fbpx
วิกิพีเดีย

รัฐโอคลาโฮมา

บทความนี้เกี่ยวกับรัฐของประเทศสหรัฐอเมริกา สำหรับความหมายอื่น ดูที่ โอคลาโฮมา (แก้ความกำกวม)

พิกัดภูมิศาสตร์: 35°30′N 98°00′W / 35.5°N 98°W / 35.5; -98

รัฐโอคลาโฮมา (อังกฤษ: Oklahoma, เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /ˌoʊkləˈhoʊmə/โอวเคฺลอะโฮ้วเม่อะ) เป็นรัฐหนึ่งใน 50 รัฐของประเทศสหรัฐอเมริกา มีประชากรประมาณ 3.64 ล้านคนในปี พ.ศ. 2551 มีพื้นที่ครอบคลุมประมาณ 177,847 ตารางกิโลเมตร (68,667 ตารางไมล์) ซึ่งเป็นรัฐที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 28 ของประเทศ และมีพื้นที่เป็นอันดับ 20 ของประเทศ ชื่อของรัฐนี้มาจากภาษาชอคทอว์ คือ okla และ humma มีความหมายว่า Red People หรือ ชาวอเมริกันอินเดียน (อินเดียนแดง) และมีชื่อเล่นที่เป็นที่รู้จักกันในชื่อ The Sooner State การก่อตั้งมาจากภูมิภาคอินเดียน ในวันที่ 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1907 (พ.ศ. 2450) เป็นเป็นรัฐก่อตั้งลำดับที่ 46 ของประเทศสหรัฐ ประชาชนที่อาศัยในรัฐเรียกว่า ชาวโอคลาโฮมัน (Oklahomans) มีเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของรัฐคือ เมืองโอคลาโฮมาซิตี

รัฐโอคลาโฮมา

ธง

ตรา
สมญา: 
Sooner State
คำขวัญ: 
Labor omnia vincit (ละติน)
แผนที่สหรัฐเน้นรัฐโอคลาโฮมา
ประเทศสหรัฐ
เข้าร่วมสหรัฐ16 พฤศจิกายน, ค.ศ. 1907 (46)
เมืองหลวงโอคลาโฮมาซิตี
เมืองใหญ่สุดโอคลาโฮมาซิตี
มหานครใหญ่สุดโอคลาโฮมาซิตี
การปกครอง
 • ผู้ว่าการแบรด เฮนรี (D)
 • รองผู้ว่าการจารี อาซคินส์ (D)
สมาชิกวุฒิสภาเจมส์ อินโฮฟ (R)
ทอมัส โคเบิร์น (R)
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรริพับลิกัน 4 คน
เดโมแครต 1 คน
พื้นที่
 • ทั้งหมด69,898 ตร.ไมล์ (181,195 ตร.กม.)
 • พื้นดิน68,735 ตร.ไมล์ (178,023 ตร.กม.)
 • พื้นน้ำ1,259.3 ตร.ไมล์ (3,261.5 ตร.กม.)  1.8%
อันดับพื้นที่20
ขนาด
 • ความยาว298 ไมล์ (480 กิโลเมตร)
 • ความกว้าง230 ไมล์ (370 กิโลเมตร)
ความสูง1,296 ฟุต (395 เมตร)
ความสูงจุดสูงสุด (ภูเขาแบล็คเมซา)4,973 ฟุต (1,515 เมตร)
ความสูงจุดต่ำสุด (แม่น้ำลิตเติ้ล)289 ฟุต (88 เมตร)
ประชากร
 • ทั้งหมด(2,551) 3,642,361 คน
 • อันดับ28
 • อันดับความหนาแน่น36
 • ค่ามัธยฐานรายได้ครัวเรือน34,243 ดอลลาร์สหรัฐ
 • อันดับรายได้42
เดมะนิมโอคลาโฮมัน (Oklahoman)
ภาษา
 • ภาษาทางการไม่มี
เขตเวลาเขตเวลากลาง: UTC-6/-5
เขตเวลาภูเขา: UTC-7/-6 (เมืองเคนตัน)
อักษรย่อไปรษณีย์OK
รหัส ISO 3166US-OK
ละติจูด33°35' เหนือ ถึง 37° เหนือ
ลองจิจูด94°29' ตะวันตก ถึง 103° ตะวันตก
เว็บไซต์www.ok.gov

รัฐโอคลาโฮมาเป็นรัฐผู้ผลิตก๊าซธรรมชาติ น้ำมันปิโตรเลียมและอาหารรายใหญ่ มีอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ในเรื่องการบิน พลังงาน โทรคมนาคมและเทคโนโลยีชีวภาพ โอคลาโฮมาเป็นรัฐหนึ่งในประเทศที่มีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจสูง โดยระหว่างปี ค.ศ. 2005 ถึง 2006 เป็นรัฐที่มีการเจริญเติบโตของรายได้สูงที่สุดเป็นอันดับที่ 3 และมีอัตราเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศสูงที่สุด มีเมืองโอคลาโฮมาซิตีและทัลซาเป็นแหล่งเศรษฐกิจสำคัญของรัฐ เกือบ 60 เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งรัฐอาศัยอยู่ในเขตสองเมืองนี้ รัฐโอคลาโฮมามีแนวภูเขาขนาดเล็ก ทุ่งหญ้าแพร์รี่ และป่าไม้ทางตะวันออก พื้นที่ส่วนใหญ่ของรัฐอยู่ในเกรตเพลนส์ (ที่ราบอันกว้างใหญ่) ซึ่งมักจะเกิดสภาพอากาศแปรปรวนอยู่เสมอ

มรดกทางวัฒนธรรมของรัฐโอคลาโฮมา มีผลมาจากบรรพบุรุษที่เป็นชาวเยอรมัน ไอริช อังกฤษ และชาวพื้นเมืองอเมริกา ซึ่งรัฐนี้มีประชากรที่พูดภาษาพื้นเมืองอเมริกามากถึง 25 ภาษา ซึ่งมีมากกว่ารัฐอื่นๆ ในประเทศ ในอดีตพื้นที่ของรัฐเคยเป็นทางผ่านของขบวนปศุสัตว์ รัฐนี้เป็นที่สำหรับผู้อพยพย้ายถิ่นจากทางใต้ และมีการตั้งการปกครองส่วนภูมิภาคสำหรับชาวอเมริกันพื้นเมือง รัฐโอคลาโฮมาเป็นส่วนหนึ่งของไบเบิลเบลท์ ผู้คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโปรแตสแตนท์ (นิกายย่อยอีแวนเกลิคัล) รัฐนี้ยังเป็นรัฐอนุรักษนิยมในทางการเมือง และยังเป็นรัฐหัวคะแนนหลักของพรรคเดโมแครตอีกด้วย

