fbpx
วิกิพีเดีย

ปางไสยาสน์

ตุลาคม 04, 2021

ปางไสยาสน์ หรือ ปางสีหไสยาสน์ เป็นชื่อเรียกโดยทั่วไป ของลักษณะของรูปสมมุติของพระพุทธเจ้า (พุทธลักษณะ) ในอิริยาบถบรรทม (นอน) ซึ่งแต่เดิมนั้นหมายถึงเฉพาะปางปรินิพพาน แต่ในประเทศไทยได้มีการปรับเปลี่ยนคตินอกเหนือไปจากปางปรินิพพาน โดยอาจจำแนกอย่างไม่เป็นทางการ เป็น 9 ปาง ตามรายละเอียดในพุทธประวัติ ดังนี้

  • ปางทรงพระสุบิน ประทับนอนตะแคงขวา พระหัตย์ซ้ายทอดทาบไว้กับพระวรกาย พระพาหาขวาแนบพื้น งอหลังพระหัตถ์ขวาแนบกับพระปราง หลับพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย
  • ปางทรงพักผ่อนปรกติ ประทับนอน มีพระอานนท์เป็นพุทธอุปัฏฐาก คอยนวดเฟ้นอยู่ด้านหลัง หลับพระเนตร ซึ่งเป็นอากัปกิริยาของการพักผ่อนโดยทั่วไป หรือสำราญพระอิริยาบถของพระพุทธองค์
  • ปางโปรดอสุรินทราหู ประทับนอน พระกัจฉะ (รักแร้) ทับพระเขนย และพระหัตถ์ยกขึ้นประคองพระเศียร
  • ปางทรงพยากรณ์พระอานนท์ ประทับนอนตะแคงขวา ลืมพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย พระหัตถ์ซ้ายทาบบนพระวรกายเบื้องซ้าย พระหัตถ์ขวายกขึ้นวางระหว่างพระนาภี
  • ปางโปรดสุภัททปริพาชก ประทับนอนตะแคงขวา ลืมพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย พระหัตถ์ซ้ายทอดทาบไปตามพระวรกายเบื้องซ้าย พระหัตถ์ขวายกตั้งขึ้น จีบนิ้วพระหัตถ์เสมอระหว่างพระอังสา เป็นกิริยาขณะทรงแสดงธรรม
  • ปางปัจฉิมโอวาท ประทับนอน และมีลักษณะพิเศษ คือ พระหัตถ์ขวายกตั้งขึ้นจีบพระองคุลี (จีบนิ้วหัวแม่มือจดข้อนิ้วมือแรกของนิ้วชี้) เสมอพระอุระ
  • ปางปรินิพพาน ประกอบด้วย 3 ปาง
    • ปางที่ 1 ประทับนอนตะแคงขวา หลับพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย พระหัตถ์ซ้ายทอดทาบพระวรกายเบื้องซ้าย พระหัตถ์ขวาหงายอยู่ที่พื้นขนาบพระเขนย เป็นพระอิริยาบถขณะเสด็จดับขันธปรินิพพาน
    • ปางที่ 2 ประทับนอนหงาย พระบาทเหยียดเสมอกัน พระหัตถ์วางทับซ้อนกันบนพระอุระ บ้างก็ว่าทับซ้อนบนพระนาภี เป็นพระอิริยาบถหลังจากเสด็จดับขันธปรินิพพาน
    • ปางที่ 3 ประทับนอนหงาย พระบาทเหยียดเสมอกัน พระหัตถ์วางทาบยาวขนาบพระวรกาย พระมหากัสสปะยืนถวายบังคมอยู่เบื้องพระบาท เป็นพระอิริยาบถหลังจากเสด็จดับขันธปรินิพพาน

ทั้งนี้ การจำแนกพุทธลักษณะว่าเป็นปางใดนั้น ต้องพิจารณาทิศเบื้องพระเศียร ประวัติและคติความเชื่อขณะที่สร้างพุทธลักษณะนั้น ๆ ด้วย

อนึ่ง ปางไสยาสน์ที่นิยมสร้างเป็นพระพุทธรูปในไทย คือ ปางโปรดอสุรินทราหู และปางปรินิพพาน ส่วนปางอื่น ๆ มักปรากฏเป็นภาพวาด

