ภาษาโรฮีนจา
ภาษาโรฮีนจา (โรฮีนจา: Ruáingga) เป็นภาษาที่พูดโดยชาวมุสลิมโรฮีนจา มีผู้พูดทั้งหมด 1,500,000 คน พบในพม่า 1,000,000 คน (พ.ศ. 2549) ในรัฐยะไข่ ประเทศพม่า พบในบังกลาเทศ 200,000 คน (พ.ศ. 2549) และอาจจะมีในมาเลเซีย ซาอุดีอาระเบีย และไทย จัดอยู่ในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน กลุ่มภาษาอินโด-อารยัน สาขาอินโด-อารยันตะวันออก สาขาย่อยเบงกอล-อัสสัม ใกล้เคียงกับภาษาจิตตะกองในบังกลาเทศ มีคำยืมจากภาษาอูรดู ภาษาเบงกอล ภาษาเปอร์เซีย ภาษาอาหรับ ภาษาพม่า และภาษาอังกฤษมาก เดิมชาวโรฮีนจาอพยพจากบังกลาเทศเข้าไปอยู่ในพม่า และปัจจุบันมีผู้อพยพส่วนหนึ่งอพยพกลับไปสู่บังกลาเทศ แต่ถูกผลักดันให้กลับไปสู่พม่า
| ภาษาโรฮีนจา | |
|---|---|
| Ruáingga 𐴌𐴟𐴇𐴥𐴝𐴚𐴒𐴙𐴝 𐴌𐴗𐴥𐴝𐴙𐴚𐴒𐴙𐴝 رُاَࣺينڠَ | |
คำว่า "โรฮีนจา" ที่เขียนด้วยอักษรฮานีฟีโรฮีนจา | |
| ประเทศที่มีการพูด | พม่า, บังกลาเทศ |
| ภูมิภาค | รัฐยะไข่ พม่า, ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจิตตะกอง บังกลาเทศ |
| ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | rhg |
อักษร
มีระบบการเขียนที่หลากหลาย ซึ่งมีทั้งอักษรอาหรับ อักษรอูรดู อักษรฮานีฟี อักษรพม่า และล่าสุดคืออักษรโรมัน
อักษรอาหรับ
การเขียนด้วยอักษรอาหรับเกิดขึ้นเมื่อ 300 ปีที่ผ่านมา เมื่อยะไข่อยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษ ชาวโรฮีนจาใช้ภาษาอังกฤษและอูรดูในการสื่อสารด้วยการเขียน หลังจากที่พม่าได้รับเอกราชและใช้ภาษาพม่าเป็นภาษาราชการ ชาวโรฮีนจาเริ่มพยายามพัฒนาระบบการเขียนเป็นของตนเอง ใน พ.ศ. 2518 ได้พัฒนาระบบการเขียนโดยนำอักษรอูรดูมาดัดแปลง แต่การเขียนแบบนี้ยังยากสำหรับชาวโรฮีนจา และต้องมีการเพิ่มสัญลักษณ์แทนเสียงวรรณยุกต์
อักษรฮานีฟี
โมลานา อานิฟ ได้พัฒนาการเขียนจากขวาไปซ้าย โดยใช้อักษรที่มีลักษณะคล้ายอักษรอาหรับและได้ยืมอักษรบางตัวจากอักษรโรมันและอักษรพม่า แต่อักษรนี้จะต้องระวังเกี่ยวกับความสับสนและยากสำหรับการใช้งานในคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต ซึ่งต้องพัฒนายูนิโคดต่อไป
อักษรโรมัน
| A a | B b | C c | Ç ç | D d | E e | F f |
| G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m |
| N n | Ñ ñ | O o | P p | Q q | R r | S s |
| T t | U u | V v | W w | X x | Y y | Z z |
อี เอ็ม สิดดิควิว ได้พัฒนาระบบการเขียนที่ใช้อักษรละตินเพียงอย่างเดียว โดยใช้อักษร 26 ตัว เครื่องหมายการออกเสียงสระ 5 ตัว และอักษรเพิ่ม 2 ตัว เพื่อแสดงเสียงม้วนลิ้นและเสียงนาสิก ซึ่งสระจะมีรูปที่เน้น (á é í ó ú) สำหรับ c ในภาษาโรฮีนจาแทนเสียง /ช/ หรือ /sh/, ç แทนเสียง r ม้วนลิ้น และ ñ ใช้แทนเสียงนาสิก
สัทวิทยา
ภาษาโรฮีนจามีหน่วยเสียงพยัญชนะ 25 หน่วยเสียง มีเสียงที่ยืมมาจากภาษาอาหรับ ภาษาเบงกอล ภาษาพม่า และภาษาอูรดู
ไวยากรณ์
คำนำหน้านาม
คำนำหน้านามแบบชี้เฉพาะสำหรับนามที่ลงท้ายด้วยสระเป็น án หรือ wá สำหรับเอกพจน์ และ ún สำหรับพหูพจน์หรือนับไม่ได้ โดยทั่วไป wá ใช้กับวัตถุทรงกลม ส่วน án ใช้กับวัตถุทรงแบน เช่น Fata wá ใบไม้ใบเดียว Fata ún ใบไม้หลายใบ ถ้าคำนามลงท้ายด้วยตัวสะกด จะนำเสียงตัวสะกดมารวมกับคำนำหน้าด้วย เช่น Kitap pwá หนังสือเล่มเดียว Kitap pún หนังสือหลายเล่ม ถ้าตัวสะกดเป็น r ใช้เสียง g รวมกับคำนำหน้านาม เช่น Kuñir gwá สุนัขตัวเดียว Kuñir gún หมาหลายตัว คำนำหน้านามแบบไม่ชี้เฉพาะจะวางไว้หลังหรือหน้านามก็ได้ โดย Uggwá ใช้กับวัตถุทรงกลม ekkán ใช้กับวัตถุทรงแบน เช่น Uggwá fata หรือ fata uggwá ใบไม้ใบหนึ่ง Hodún fata หรือ fata hodún ใบไม้บางใบ
การเรียงประโยค
การเรียงประโยคเป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา เช่น Aiñ (ฉัน), bát (ข้าว), hái (กิน)
กาล
ภาษาโรฮีนจามี 12 กาลกริยาช่วย félai แสดง perfect tense félaat แสดง perfect continuous tense คำว่า táki และ táikki เทียบได้กับ be และ been ในภาษาอังกฤษ มีปัจจัยแสดงบุคคลและกาล ปัจจัย ~ir, ~yi, ~lám, ~youm ใช้สำหรับบุรุษที่หนึ่ง ~or, ~yó, ~lá, ~bá ใช้สำหรับบุรุษที่สอง ~ar, ~ye, ~l, ~bou ใช้สำหรับบุรุษที่สาม ~ir, ~or, ~ar แสดงการกระทำที่ต่อเนื่อง ~yi, ~yó, ~ye แสดง present perfect tense, ~lám, ~lá, ~l แสดงอดีต และ ~youm, ~bá, ~bou แสดงอนาคต
อ้างอิง
- Mohammed Siddique Basu. Starting with Rohingyalish.
- Priest, Lorna A.; Hosken, Martin (2010-08-12). "Proposal to add Arabic script characters for African and Asian languages" (PDF). pp. 13–18, 34–37. More than one of
|author=และ|last1=specified (help) - Pandey, Anshuman (2012-06-20). "Preliminary Proposal to Encode the Rohingya Script" (PDF).
Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Rohingyalish
- Rohingya Language Video Training
- Burmese Rohingya Organization in Germany Website
- Rohingyas News online Website 2014-05-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Arakan Rohingya Cooperation Council Website
- Rohingya Website