ชื่อ

คำว่า โอคลาโฮมา (Oklahoma) มาจากภาษาช็อคทอว์ แบ่งออกเป็นคำว่า okla ซึ่งแปลว่าประชาชน และ humma แปลว่าสีแดง ซึ่งอัลเลน ไวร์ท ผู้นำเผ่าช็อคทอว์ได้ตั้งชื่อนี้ในปี ค.ศ. 1866 ระหว่างการเจรจาสนธิสัญญากับสหพันธรัฐอเมริกา เกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ของภูมิภาคอินเดียน ซึ่งคำว่า Okla humma มีความหมายเดียวกับคำในภาษาอังกฤษคือ ชาวอินเดียนแดง ซึ่งใช้บ่งบอกถึงชาวอเมริกันพื้นเมืองทั้งหมด ซึ่งต่อมาได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 1890 สองปีก่อนที่จะมีการเปิดพื้นที่สำหรับเข้ามาอยู่อาศัย

ประวัติศาสตร์

 
บ่อน้ำมันแห่งหนึ่งในเมืองโอเคมาห์ ดึงดูดผู้คนมากมายมาที่รัฐโอคลาโฮมา

รัฐโอคลาโฮมาเป็นรัฐที่มีอายุก่อตั้งยาวนานน้อยกว่าหนึ่งศตวรรษ แต่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่านั้น มีการค้นพบหัวลูกศรของชาวโคลวิส ซึ่งเดินทางมาก่อตั้งถิ่นฐานบริเวณใกล้กับเมืองอนาดาร์โกในปัจจุบัน ซึ่งหัวลูกศรนี้มีอายุประมาณ 11,000 ปี โดยบริเวณเนินสไปโร และเนินบิวท์เดอร์เป็นที่ที่มีการตั้งถิ่นฐานอย่างถาวรแห่งแรกของรัฐโดยชาวอินเดียนแดง ในปี ค.ศ. 1541 (พ.ศ. 2084) ฟรานซิสโก โครานาโด นักสำรวจชาวสเปนเดินทางผ่านโอคลาโฮมาในระหว่างค้นหาเมืองแห่งทองคำที่หายสาบสูญ โดยระหว่างทศวรรษที่ 1830 ชนเผ่าผู้มีวัฒนธรรมทั้งห้า (ประกอบด้วยเผ่าเชอโรคี ชิคาซอว์ ชอคทอว์ ครีค และเซมินโอเล) ได้ย้ายถิ่นฐานจากตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐสู่ภูมิภาคอินเดียน (อินเดียนเทริทอร์รี) (ในปัจจุบันคือโอคลาโฮมา) ไปตามเส้นทางธารน้ำตา (Trail of Tears)

ระหว่างสงครามกลางเมืองอเมริกา (ค.ศ. 1861 - 1865) เผ่าอินเดียนส่วนใหญ่เข้าข้างกับสหพันธรัฐอเมริกา และยอมรับการเป็นทาส พวกเขาเห็นด้วยกับความคิดของรัฐที่จะแยกตัวออกจากสหรัฐอเมริกา แต่บางชนเผ่าก็ไม่ยินดีกับรัฐบาลสหพันธรัฐอเมริกาที่ไม่ทำในสิ่งที่พวกเขาเคยบอกว่าจะทำ ไม่ทุกชนเผ่าที่เข้าข้างกับสหพันธรัฐ บางเผ่าสร้างและควบคุมป้อมขนาดเล็กเพื่อป้องกันตัวเอง สาเหตุนี้มาจากที่ภูมิภาคอินเดียนอยู่ภายใต้การควบคุมของสหพันธรัฐ แต่รัฐโอคลาโฮมาไม่ได้เข้าร่วมในรัฐของสหพันธรัฐ และการโจมตีที่ฮันนีสปริงส์ใกล้กับเมืองฟอร์ทกิบสันในวันที่ 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1863 ที่กำลังพลของสหรัฐอเมริกาประสบชัยชนะ และกลายเป็นจุดจบของการปกครองภูมิภาคอินเดียนของสหพันธรัฐอเมริกา

 
ภูมิภาคอินเดียนและภูมิภาคโอคลาโฮมาในช่วงทศวรรษที่ 1890

วันที่ 22 เมษายน ค.ศ. 1890 ทางตะวันตกของรัฐเปิดให้ผู้คนกว่า 50,000 คนจากยุคตื่นแผ่นดินในโอคลาโฮมา (Oklahoma Land Run) และกลายเป็นต้นกำเนิดของชื่อเล่นของโอคลาโฮมาที่ว่า "The Sooner State" หรือ "รัฐแห่งความเร็ว" ซึ่งชื่อเล่นนี้มาจากผู้ที่อพยพซึ่งข้ามเขตภูมิภาคมาก่อนที่พื้นที่จะเปิดให้ประชาชนจับจองโดยรัฐ ปีต่อมา บริเวณตะวันตกของภูมิภาคได้เข้ารวมกับภูมิภาคโอคลาโฮมา ส่วนทางตะวันออกเฉียงเหนือเป็นที่อยู่อาศัยของ 5 ชนเผ่าศิวิไลซ์ และมีการควบคุมภายในเผ่าเอง ต่อมาในวันที่ 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1907 ภูมิภาคตะวันตกและตะวันออกได้รวมเข้ากัน และกลายเป็นรัฐลำดับที่ 46 แห่งสหรัฐอเมริกา

ในระยะแรกหลังจากก่อตั้ง โอคลาโฮมากลายเป็นสถานที่สำคัญสำหรับอุตสาหกรรมน้ำมัน แอ่งน้ำมันถูกพบในพื้นที่ทำให้มีประชากรในเมืองเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เมืองทัลซารู้จักกันในชื่อ "Oil Capital of the World" (เมืองหลวงแห่งน้ำมันของโลก) ในช่วงศตวรรษที่ 20 เศรษฐกิจของรัฐช่วงแรกจึงมาจากน้ำมันเป็นส่วนใหญ่

ในปี ค.ศ. 1927 ไซรัส เอวีรี นักธุรกิจจากทัลซาที่รู้จักกันในชื่อ "Father of Route 66" เริ่มต้นการสร้างทางหลวงหมายเลข 66 (รูต 66) เขาได้ใช้ส่วนของทางหลวงที่สร้างระหว่างเมืองทัลซาและเมืองอมาริลโล รัฐเท็กซัส สร้างจุดเริ่มต้นของรูท 66 เขาเป็นบุคคลหลักที่รับผิดชอบในการก่อตั้งองค์กรทางหลวงหมายเลข 66 แห่งสหรัฐอเมริกา (U.S. Highway 66 Association) สำหรับดูแลสิ่งก่อสร้างบนรูท 66