ในต่างประเทศ

 
ภาพแกะสลักพระพุทธองค์ขณะปรินิพพาน ศิลปะคันธาระ

ปางไสยาสน์ในทางสากล กล่าวคือ ในวัฒนธรรมต้นทางที่อินเดียและดินแดนโดยรอบ หมายถึง พุทธลักษณะขณะปรินิพพาน โดยแสดงภาพพระพุทธองค์นอนตะแคงเบื้องขวา หลับพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย พระหัตถ์ซ้ายทอดทาบไปตามพระวรกาย พระหัตถ์ขวาวางหงายอยู่ข้างพระเขนย พระบาทซ้ายทับซ้อนพระบาทขวา หลักฐานสำคัญ เช่น ถ้ำอชันตาในประเทศอินเดีย ซากพุทธสถานแห่งตัขต์ภาอีและซากนครใกล้เคียงที่ซาห์รีบาห์ลอลในอดีตแคว้นคันธาระในประเทศปากีสถานในปัจจุบัน และนครโบราณโปโลนนรุวะในศรีลังกา เป็นต้น

การสร้างพุทธปฏิมาไสยาสน์ได้รับความนิยมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อาทิ พระพุทธรูปไสยาสน์ขนาดใหญ่ในประเทศพม่า (พระนอนชเวตาลยอง และพระนอนตาหวาน) พระพุทธรูปหินที่ปราสาทบาปวน ประเทศกัมพูชา และวัดไชยมังคลาราม ประเทศมาเลเซีย เป็นต้น

ในประเทศไทย

ประวัติ

 
พระนอน วัดธรรมจักรเสมาราม
 
วัดพระแก้ว กำแพงเพชร

ปรากฏหลักฐานพุทธลักษณะปางไสยาสน์ในดินแดนที่เป็นประเทศไทยในปัจจุบันตั้งแต่ครั้งวัฒนธรรมทวารวดี ได้แก่ ภาพสลักหินนูนต่ำที่ถ้ำฝาโถ เขางู จังหวัดราชบุรี องค์พระมีความยาว 8.75 เมตร สูง 1.85 เมตร หันพระเศียรไปทางปากถ้ำ มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 11-16 พบบริบทประกอบอย่างชัดเจนว่าเป็นปางปรินิพพาน และพระพุทธรูปปางไสยาสน์วัดธรรมจักรเสมาราม สลักจากหินทราย ยาว 13.3 เมตร สูง 2.8 เมตร ที่อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา

ในสมัยสุโขทัย พบพุทธปฏิมาไสยาสน์ที่ปรากฏอยู่ในกลุ่มพระสี่อิริยาบถ คือ อิริยาบถ นั่ง นอน ยืน เดิน ที่วัดพระสี่อิริยาบถและวัดพระแก้วในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร คาดว่าสื่อความหมายว่าพุทธองค์ทรงสำราญอิริยาบถไสยาสน์ ขณะที่ทรงดำรงพระชนม์ชีพอยู่ตามพระอรรถกถาแห่งกลิสูตร

ในสมัยอยุธยาตอนปลายเรื่อยมาจนถึงกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น เป็นช่วงเวลาที่มีความนิยมการสร้างพุทธปฏิมาไสยาสน์ที่มีขนาดใหญ่ และปรากฎให้เห็นอย่างแพร่หลาย เช่น พระนอนจักรสีห์ จังหวัดสิงห์บุรี, พระพุทธไสยาสน์ที่วัดขุนอิทรประมูล และวัดป่าโมก จังหวัดอ่างทอง และพระพุทธไสยาส วัดพระเชตุพนฯ กรุงเทพมหานคร

