อำเภอแม่สอด
บทความนี้ต้องการการจัดหน้า จัดหมวดหมู่ ใส่ลิงก์ภายใน หรือเก็บกวาดเนื้อหา ให้มีคุณภาพดีขึ้น คุณสามารถปรับปรุงแก้ไขบทความนี้ได้ และนำป้ายออก พิจารณาใช้ป้ายข้อความอื่นเพื่อชี้ชัดข้อบกพร่อง |
แม่สอด (คำเมือง: ; พม่า: မဲဆောက်) เป็นอำเภอหนึ่งทางตอนกลางของจังหวัดตาก ได้รับการจัดตั้งเป็นอำเภอมาตั้งแต่ พ.ศ. 2441 ตัวอำเภออยู่ในที่ราบระหว่างภูเขาระหว่างเทือกเขาถนนธงชัยทิวเขาในฝั่งประเทศไทย อีกส่วนหนึ่งเป็นทิวเขาฝั่งประเทศพม่า อำเภอแม่สอดมีพื้นที่ประมาณ 1,986 ตารางกิโลเมตร ประชากรมีทั้งชาวเขาและคนที่อพยพจากอำเภอเมืองตากเข้าไปตั้งถิ่นฐานอยู่ รวมทั้งชาวพม่าที่มีภรรยาและบุตรเป็นคนไทยด้วย อำเภอแม่สอดอยู่ห่างจากอำเภอเมืองตาก 86 กิโลเมตร
อำเภอแม่สอด | |
|---|---|
| คำขวัญ: เจ้าพ่อพะวอองอาจ ธรรมชาติแสนสวย ร่ำรวยอัญมณี ชมของดีริมเมย | |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 16°42′47″N 98°34′29″E / 16.71306°N 98.57472°E | |
| อักษรไทย | อำเภอแม่สอด |
| อักษรโรมัน | Amphoe Mae Sot |
| จังหวัด | ตาก |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 1,986.1 ตร.กม. (766.8 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2563) | |
| • ทั้งหมด | 168,884 คน |
| • ความหนาแน่น | 85.03 คน/ตร.กม. (220.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 63110 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 6306 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอแม่สอด ถนนปราสาทวิถี ตำบลแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 63110 |
แม่สอดเป็นอำเภอที่มีการค้าระหว่างประเทศไทยกับพม่า เนื่องจากเป็นอำเภอที่อยู่ติดชายแดน และเป็นที่ตั้งจุดผ่านแดนถาวรด่านพรมแดนแม่สอด เชื่อมโยงเมืองเมียวดี รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่า ประวัติความเป็นมาของอำเภอแม่สอดนั้นยังไม่ปรากฏแน่ชัดว่าจะเป็นเมืองฉอดของขุนสามชนที่เคยยกทัพไปตีกรุงสุโขทัยหรือไม่ ยังไม่มีผู้ใดพิสูจน์ได้ เมื่อดูตามสภาพบ้านเมืองของอำเภอแม่สอดนั้น ไม่พบว่ามีสิ่งก่อสร้างที่เก่าแก่มีอายุอยู่ในยุคของสุโขทัยได้เลย ฉะนั้นจึงน่าเชื่อได้ว่าไม่ใช่เมืองเดียวกัน และขณะนี้ได้มีนักโบราณคดีพบซากเมืองโบราณอยู่ในป่าทึบในท้องที่อำเภอแม่ระมาด ซึ่งอาจจะเป็นเมืองฉอดตามศิลาจารึกกรุงสุโขทัยได้
ตามผังประเทศไทย พ.ศ. 2560 อำเภอแม่สอดได้รับการสนับสนุนให้เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษตามหนึ่งในแนวทางของระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก โดยเป็นศูนย์กลางการค้าที่ติดต่อกับเมืองเมียวดีในประเทศพม่า
ประวัติ
การตั้งถิ่นฐาน
แม่สอดเป็นเมืองอยู่ทางซีกตะวันตกของแม่น้ำปิง ประวัติความเป็นมามีหลักฐานว่าเมื่อประมาณ 120 ปีที่ล่วงมา (ประมาณปี พ.ศ. 2404-2405) บริเวณที่ตั้งอำเภอหรือชุมชนใหญ่ของอำเภอในปัจจุบันนี้ ได้มีชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงตั้งถิ่นฐานทำมาหากินอยู่ เรียกชื่อหมู่บ้านว่า "บ้านพะหน่อแก" ต่อมามีคนไทยจากถิ่นอื่นหลายท้องที่ทางภาคเหนือได้แก่ชาวอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง (ชาวอำเภอเถินยังอพยพไปอำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัยอีกด้วย) พากันอพยพลงมาทำมาหากิจในบริเวณหมู่บ้านนี้เป็นจำนวนมาก และเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้ชาวกะเหรี่ยงเจ้าของถิ่นฐานเดิมซึ่งไม่ชอบอยู่ปะปนกับชนเผ่าอื่นต้องพากันอพยพไปอยู่ที่อื่น หมู่บ้านแห่งนี้ได้เจริญขึ้นตามลำดับ จนทางราชการได้ย้ายด่านเก็บภาษีอากรจากบ้านแม่ละเมา มาอยู่ที่หมู่บ้านพะหน่อแกแห่งนี้ จนถึงปี พ.ศ. 2441 ทางราชการจึงได้ยกฐานะหมู่บ้านขึ้นเป็นอำเภอ เรียกชื่อว่า อำเภอแม่สอด ให้อยู่ในเขตปกครองของมณฑลนครสวรรค์ ต่อมาเมื่อมีการมีการปรับปรุงแก้ไขระบบบริหารราชการส่วนภูมิภาค อำเภอแม่สอดจึงได้เปลี่ยนมาขึ้นกับจังหวัดตาก
สมัยก่อนประวัติศาสตร์
แม่สอดเป็นเมืองในหุบเขาตั้งอยู่ในแอ่งที่ราบแม่สอด โดยเมื่อประมาณ 200 ล้านปีมาแล้วเคยเป็นทะเลมาก่อน เนื่องจากมีการค้นพบฟอสซิลหอยชนิดแอมโมไนต์ แอ่งที่ราบแม่สอดมีภูเขาล้อมรอบเหมือนอยู่ในก้นกระทะ แอ่งที่ราบมีลักษณะเป็นแนวยาว มีแม่น้ำเมยไหลผ่านทางยาวไปตามแนวเขา และมีลักษณะทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีมากมายทั้งตามหุบเขาไม่ไกลนักจากตัวเมืองแม่สอดและบนสองฝั่งตามแนวยาวของแม่น้ำเมย อย่างไรก็ดี แม่สอดมิใช่เมืองเดียวโดดเดี่ยวในแอ่งที่ราบแม่สอด ยังมีอีกหลายเมืองที่ตั้งอยู่บนริมฝั่งแม่น้ำเมย ทั้งพบพระ แม่สอด เมียวดี แม่ระมาด และท่าสองยาง
ตามหุบเขาไม่ไกลนักจากตัวเมืองแม่สอด ทั้งที่ดอยมะขามป้อมหนึ่งและสอง ดอยสระกุลี ดอยมณฑา และดอยส้มป่อย บนเส้นทางสายแม่สอด-ตาก มีการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดีมากพอสมควร ทั้งเครื่องใช้ไม้สอยและอาวุธ สันนิษฐานว่าเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและทำกิจกรรมของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และน่าจะเกี่ยวข้องกับเส้นทางเดินทัพของไทยกับพม่าในสมัยอยุธยา
กรุโบราณซึ่งพบที่บ้านพบพระ ก็เป็นแหล่งโบราณคดีอีกแห่งหนึ่งที่สำคัญ วัตถุโบราณที่พบมีทั้งเครื่องไม้ใช้สอย ทั้งอาวุธและเครื่องประดับสำริด สันนิษฐานว่าเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนย้ายของชนชาติไทยจากจีนในช่วงพุทธศตวรรษที่ 3-4
สมัยประวัติศาสตร์
อำเภอแม่สอดเป็นอำเภอที่มีความเป็นมาในประวัติศาสตร์ เป็นเมืองที่มีพระมหากษัตริย์ในอดีตได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองนี้แล้วถึง 3 พระองค์ คือ พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงชนช้างกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกอบอิสรภาพ ณ เมืองแครงและยกทับกลับราชอาณาจักรไทยโดยผ่านดินแดนเมืองตากเป็นแห่งแรก และสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เคยได้รับพระบรมราชโองการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตากและเป็นผู้กอบกู้เอกราชของชาติไทยจากพม่าครั้งที่ 2