 
ชาวไร่และลูกชายของเขาในระหว่างพายุฝุ่น ในซิมาร์รอนเคาน์ตี้ เมื่อ ค.ศ. 1936

ในระหว่างทศวรรษที่ 1930 ทางตะวันตกเฉียงเหนือของโอคลาโฮมาเข้าสู่ช่วงที่เรียกว่า "Dust Bowl" พื้นที่ส่วนใหญ่มีปริมาณน้ำฝนน้อยมากและมีอุณหภูมิสูง ทำให้ชาวนาชาวไร่มากกว่าพันคนเกิดความยากจนและย้ายถิ่นไปยังแห่งอื่นในสหรัฐ ทำให้ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1930 ถึง 1950 รัฐโอคลาโฮมามีจำนวนประชากรที่อาศัยลดลงถึง 6.9 เปอร์เซ็นต์ ทางรัฐจึงสร้างอ่างเก็บน้ำกว่าร้อยแห่งและทะเลสาบ โดยในทศวรรษที่ 1960 มีทะเลสาบที่ขุดขึ้นมากกว่า 200 แห่ง ซึ่งเป็นจำนวนที่มากที่สุดในประเทศ

ในปี ค.ศ. 1943 ละครบรอดเวย์ เปิดการแสดงละครเพลง โอคลาโฮมา (Oklahoma!) ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างใหญ่หลวงและได้สร้างเป็นภาพยนตร์ในปี ค.ศ. 1955 เนื้อเรื่องเริ่มต้นในภูมิภาคโอคลาโฮมาในปี ค.ศ. 1906 ซึ่งเป็นช่วงที่รัฐเพิ่งจะก่อตั้ง มีเพลงโอคลาโฮมา (Oklahoma!) ซึ่งเป็นเพลงที่ร้องเมื่อใกล้จบเรื่อง ได้กลายเป็นเพลงประจำรัฐโอคลาโฮมาในปี ค.ศ. 1953

 
การระเบิดอาคารอัลเฟรด พี เมอร์ราห์ เฟเดอรัล ในโอคลาโฮมาซิตี เป็นหนึ่งในเหตุการณ์ก่อการร้ายที่ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์สหรัฐ

วันที่ 19 เมษายน ค.ศ. 1995 อาคารอัลเฟรด พี เมอร์ราห์ เฟเดอรัล ในเมืองโอคลาโอมาซิตี ถูกระเบิดโดยทิโมธี แมคเวจ์ ทำให้มีผู้เสียชีวิตถึง 168 คน ซึ่งเป็นเหตุการณ์การก่อการร้ายที่รุนแรงที่สุดของสหรัฐก่อนหน้าที่จะเกิดเหตุการณ์วินาศกรรมอาคารเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ เมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2544 แมคเวจ์และผู้ร่วมมือของเขาที่ชื่อ เทอร์รี่ นิโคลส์ ทั้งสองถูกตัดสินว่ากระทำผิด แต่ผู้คนส่วนมากคิดว่ามีบุคคลอื่นเป็นขบวนการที่เกี่ยวข้องด้วย แมคเวจ์ถูกพิพากษาให้ประหารชีวิตโดยการฉีดสารพิษ และนิโคลถูกจำคุกโดยไม่มีการรอลงอาญา

ภูมิศาสตร์

ภูมิประเทศ

 
แผนที่ทางธรณีวิทยารัฐโอคลาโฮมา

รัฐโอคลาโฮมาเป็นรัฐที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดันที่ 20 ของสหรัฐอเมริกา ครอบคลุมพื้นที่แผ่นดิน 177,847 ตารางกิโลเมตร (68,667 ตารางไมล์) และผืนน้ำ 3,349 ตารางกิโลเมตร (1,293 ตารางไมล์) รัฐโอคลาโฮมาเป็นรัฐหนึ่งใน 6 ของฟรอนเทียร์สตริป และเป็นส่วนหนึ่งของเกรตเพลนส์ มีอาณาเขตติดต่อกับมลรัฐอาร์คันซอทางทิศตะวันออก รัฐมิสซูรีทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ รัฐแคนซัสทางทิศเหนือ รัฐโคโลราโดทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ รัฐนิวเม็กซิโกทางทิศตะวันตก และรัฐเท็กซัสทางทิศใต้

จุดที่สูงที่สุดของรัฐคือแบล็คเมซา ในโอคลาโฮมาแพนแฮนเดิล ซึ่งมีความสูง 3,349 เมตร (4,973 ฟุต) จุดที่ต่ำที่สุดคือแม่น้ำลิตเติ้ล ตั้งอยู่ทางตะวันออกของเมืองไอดาเบลทางตะวันออกเฉียงใต้ของรัฐ ซึ่งมีความสูง 88 เมตร (289 ฟุต) จากระดับน้ำทะเล และยังมีแนวเขา 4 แห่งในรัฐ ประกอบด้วยแนวเขาอัวชิตา อาร์บัคเคิล วิชิตา และเคียมิชิ แนวเขาทั้งหมดนี้ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของรัฐ มีพื้นที่ป่าไม้ครอบคลุมพื้นที่ 24 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ทั้งหมด และยังมีทะเลสาบจากฝีมือมนุษย์จำนวนมากกว่ารัฐอื่นๆ ในประเทศ โดยพื้นที่รวมทั้งหมดของทะเลสาบมีมากกว่า 1,000,000 เอเคอร์ (404,686 เฮกตาร์)

ภูมิอากาศ

 
พายุทอร์นาโดทางตอนกลางของโอคลาโฮมา

รัฐโอคลาโฮมาตั้งอยู่ในส่วนที่มีสภาพอากาศพอเหมาะของประเทศ แต่บางครั้งก็มีอุณหภูมิที่สูงมาก และมีฝนตกเป็นปกติในพื้นที่ที่ลักษณะเป็นภูมิอากาศภาคพื้นทวีป (continental climate) พื้นที่ทั้งรัฐมีอุณหภูมิอยู่ระหว่าง 38 องศาเซลเซียส (100 องศาฟาเรนไฮต์) ถึง -18 องศาเซลเซียส (0 องศาฟาเรนไฮต์)