การสร้างพุทธปฏิมาไสยาสน์ขนาดใหญ่หลัง พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา ปรากฏคติความเชื่อในการสร้างพุทธปฏิมาไสยาสน์ขนาดใหญ่ว่าเป็น ปางโปรดอสุรินทราหู อย่างไรก็ตาม ปางนี้ไม่ปรากฏอยู่ในตำราพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ตามมติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ด้วยตำราดังกล่าวได้มีการรวบรวมปางพระพุทธรูปที่ทรงคิดจากเรื่องราวในพุทธประวัติรวมทั้งสิ้น 40 ปาง ซึ่งถือเป็นต้นแบบของปางพระพุทธรูปในสมัยรัตนโกสินทร์ แต่ปรากฏอยู่ในหนังสือตำนานพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ที่เขียนขึ้นราว พ.ศ. 2505 โดยพระธรรมโกศาจารย์ (ชอบ อนุจารี)

พระพุทธรูปปางไสยาสน์ขนาดใหญ่ในไทย

อันดับ ชื่อ วัด ที่ตั้ง ความยาว ความสูง ปีที่สร้างเสร็จ ภาพ อ้างอิง
1 พระพุทธไสยาสน์ วัดสะพานเลือก อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี 56 เมตร 16 เมตร พ.ศ. 2547
2 พระพุทธไสยาสน์ วัดไผ่ล้อม อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี 54.19 เมตร พ.ศ. 2531  
3 พระศากยมุนีศรีสุเมธบพิตร วัดบางพลีใหญ่กลาง อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ 52.7 เมตร 18 เมตร
4 พระพุทธไสยาสน์ วัดสะตือ อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 52 เมตร พ.ศ. 2413  
5 พระศรีเมืองทอง วัดขุนอินทประมูล อำเภอโพธิ์ทอง จังหวัดอ่างทอง 50 เมตร ก่อน พ.ศ. 2296  
พระพุทธไสยาสน์ วัดป่าโมกวรวิหาร อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง 50 เมตร ก่อน พ.ศ. 2135  
พระพุทธไสยาสน์วิเชียรบุรีศรีรัตนมิ่งมงคล วัดวิเชียรบำรุง อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ 50 เมตร 5 เมตร ก่อน พ.ศ. 2135
8 พระนอนจักรสีห์ วัดพระนอนจักรสีห์วรวิหาร อำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี 47.40 เมตร ก่อน พ.ศ. 2297  
9 พระพุทธไสยาส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร เขตพระนคร
กรุงเทพมหานคร		 46 เมตร 15 เมตร พ.ศ. 2375  
10 พระนอนแหลมพ้อ วัดแหลมพ้อ อำเภอนาหม่อม จังหวัดสงขลา 42.99 เมตร พ.ศ. 2537  
11 พระพุทธไสยาสน์ วัดพระนอน อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี 43 เมตร  
12 พระพุทธไสยาสน์ วัดโลกยสุธาราม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 42 เมตร 8 เมตร พ.ศ. 1995  
13 พระโสคันธ์ วัดพิกุลโสคันธ์ อำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 40 เมตร พ.ศ. 2456
พระพุทธไสยาสน์ วัดไทยวัฒนาราม อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 40 เมตร
15 พระพุทธมหัตตมงคล วัดมหัตตมังคลาราม (วัดหาดใหญ่ใน) อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 35 เมตร 15 เมตร พ.ศ. 2519  
16 พระพุทธไสยาสน์ วัดราษฎร์ประคองธรรม อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี 32 เมตร

อื่น ๆ


กำลังก่อสร้าง

  • พระพุทธเมตตามหาโลกนารถ ยาว 99 เมตร อุทยานลานบุญมหาวิหาร สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา
  • พระนอนใหญ่ (พระพุทธสีหไสยาสน์) ยาว 209 เมตร วัดป่าสว่างบุญ อ.แก่งคอย จ.สระบุรี