ในสมัยสุโขทัย มีซากเมืองโบราณอีกหลายแห่งบนทั้งสองฝั่งของแม่น้ำเมย ทั้งในตัวเมืองแม่สอดและในเมียวดีฝั่งพม่า ที่ตำบลแม่ตื่นและตำบลสามหมื่นในอำเภอแม่ระมาด แต่ละแห่งที่พบนั้นสร้างขึ้นต่างยุคกัน บางแห่งสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยสุโขทัย คำว่า เมืองฉอด ก็ปรากฏเป็นครั้งแรกในสมัยสุโขทัยเช่นกัน มีการกล่าวถึง เมืองฉอด ในศิลาจารึกหลายหลัก อาทิ ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงหลักที่หนึ่ง ศิลาจารึกวัดศรีชุม และศิลาจารึกวัดป่ามะม่วงหลักที่ 1 และ 2 แต่ในปัจจุบันยังไม่สามารถพิสูจน์แน่นอนได้ว่า เมืองฉอดอยู่ที่ไหนในแอ่งที่ราบแม่สอด ยังจะต้องอาศัยการสำรวจเพิ่มเติม ที่ว่า เมืองฉอดคือแม่สอดนั้นเป็นเพียงข้อสันนิษฐานเท่านั้น
ในสมัยอยุธยา คำว่า "เมืองฉอด" ไม่มีปรากฏในเอกสาร โดยมีการกล่าวถึงด่านแม่ละเมาซึ่งอยู่ในเขตแม่สอด และเป็นเส้นทางเดินทัพของกองทัพพม่า
สมัยปัจจุบัน
อำเภอแม่สอดได้ถูกเสนอชื่อเพื่อยกฐานะขึ้นเป็นจังหวัดแม่สอดพร้อมกับสี่อำเภอข้างเคียง
ที่มาของชื่ออำเภอ
สำหรับความเป็นมาของชื่อนั้น สันนิษฐานไว้เป็น 2 นัย[ต้องการอ้างอิง] ประการแรก เชื่อกันว่าแม่สอดเป็นเมืองเดียวกันกับ "เมืองฉอด" ซึ่งเป็นเมืองหนึ่งในประวัติศาสตร์ที่ตั้งประชิดชายแดนอาณาจักรสุโขทัย เมืองฉอดมีเจ้าเมืองชื่อพ่อขุนสามชนคำว่า เมืองฉอด เรียกกันนานเข้าอาจเพี้ยนกลายมาเป็น "แม่สอด" ก็เป็นได้ อีกนัยหนึ่งแม่สอดอาจได้ชื่อมาจากชื่อของลำห้วยสายสำคัญที่ไหลผ่านหมู่บ้านนี้ คือ ลำห้วยแม่สอด
สภาพทางภูมิศาสตร์
ที่ตั้งและอาณาเขต
แม่สอดตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดตาก ระหว่างเส้นรุ้งที่ 16 องศา 42 ลิปดา 47 พิลิปดาเหนือ และเส้นแวงที่ 98 องศา 34 ลิปดา 29 พิลิปดาตะวันออก สูงกว่าระดับน้ำทะเล 215 เมตร ณ ที่ตั้งที่ว่าการอำเภอแม่สอด อำเภอแม่สอดมีพื้นที่ประมาณ 1,986.116 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 1,241,322.5 ไร่ ใหญ่เป็นลำดับที่ 3 ของจังหวัดตาก รองจากอำเภออุ้มผาง และอำเภอสามเงา
อำเภอแม่สอดมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภออื่นในประเทศไทย 3 อำเภอ และ 1 รัฐในประเทศพม่า ดังนี้
- ทิศเหนือ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก
- ทิศใต้ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอพบพระ จังหวัดตาก
- ทิศตะวันออก มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก โดยมีเทือเขาถนนธงชัยเป็นแนวกั้นเขต
- ทิศตะวันตก มีอาณาเขตติดต่อกับ เมืองเมียวดี รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่า โดยมีแม่น้ำเมยเป็นกั้นพรมแดน
ลักษณะภูมิประเทศ
อำเภอแม่สอดมีพื้นที่ทั้งสิ้น 1,986.116 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 1,241,322.50 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 12.11 ของเนื้อที่จังหวัด (เนื้อที่จังหวัด 16,406.650 ตารางกิโลเมตร) สภาพพื้นส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงชันซับซ้อนสลับกับหุบเขาแคบ ๆ ลักษณะภูมิประเทศของอำเภอเป็นที่ราบประมาณร้อยละ 20 ของพื้นที่อำเภอ และประมาณร้อยละ 80 ของพื้นที่ปกครองไปด้วยป่าโปร่งป่าดงดิบและป่าสน ภูเขาบริเวณนี้เป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาถนนธงชัยที่ต่อลงมาจากทางตอนใต้ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนและจังหวัดเชียงใหม่ ทอดผ่านจังหวัดตากและอำเภอแม่สอด ลงไปจนเชื่อมต่อกับทิวเขาตะนาวศรี จังหวัดกาญจนบุรี พื้นที่ลาดเอียงลงไปทางทิศตะวันตกลงสู่แม่น้ำเมยซึ่งกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า
สภาพพื้นที่โดยทั่วไปของอำเภอแม่สอด ตั้งอยู่ในภาคเหนือค่อนไปทางตะวันตกของประเทศไทยประกอบด้วยป่าไม้และเทือกเขาสูง มีพื้นที่ราบสำหรับการเกษตรน้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นทิวเขาถนนธงชัยสูงสลับซับซ้อนเป็นตัวแบ่งพื้นที่ออกเป็นฝั่งตากตะวันออก คือ อำเภอเมืองตาก อำเภอบ้านตาก อำเภอสามเงา และอำเภอวังเจ้า ส่วนฝั่งตากตะวันตก คือ อำเภอแม่สอด อำเภอแม่ระมาด อำเภอพบพระ อำเภอท่าสองยาง อำเภออุ้มผาง
ส่วนที่เป็นที่ราบต่ำถึงเป็นลอนลาด มีความสูงอยู่ระหว่าง 80-200 เมตรจากระดับน้ำทะเล ครอบคลุมเนื้อที่ร้อยละ 16 ของจังหวัด บริเวณที่เป็นพื้นที่ลูกคลื่นลอนชันมีความสูงอยู่ระหว่าง 200-300 เมตร ครอบคลุมเนื้อที่ร้อยละ 10.5 ของจังหวัด
พื้นที่ที่เหลือเป็นเนินเขาเตี้ยไปจนถึงภูเขาสูง ซึ่งในกลุ่มนี้ มีพื้นที่ที่มีความสูงระหว่าง 300-700 เมตรจากระดับน้ำทะเลอยู่ร้อยละ 34.8 ของจังหวัด และมีความสูงมากกว่า 700-2,200 เมตร อยู่ร้อยละ 38.4 ของจังหวัด ยอดเขาสูงสุดทางตะวันออกของอำเภอท่าสองยางที่เคยวัดได้ มีความสูง 1,752 เมตร และยอดเขาสูงสุด ทางตะวันออกของอำเภออุ้มผางที่เคยวัดได้มีความสูง 1,898 เมตรจากระดับน้ำทะเล
มีพื้นที่การเกษตร 346,116 ไร่ พื้นที่ป่าไม้ 1,390,494 ไร่ และพื้นที่อยู่อาศัย 27,6701 ไร่
แหล่งน้ำ
- แม่น้ำเมย หรือแม่น้ำต่องยิน นอกจากจะเป็นเส้นกั้นเขตแดนระหว่างชายแดนตะวันออกของพม่ากับแนวชายแดนตะวันตกของไทย ที่มีความยาว 327 กิโลเมตร มีต้นน้ำอยู่ที่บ้านมอเกอ ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ และไหลย้อนขึ้นไปทางทิศเหนือ ผ่านอำเภอท่าสองยางไปถึงแม่ฮ่องสอน ก่อนจะไหลลงสู่แม่น้ำสาละวิน
- ห้วยแม่สอด
- ห้วยหัวฝาย
- ห้วยแห้ง
- ห้วยแม่ตาว
- ห้วยม่วง
- อ่างเก็บน้ำบ้านหัวฝาย
- อ่างเก็บน้ำบ้านห้วยลึก
ลักษณะทางธรณีวิทยา
กลุ่มหินของยุคไทรแอสซิกบริเวณแม่สอดนั้นเคยแบ่งเป็น กลุ่มหินลำปาง แต่จากการศึกษาเพิ่มเติมในปัจจุบันได้แยกออกเป็น 2 หน่วย แต่ไม่มีรายละเอียดเหมือนกับยุคจูแรสซิก โดยยุคไทรแอสซิก เป็นยุคหนึ่งทางธรณีกาลของโลก ตรงกับช่วงเวลาประมาณ 251 ? 0.4 ถึง 199.6 ? 0.6 ล้านปีก่อน ยุคไทรแอสซิกเป็นยุคแรกของมหายุคมีโซโซอิก อยู่หลังยุคเพอร์เมียนและอยู่หน้ายุคจูแรสซิก จุดเริ่มต้นและสิ้นสุดยุคไทรแอสซิกกำหนดจากเหตุการณ์ที่ทำให้เกิดการสูญพันธุ์มากมาย ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวสามารถกำหนดจากชั้นหินได้แน่นอน แต่ช่วงเวลาที่เกิดขึ้นยังไม่สามารถระบุได้ละเอียดจริง ๆ มีค่าความผิดพลาดได้หลายล้านปี
ลักษณะภูมิอากาศและอุตุนิยมวิทยา