รัฐโอคลาโฮมามีหิมะตก โดยในเขตติดต่อรัฐโคโลราโดทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือจะมีปริมาณหิมะประมาณ 30 นิ้ว (76 เซนติเมตร) ในฤดูหนาว และทางตะวันออกเฉียงใต้ของรัฐจะมีปริมาณหิมะน้อยกว่า 5 เซนติเมตร (2 นิ้ว)

พื้นที่ส่วนใหญ่ของรัฐตั้งอยู่ในร่องทอร์นาโด (Tornado Alley) เพราะที่นั่นเป็นที่ปะทะกันระหว่างอากาศเย็นและอากาศอุ่นทำให้เกิดสภาพอากาศที่รุนแรง โอคลาโฮมาจะมีพายุทอร์นาโดเฉลี่ยปีละ 54 ลูก ซึ่งเป็นที่หนึ่งที่มีอัตราการเกิดพายุสูงที่สุดในโลก และเป็นที่ตั้งของศูนย์พยากรณ์ทอร์นาโดแห่งชาติของการบริการดินฟ้าอากาศแห่งชาติ ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองนอร์มัน

อุณหภูมิในเมืองใหญ่ต่างๆ ของรัฐโอคลาโฮมา
เมือง ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
โอคลาโฮมาซิตี 47/26 54/31 62/39 71/48 79/58 87/66 93/71 92/70 84/62 73/51 60/38 50/29
ทัลซา 46/26 53/31 62/40 72/50 80/59 88/68 94/73 93/71 84/63 74/51 60/39 50/30
ลอว์ตัน 50/26 56/31 65/40 73/49 82/59 90/68 96/73 95/41 86/63 76/51 62/39 52/30
อุณหภูมิเฉลี่ย สูง/ต่ำ (องศาฟาเรนไฮต์)

เมือง

ดูบทความหลักที่: รายชื่อเมืองในรัฐโอคลาโฮมา
 
เมืองโอคลาโฮมาซิตี ซึ่งเป็นเมืองหลวงของรัฐและเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดตามจำนวนประชากรและพื้นที่

รัฐโอคลาโฮมามีแหล่งที่อยู่อาศัยทั้งหมด 549 แห่งใน ค.ศ. 2006 และมีเมือง 3 เมืองที่มีประชากรเกินกว่า 100,000 คนและ 40 เมืองที่มีประชากรมากกว่า 10,000 คน มีเมืองสองเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 50 ของสหรัฐอเมริกา คือเมืองโอคลาโฮมาซิตี และ ทัลซา ประชากรมากกว่าครึ่ง (58 เปอร์เซ็นต์) อยู่ในสองเมืองนี้

โอคลาโฮมาซิตีเป็นเมืองหลวงของรัฐและเมืองที่ใหญ่ที่สุด มีประชากร 1,269,907 คนอาศัยอยู่ภายในเขตปริมณฑล (ค.ศ. 2008) เมืองทัลซา เมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสอง มีประชากร 905,755 คนในเขตปริมณฑล

 
เมืองทัลซา เมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของรัฐตามจำนวนประชากรและพื้นที่

ระหว่างปี ค.ศ. 2005 และ 2006 เมืองปริมณฑลของทัลซา ประกอบด้วย เมืองเจ๊คส์ บิกซ์บาย และโอวาสโซ เป็นเมืองที่มีการเติบโตของประชากรสูงที่สุดของรัฐ ประชากรในเมืองเจ๊คส์เพิ่มขึ้น 47.9% เมืองบิกซ์บายเพิ่มขึ้น 44.56% และเมืองโอวาสโซเพิ่มขึ้น 34.31%

เมืองที่ใหญ่ที่สุดของรัฐโอคลาโฮมาในปี ค.ศ. 2007 ประกอบด้วย โอคลาโฮมาซิตี (547,274 คน) ทัลซา (384,037 คน) นอร์แมน (106,707 คน) ลอว์ตัน (91,568 คน) โบรกเคนแอร์โรว์ (90,714 คน) เอ็ดมันด์ (78,226 คน) มิดเวสต์ซิตี (55,935 คน) และมัวร์ (51,106 คน) โดยมี 7 เมืองที่อยู่ในเขตปริมณฑลของโอคลาโฮมาซิตีและทัลซา มีเพียงลอว์ตันเท่านั้นที่มีปริมณฑลตั้งอยู่ด้วยตนเอง

กฎหมายของโอคลาโฮมากำหนดให้พื้นที่ตั้งถิ่นฐานแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ เมืองใหญ่ (Cities) ซึ่งมีประชากรมากกว่า 1,000 คน และเมืองเล็ก (Towns) มีประชากรน้อยกว่า 1,000 คน เมืองทั้งสองประเภทนี้มีอำนาจนิติบัญญัติ อำนาจตุลาการ และพลังมวลชนภายในพื้นที่ของตัวเอง โดยเมืองใหญ่ (Cities) สามารถเลือก mayor-council, council-manager หรือ strong mayor จากการปกครอง ส่วนเมืองเล็ก (Towns) สามารถจัดการเลือกตั้งระบบเจ้าพนักงาน

วัฒนธรรม

มีกีฬาไก่ชนโบราณของประจำรัฐ แต่ยกเลิกไปไปในปี พ.ศ. 2545 เนื่องจากความโหดร้ายทารุณ เพราะกีฬาดังกล่าวจะติดใบมีดโกนไว้ที่เดือยไก่ขณะทำการแข่งขัน