อ้างอิง

  1. ↑ [1] พุทธปฏิมาไสยาสน์ขนาดใหญ่ในดินแดนไทย:คติการสร้างที่ปรับเปลี่ยน และความสัมพันธ์กับขนาดการสร้าง
  2. พระพุทธไสยาสน์ปางต่างๆ
  3. ไขข้อข้องใจ “พระนอน...เพราะอะไร?”
  4. ฐานข้อมูลแหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
  5. วัดธรรมจักรเสมาราม
  6. พระพุทธไสยาสน์(พระนอน) ในร่ม ที่มีความสูง ยาว ที่สุดในประเทศไทยเเละในโลก
  7. ขอพรพระนอนองค์ใหญ่ วัดไผ่ล้อม จันทบุรี
  8. ceediz.com. "วัดบางพลีใหญ่กลาง". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  9. ไปด้วยกัน.คอม. "วัดพระนอนจักรสีห์วรวิหาร". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  10. จังหวัดอ่างทอง. "วัดขุนอินทประมูล". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  11. ธรรมมะไทย. "พระพุทธไสยาสน์วัดป่าโมก". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  12. ททท. "วัดวิเชียรบำรุง". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  13. ไปด้วยกัน.คอม. "วัดพระนอนจักรสีห์วรวิหาร". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  14. กลุ่มงานข้อมูลสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานจังหวัดอ่างทอง. "วัดม่วง". สืบค้นเมื่อ 03-10-2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  15. อบจ.สงขลา (2017-07-13). "พระนอนวัดแหลมพ้อ หนึ่งเดียว พระนอนบนเกาะยอ ที่ต้องไปชม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  16. ททท. (2017-07-13). "วัดโลกยสุธาราม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  17. จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (2017-07-13). "วัดโลกยสุธาราม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  18. จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (2017-07-13). "วัดโลกยสุธาราม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  19. พระนอนศักดิ์สิทธิ์เมืองไทย
  20. ททท. "วัดราษฎร์ประคองธรรม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  21. https://www.bloggertrip.com/mahattamangkhalaramtemple/ วัดมหัตตมังคลาราม (วัดหาดใหญ่ใน) อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา
  22. ททท. "วัดราษฎร์ประคองธรรม". สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  23. สายธรรมห้ามพลาด : อิ่มบุญ อุ่นใจ ตะเวนไหว้พระ (นอน) ณ อยุธยา
  24. วัดพระนอน ตำนานวัดพระนอนจากใบลาน
  25. ‘สรพงศ์ ชาตรี’ ตั้งเศียรพระนอนยาว 99 เมตร หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์องค์ใหญ่ที่สุดในโลก

