อแบบก้านซี่ร่มหลายชั้น กลีบดอกมี 5 กลีบ สีขาวอมเหลือง ผลเป็นผลแห้งรูปไข่ สีน้ำตาลอมเขียวปนเทา มีถิ่นกำเนิดในบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนและเอเชียตะวันตกเฉียงใต้
การนำไปใช้
เทียนสัตตบุษย์มีกลิ่นหอมและรสหวาน ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ขนมหวาน ลูกกวาด ขนมปัง และเครื่องดื่ม นอกจากนี้ผลยังใช้เป็นยาขับเสมหะ ขับลม ขับเหงื่อ มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อราและใช้แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อในคนที่เป็นหอบหืด ในประเทศอินเดียจะใช้ใบและรากเป็นเครื่องเทศ โดยเข้าเป็นเครื่องแกงแบบอินเดีย และใช้เมล็ดในการเพิ่มรสชาติให้กับซุป ซอสต่าง ๆ ขนมปัง เค้ก เป็นต้น
ผลเทียนสัตตบุษย์มีน้ำมันระเหยง่ายร้อยละ 1.9 – 3.1 เมื่อนำมากลั่นด้วยไอน้ำ จะได้น้ำมันเทียนสัตตบุษย์ (anise oil) ซึ่งมีสารสำคัญคืออเนโทล (anethole) ร้อยละ 80-90 น้ำมันนี้ใช้แต่งกลิ่นอาหาร เครื่องดื่ม น้ำยาบ้วนปาก สบู่ เครื่องหอมอื่น ๆ และบุหงา ใช้แต่งกลิ่น อาหาร เครื่องดื่ม ลูกกวาด สุรา ใช้เป็นยาแก้ท้องอืดท้องเฟ้อในเด็ก สุราที่ปรุงด้วยน้ำมันชนิดนี้เรียกสุราอาหนี
อ้างอิง
- เทียนสัตตบุษย์ -- ไทยเกษตรศาสตร์
- สรรพคุณทางยาของเทียนสัตตบุษย์ | ThaiHerbal.org
- คำอธิบาย ตำราพระโอสถพระนารายณ์, ชยันต์ พิเชียรสุนทร และคณะ, หน้า 421, พ.ศ. 2544, สำนักพิมพ์อมรินทร์ กรุงเทพฯ
- ชยันต์ พิเชียรสุนทร และ วิเชียร จีรวงศ์. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทยเล่ม 5 คณาเภสัช. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. 2548. หน้า 189 - 190
แหล่งข้อมูลอื่น
- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เทียนสัตตบุษย์
- ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Pimpinella anisum จากวิกิสปีชีส์