| แผนภูมิแสดงสภาพภูมิอากาศของ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| แม่สอด (วิธีอ่าน) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อำเภอแม่สอดมีสภาพภูมิประเทศ มีเทือกเขาถนนธงชัยเป็นตัวปะทะมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ที่พัดมาจากมหาสมุทรอินเดีย และทะเลอันดามัน จึงรับอิทธิพลจากลมมรสุมมากกว่าจังหวัดตากฝั่งตะวันออกทำให้ปริมาณฝนตก โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อยู่ในเขตภูเขา เช่นนี้อากาศจะหนาวเย็นมาก
- ปริมาณน้ำฝน
- ปริมาณน้ำฝนโดยเฉลี่ยของพื้นที่ ระหว่างปี 2535-2544 จะอยู่ในช่วง 651.10 มม.ถึง 1,556.30 มม. ฝนตกมากที่สุดในปี 2542 วัดได้ถึง 1,556.30 มม.จำนวนวันฝนตก 154 วัน ส่วนฝนตกน้อยที่สุด ในปี 2535 วัดได้ 651.10 มม. จำนวนวันฝนตก 74 วัน
- อุณหภูมิ
- ในช่วงระหว่างปี 2535-2544 พื้นที่มีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี มีค่าอยู่ในช่วง 25.00 องศาเซลเซียส ถึง 40.00 องศาเซลเซียส อุณหภูมิต่ำที่สุดค่าเฉลี่ยปานกลาง 5.00 องศาเซลเซียสถึง 20.23 โดยอุณหภูมิสูงสุดวัดได้ 44.1 องศาเซลเซียส เมื่อเดือนมีนาคม 2506 อุณหภูมิต่ำสุดอยู่ที่ 4.5 องศาเซลเซียส เมื่อ 26 ธันวาคม 2542
- ความชื้นสัมพัทธ์
- ในช่วงระหว่างปี 2539 - 2543 พื้นที่มีความชื้นเฉลี่ยตลอดปี มีค่าอยู่ในช่วง 69 เปอร์เซ็นต์ ถึง 75 เปอร์เซ็นต์ความชื้นเฉลี่ยต่ำสุดอยู่ในช่วง 43 เปอร์เซ็นต์ ถึง 53 เปอร์เซ็นต์โดยความชื้นเฉลี่ยต่ำสุดที่วัดได้เมื่อปี 2541 และ ความชื้นสูงสุดอยู่ในช่วง 95 เปอร์เซ็นต์ ถึง 96 เปอร์เซ็นต์
การเมืองการปกครอง
การปกครองปัจจุบันแบ่งออกเป็น 10 ตำบล, 88 หมู่บ้าน, 3 เทศบาล, 9 องค์การบริหารส่วนตำบล, 33 ชุมชน
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอแม่สอดเป็น 1 ใน 9 อำเภอที่อยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดตาก อำเภอแม่สอดเป็นหน่วยการบริหารราชการ การปกครองส่วนภูมิภาค ที่มีฐานะเป็นอำเภอที่ได้รับการจัดตั้งมายาวนาน ซึ่งมีอายุ 111 ปี ในปี พ.ศ. 2551 แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 10 ตำบล 88 หมู่บ้าน อำเภอแม่สอดแบ่งเขตการปกครองระดับท้องที่ในระดับตำบลออกเป็น 10 ตำบล ประกอบด้วย
| 1. | ตำบลแม่สอด | (Mae Sot) | 6. | ตำบลท่าสายลวด | (Tha Sai Luat) | ||||||||||||
| 2. | ตำบลแม่กุ | (Mae Ku) | 7. | ตำบลแม่ปะ | (Mae Pa) | ||||||||||||
| 3. | ตำบลพะวอ | (Phawo) | 8. | ตำบลมหาวัน | (Mahawan) | ||||||||||||
| 4. | ตำบลแม่ตาว | (Mae Tao) | 9. | ตำบลด่านแม่ละเมา | (Dan Mae Lamao) | ||||||||||||
| 5. | ตำบลแม่กาษา | (Mae Kasa) | 10. | ตำบลพระธาตุผาแดง | (Phra That Pha Daeng) |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
เทศบาล ปัจจุบันอำเภอแม่สอดมีเทศบาล 2 ขนาด รวมทั้งสิ้น 4 แห่ง ประกอบด้วย
- เทศบาลนครแม่สอด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่สอดทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลแม่กุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางส่วนของตำบลแม่กุ
- เทศบาลตำบลท่าสายลวด ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าสายลวด
- เทศบาลตำบลแม่ตาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ตาวทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบล อำเภอแม่สอดมีองค์การบริหารส่วนตำบลทั้งสิ้น 8 แห่ง ประกอบด้วย
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ปะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ปะทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่กุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่กุ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลแม่กุ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลพระธาตุผาแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระธาตุผาแดงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพะวอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพะวอทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลมหาวัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาวันทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่กาษา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่กาษาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลด่านแม่ละเมา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลด่านแม่ละเมาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าสายลวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าสายลวด (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลท่าสายลวด)
การค้าขายชายแดนไทย-พม่า
มูลค้าการค้าขาย: ภาพรวมเศรษฐกิจของ อ.แม่สอด เติบโตเฉลี่ย 20% ทุกปี ถือเป็นการค้าชายแดนที่มีมูลค่าส่งออกสูงที่สุดทางภาคเหนือของไทย โดยมูลค่าส่งออก ปี 2554 มูลค่า 2.1 หมื่นล้านบาท ปี 2555 มูลค่า 3.7 หมื่นล้านบาท ปี 2556 มูลค่า 4.3 หมื่นล้านบาท และปีนี้ (2557) เฉพาะแค่เดือน ม.ค.-ก.พ. ยอดถึง 8.6 พันล้านบาท คาดสิ้นปีมูลค่าจะถึง 5 หมื่นล้านบาท สินค้าส่งออกที่สำคัญ คือ น้ำมันเชื้อเพลิง และสินค้าอุปโภคบริโภคต่างๆ
ส่วนการนำเข้าสูงขึ้นเช่นกัน ปี 2554 มูลค่า 8 พันล้านบาท ปี 2555 มูลค่า 1.4 หมื่นล้านบาท ปี 2556 มูลค่า 2.7 หมื่นล้านบาท สินค้านำเข้าส่วนใหญ่เป็นวัตถุดิบจากทรัพยากรธรรมชาติ สินค้าเกษตร เป็นต้น
การคมนาคม
ทางบก
ทางรถยนต์
รถยนต์ จากกรุงเทพฯ สามารถใช้เส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) แล้วเข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 32 (ถนนสายเอเชีย) ผ่านประตูน้ำพระอินทร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ชัยนาท เข้านครสวรรค์แล้วแยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1 อีกครั้ง ผ่านเข้ากำแพงเพชร และตรงไปจังหวัดตาก รวมระยะทาง 426 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 4 ชั่วโมงครึ่ง จากอำเภอเมืองตาก ใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 ถึงอำเภอแม่สอด ระยะทางอีกประมาณ 86 กิโลเมตร โดยใช้เวลาอีกประมาณ 1 ชั่วโมงครึ่ง
ส่วนเส้นทางแม่สอด-พบพระ-อุ้มผาง ระยะทางประมาณ 164 กิโลเมตร ซึ่งการเดินทางช่วงนี้เป็นภูเขาสลับซับซ้อน ใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง ไม่ควรเดินทางกลางคืน รวมการเดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงอุ้มผางประมาณ 9 ชม.