ตุลาคม 04, 2021
ปางไสยาสน, หร, ปางส, หไสยาสน, เป, นช, อเร, ยกโดยท, วไป, ของล, กษณะของร, ปสมม, ของพระพ, ทธเจ, ทธล, กษณะ, ในอ, ยาบถบรรทม, นอน, งแต, เด, มน, นหมายถ, งเฉพาะปางปร, พพาน, แต, ในประเทศไทยได, การปร, บเปล, ยนคต, นอกเหน, อไปจากปางปร, พพาน, โดยอาจจำแนกอย, างไม, เป, นทางก. pangisyasn hrux pangsihisyasn epnchuxeriykodythwip khxnglksnakhxngrupsmmutikhxngphraphuththeca phuththlksna inxiriyabthbrrthm nxn sungaetedimnnhmaythungechphaapangpriniphphan 1 aetinpraethsithyidmikarprbepliynkhtinxkehnuxipcakpangpriniphphan odyxaccaaenkxyangimepnthangkar epn 9 pang tamraylaexiydinphuththprawti dngni 2 3 pangthrngphrasubin prathbnxntaaekhngkhwa phrahtysaythxdthabiwkbphrawrkay phraphahakhwaaenbphun ngxhlngphrahtthkhwaaenbkbphraprang hlbphraentr phraesiyrhnunphraekhny pangthrngphkphxnprkti prathbnxn miphraxannthepnphuththxuptthak khxynwdefnxyudanhlng hlbphraentr sungepnxakpkiriyakhxngkarphkphxnodythwip hruxsarayphraxiriyabthkhxngphraphuththxngkh pangoprdxsurinthrahu prathbnxn phrakccha rkaer thbphraekhny aelaphrahtthykkhunprakhxngphraesiyr pangthrngphyakrnphraxannth prathbnxntaaekhngkhwa lumphraentr phraesiyrhnunphraekhny phrahtthsaythabbnphrawrkayebuxngsay phrahtthkhwaykkhunwangrahwangphranaphi pangoprdsuphththpriphachk prathbnxntaaekhngkhwa lumphraentr phraesiyrhnunphraekhny phrahtthsaythxdthabiptamphrawrkayebuxngsay phrahtthkhwayktngkhun cibniwphrahtthesmxrahwangphraxngsa epnkiriyakhnathrngaesdngthrrm pangpcchimoxwath prathbnxn aelamilksnaphiess khux phrahtthkhwayktngkhuncibphraxngkhuli cibniwhwaemmuxcdkhxniwmuxaerkkhxngniwchi esmxphraxura pangpriniphphan prakxbdwy 3 pang pangthi 1 prathbnxntaaekhngkhwa hlbphraentr phraesiyrhnunphraekhny phrahtthsaythxdthabphrawrkayebuxngsay phrahtthkhwahngayxyuthiphunkhnabphraekhny epnphraxiriyabthkhnaesdcdbkhnthpriniphphan pangthi 2 prathbnxnhngay phrabathehyiydesmxkn phrahtthwangthbsxnknbnphraxura bangkwathbsxnbnphranaphi epnphraxiriyabthhlngcakesdcdbkhnthpriniphphan pangthi 3 prathbnxnhngay phrabathehyiydesmxkn phrahtthwangthabyawkhnabphrawrkay phramhaksspayunthwaybngkhmxyuebuxngphrabath epnphraxiriyabthhlngcakesdcdbkhnthpriniphphanphraphuththisya pradisthan n wdbwrniewswihar thngni karcaaenkphuththlksnawaepnpangidnn txngphicarnathisebuxngphraesiyr prawtiaelakhtikhwamechuxkhnathisrangphuththlksnann dwy 1 xnung pangisyasnthiniymsrangepnphraphuththrupinithy khux pangoprdxsurinthrahu aelapangpriniphphan swnpangxun mkpraktepnphaphwad enuxha 1 intangpraeths 2 inpraethsithy 2 1 prawti 2 2 phraphuththruppangisyasnkhnadihyinithy 2 2 1 xun 2 2 2 kalngkxsrang 3 xangxingintangpraeths aekikh phaphaekaslkphraphuththxngkhkhnapriniphphan silpakhnthara pangisyasninthangsakl klawkhux inwthnthrrmtnthangthixinediyaeladinaednodyrxb hmaythung phuththlksnakhnapriniphphan 1 odyaesdngphaphphraphuththxngkhnxntaaekhngebuxngkhwa hlbphraentr phraesiyrhnunphraekhny phrahtthsaythxdthabiptamphrawrkay phrahtthkhwawanghngayxyukhangphraekhny phrabathsaythbsxnphrabathkhwa hlkthansakhy echn thaxchntainpraethsxinediy sakphuththsthanaehngtkhtphaxiaelasaknkhriklekhiyngthisahribahlxlinxditaekhwnkhntharainpraethspakisthaninpccubn aelankhrobranopolnnruwainsrilngka epntnkarsrangphuththptimaisyasnidrbkhwamniyminphumiphakhexechiytawnxxkechiyngit xathi phraphuththrupisyasnkhnadihyinpraethsphma phranxnchewtalyxng aelaphranxntahwan phraphuththruphinthiprasathbapwn praethskmphucha aelawdichymngkhlaram praethsmaelesiy epntninpraethsithy aekikhprawti aekikh