มหาวิทยาลัย

 
มหาวิทยาลัยโอคลาโฮมา

บุคคลสำคัญจากรัฐ

อ้างอิง

  1. จำนวนประชากรรัฐโอคลาโฮมา คาดการณ์ปี 2008, จาก United States Department of Agriculture, สืบค้นวันที่ 15 ก.ค. 2552 (อังกฤษ)
  2. Oklahoma - Definitions from Dictionary.com จาก Dictionary.com, สืบค้นวันที่ 15 ส.ค. 2552
  3. Oklahoma QuickFacts from the US Census Bureau, จาก U.S. Census Bureau, (1 ธ.ค. 2549), สืบค้นวันที่ 15 ส.ค. 2552
  4. Chronicles of Oklahoma, จาก Oklahoma State University, (มิ.ย. 1936), สืบค้นวันที่ 15 ส.ค. 2552 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "Oklahoma's Name" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน
  5. "Oklahoma at a Glance" (pdf). Oklahoma Department of Commerce. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  6. "State Personal Income 2006". United States Department of Commerce. 2007-03-27. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  7. "Gross Domestic Product by State (2005-2006)" (pdf). Oklahoma Department of Commerce. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  8. "Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2006". United States Census Bureau. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (csv) เมื่อ 2008-01-15. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  9. "Oklahoma, All Terrain Vacation". TravelOK. TravelOK.com. 2006-01-12. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  10. Greymorning, Stephen. "Profiles of Native American Education Programs". Southwest Educational Development Laboratory. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  11. "Registration by Party as of January 15, 2007" (pdf). Oklahoma State Election Board. Oklahoma State Election Board. 2007. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  12. "Oklahoma State History and Information". A Look at Oklahoma. Oklahoma Department of Tourism and Recreation. 2008. สืบค้นเมื่อ 14 September 2008.
  13. Merserve, John (1941). "Chief Allen Wright". Chronicles of Oklahoma. สืบค้นเมื่อ 2008-08-10.
  14. "Oklahoma History". Ponca City Info. Ponca City Information.com. 2008-08-08.
  15. "THE WEST - Events from 1500 - 1650". PBS. สืบค้นเมื่อ 2008-09-13.
  16. "Trail of Tears". ngeorgia.com. สืบค้นเมื่อ 2008-08-27.
  17. "Oklahoma (Indian Territory)". Civil War Traveler. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  18. "History of Oklahoma". The History Channel. สืบค้นเมื่อ 2008-08-28.
  19. "Contributions of the Indian people". Oklahoma State University. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  20. "Tulsa Area History". Tulsa County Library. สืบค้นเมื่อ 2008-08-28.
  21. "Tulsa, Oklahoma City History". Bycitylights.com. สืบค้นเมื่อ 2008-09-13.
  22. "1930s Dust Bowl". Cimarron County Chamber of Commerce. 2005-08-05. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  23. "History of the States: Oklahoma, The Sooner State". The History Channel. 2007. สืบค้นเมื่อ 2008-08-29.
  24. "Oklahoma Symbols, State Song: Oklahoma!". State History Guide resources. สืบค้นเมื่อ 2008-09-10.
  25. "The OKC Bombing". The Sight. 2008. สืบค้นเมื่อ 2008-09-10.
  26. "Oklahoma City bombing". Answers.com. 2008. สืบค้นเมื่อ 2008-08-29.
  27. "Land and Water Area of States, 2000". Information Please. 2000.
  28. "About Oklahoma". Travel OK.com. 2008. สืบค้นเมื่อ 2008-08-06.
  29. "About Oklahoma". Travel OK.com. 2008. สืบค้นเมื่อ 2008-08-06.
  30. "Oklahoma's Climate: an Overview" (pdf). University of Oklahoma. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  31. Arndt, Derek (2003-01-01). "The Climate of Oklahoma". Oklahoma Climatological Survey. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  32. "Tornado Climatology". NOAA National Climatic Data Center. สืบค้นเมื่อ 2008-08-06.
  33. Novy, Chris. "SPC and its Products". NOAA. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  34. "Oklahoma Weather And Climate". UStravelweather.com. 2007. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  35. "Weather Averages: Lawton, Oklahoma". MSN Weather. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  36. "State and County Quickfacts - Metropolitan Statistical Area". United States Census Bureau. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  37. Morgan, Rhett (2008-03-27). "Stillwater's growth tops in Oklahoma". Tulsa World. สืบค้นเมื่อ 2008-03-29.
  38. "Oklahoma Census Data Center News" (pdf). Oklahoma Department of Commerce. July 2007. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  39. "Oklahoma Municipal Government" (pdf). Oklahoma Department of Libraries. 2005. สืบค้นเมื่อ 2008-09-15.
  40. วุฒิฯมะกันวอนสภา สวม “นวม” ให้ไก่ชน

แหล่งข้อมูลอื่น

คุณสามารถหาข้อมูลเกี่ยวกับ รัฐโอคลาโฮมา ได้โดยค้นหาจาก
โครงการพี่น้องของวิกิพีเดีย :
  หาความหมาย จากวิกิพจนานุกรม
  หนังสือ จากวิกิตำรา
  คำคม จากวิกิคำคม
  ข้อมูลต้นฉบับ จากวิกิซอร์ซ
  ภาพและสื่อ จากคอมมอนส์
  เนื้อหาข่าว จากวิกิข่าว
  แหล่งเรียนรู้ จากวิกิวิทยาลัย
  • เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
  • บอร์ดการท่องเที่ยวของโอคลาโฮมา
  • Oklahoma Department of Human Services
  • Oklahoma City Convention and Visitors Bureau
  •   รัฐโอคลาโฮมา ข้อมูลการท่องเที่ยวจาก วิกิท่องเที่ยว
  • ประวัติศาสตร์โอคลาโฮมา
  • Oklahoma QuickFacts ข้อมูลทางภูมิศาสตร์และประชากร
  • ข้อมูลการสำรวจสำมะโนประชากรปี ค.ศ. 2000 ของรัฐโอคลาโฮมา