ทางรถไฟ
การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟม.) ของบประมาณ 58 เพื่อศึกษาความเหมาะสมรถไฟทางคู่สายนครสวรรค์-กำแพงเพชร-ตาก-แม่สอด
ทางรถโดยสารประจำทาง
สถานีขนส่งแม่สอด เป็นศูนย์กลางเชื่อมการขนส่งอำเภอท่าสองยาง แม่ระมาด พบพระ และอุ้มผาง ซึ่งเป็นอำเภอชายแดนก่อนเชื่อมตัวเมืองตาก จังหวัดอื่น และกรุงเทพมหานคร มีรถขนส่งสาธารณะผ่านสถานีขนส่งแม่สอด 14 สาย เดินรถวันละ 373 เที่ยว ผู้ใช้บริการกว่า 3,500 คนต่อวัน ในขณะที่แม่สอดยังเชื่อมการขนส่งข้ามแดนไทย-พม่า ที่เมียวดี ฝั่งตรงข้าม วันละ 120 เที่ยว ผู้ใช้บริการกว่า 1,500 คน ขณะเดียวกันการค้าชายแดนไทย-พม่า สูงถึงปีละกว่า 12,000 ล้านบาท
เป็นจุดเชื่อมโยงการขนส่งผู้โดยสาร และสินค้ากับกลุ่มเศรษฐกิจลุ่มน้ำโขงและอ่าวเบงกอล (GMS and BIMSTEC) และจุดเชื่อมการขนส่งแนวถนนระเบยียงเศรษฐกิจ ตะวันออก-ตะวันตก (East-west Economic Corridor) ตามแผนความร่วมมือพัฒนาของไทย กับประเทศในภูมิภาคเอเชียใต้และอินโดจีน รวมถึงการรองรับการเป็นเขตเศรษฐกิจชาย แดน เขตนิคมอุตสาหกรรม แม่สอดมหานครฝั่งตะวันตกและการผลักดันยกฐานะแม่สอดเป็น จังหวัด
เส้นทางคมนาคมทางบก
ทางหลวงในแม่สอด แบ่งออกเป็น 5 ประเภท ตามพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. 2535 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบับที่2) พ.ศ. 2549 ได้แก่
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 (ถนนตาก-แม่สอด) หรือ ทางหลวงเอเชียหมายเลข 1 จากชายแดนประเทศพม่า (ด่านพรมแดนแม่สอด สะพานมิตรภาพไทย-พม่า) อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก-อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร ถนนช่วงตาก-แม่สอด เดิมคือ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105 (ถนนแม่สอด-แม่สะเรียง เดิมคือ ถนนแม่สอด-แม่ระมาด) หรือ จากอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก-อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1090 (ถนนแม่สอด-อุ้มผาง) ทางเข้าเมืองแม่สอด จากแยกอุ้มผาง-อำเภออุ้มผาง
- ทางหลวงชนบท
- ถนนแม่สอด-ค้างภิบาล
- ถนนแม่สอด-แม่ตาว
- ถนนเฉลิมเทพ (ทางเลี่ยงเมืองแม่สอด)
- ทางหลวงท้องถิ่น
- เทศบาลนครแม่สอด
- ถนนอินทรคีรี
- ถนนประสาทวิถี
- ถนนชิดลม
- ถนนชิดวนา
- ถนนเย็นอากาศ
- ถนนศรีพานิช
- ถนนสมัครสรรพการ
- ถนนบัวคูณ
- เทศบาลตำบลท่าสายลวด
- ถนนสหกรณ์
- เทศบาลนครแม่สอด
- สะพานดำ สร้างข้ามลำห้วยแม่สอด ตั้งอยู่บริเวณบ้านเหนือ
- สะพานหนึ่ง สร้างข้ามลำรางแม่สอด ตั้งอยู่บริเวณบ้านใต้
- สะพานสอง สร้างข้ามลำห้วย ตั้งอยู่บริเวณสุดเขตถนนอินทรคีรี เป็นเขตแบ่งท้องที่เทศบาลนครแม่สอดและเทศบาลตำบลท่าสายลวด
- เทศบาลตำบลท่าสายลวด
- สะพานมิตรภาพไทย-พม่า สร้างข้ามแม่น้ำเมย ซึ่งเป็นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า บริเวณตลาดริมเมย บ้านริมเมย เป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างอำเภอแม่สอดของไทย กับจังหวัดเมียวดีของพม่า
- สะพานแม่เมยซิตี้
- สะพานวัดไทยวัฒนาราม
ทางอากาศ
ท่าอากาศยานแม่สอด เป็นสนามบินอนุญาต ที่ตั้ง Location Indicator VTPM ตำบลท่าสายลวด พิกัด ละติจูด 164159 เหนือ ลองจิจูด 0983237 ตะวันออก หน่วยงานที่รับผิดชอบ กองทัพอากาศ และกรมการขนส่งทางอากาศ กระทรวงคมนาคม ปัจจุบันมีสายการบินให้บริการอยู่ 1 สายการบิน คือนกแอร์ เส้นทางบิน ดอนเมือง-แม่สอด วันละ 4เที่ยวบิน
ทางน้ำ
ในอำเภอแม่สอด มีบริการเรือยนต์และแพข้ามฟากแม่น้ำเมย ระหว่างไทย-พม่า เฉพาะฝั่งไทย การขนสินค้าเข้าออกจะขนผ่าน 19 ท่าข้าม ที่ได้รับอนุมัติเป็นคลังสินค้าชั่วคราวตามกฎหมายศุลกากร ซึ่งเป็นการขนสารพัดสินค้าที่ผ่านพิธีการทางศุลกากรของไทยแล้ว แต่บางประเภท ก็จำเป็นต้องขนส่งผ่านท่าข้าม เพื่อเลี่ยงกำแพงภาษีของพม่า ที่มีการตั้งไว้สูงเพราะระบุไว้เป็นสินค้าห้ามนำเข้า
การศึกษา
สถาบันอุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์แม่สอด โครงการจัดตั้งร่วมของเทศบาลนครแม่สอด และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยการสนับสนุนทุนวิจัยขั้นต้นจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
- วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
- มหาวิทยาลัยนานาชาตินครแม่สอด หรือมหาวิทยาลัยนานาชาติสิรินธร โครงการจัดตั้งของเทศบาลนครแม่สอด
- มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร แม่สอด เดิมใช้ชื่อว่า มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร ศูนย์อุดมศึกษาแม่สอด โครงการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยภูมิพล หรือมหาวิทยาลัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือมหาวิทยาลัยราชภัฏแม่สอด
- วิทยาลัยชุมชนตาก หน่วยจัดการศึกษาวิทยาลัยการอาชีพแม่สอด
อาชีวศึกษา
- วิทยาลัยเทคนิคแม่สอด
โรงเรียน
- โรงเรียนในสังกัด สำนักการศึกษา เทศบาลนครแม่สอด
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว (ท.ด.ก.) | เลขที่ 19 ถ.เอเชีย แม่สอด แม่สอด 63110 | 20 มี.ค. 2492 | ต.อ. - ม.3 | |
| 2 | โรงเรียนเทศบาลวัดชุมพลคีรี (ท.ช.พ.) | เลขที่ 117/1 ถ.สวรรค์วิถี แม่สอด แม่สอด 63110 | 1 พ.ย. 2465 | อ.1 - ม.3 | |
| 3 | โรงเรียนเทศบาลวัดบุญญาวาส (ท.บ.ว.) | เลขที่ - แม่สอด แม่สอด 63110 | อ.1 - ม.3 | ||
| 4 | โรงเรียนเทศบาลวัดมณีไพรสณฑ์ (ท.ม.ณ.) | เลขที่ 22 ถ.ชิดวนา แม่สอด แม่สอด 63110 | พ.ศ. 2489 | อ.1 - ม.3 | |
| 5 | โรงเรียนเทศบาลเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (โรงเรียนเทศบาล 5) | เลขที่ - แม่ปะ แม่สอด 63110 | 26 พ.ค. 2551 | ม.1 - ม.6 | |
| 6 | โรงเรียนนานาชาติแม่สอด | เลขที่ - แม่สอด แม่สอด 63110 (โครงการ) |
- โรงเรียนในสังกัด กองการศึกษา เทศบาลตำบลแม่กุ
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | โรงเรียนอนุบาลเทศบาลตำบลแม่กุ (อ.ท.ก.) | เลขที่ - ถ.แม่สอด-อุ้มผาง แม่กุ แม่สอด 63110 | ต.อ. - ป.6 |
- โรงเรียนในสังกัด สำนักงานประถมศึกษาแห่งชาติ (สปช.เดิม)
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 63101524 | โรงเรียนบ้านปูเต้อ สาขาบ้านหนองน้ำเขียว | เลขที่ - ม.5 บ.หนองน้ำเขียว แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 2 | 63102110 | โรงเรียนชุมชนบ้านแม่กุน้อย | เลขที่ - ม.7 ถ.จุฬาชัย บ.แม่กุน้อย แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 3 | 63102122 | โรงเรียนชุมชนบ้านแม่ตาวกลางมิตรภาพที่ 26 | เลขที่ - ม.5 บ.สันโรงเรียน แม่ตาว แม่สอด 63110 | ||
| 4 | 63102134 | โรงเรียนญาณวิศิษฎ์ | เลขที่ - ม.5 บ.บางส่างคำ พะวอ แม่สอด 63110 | 30 ธ.ค. 2540 | |
| 5 | 63102146 | โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 61 (บ้านห้วยยะอุ) | เลขที่ - ม.8 บ.ห้วยปลาหลด ด่านแม่ละเมา แม่สอด 63110 | ||
| 6 | 63102158 | โรงเรียนบ้านค้างภิบาล | เลขที่ - ม.1 บ.ค้างภิบาล พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | ||
| 7 | 63102160 | โรงเรียนบ้านเจดีย์โคะ | เลขที่ - ม.6 ถ.แม่สอด-อุ้มผาง บ.เจดีย์โคะ มหาวัน แม่สอด 63110 | ||
| 8 | 63102171 | โรงเรียนบ้านท่าอาจ | เลขที่ - ม.3 บ.ท่าอาจ ท่าสายลวด แม่สอด 63110 | ||
| 9 | 63102183 | โรงเรียนบ้านธงชัย | เลขที่ - ม.7 บ.ธงชัย ด่านแม่ละเมา แม่สอด 63110 | ||
| 10 | 63102195 | โรงเรียนบ้านน้ำดิบ | เลขที่ - ม.6 บ.น้ำดิบ แม่กาษา แม่สอด 63110 | ||
| 11 | 63102201 | โรงเรียนบ้านปางส้าน | เลขที่ - ม.2 บ.ปางส้าน ด่านแม่ละเมา แม่สอด 63110 | ||
| 12 | 63102213 | โรงเรียนบ้านปูเต้อ | เลขที่ - ม.4 บ.ปู้เต้อ แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 13 | 63102225 | โรงเรียนบ้านปูแป้ | เลขที่ - ม.3 บ.ปูแป้ พะวอ แม่สอด 63110 | ||
| 14 | 63102237 | โรงเรียนบ้านพะเด๊ะ | เลขที่ - ม.4 บ.พะเด๊ะ พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | ||
| 15 | 63102249 | โรงเรียนบ้านม่อนหินเหล็กไฟ | เลขที่ - ม.3 ถ.แม่สอด-อุ้มผาง บ.ม่อนหินเหล็กไฟ มหาวัน แม่สอด 63110 | ||
| 16 | 63102250 | โรงเรียนบ้านแม่กาษา | เลขที่ - ม.2 บ.แม่กาษา แม่กาษา แม่สอด 63110 | ||
| 17 | 63102262 | โรงเรียนบ้านแม่กื้ดสามท่า | เลขที่ - ม.5 ถ.แม่สอด-แม่ระมาด บ.แม่กื้ดสามท่า แม่กาษา แม่สอด 63110 | ||
| 18 | 63102274 | โรงเรียนบ้านแม่กื้ดหลวงกัญไชยมิตรภาพที่ 182 | เลขที่ - ม.1 ถ.กัญไชยพัฒนา บ.แม่กื้ดหลวง แม่กาษา แม่สอด 63110 | ||
| 19 | 63102286 | โรงเรียนบ้านแม่กุหลวง | เลขที่ - ม.1 บ.แม่กุหลวง แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 20 | 63102298 | โรงเรียนบ้านแม่กุเหนือ | เลขที่ - ม.8 บ.แม่กุเหนือ แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 21 | 63102304 | โรงเรียนบ้านแม่โกนเกน | เลขที่ - ม.9 บ.แม่โกนเกน มหาวัน แม่สอด 63110 | ||
| 22 | 63102316 | โรงเรียนบ้านแม่ตาว | เลขที่ - ม.1 ถ.เอเชีย บ.แม่ตาว ท่าสายลวด แม่สอด 63110 | ||
| 23 | 63102328 | โรงเรียนบ้านแม่ตาวใต้ | เลขที่ - ม.1 บ.แม่ตาวใต้ แม่ตาว แม่สอด 63110 | ||
| 24 | 63102330 | โรงเรียนบ้านแม่ตาวแพะ | เลขที่ - ม.3 ถ.แม่สอด-แม่ตาว บ.แม่ตาวแพะ แม่ตาว แม่สอด 63110 | ||
| 25 | 63102341 | โรงเรียนบ้านแม่ตาวใหม่ | เลขที่ - ม.3 บ.แม่ตาวใหม่ พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | ||
| 26 | 63102353 | โรงเรียนบ้านแม่ปะ | เลขที่ - ม.2 ถ.แม่สอด-แม่ระมาด บ.แม่ปะกลาง แม่ปะ แม่สอด 63110 | ||
| 27 | 63102365 | โรงเรียนบ้านแม่ปะใต้ | เลขที่ - ม.3 ถ.ร.พ.ช. บ.แม่ปะใต้ แม่ปะ แม่สอด 63110 | ||
| 28 | 63102377 | โรงเรียนบ้านแม่ปะเหนือ | เลขที่ - ม.8 บ.แม่ปะเหนือ แม่ปะ แม่สอด 63110 | ||
| 29 | 63102389 | โรงเรียนบ้านแม่ละเมา | เลขที่ - ม.1 บ.แม่ละเมา แม่สอด แม่สอด 63110 | ||
| 30 | 63102390 | โรงเรียนบ้านวังตะเคียน | เลขที่ - ม.4 บ.วังตะเคียน ท่าสายลวด แม่สอด 63110 | ||
| 31 | 63102407 | โรงเรียนบ้านห้วยกะโหลก | เลขที่ - ม.4 บ.ห้วยกะโหลก แม่ปะ แม่สอด ตาก 63110 | ||
| 32 | 63102419 | โรงเรียนบ้านห้วยปลาหลด | เลขที่ - ม.8 บ.ห้วยปลาหลด ด่านแม่ละเมา แม่สอด 63110 | ||
| 33 | 63102420 | โรงเรียนบ้านห้วยผาลาด | เลขที่ - ม.2 บ.ห้วยผาลาด แม่กุ แม่สอด 63110 | ||
| 34 | 63102432 | โรงเรียนบ้านห้วยม่วง | เลขที่ - ม.2 ถ.มิตรสัมพันธ์ บ.ริมเมย ท่าสายลวด แม่สอด 63110 | ||
| 35 | 63102444 | โรงเรียนบ้านห้วยไม้แป้น | เลขที่ - ม.5 บ.ห้วยไม้แป้น มหาวัน แม่สอด 63110 | ||
| 36 | 63102456 | โรงเรียนบ้านห้วยหินฝน | เลขที่ - ม.6 บ.ห้วยหินฝน แม่ปะ แม่สอด 63110 | ||
| 37 | 63102468 | โรงเรียนบ้านหัวฝาย | เลขที่ - ม.2 บ.หัวฝาย พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | ||
| 38 | 63102470 | โรงเรียนแม่สอด | เลขที่ 144 ถ.ชิดวนา แม่สอด แม่สอด 63110 | ||
| 39 | 63102481 | โรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ | เลขที่ - ม.6 บ.แม่ละเมาไหล่ท่า พะวอ แม่สอด 63110 |
- โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา (สศ.เดิม)
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 63100551 | โรงเรียนด่านแม่ละเมาวิทยาคม (ด.ว.) | เลขที่ 407 ม.2 บ.ปางส้าน ด่านแม่ละเมา แม่สอด 63110 | 23 มิ.ย. 2530 | ม.1 - ม.6 |
| 2 | 63100563 | โรงเรียนแม่กุวิทยาคม (มกว.) | เลขที่ - แม่กุ แม่สอด 63110 | พ.ศ. 2534 | ม.1 - ม.6 |
| 3 | 63100575 | โรงเรียนแม่ปะวิทยาคม (ม.ป.ว.) | เลขที่ 462 ม.2 ถ.แม่สอด-แม่ระมาด บ.แม่ปะกลาง แม่ปะ แม่สอด 63110 | 27 ก.พ. 2524 | ม.1 - ม.6 |
| 4 | 63100587 | โรงเรียนสรรพวิทยาคม (ส.ว.) | เลขที่ 51 ถ.ประสาทวิถี แม่สอด แม่สอด 63110 | 30 พ.ย. 2458 | ม.1 - ม.6 |
- โรงเรียนเอกชนประเภทสามัญศึกษา
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | โรงเรียนธรรมวัตรวิทยา (วัดดอนมูล) | เลขที่ 92 ม.1 บ.ค้างภิบาล พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | 28 ก.พ. 2549 | ป.1 - ม.3 | |
| 2 | 63100012 | โรงเรียนภัทรวิทยา | เลขที่ 273 ถ.สายเอเชีย ท่าสายลวด แม่สอด 63110 | อ.1 - ม.6 | |
| 3 | [[โรงเรียนราษฎร์วิทยา]] (ตี่มิ้ง) | เลขที่ 226 ถ.ศรีพานิช แม่สอด แม่สอด 63110 | ป.1 - ม.6 | ||
| 4 | 63100013 | โรงเรียนศิริวรรณศึกษา | เลขที่ 558/1 ถ.อินทรคีรี แม่สอด แม่สอด 63110 | อ.1 - อ.3 | |
| 5 | โรงเรียนอนุกูลวิทยา (วัดดอนแก้ว) | เลขที่ 766 ถ.อินทรคีรี แม่สอด แม่สอด 63110 | 2546 | ป.1 - ม.3 | |
| 6 | 63100016 | โรงเรียนอนุบาลการุณย์ | เลขที่ 7/1 ถ.ราชการราษฎร์ดำริ 1 แม่สอด แม่สอด 63110 | อ.1 - อ.3 | |
| 7 | 63100014 | โรงเรียนอนุบาลราษฎร์อุทิศ | เลขที่ 226/3 ถ.ศรีพานิช แม่สอด แม่สอด 63110 | อ.1 - อ.3 | |
| 8 | โรงเรียนอิสลามศึกษา | เลขที่ 2 ถ.อิสลามบำรุง แม่สอด แม่สอด 63110 | ป.1 - ม.3 |
- โรงเรียนเอกชนอาชีวศึกษานอกระบบโรงเรียน (หลักสูตรระยะสั้น)
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | โรงเรียนบีบีเอส คอมพิวเตอร์ | เลขที่ 1/5 ซ.สรรพการ ถ.ประสาทวิถี แม่สอด แม่สอด 63110 | |||
| 2 | โรงเรียนพะวอการบริบาล | เลขที่ 3/24 ถ.ราษฎร์อุทิศ แม่สอด แม่สอด 63110 | |||
| 3 | โรงเรียนแม่สอดเทคโนโลยี | เลขที่ 301/5 ถ.อินทรคีรี แม่สอด แม่สอด 63110 | |||
| 4 | โรงเรียนรวมใจพิมพ์ดีด | เลขที่ 1 ซ.ร่วมใจ ถ.อินทรคีรี แม่สอด แม่สอด 63110 | |||
| 5 | โรงเรียนศูนย์ครุภัณท์แม่สอด | เลขที่ 109/12 ถ.สวรรด์วิถี แม่สอด แม่สอด 63110 | |||
| 6 | โรงเรียนเสริมสวยลักขณา | เลขที่ 211/1 ถ.ประสาทวิถี แม่สอด แม่สอด 63110 |
- โรงเรียนและศูนย์การเรียนในสังกัด กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 346 (ร้อย ตชด.346) กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 34 (กก.ตชด.34) "ค่ายพระเจ้าตาก กองบังคับการตำรวจตระเวนชายแดนภาค 3 (บก.ตชด.ภาค 3) ค่ายดารารัศมี
| ที่ | รหัสโรงเรียน | ชื่อโรงเรียน | ที่อยู่ ตำบล / อำเภอ / รหัสไปรษณีย์ | วันสถาปนา | ระดับที่เปิดสอน |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านถ้ำเสือ | เลขที่ - ม.5 บ.ถ้ำเสือ พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | อ.1 - ป.6 | ||
| 2 | โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านห้วยน้ำขุ่น | เลขที่ - ม.8 บ.ห้วยน้ำขุ่น มหาวัน แม่สอด 63110 | อ.1 - ป.6 | ||
| 3 | โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนท่านผู้หญิงทวี มณีนุตร | เลขที่ - ม.6 บ.ขุนห้วยแม่สอด พระธาตุผาแดง แม่สอด 63110 | อ.1 - ป.6 | ||
| 4 | โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนศึกษาสงเคราะห์ 2 | เลขที่ - ม.10 บ.โกช่วย แม่กุ แม่สอด 63110 | อ.1 - ป.6 |
วัฒนธรรม
สถาปัตยกรรมย่านเมืองเก่าแม่สอด
สถาปัตยกรรมที่สำคัญและมีลักษณะโดดเด่นในย่านเมืองเก่าแม่สอด ทั้งบ้านเรือน หรือที่เรียกว่า "เฮือน" และสถานที่ราชการสำคัญ ๆ จะจัดสร้างด้วยไม้เป็นหลัก เนื่องจากแม่สอดเป็นเมืองที่อุดมสมบูรณ์ด้วยป่าไม้ โดยเฉพาะไม้สักและไม้แดง สถาปัตยกรรมที่โดดเด่นได้แก่
- ศาลแขวงแม่สอด ตั้งอยู่เส้นถนนอินทรคีรี ใกล้บริเวณวัดมณีไพรสณฑ์
- กาดตึก ตั้งอยู่เส้นถนนอินทรคีรี ใกล้สถานีตำรวจภูธรแม่สอด หรือบริเวณร้านนัมเบอร์วันในปัจจุบัน
- เฮือนโบราณข้างศาลฯ ตั้งอยู่เส้นถนนอินทรคีรี ติดศาลแขวงแม่สอดหลังเก่าในปัจจุบัน
- เฮือนโบราณข้างโรงหนังฯ ตั้งอยู่เส้นถนนอินทรคีรี ติดโรงหนังแม่สอดในปัจจุบัน
- โรงหนังแม่สอด หรือโรงภาพยนตร์แม่สอดราม่า ตั้งอยู่เส้นถนนอินทรคีรี เยื้องวัดอรัญญเขต
ประเพณีท้องถิ่น
- แหล่ส่างล่อง (แห่ลูกแก้ว)
- “แหล่” เป็นคำภาษาไทยใหญ่ แปลว่า แห่ ส่วน “ส่างลอง” คือ ลูกแก้ว หมายถึง ลูกหลานของชาวไทยใหญ่ แหล่ส่างล่องเป็นประเพณีการบวชเณรของชาวไทยใหญ่ผู้นับถือพระพุทธศาสนา สำหรับนักเรียนในช่วงปิดภาคการศึกษาในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน มีความเชื่อกันว่า ผู้ที่บวชเณรลูกชายตนเองจะได้บุญหรืออานิสงส์มากถึง 7 กัลป์ ถ้าบวชเณรลูกชายคนอื่นจะได้บุญ 4 กัลป์ และถ้าบวชลูกชายตนเองเป็นพระภิกษุ จะได้บุญถึง 16 กัลป์ ถ้าบวชลูกชายคนอื่นเป็นพระภิกษุจะได้บุญถึง 8 กัลป์
- ต่างซอมต่อโหลง (ตานข้าวพระพุทธ)