phranxn wdthrrmckresmaram wdphraaekw kaaephngephchr prakthlkthanphuththlksnapangisyasnindinaednthiepnpraethsithyinpccubntngaetkhrngwthnthrrmthwarwdi idaek phaphslkhinnuntathithafaoth ekhangu cnghwdrachburi 1 xngkhphramikhwamyaw 8 75 emtr sung 1 85 emtr hnphraesiyripthangpaktha mixayurawphuththstwrrsthi 11 16 phbbribthprakxbxyangchdecnwaepnpangpriniphphan 4 aelaphraphuththruppangisyasnwdthrrmckresmaram slkcakhinthray yaw 13 3 emtr sung 2 8 emtr thixaephxsungenin cnghwdnkhrrachsima 5 insmysuokhthy phbphuththptimaisyasnthipraktxyuinklumphrasixiriyabth khux xiriyabth nng nxn yun edin thiwdphrasixiriyabthaelawdphraaekwinxuthyanprawtisastrkaaephngephchr khadwasuxkhwamhmaywaphuththxngkhthrngsarayxiriyabthisyasn khnathithrngdarngphrachnmchiphxyutamphraxrrthkthaaehngklisutr 1 insmyxyuthyatxnplayeruxymacnthungkrungrtnoksinthrtxntn epnchwngewlathimikhwamniymkarsrangphuththptimaisyasnthimikhnadihy aelaprakdihehnxyangaephrhlay echn phranxnckrsih cnghwdsinghburi phraphuththisyasnthiwdkhunxithrpramul aelawdpaomk cnghwdxangthxng aelaphraphuththisyas wdphraechtuphn krungethphmhankhrkarsrangphuththptimaisyasnkhnadihyhlng ph s 2500 epntnma praktkhtikhwamechuxinkarsrangphuththptimaisyasnkhnadihywaepn pangoprdxsurinthrahu xyangirktam pangniimpraktxyuintaraphraphuththruppangtang tammti smedcphramhasmneca krmphraprmanuchitchionrs dwytaradngklawidmikarrwbrwmpangphraphuththrupthithrngkhidcakeruxngrawinphuththprawtirwmthngsin 40 pang sungthuxepntnaebbkhxngpangphraphuththrupinsmyrtnoksinthr aetpraktxyuinhnngsuxtananphraphuththruppangtang thiekhiynkhunraw ph s 2505 odyphrathrrmoksacary chxb xnucari 1 phraphuththruppangisyasnkhnadihyinithy aekikh swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidxndb chux wd thitng khwamyaw khwamsung pithisrangesrc phaph xangxing1 phraphuththisyasn wdsaphaneluxk xaephxthaihm cnghwdcnthburi 56 emtr 16 emtr ph s 2547 6 2 phraphuththisyasn wdiphlxm xaephxemuxng cnghwdcnthburi 54 19 emtr ph s 2531 7 3 phrasakymunisrisuemthbphitr wdbangphliihyklang xaephxbangphli cnghwdsmuthrprakar 52 7 emtr 18 emtr 8 4 phraphuththisyasn wdsatux xaephxthaerux cnghwdphrankhrsrixyuthya 52 emtr ph s 2413 9 5 phrasriemuxngthxng wdkhunxinthpramul xaephxophthithxng cnghwdxangthxng 50 emtr kxn ph s 2296 10 phraphuththisyasn wdpaomkwrwihar xaephxpaomk cnghwdxangthxng 50 emtr kxn ph s 2135 11 phraphuththisyasnwiechiyrburisrirtnmingmngkhl wdwiechiyrbarung xaephxwiechiyrburi cnghwdephchrburn 50 emtr 5 emtr kxn ph s 2135 12 8 phranxnckrsih wdphranxnckrsihwrwihar xaephxemuxng cnghwdsinghburi 47 40 emtr kxn ph s 2297 13 9 phraphuththisyas wdphraechtuphnwimlmngkhlaramrachwrmhawihar ekhtphrankhrkrungethphmhankhr 46 emtr 15 emtr ph s 2375 14 10 phranxnaehlmphx wdaehlmphx xaephxnahmxm cnghwdsngkhla 42 99 emtr ph s 2537 15 11 phraphuththisyasn wdphranxn xaephxemuxng cnghwdephchrburi 43 emtr 16 12 phraphuththisyasn wdolkysutharam xaephxphrankhrsrixyuthya cnghwdphrankhrsrixyuthya 42 emtr 8 emtr ph s 1995 17 13 phraoskhnth wdphikuloskhnth xaephxbangbal cnghwdphrankhrsrixyuthya 40 emtr ph s 2456 18 phraphuththisyasn wdithywthnaram xaephxaemsxd cnghwdtak 40 emtr 19 15 phraphuththmhttmngkhl wdmhttmngkhlaram wdhadihyin xaephxhadihy cnghwdsngkhla 35 emtr 15 emtr ph s 2519 20 21 16 phraphuththisyasn wdrasdrprakhxngthrrm xaephxbangihy cnghwdnnthburi 32 emtr 22 xun aekikh phraphuththisyasn wdihychymngkhl 23 yaw 8 emtr phraphuththisyasn wdesnasnaramrachwrwihar yaw 14 2 