ฐโอคลาโฮมา, บทความน, เก, ยวก, บร, ฐของประเทศสหร, ฐอเมร, กา, สำหร, บความหมายอ, โอคลาโฮมา, แก, ความกำกวม, ดภ, ศาสตร, งกฤษ, oklahoma, เส, ยงอ, านภาษาอ, งกฤษ, ˌoʊkləˈhoʊmə, โอวเค, ลอะโฮ, วเม, อะ, เป, นร, ฐหน, งใน, ฐของประเทศสหร, ฐอเมร, กา, ประชากรประมาณ, านคนในป, . bthkhwamniekiywkbrthkhxngpraethsshrthxemrika sahrbkhwamhmayxun duthi oxkhlaohma aekkhwamkakwm phikdphumisastr 35 30 N 98 00 W 35 5 N 98 W 35 5 98 rthoxkhlaohma xngkvs Oklahoma esiyngxanphasaxngkvs ˌoʊkleˈhoʊme 2 oxwekh lxaohwemxa epnrthhnungin 50 rthkhxngpraethsshrthxemrika miprachakrpraman 3 64 lankhninpi ph s 2551 miphunthikhrxbkhlumpraman 177 847 tarangkiolemtr 68 667 tarangiml 3 sungepnrththimiprachakrmakepnxndb 28 khxngpraeths aelamiphunthiepnxndb 20 khxngpraeths chuxkhxngrthnimacakphasachxkhthxw khux okla aela humma mikhwamhmaywa Red People hrux chawxemriknxinediyn xinediynaedng 4 aelamichuxelnthiepnthiruckkninchux The Sooner State karkxtngmacakphumiphakhxinediyn inwnthi 16 phvscikayn kh s 1907 ph s 2450 epnepnrthkxtngladbthi 46 khxngpraethsshrth prachachnthixasyinrtheriykwa chawoxkhlaohmn Oklahomans miemuxnghlwngaelaemuxngthiihythisudkhxngrthkhux emuxngoxkhlaohmasitirthoxkhlaohmarththngtrasmya Sooner Statekhakhwy Labor omnia vincit latin aephnthishrthennrthoxkhlaohmapraethsshrthekharwmshrth16 phvscikayn kh s 1907 46 emuxnghlwngoxkhlaohmasitiemuxngihysudoxkhlaohmasitimhankhrihysudoxkhlaohmasitikarpkkhrxng phuwakaraebrd ehnri D rxngphuwakarcari xaskhins D smachikwuthisphaecms xinohf R thxms okhebirn R smachiksphaphuaethnrasdrriphblikn 4 khnedomaekhrt 1 khnphunthi thnghmd69 898 tr iml 181 195 tr km phundin68 735 tr iml 178 023 tr km phunna1 259 3 tr iml 3 261 5 tr km 1 8 xndbphunthi20khnad khwamyaw298 iml 480 kiolemtr khwamkwang230 iml 370 kiolemtr khwamsung1 296 fut 395 emtr khwamsungcudsungsud phuekhaaeblkhemsa 4 973 fut 1 515 emtr khwamsungcudtasud aemnalitetil 289 fut 88 emtr prachakr thnghmd 2 551 3 642 361 1 khn xndb28 xndbkhwamhnaaenn36 khamthythanrayidkhrweruxn34 243 dxllarshrth xndbrayid42edmanimoxkhlaohmn Oklahoman phasa phasathangkarimmiekhtewlaekhtewlaklang UTC 6 5ekhtewlaphuekha UTC 7 6 emuxngekhntn xksryxiprsniyOKrhs ISO 3166US OKlaticud33 35 ehnux thung 37 ehnuxlxngcicud94 29 tawntk thung 103 tawntkewbistwww wbr ok wbr govrthoxkhlaohmaepnrthphuphlitkasthrrmchati namnpiotreliymaelaxaharrayihy mixutsahkrrmkhnadihyineruxngkarbin phlngngan othrkhmnakhmaelaethkhonolyichiwphaph 5 oxkhlaohmaepnrthhnunginpraethsthimikarecriyetibotthangesrsthkicsung odyrahwangpi kh s 2005 thung 2006 epnrththimikarecriyetibotkhxngrayidsungthisudepnxndbthi 3 aelamixtraecriyetibotkhxngphlitphnthmwlrwmphayinpraethssungthisud 6 7 miemuxngoxkhlaohmasitiaelathlsaepnaehlngesrsthkicsakhykhxngrth ekuxb 60 epxresntkhxngprachakrthngrthxasyxyuinekhtsxngemuxngni 8 rthoxkhlaohmamiaenwphuekhakhnadelk thunghyaaephrri aelapaimthangtawnxxk phunthiswnihykhxngrthxyuinekrtephlns thirabxnkwangihy sungmkcaekidsphaphxakasaeprprwnxyuesmx 9 mrdkthangwthnthrrmkhxngrthoxkhlaohma miphlmacakbrrphburusthiepnchaweyxrmn ixrich xngkvs aelachawphunemuxngxemrika sungrthnimiprachakrthiphudphasaphunemuxngxemrikamakthung 25 phasa sungmimakkwarthxun inpraeths 10 inxditphunthikhxngrthekhyepnthangphankhxngkhbwnpsustw rthniepnthisahrbphuxphyphyaythincakthangit aelamikartngkarpkkhrxngswnphumiphakhsahrbchawxemriknphunemuxng rthoxkhlaohmaepnswnhnungkhxngibebileblth phukhnswnihynbthuxsasnakhristnikayopraetsaetnth nikayyxyxiaewneklikhl rthniyngepnrthxnurksniyminthangkaremuxng aelayngepnrthhwkhaaennhlkkhxngphrrkhedomaekhrtxikdwy 11 enuxha 1 chux 2 prawtisastr 3 phumisastr 3 1 phumipraeths 3 2 phumixakas 4 emuxng 5 wthnthrrm 6 mhawithyaly 7 bukhkhlsakhycakrth 8 xangxing 9 aehlngkhxmulxunchux aekikhkhawa oxkhlaohma Oklahoma macakphasachxkhthxw aebngxxkepnkhawa okla sungaeplwaprachachn aela humma aeplwasiaedng 4 sungxleln iwrth phunaephachxkhthxwidtngchuxniinpi kh s 1866 rahwangkarecrcasnthisyyakbshphnthrthxemrika ekiywkbkarichpraoychnkhxngphumiphakhxinediyn sungkhawa Okla humma mikhwamhmayediywkbkhainphasaxngkvskhux chawxinediynaedng sungichbngbxkthungchawxemriknphunemuxngthnghmd sungtxmaidrbkaryxmrbxyangepnthangkarinpi kh s 1890 sxngpikxnthicamikarepidphunthisahrbekhamaxyuxasy 4 12 13 prawtisastr aekikh bxnamnaehnghnunginemuxngoxekhmah dungdudphukhnmakmaymathirthoxkhlaohma rthoxkhlaohmaepnrththimixayukxtngyawnannxykwahnungstwrrs aetmiprawtisastryawnankwann mikarkhnphbhwluksrkhxngchawokhlwis sungedinthangmakxtngthinthanbriewniklkbemuxngxnadarokinpccubn sunghwluksrnimixayupraman 11 000 pi odybriewneninsipor aelaeninbiwthedxrepnthithimikartngthinthanxyangthawraehngaerkkhxngrthodychawxinediynaedng 14 inpi kh s 1541 ph s 2084 fransisok okhranaod nksarwcchawsepnedinthangphanoxkhlaohmainrahwangkhnhaemuxngaehngthxngkhathihaysabsuy 15 odyrahwangthswrrsthi 1830 chnephaphumiwthnthrrmthngha prakxbdwyephaechxorkhi chikhasxw chxkhthxw khrikh aelaesminoxel idyaythinthancaktawnxxkechiyngitkhxngshrthsuphumiphakhxinediyn xinediynethrithxrri inpccubnkhuxoxkhlaohma iptamesnthangtharnata Trail of Tears 16 rahwangsngkhramklangemuxngxemrika kh s 1861 1865 ephaxinediynswnihyekhakhangkbshphnthrthxemrika aelayxmrbkarepnthas phwkekhaehndwykbkhwamkhidkhxngrththicaaeyktwxxkcakshrthxemrika aetbangchnephakimyindikbrthbalshphnthrthxemrikathiimthainsingthiphwkekhaekhybxkwacatha imthukchnephathiekhakhangkbshphnthrth bangephasrangaelakhwbkhumpxmkhnadelkephuxpxngkntwexng saehtunimacakthiphumiphakhxinediynxyuphayitkarkhwbkhumkhxngshphnthrth aetrthoxkhlaohmaimidekharwminrthkhxngshphnthrth aelakarocmtithihnnispringsiklkbemuxngfxrthkibsninwnthi 17 krkdakhm kh s 1863 thikalngphlkhxngshrthxemrikaprasbchychna aelaklayepncudcbkhxngkarpkkhrxngphumiphakhxinediynkhxngshphnthrthxemrika 17 phumiphakhxinediynaelaphumiphakhoxkhlaohmainchwngthswrrsthi 1890 wnthi 22 emsayn kh s 1890 thangtawntkkhxngrthepidihphukhnkwa 50 000 khncakyukhtunaephndininoxkhlaohma Oklahoma Land Run aelaklayepntnkaenidkhxngchuxelnkhxngoxkhlaohmathiwa The Sooner State hrux rthaehngkhwamerw sungchuxelnnimacakphuthixphyphsungkhamekhtphumiphakhmakxnthiphunthicaepidihprachachncbcxngodyrth pitxma briewntawntkkhxngphumiphakhidekharwmkbphumiphakhoxkhlaohma swnthangtawnxxkechiyngehnuxepnthixyuxasykhxng 5 chnephasiwiils aelamikarkhwbkhumphayinephaexng 18 19 txmainwnthi 16 phvscikayn kh s 1907 phumiphakhtawntkaelatawnxxkidrwmekhakn aelaklayepnrthladbthi 46 aehngshrthxemrika 18 inrayaaerkhlngcakkxtng oxkhlaohmaklayepnsthanthisakhysahrbxutsahkrrmnamn aexngnamnthukphbinphunthithaihmiprachakrinemuxngephimkhunxyangrwderw emuxngthlsaruckkninchux Oil Capital of the World emuxnghlwngaehngnamnkhxngolk inchwngstwrrsthi 20 esrsthkickhxngrthchwngaerkcungmacaknamnepnswnihy 20 inpi kh s 1927 isrs exwiri nkthurkiccakthlsathiruckkninchux Father of Route 66 erimtnkarsrangthanghlwnghmayelkh 66 rut 66 ekhaidichswnkhxngthanghlwngthisrangrahwangemuxngthlsaaelaemuxngxmarilol rthethkss srangcuderimtnkhxngruth 66 ekhaepnbukhkhlhlkthirbphidchxbinkarkxtngxngkhkrthanghlwnghmayelkh 66 aehngshrthxemrika U S Highway 66 Association sahrbduaelsingkxsrangbnruth 66 21 chawiraelalukchaykhxngekhainrahwangphayufun insimarrxnekhanti emux kh s 1936 inrahwangthswrrsthi 1930 thangtawntkechiyngehnuxkhxngoxkhlaohmaekhasuchwngthieriykwa Dust Bowl phunthiswnihymiprimannafnnxymakaelamixunhphumisung thaihchawnachawirmakkwaphnkhnekidkhwamyakcnaelayaythinipyngaehngxuninshrth 22 thaihtngaetpi kh s 1930 thung 1950 rthoxkhlaohmamicanwnprachakrthixasyldlngthung 6 9 epxresnt thangrthcungsrangxangekbnakwarxyaehngaelathaelsab odyinthswrrsthi 1960 mithaelsabthikhudkhunmakkwa 200 aehng sungepncanwnthimakthisudinpraeths 9 23 inpi kh s 1943 lakhrbrxdewy epidkaraesdnglakhrephlng oxkhlaohma Oklahoma sungprasbkhwamsaercxyangihyhlwngaelaidsrangepnphaphyntrinpi kh s 1955 enuxeruxngerimtninphumiphakhoxkhlaohmainpi kh s 1906 sungepnchwngthirthephingcakxtng miephlngoxkhlaohma Oklahoma sungepnephlngthirxngemuxiklcberuxng idklayepnephlngpracarthoxkhlaohmainpi kh s 1953 24 karraebidxakharxlefrd phi emxrrah efedxrl inoxkhlaohmasiti epnhnunginehtukarnkxkarraythirayaerngthisudinprawtisastrshrth wnthi 19 emsayn kh s 1995 xakharxlefrd phi emxrrah efedxrl inemuxngoxkhlaoxmasiti thukraebidodythiomthi aemkhewc thaihmiphuesiychiwitthung 168 khn sungepnehtukarnkarkxkarraythirunaerngthisudkhxngshrthkxnhnathicaekidehtukarnwinaskrrmxakharewildethrdesnetxr emuxwnthi 11 knyayn ph s 2544 aemkhewcaelaphurwmmuxkhxngekhathichux ethxrri niokhls thngsxngthuktdsinwakrathaphid aetphukhnswnmakkhidwamibukhkhlxunepnkhbwnkarthiekiywkhxngdwy 25 aemkhewcthukphiphaksaihpraharchiwitodykarchidsarphis aelaniokhlthukcakhukodyimmikarrxlngxaya 26 phumisastr aekikhphumipraeths aekikh aephnthithangthrniwithyarthoxkhlaohma rthoxkhlaohmaepnrththimikhnadihyepnxndnthi 20 khxngshrthxemrika khrxbkhlumphunthiaephndin 177 847 tarangkiolemtr 68 667 tarangiml aelaphunna 3 349 tarangkiolemtr 1 293 tarangiml 27 rthoxkhlaohmaepnrthhnungin 6 khxngfrxnethiyrstrip aelaepnswnhnungkhxngekrtephlns mixanaekhttidtxkbmlrthxarkhnsxthangthistawnxxk rthmissurithangthistawnxxkechiyngehnux rthaekhnssthangthisehnux rthokholraodthangthistawntkechiyngehnux rthniwemksiokthangthistawntk aelarthethkssthangthisitcudthisungthisudkhxngrthkhuxaeblkhemsa inoxkhlaohmaaephnaehnedil sungmikhwamsung 3 349 emtr 