ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน (خراسان تركچىسى, ออกเสียง: [xorɑsɑn tyrktʃesi]) เป็นภาษาหนึ่งในภาษากลุ่มเตอร์กิกที่พูดในบริเวณตอนเหนือของจังหวัดโฆรอซอนเหนือและจังหวัดโฆรอซอเนแรแซวี ประเทศอิหร่าน ผู้พูดภาษานี้เกือบทั้งหมดสามารถพูดภาษาเปอร์เซียได้

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน
خراسان تركچىسى
ออกเสียง	[xorɑsɑn tyrktʃesi]
ประเทศที่มีการพูด	อิหร่าน
ภูมิภาค	เกรตเตอร์โฆรอซอน
จำนวนผู้พูด	400,000 คน 886,000 คน (2014) มากกว่า 1,000,000 คน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	เตอร์กิก เตอร์กิกทั่วไป โอคุซ โอคุซตะวันออก ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน
ระบบการเขียน	อักษรเปอร์เซีย
รหัสภาษา
ISO 639-3	kmz
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนส่วนใหญ่ใช้พูดในอิหร่านหลายจังหวัด ถ้านับสำเนียงโอคุซของภาษาอุซเบกเป็นสำเนียงของภาษานี้ด้วย ก็จะมีผู้พูดอยู่ทางตอนใต้ของอุซเบกิสถานเช่นกัน ภาษานี้แบ่งเป็นสามสำเนียงคือ เหนือ ใต้และตะวันตก

การจัดจำแนกและภาษาใกล้เคียง

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนจัดอยู่ในภาษากลุ่มโอคุซของภาษากลุ่มเตอร์กิกซึ่งรวมภาษาตุรกี ภาษาอาเซอร์ไบจาน ภาษากากาอุซ ภาษาตุรกีกากาอุซบอลข่าน ภาษาเติร์กเมนและภาษาซาลาร์ และสำเนียงโอคุซที่ใช้พูดในอุซเบกิสถาน ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนถือว่าใกล้เคียงมากกับภาษาอุซเบกสำเนียงโอคุซและภาษาเติร์กเมน และใกล้เคียงกับสำเนียงของภาษาอาเซอร์ไบจานที่ใช้พูดในอิหร่าน

เสียง

พยัญชนะ

เสียงพยัญชนะ

	ริมฝีปาก		ปุ่มเหงือก		เพดานปาก		เพดานอ่อน		ลิ้นไก่		เส้นเสียง
หยุด	p	b	t	d			k	ɡ	q
กักเสียดแทรก					t͡ʃ	d͡ʒ
เสียดแทรก	f	v	s	z	ʃ	ʒ	x	ɣ			h
นาสิก	m		n		ɲ		ŋ
สะบัด			r
ข้างลิ้น			l
เปิด					j

สระ

สระ

	หน้า		หลัง
	ไม่ห่อ	ห่อ	ไม่ห่อ	ห่อ
ปิด	i	y	ɯ	u
กลาง	e	ø		o
เปิด	æ		ɑ	ɒ

ลักษณะของภาษา

นาม

คำนามทำให้เป็นรูปพหูพจน์ด้วยการเติมปัจจัย-lAr ซึ่งมีสองรูปคือ -lar และ –lær ขึ้นกับการเปลี่ยนเสียงสระ การกของนามจำแนกโดยการลงท้ายด้วยปัจจัยที่ขึ้นกับการเปลี่ยนเสียงสระและสระหรือพยัญชนะที่ตามมา การแสดงความเป็นเจ้าของจะเติมปัจจัยเข้าที่นามที่ถูกถือครอง

การก	หลังสระ	หลังพยัญชนะ
Nominative	ไม่มีการลงท้าย
Genitive	niŋ/nin	iŋ/in
Dative	ya/yæ	a/æ
Accusative	ni/nɯ	i/ɯ
Locative	da/dæ
Ablative	dan/dæn
Instrumental	nan/næn

สรรพนาม

ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอนมีสรรพนามแทนบุคคล 6 คำ และจะมีการลงท้ายต่างจากนามปกติ

	เอกพจน์	พหูพจน์
บุรุษที่ 1	mæn	bɯz
บุรุษที่ 2	sæn	siz
บุรุษที่ 3	o	olar

สรรพนามแสดงความเป็นเจ้าของ

	เอกพจน์	พหูพจน์
บุรุษที่ 1	(I)m	(I)mIz
บุรุษที่ 2	(I)ŋ	(I)ŋIz
บุรุษที่ 3	(s)I	lArI

กริยา

คำกริยามีการแบ่งย่อยตามกาล ความมุ่งหมาย มาลา บุคคล และจำนวน รูปพื้นฐานของกริยาลงท้ายด้วย -max

อ้างอิง

1. The Turkic Languages, By Lars Johanson, Éva Ágnes Csató Johanson, page 13, Routledge, 2015
3. "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW". 1993. Ḵorāsāni (Khorasani Turkish). Khorasani Turkish is spoken by more than one million people in the northeast of Persia (in the province of Khorasan) and in the neighboring regions of Turkmenistan up to beyond the Amu Darya River
4. "Ethnologue report for Khorasani Turkic"

Tulu, Sultan (1989). Chorasantürkische Materialien aus Kalāt bei Esfarāyen. Berlin: Klaus Schwarz Verlag. ISBN 3-922968-88-0.

Doerfer, Gerhard; Hesche, Wolfram (1993). Chorasantürkisch: Wörterlisten, Kurzgrammatiken, Indices. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-03320-7.

แหล่งข้อมูลอื่น

มีการทดสอบ ภาษาเตอร์กิกโฆรอซอน ของวิกิพีเดีย ที่วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์