emtr wdsamwihar yaw 21 emtr phraphuththrrmikrachmhalaphxudm wdthrrmikrach yaw 12 emtr wdphnmyngkh wdphuthithswrry phraisyasnmngkhlsrrephchy wdbangplahmx wdimrwk yaw 7 emtr wdphrathatusuothnmngkhlkhiri wdphranxn cnghwdaemhxngsxn ph s 2427 yaw 11 9 emtr wdphranxn cnghwdaephr yaw 9 emtr 24 wdphranxn cnghwdsuphrrnburi nxnhngay wdphranxn cnghwdnnthburi ph s 2388 wdphranxn cnghwdsinghburi wdphranxn cnghwdephchrburn wdphranxn cnghwdphrankhrsrixyuthya wdphranxn cnghwdnkhrswrrkh wdphranxn cnghwdechiyngihm wdrachpksi wdnk xaephxemuxng cnghwdxangthxng wdsmedc xaephxsngkhlaburi cnghwdkaycnburi wdpaphukxn wdphrathatusamhmun wdphrarup suphrrnburi yaw 3 emtr sung 3 emtr wdpapradu rayxng wdxryyikawas x emuxngrachburi c rachburi wdku x pakekrd c nnthburi wdsuwrrnkhuha wdisithy wdthaphraphuthth thakhuhaswrrkh thaekhayxy wdthathxngphrrnra wdthatunxy wdcndi phraphuththisyasnnarthchninthr chinsakybrmsmedc srrephchyphuththbphitr wdrachoxrsaramrachwrwihar ekhtcxmthxng krungethphmhankhr yaw 20 emtr sung 6 emtr kalngkxsrang aekikh phraphuththemttamhaolknarth yaw 99 emtr xuthyanlanbuymhawihar smedcphraphuthacary ot phrhmrngsi x sikhiw c nkhrrachsima 25 phranxnihy phraphuththsihisyasn yaw 209 emtr wdpaswangbuy x aekngkhxy c sraburixangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 phuththptimaisyasnkhnadihyindinaednithy khtikarsrangthiprbepliyn aelakhwamsmphnthkbkhnadkarsrang phraphuththisyasnpangtang ikhkhxkhxngic phranxn ephraaxair thankhxmulaehlngobrankhdithisakhyinpraethsithy wdthrrmckresmaram phraphuththisyasn phranxn inrm thimikhwamsung yaw thisudinpraethsithyeelainolk khxphrphranxnxngkhihy wdiphlxm cnthburi ceediz com wdbangphliihyklang subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help ipdwykn khxm wdphranxnckrsihwrwihar subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help cnghwdxangthxng wdkhunxinthpramul subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help thrrmmaithy phraphuththisyasnwdpaomk subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help ththth wdwiechiyrbarung subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help ipdwykn khxm wdphranxnckrsihwrwihar subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help klumngankhxmulsarsnethsaelakarsuxsar sankngancnghwdxangthxng wdmwng subkhnemux 03 10 2564 Check date values in accessdate help xbc sngkhla 2017 07 13 phranxnwdaehlmphx hnungediyw phranxnbnekaayx thitxngipchm subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help ththth 2017 07 13 wdolkysutharam subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help cnghwdphrankhrsrixyuthya 2017 07 13 wdolkysutharam subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help cnghwdphrankhrsrixyuthya 2017 07 13 wdolkysutharam subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help phranxnskdisiththiemuxngithy ththth wdrasdrprakhxngthrrm subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help https www bloggertrip com mahattamangkhalaramtemple wdmhttmngkhlaram wdhadihyin xaephxhadihy cnghwdsngkhla ththth wdrasdrprakhxngthrrm subkhnemux 30 knyayn 2564 Check date values in accessdate help saythrrmhamphlad ximbuy xunic taewnihwphra nxn n xyuthya wdphranxn tananwdphranxncakiblan srphngs chatri tngesiyrphranxnyaw 99 emtr hlxdwythxngsmvththixngkhihythisudinolkekhathungcak https th wikipedia org w index php title pangisyasn amp oldid 9671957, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม