วงศ์ปลาโรนัน
| ปลาโรนัน ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: จูราสสิกตอนต้น-ปัจจุบัน | |
|---|---|
| ปลาโรนันจุดขาว (Rhynchobatus djiddensis) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Chondrichthyes |
| ชั้นย่อย: | Elasmobranchii |
| อันดับ: | Rajiformes |
| วงศ์: | Rhinobatidae Müller & Henle, 1837 |
| สกุล | |
| | |
ปลาโรนัน (อังกฤษ: Guitarfishes) ปลากระดูกอ่อนจำพวกหนึ่ง ในวงศ์ Rhinobatidae มีรูปร่างคล้ายปลาฉลามแต่มีส่วนหัวแบนแหลมเหมือนปลากระเบน ซึ่งเป็นรอยต่อของวิวัฒนาการจากปลาฉลามมาถึงปลากระเบน โดยวิวัฒนาการมาตั้งแต่ยุคจูราสสิกตอนต้น พบในเขตน้ำอุ่นและเขตร้อนทั่วโลก ทั้งทวีปอเมริกาเหนือ, ทวีปแอฟริกา, เอเชีย และออสเตรเลียทางตอนเหนือ
ลักษณะและพฤติกรรม
มีปากอยู่บริเวณด้านล่างของลำตัวเหมือนปลากระเบน หรือปลาฉนาก อาศัยและว่ายน้ำรวมกันเป็นฝูงใหญ่ โดยปกติปลาตัวเมียจะมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้มาก ออกลูกเป็นตัว โดยไข่พัฒนาอยู่ในลำตัวแม่ เป็นปลาที่พบได้น้อยและมีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์แล้วทุกชนิด ในน่านน้ำของไทย เคยพบอยู่บ้างในอดีตทั้งทะเลอันดามันและอ่าวไทย และเคยถูกเบ็ดหรือแห ของชาวประมงเกี่ยวติดขึ้นมาบ้าง แต่มิได้โดยตั้งใจเพราะมิใช่ปลาเศรษฐกิจ อีกทั้งยังนิยมตกเป็นเกมกีฬา ได้ถูกพบเห็นบ้างโดยนักดำน้ำ ที่บริเวณหมู่เกาะสิมิลัน และรอบกองหินริเชริว ปลาโรนันขนาดโตเต็มที่อาจมีขนาดได้ถึง 3 เมตร น้ำหนักกว่า 200 กิโลกรัม ที่พบในน่านน้ำไทยได้แก่ชนิด Rhynchobatus djiddensis และชนิด Rhinobatos productus เป็นต้น
เป็นปลาที่หากินตามพื้นท้องน้ำเช่นพื้นโคลนหรือพื้นทรายเหมือนปลากระเบน โดยกินสัตว์น้ำขนาดเล็ก เช่น ไส้เดือนทะเล, ปู, กุ้ง บางครั้งอาจพบได้ตามปากแม่น้ำ, แหล่งน้ำกร่อย หรือกระทั่งน้ำจืด แต่โดยปกติแล้วจะอยู่ตามชายฝั่ง และพบในความลึกไม่เกิน 30 เมตร
การจำแนก
ตามหนังสือ Fishes of the World ในปี ค.ศ. 2006 ได้จำแนกออกเป็นสกุลต่าง ๆ ได้ดังนี้ คือ Aptychotrema , Rhinobatos , Trygonorrhina และ Zapteryx ขณะที่ในสกุล Platyrhinoidis และ Rhina , ได้ถูกจำแนกไว้ในวงศ์ของตนเอง และเมื่อเร็ว ๆ นี้สกุล Glaucostegus ได้แยกออกจาก Rhinobatos รวมถึง Tarsistes ก็ยังไม่ที่แน่นอน
- สกุล Aptychotrema Norman, 1926
- Aptychotrema bougainvillii Müller & Henle, 1841
- Aptychotrema rostrata Shaw, 1794
- Aptychotrema timorensis Last, 2004
- Aptychotrema vincentiana Haacke, 1885
- สกุล Glaucostegus Bonaparte, 1846
- Glaucostegus granulatus Cuvier, 1829 (ปลาโรนันหัวใสยักษ์)
- Glaucostegus halavi Forsskål, 1775
- Glaucostegus typus Bennett, 1830 (ปลาโรนันหัวเสียมยักษ์)
- สกุล Rhinobatos Linck, 1790
- Rhinobatos albomaculatus Norman, 1930
- Rhinobatos annandalei Norman, 1926
- Rhinobatos annulatus Müller & Henle, 1841
- Rhinobatos blochii Müller & Henle, 1841
- Rhinobatos cemiculus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1817
- Rhinobatos formosensis Norman, 1926
- Rhinobatos glaucostigma Jordan & Gilbert, 1883
- Rhinobatos holcorhynchus Norman, 1922
- Rhinobatos horkelii Müller & Henle, 1841
- Rhinobatos hynnicephalus Richardson, 1846
- Rhinobatos irvinei Norman, 1931
- Rhinobatos jimbaranensis Last, White & Fahmi, 2006
- Rhinobatos lentiginosus Garman, 1880
- Rhinobatos leucorhynchus Günther, 1867
- Rhinobatos leucospilus Norman, 1926
- Rhinobatos lionotus Norman, 1926
- Rhinobatos microphthalmus Teng, 1959
- Rhinobatos nudidorsalis Last, Compagno & Nakaya, 2004
- Rhinobatos obtusus Müller & Henle, 1841 (ปลาโรนันจมูกกว้าง)
- Rhinobatos ocellatus Norman, 1926
- Rhinobatos penggali Last, White & Fahmi, 2006
- Rhinobatos percellens Walbaum, 1792
- Rhinobatos petiti Chabanaud, 1929
- Rhinobatos planiceps Garman, 1880
- Rhinobatos prahli Acero P & Franke, 1995
- Rhinobatos productus Ayres, 1854 (ปลาโรนันหัวเสียม)
- Rhinobatos punctifer Compagno & Randall, 1987 (ปลาโรนันหัวใสจุดขาว)
- Rhinobatos rhinobatos Linnaeus, 1758
- Rhinobatos sainsburyi Last, 2004
- Rhinobatos salalah Randall & Compagno, 1995
- Rhinobatos schlegelii Müller & Henle, 1841 (ปลาโรนันปุ่ม)
- Rhinobatos spinosus Günther, 1870
- Rhinobatos thouin Lacépède, 1798
- Rhinobatos thouiniana Shaw, 1804
- Rhinobatos variegatus Nair & Lal Mohan, 1973
- Rhinobatos zanzibarensis Norman, 1926
- สกุล Rhynchobatus
- Rhynchobatus australiae Whitley, 1939 (ปลาโรนันจุดขาว)
- Rhynchobatus djiddensis (Forsskål, 1775) (ปลาโรนันจุดขาว)
- Rhynchobatus immaculatus Last, Ho & Chen, 2013
- Rhynchobatus laevis (Bloch & Schneider, 1801)
- Rhynchobatus luebberti Ehrenbaum, 1915
- Rhynchobatus palpebratus Compagno & Last, 2008
- Rhynchobatus springeri Compagno & Last, 2010 (ปลาโรนันจุดขาวลาย)
- Roughnose wedgefish (Rhynchobatus sp. nov. A หรือ 1), ยังคงไม่ได้รับการบรยาย
- สกุล Tarsistes Jordan, 1919
- Tarsistes philippii Jordan, 1919
- สกุล Trygonorrhina Müller & Henle, 1838
- Trygonorrhina fasciata Müller & Henle, 1841
- Trygonorrhina melaleuca Scott, 1954
- สกุล Zapteryx Jordan & Gilbert, 1880
- Zapteryx brevirostris Müller & Henle, 1841
- Zapteryx exasperata Jordan & Gilbert, 1880
- Zapteryx xyster Jordan & Evermann, 1896
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2011). "Rhinobatidae" ใน ฐานข้อมูลปลา. February ฉบับปี 2011.
- นะแส, บรรจง (April 8, 2013). "30 ปีที่เจ้าโรนันหายไป...และเขาก็กลับมา". ผู้จัดการออนไลน์. สืบค้นเมื่อ July 16, 2016.
- "Shovelnose guitarfish, Sandy Seafloor, Fishes, Rhinobatos productus at the Monterey Bay Aquarium". Monterey Bay Aquarium. Monterey Bay Aquarium Foundation. สืบค้นเมื่อ 1 May 2015.
- ↑ Sullivan, Taylor. "FLMNH Ichthyology Department: Atlantic Guitarfish". Florida Museum of Natural History. Florida Museum of Natural History. สืบค้นเมื่อ 1 May 2015.
- ↑ Last, White & Fahmi 2006 (2006). "Rhinobatos jimbaranensis and R. penggali, two new shovelnose rays (Batoidea: Rhinobatidae) from eastern Indonesia". Cybium. 30 (3): 262ff.
- Peter R. Last; Leonard J.V. Compagno; Kazuhiro Nakaya (2004). "Rhinobatos nudidorsalis, a new species of shovelnose ray (Batoidea: Rhinobatidae) from the Mascarene Ridge, central Indian Ocean". Ichthyological Research. 51 (2): 153–158. doi:10.1007/s10228-004-0211-0.
- ↑ Last, P.R., Ho, H.-C. & Chen, R.-R. (2013): A new species of wedgefish, Rhynchobatus immaculatus (Chondrichthyes, Rhynchobatidae), from Taiwan. Pp. 185-198 in: de Carvalho, M.R., Ebert, D.A., Ho, H.-C. & White, W.T. (eds.) : Systematics and biodiversity of sharks, rays, and chimaeras (Chondrichthyes) of Taiwan. Zootaxa, 3752 (1): 1–386.
- Compagno, L.J.V. & Marshall, A.D. (2006). "Rhynchobatus sp. nov. A". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.1. International Union for Conservation of Nature.CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: ref=harv (link)
แหล่งข้อมูลอื่น
- จาก Fishbase.org