- เป็นประเพณีถวายเภสัชทั้ง5 แด่พระพุทธเจ้าประกอบด้วย ผลไม้ต่าง ๆ นม เนย น้ำตาล และน้ำมัน ดอกไม้ธูปเทียน ประเพณีนี้จะเริ่มจัดขึ้นราวเดือน 10 ไปจนถึงวันเพ็ญเดือน 10 วัดแม่สอดน่าด่านเป็นวัดแรกที่ริเริ่มประเพณีนี้ ปัจจุบัน วัดต่างๆนำยึดถือปฏิบัติเช่นกัน
- แล้อุปัตตะก่า
- เป็นประเพณีของชาวไทยใหญ่ที่จัดขึ้นทุกวันโกนในช่วงเข้าพรรษา โดยคณะศรัทธาที่เป็นผู้ชายจะออกนำเครื่องหาบหามที่สามารถบรรจุปัจจัยต่างๆ ออกเดินรับสิ่งของที่ผู้มีจิตศรัทธาเพื่อส่งเสริมให้คนได้ทำบุญ
- ตานก๋วยสลาก
- เป็นประเพณีทำบุญอุทิศส่วนบุญกุศลให้ผู้ตาย โดยการจัดของไทยทานบรรจุในชะลอมใบเล็ก ๆ ของ ไทยทานสานใหญ่เป็นพวกขนม ผลไม้ และของใช้ กระทำกันในเขตอำเภอซีกตะวันตกของจังหวัดตาก 5 อำเภอ บางส่วนกำหนดภายในเดือนสิบ (เดือนสิบสองเหนือคือก่อนออกพรรษา 1 เดือน)
- ขึ้นพระธาตุดอยดินจี่หรือพระธาตุดอยหินกิ่ว
- โดยจะถือเอาวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 3 เป็นวันชุมนุมเพื่อนมัสการพระธาตุและรอยพระพุทธบาท
- ประเพณีกินวอ
- ประเพณีกินวอ คืองานปีใหม่ของชาวเขาเผ่าลีซอ จัดระหว่างเทศกาลตรุษจีนของชาวจีนทุกปี ในวันแรกของพิธีกินวอ จะมีการเซ่นไหว้วิญญาณบรรพบุรุษ พอตอนบ่ายมีพิธีเต้นรำ เนื่องจากชาวลีซอนับถือผี ซึ่งมีผีหลวงประจำดอย ชาวลีซอจะขึ้นไปสร้างศาล มีกองหางว่าวเล็กๆ ไว้ มีรั้วรอบขอบชิด และผีเมืองซึ่งเป็นผีประจำหมู่บ้าน ในประเพณีกินวอนี้จะมีการเลี้ยงผีทั้ง 2 ไปพร้อมกันในพิธีดังกล่าว ชาวลีซอโดยเฉพาะผู้หญิงจะใส่เสื้อผ้าใหม่ที่บรรจงเย็บมาเป็นแรมปี และใส่เสื้อผ้าชุดนี้ไปตลอดปี พอปีใหม่ปีหน้ามีพิธีกินวอครั้งต่อไป เขาจะใส่เสื้อผ้าชุดใหม่ที่เตรียมเย็บไว้ระหว่างปีดังเช่นปีก่อน วันต่อมาจะร่วมรื่นเริงกันต่อที่บ้านของผู้ใหญ่ หรือบ้านของบุคคลที่ชาวลีซอเคารพนับถือจากนั้นก็จะเป็นบ้านผู้ใหญ่บ้านตามลำดับ
- งานฉลองเจ้าพ่อพะวอ
- ทุกๆปีระหว่างวันที่ 1- 10 ธันวาคม ชาวอำเภอแม่สอดจะจัดงานฉลองเจ้าพ่อพะวอ
- งานเทศกาลปีใหม่ชาวไทยภูเขา
- จัดขึ้นทุกปีบนดอยที่มีชาวเขาอาศัยอยู่ ที่นิยมไปกันคือ บนดอยมูเซอ ที่อยู่ในความดูแลของศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขา จ.ตาก ทั้งเผ่ามูเซอดำ ม้ง และลีซอ ส่วนใหญ่จัดในเดือน ม.ค.-ก.พ. แต่ละเผ่าจะจัดงานไม่พร้อมกัน แต่ในช่วงที่มีงานปีใหม่ของชาวมากที่สุด คือช่วงเทศกาลตรุษจีน ส่วนระยะเวลาของงานจะขึ้นอยู่กับผลผลิตที่ได้ในปีที่แล้ว ถ้าผลผลิตดีก็จะมีงานหลายวัน แต่ถ้าผลผลิตไม่ดีนักเวลาของงานก็จะลดลงเหลือเพียงสามวัน ชาวมูเซอดำจะจัดพิธี "กินวอ" ซึ่งจะมีกาฆ่าหมูเลี้ยงผีทุกวันจนกว่างานจะเลิก ทุกคนจะสวมเสื้อผ้าชุดใหม่ มีกาจุดประทัด ยิงปืนแก๊ป เป่าแคน และดีดซึง เพื่อต้อนรับคนต่างถิ่น มีการผลัดกับการเต้นรำตลอดเวลา ในวงเต้นรำที่เรียกว่า "จะคึ" ส่วนงานวันขึ้นปีใหม่ของชาวลีซอก็มีการเซ่นไหว้บรรดาผีต่าง ๆ และตอนบ่ายมีพิธีเต้นรำไปตลอดวันตลอดคืนเช่นกัน
- ประเพณีปีใหม่ม้ง (น่อเป๊ะเจ่า)
สถานที่สำคัญ
สถานที่ท่องเที่ยว
ประวัติศาสตร์และศิลปวัฒธรรม
- ศาลหลักเมืองแม่สอด
- ศาลเจ้าพ่อพะวอ ตั้งอยู่บนเนินดินเชิงเขาพะวอบนถนนสายตาก-แม่สอด หลัก กม.ที่ 62 -63
- ศาลเจ้าพ่อขุนสามชน
- ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช มีสวนสาธารณะด้านนอก
- พระธาตุหินกิ่วดอยดินกี่ หรือ เจดีย์หินพระอินทร์แขวน ตั้งอยู่เขตบ้านวังตะเคียน อ.แม่สอด เป็นสิ่งที่เกิดจากปรากฏการณ์จากธรรมชาติและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวจังหวัดตากและใกล้เคียงหลั่งไหลมากราบไหว้เสมอ
- เจดีย์พระธาตุผาแดง ตั้งอยู่ที่บ้านค้างภิบาล ตำบลพระธาตุผาแดง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
- คอกช้างเผือก ตั้งอยู่ที่บ้านท่าอาจ ตำบลท่าสายลวด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
วัดสำคัญ
- วัดถ้ำอินทนิล อ.แม่สอด จ.ตาก วัดนี้สร้างตั้งแต่สมัยหลวงปู่เจี้ย จุนฺโท เคยมาพักภาวนาอยู่
- วัดโพธิคุณ (วัดห้วยเตย) อยู่ห่างจากอำเภอแม่สอดไป 12 ก.ม. ภายในอุโบสถประดิษฐาน พระตรีโลกเชษฐ์ พระพุทธรูปประธานปางมารวิชัย
- วัดมณีไพรสณฑ์ ตั้งอยู่ในตลาด อ.แม่สอด มีสถาปัตยกรรมเจดีย์วิหารสัมพุทเธ ซึ่งเป็นทั้งวิหารและองค์เจดีย์ในอาคารเดียวกัน
- วัดชุมพลคีรี (วัดกลาง) ตั้งอยู่ในตัว อ.แม่สอด ภายในประดิษฐานเจดีย์สีทององค์ใหญ่จำลองแบบมาจากเจดีย์ชเวดากองของพม่า หรือมักเรียกโดยทั่วไปว่า “เจดีย์กบฏ”
- วัดไทยวัฒนาราม (วัดแม่ตาวเงี้ยว หรือวัดไทยใหญ่) ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ต.ท่าสาบลวด อ.แม่สอด มีลักษณะสถาปัตยกรรมแบบไทใหญ่ มีเจดีย์โกนวินซึ่งเป็นเจดีย์มอญทรงเครื่องสามฉัตร ภายในอุโบสถประดิษฐานพระพุทธมุนี ซึ่งจำลองแบบมาจากพระพุทธรูปของพม่า
- วัดดอนแก้ว ตั้งอยู่บนริม ถนนสายแม่สอด ริมเมย มุ่งหน้าจากเทศบาลนครแม่สอด จะอยู่ขวามือ ก่อนถึงสามแยกสนามบิน เป็นวันเก่าแก่ที่สุดในแม่สอดอีกวันที่ไม่ค่อยมีผู้คนเข้าไปทำบุญหรือท่องเมี่ยวเนื่องจากบริเวณวัดมีการปรับ และพัฒนาให้เป็นโรงเรียนแก่เด็กๆผู้ขาดโอกาศทางการศึกษา ด้วยพระเมตตาของหลวงพ่ออนุกุล เจ้าอาวาสวัด ที่ได้เห็นคนสำคัญของการศึกษา จึงได้ริเริ่มและก่อตั้งโรงเรียนขึ้นในบริเวณวัด
ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และการพักผ่อน
- น้ำตกธารารักษ์ อยู่เขตบ้านเจดีย์โค๊ะ จาก อ. แม่สอด เป็นน้ำตกขนาดเล็กมีชั้นเดียวมีน้ำตลอดปี ลักษณะเป็นน้ำไหลตกลงมาจากหน้าผาหินปูนที่ชันระดับ 90 องศา สูงประมาณ 30 ม.
- น้ำตกนางครวญ (น้ำตกเพอะพะ) อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติพาเจริญ เป็นน้ำตกขนาดกลางลดหลั่นลงไปเป็นชั้นเล็ก ๆ ท่ามกลางป่าเบื้องล่าง กระแสน้ำแรง
- น้ำตกปางมโนราห์
- ถ้ำแม่อุษา อยู่บริเวณเดียวกับน้ำพุร้อนแม่กาษาเป็นถ้ำขนาดใหญ่มีห้องโถง 13 ห้อง มีทางเดินถึงกันได้ทุกห้อง ภายในมีหินงอกหินย้อยรูปแบบต่างๆ
- บ่อน้ำพุร้อนแม่กาษา อยู่ในท้องที่ตำบลแม่กาษา นอกเหนือจากน้ำพุร้อนแล้วยังมีบ่อน้ำร้อนอีก 2 บ่อ อุณหภูมิของน้ำสูงประมาณ 75 องศา
- แม่น้ำเมย จากตัวอำเภอแม่สอดไปทางตะวันตกประมาณ 6 กิโลเมตร สุดเขตแดนไทย-พม่าจะถึงแม่น้ำเมย แม่น้ำสายนี้น้ำไหลขึ้น มิได้ไหลล่องเช่นแม่น้ำโดยทั่วไป แม่น้ำเมยมีต้นน้ำอยู่ที่บ้านมอเกอในอำเภอพบพระ จังหวัดตาก
- พัทยาท่าล้อ
- แม่กื้ดสามท่า
- แก่งแม่ละเมา
อุทยาน วนอุทยาน และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า
- อุทยานแห่งชาติลานสาง ตั้งอยู่ในท้องที่บ้านลานสาง ตำบลแม่ท้อ อ.เมืองตาก มีพื้นที่ประมาณ 104 ตารางกิโลเมตร หรือ 65,000 ไร่
- อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช ตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลแม่ท้อ ตำบลพะวอ เขต อ.แม่สอด และ อ.เมืองตาก จ.ตาก มีเนื้อที่ 149 ตารางกิโลเมตร หรือ 93,125 ไร่ จุดเด่นที่สำคัญคือ ต้นกระบากใหญ่ ซึ่งจัดว่าเป็นต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย[ต้องการอ้างอิง]
- อุทยานแห่งชาติแม่เมย
- อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ หรือพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าสามหมื่น จังหวัดตาก มีเนื้อที่ประมาณ 220 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 137,350 ไร่
- อุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ
แหล่งท่องเที่ยวและเรียนรู้
- เนินพิศวง มีลักษณะเป็นทางขึ้นเนินอยู่บนถนนสายตาก-แม่สอด ตรงหลักกิโลเมตรที่ 68 เมื่อนำรถไปจอดไว้ตรงทางขึ้นเนินโดยไม่ได้ติดเครื่อง รถจะไหลขึ้นเนินไปเอง มีนักวิทยาศาสตร์ได้พิสูจน์ถึงสาเหตุนี้พบว่าเกิดจากเป็นภาพลวงตา
- อุทยานการเรียนรู้เฉลิมพระเกียรติ ประกอบไปด้วยตัวอาคารที่จัดแสดงแหล่งความรู้ และห้องสมุดแสดงกิจกรรมแล้วยังมี สวนน้ำ, หอดูดาว, ลานน้ำพุ, ท้องฟ้าจำลอง และระบบอินเทอร์เน็ตสำหรับการค้นข้อมูลข่าวสารและความรู้ต่างๆ (อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง)
- พิพิธภัณฑ์นครแม่สอด
ตั้งอยู่บริเวณชั้น 1 อาคารแสดงสินค้าและอัญมณี ถนนสายแม่สอด ริมเมย ก่อนถึงสามแยกสนามบิน ทางซ้ายมือ จากเทศบาลนครแม่สอด ประกอบไปด้วยห้องจัดแสดงข้อมูลประวัติความเป็นมาของเมืองแม่สอด วิถีชีวิต อาชีพ การแต่งกาย อาหานการกิน สินค้าโอทอป บุคคลสำคัญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนั้นยังมีห้องสมุดสมเด็จพระเทพฯ ที่เป็ห้องทรงงานส่วนพระองค์อยู่ในบริเวณเดียวกันอีกด้วย
สถานที่หน่วยงานสำคัญ
- ศาลจังหวัดแม่สอด
- สำนักงานอัยการจังหวัดแม่สอด
- เรือนจำอำเภอแม่สอด
- ด่านตรวจคนเข้าเมืองตาก
เหตุการณ์สำคัญ
- จัดตั้งเทศบาลตำบลแม่สอด จังหวัดตาก มีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลแม่สอด จังหวัดตาก พุทธศักราช 2482 เมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2482
- ญี่ปุ่นเข้าแม่สอดในสมัยสงคราม พ.ศ. 2488
- น้ำท่วมใหญ่ พ.ศ. 2496
- กะเหรี่ยงบุกเผาแม่สอด 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2503
- ไฟไหม้ตลาดแม่สอด 30 ธันวาคม พ.ศ. 2522
- น้ำท่วม พ.ศ. 2538 : เคยเกิดน้ำท่วมใหญ่ที่แม่สอดหลายครั้งหลายคราแล้ว แต่น้ำท่วมเมื่อปี พ.ศ. 2538 นับว่ารุนแรงที่สุด สาเหตุจากฝนตกหนัก อ่างเก็บน้ำห้วยแม่สอด ที่บ้านหัวฝาย ไม่สามารถจะกักเก็บน้ำไว้ได้ จึงต้องมีการระบายน้ำออกจากอ่าง และที่บริเวณช่องระบายน้ำหรือสปิลเวย์ ท้ายอาคารฝายน้ำล้นเกิดการทรุดตัวพังทล่ม ทำให้น้ำทะลักไหลบ่าเข้าท่วมตัวเมืองแม่สอดอย่างรวดเร็ว ระดับน้ำสูงเกือบเท่าตัวเมื่อเทียบกับน้ำท่วมเมื่อปี พ.ศ. 2496 ทำให้ถนนหนทางเสียหายแทบทุกสาย การคมนาคมต้องหยุดชะงัก หรือแม้แต่การโดยสารทางเรือข้ามฟาก ก็ต้องหยุดกิจการเช่นกัน น้ำท่วมในครั้งนี้ได้รับความเสียหายค่อนข้างหนัก
บุคคลสำคัญของเมืองแม่สอด
- ขุนสามชน เจ้าเมืองฉอด
- พะวอ
- พระสมัครสรรพการ (ช่วง ทัศนียานนท์)
- ท่านผู้หญิงทวี มณีนุตร
- ครูบากัญไชย
- ชัยวุฒิ บรรณวัฒน์ - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม และรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์
- รศ.ดร.เสรี วงษ์มณฑา - นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน
- เทียม ไชยนันทน์ - อดีตรองประธานสภาผู้แทนราษฏร และผู้ร่วมก่อตั้งพรรคประชาธิปัตย์
- เทอดพงษ์ ไชยนันทน์ - รัฐมนตรีประจำสำนักนายรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และที่ปรึกษาพรรคประชาธิปัตย์
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในท้องที่
- โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ โครงการพระราชดำริห้วยลึก
- โครงการสาธิตการเกษตรทฤษฎีใหม่อันเนื่องมาจากพระราชดำริบ้านหัวฝาย
- โครงการปลูกและขยายพันธุ์หญ้าแฝก
- โครงการปฏิบัติงานบรรเทาภัยในพระบรมราชานุเคราะห์
- ลูกเสือชาวบ้านในพระบรมราชานุเคราะห์
- ศอป.โครงการจคพ.
- โครงการอนุรักษ์ทรัยากรธรรมชาติป่าไม้และแหล่งต้นน้ำ
- โครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณหมู่บ้านพะเด๊ะ หมู่บ้านถ้ำเสือและหมู่บ้านขุนห้วยแม่สอด ต.พระธาตุผาแดง อ.แม่สอด
อ้างอิง
- กรมโยธาธิการและผังเมือง, ผังประเทศไทย พ.ศ. 2560.
- อนุรักษ์ พันธุ์รัตน์, บรรณาธิการ. แม่สอดหนึ่งร้อยปี. พิมพ์ครั้งที่ 1. ตาก : ศูนย์วัฒนธรรมอำเภอแม่สอด, 2541.
- เปลื้อง ณ นคร. พ่อขุนรามคำแหงมหาราชและพระนารายณ์มหาราช. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : บริษัทสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช จำกัด, 2537.
- อปท.5 อ.ชายแดนตาก ดันตั้ง “จว.77-มหานคร” เสนอ “3 พล.อ.-สนช.” หลังดันมา 5 ปีแต่ไม่คืบ
- [1]
- http://www.tmd.go.th/programs%5Cuploads%5Cmagazines%5Cmag3-2353.pdf วารสารอุตินิยามวิทยา 2553
- http://www.dailynews.co.th/Content/economic/262237/ชงโครงสร้างพื้นฐานส่งประยุทธ์
เอกสารวิจัยอ้างอิง
- ที่ปรึกษาวิจัยภาคใต้จำกัด, บริษัท; คณะผู้วิจัย ศักดิ์ชัย คีรีพัฒน์...[และคนอื่นฯ]. โครงการศึกษาจัดทำแผนแม่บทเพื่อปรับปรุงเมืองชายแดนทางการท่องเที่ยว แม่สอด เชียงของ เบตง. พิมพ์ครั้งที่ ?. กรุงเทพฯ : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, 2540.
- ที่ปรึกษาอินเตอร์เนชั่นแนล คอนซัลแทนซี่ เน็ทเวอร์ค (อินโดไชนา เซาส์อีสท์ เอเชีย) จำกัด, บริษัท. โครงการวิเคราะห์ภาวะการกระจายอุตสาหกรรม 9 จังหวัดเป้าหมายไปสู่จังหวัดใกล้เคียง : กรณีศึกษาเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนตะวันตก ภาคเหนือ (แม่สอด) และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (มุกดาหาร) [ร่างรายงานขั้นสุดท้าย]. กรุงเทพฯ : สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม, 2539.
- เดือนแรม ประกายเรือง. สู่อ้อมแขน ล้านนาตะวันตก. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์สุขภาพใจ, 2544.
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
- เว็บไซต์เทศบาลนครแม่สอด
- เว็บไซต์เทศบาลตำบลแม่กุ
- เว็บไซต์เทศบาลตำบลท่าสายลวด
- เว็บไซต์เทศบาลตำบลแม่ตาว
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ปะ
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลแม่กุ
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลพระธาตุผาแดง
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลพะวอ
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลมหาวัน
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลแม่กาษา
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลด่านแม่ละเมา
- เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลท่าสายลวด