4 973 fut cudthitathisudkhuxaemnalitetil tngxyuthangtawnxxkkhxngemuxngixdaeblthangtawnxxkechiyngitkhxngrth sungmikhwamsung 88 emtr 289 fut cakradbnathael aelayngmiaenwekha 4 aehnginrth prakxbdwyaenwekhaxwchita xarbkhekhil wichita aelaekhiymichi aenwekhathnghmdnitngxyuthangtxnitkhxngrth miphunthipaimkhrxbkhlumphunthi 24 epxresntkhxngphunthithnghmd 28 aelayngmithaelsabcakfimuxmnusycanwnmakkwarthxun inpraeths odyphunthirwmthnghmdkhxngthaelsabmimakkwa 1 000 000 exekhxr 404 686 ehktar 29 phumixakas aekikh phayuthxrnaodthangtxnklangkhxngoxkhlaohma rthoxkhlaohmatngxyuinswnthimisphaphxakasphxehmaakhxngpraeths aetbangkhrngkmixunhphumithisungmak aelamifntkepnpktiinphunthithilksnaepnphumixakasphakhphunthwip continental climate 30 phunthithngrthmixunhphumixyurahwang 38 xngsaeslesiys 100 xngsafaerniht thung 18 xngsaeslesiys 0 xngsafaerniht 30 rthoxkhlaohmamihimatk odyinekhttidtxrthokholraodthangthistawntkechiyngehnuxcamiprimanhimapraman 30 niw 76 esntiemtr invduhnaw aelathangtawnxxkechiyngitkhxngrthcamiprimanhimanxykwa 5 esntiemtr 2 niw 31 phunthiswnihykhxngrthtngxyuinrxngthxrnaod Tornado Alley ephraathinnepnthipathaknrahwangxakaseynaelaxakasxunthaihekidsphaphxakasthirunaerng 31 oxkhlaohmacamiphayuthxrnaodechliypila 54 luk sungepnthihnungthimixtrakarekidphayusungthisudinolk 32 aelaepnthitngkhxngsunyphyakrnthxrnaodaehngchatikhxngkarbrikardinfaxakasaehngchati sungtngxyuinemuxngnxrmn 33 xunhphumiinemuxngihytang khxngrthoxkhlaohmaemuxng m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh oxkhlaohmasiti 47 26 54 31 62 39 71 48 79 58 87 66 93 71 92 70 84 62 73 51 60 38 50 29thlsa 46 26 53 31 62 40 72 50 80 59 88 68 94 73 93 71 84 63 74 51 60 39 50 30lxwtn 50 26 56 31 65 40 73 49 82 59 90 68 96 73 95 41 86 63 76 51 62 39 52 30xunhphumiechliy sung ta xngsafaerniht 34 35 emuxng aekikhdubthkhwamhlkthi raychuxemuxnginrthoxkhlaohma emuxngoxkhlaohmasiti sungepnemuxnghlwngkhxngrthaelaepnemuxngthiihythisudtamcanwnprachakraelaphunthi rthoxkhlaohmamiaehlngthixyuxasythnghmd 549 aehngin kh s 2006 aelamiemuxng 3 emuxngthimiprachakrekinkwa 100 000 khnaela 40 emuxngthimiprachakrmakkwa 10 000 khn miemuxngsxngemuxngthiihyepnxndbthi 50 khxngshrthxemrika khuxemuxngoxkhlaohmasiti aela thlsa prachakrmakkwakhrung 58 epxresnt xyuinsxngemuxngni 8 36 oxkhlaohmasitiepnemuxnghlwngkhxngrthaelaemuxngthiihythisud miprachakr 1 269 907 khnxasyxyuphayinekhtprimnthl kh s 2008 emuxngthlsa emuxngthiihyepnxndbsxng miprachakr 905 755 khninekhtprimnthl 37 emuxngthlsa emuxngthiihyepnxndbsxngkhxngrthtamcanwnprachakraelaphunthi rahwangpi kh s 2005 aela 2006 emuxngprimnthlkhxngthlsa prakxbdwy emuxngeckhs biksbay aelaoxwasos epnemuxngthimikaretibotkhxngprachakrsungthisudkhxngrth prachakrinemuxngeckhsephimkhun 47 9 emuxngbiksbayephimkhun 44 56 aelaemuxngoxwasosephimkhun 34 31 38 emuxngthiihythisudkhxngrthoxkhlaohmainpi kh s 2007 prakxbdwy oxkhlaohmasiti 547 274 khn thlsa 384 037 khn nxraemn 106 707 khn lxwtn 91 568 khn obrkekhnaexrorw 90 714 khn exdmnd 78 226 khn midewstsiti 55 935 khn aelamwr 51 106 khn odymi 7 emuxngthixyuinekhtprimnthlkhxngoxkhlaohmasitiaelathlsa miephiynglxwtnethannthimiprimnthltngxyudwytnexng 38 kdhmaykhxngoxkhlaohmakahndihphunthitngthinthanaebngxxkepn 2 praephth idaek emuxngihy Cities sungmiprachakrmakkwa 1 000 khn aelaemuxngelk Towns miprachakrnxykwa 1 000 khn emuxngthngsxngpraephthnimixanacnitibyyti xanactulakar aelaphlngmwlchnphayinphunthikhxngtwexng odyemuxngihy Cities samartheluxk mayor council council manager hrux strong mayor cakkarpkkhrxng swnemuxngelk Towns samarthcdkareluxktngrabbecaphnkngan 39 wthnthrrm aekikhmikilaikchnobrankhxngpracarth aetykelikipipinpi ph s 2545 enuxngcakkhwamohdraytharun ephraakiladngklawcatidibmidokniwthieduxyikkhnathakaraekhngkhn 40 mhawithyaly aekikhmhawithyalyoxkhlaohma University of Oklahoma mhawithyalyoxkhlaohmasett Oklahoma State University mhawithyalythlsa University of Tulsa mhawithyalyoxkhlaohmabukhkhlsakhycakrth aekikhecxorniom 1829 1909 phunachnephaphunemuxngxapaech ebdxnokheh rxn hawewird 1954 phukakb phuphlitphaphyntr aelankaesdng karth brukh 1962 nkrxngaelankaetngephlng aebrd phitt 1963 nkaesdng ecms marsedn 1973 nkaesdng dixxl xemriknriecks wngdntri khlelxrmiaebdd wngdntri edwid ekts 1940 nkrxngaelankaetngephlng aekhrri xnedxrwud 1983 nkrxng nkaetngephlng aelaphuchnacakxemriknixdxl vdukalthi 4 mikki aemnethil 1931 1995 nkebsbxl phurbkarbrrcuchuxiwinhxekiyrtiysebsbxlaehngchati thxmmi mxrrisn 1969 nkmwy aelaaechmpolkinrunehfwiewt kharl aecnski 1905 1950 nkfisiksaelawiswkrxangxing aekikh canwnprachakrrthoxkhlaohma khadkarnpi 2008 cak United States Department of Agriculture subkhnwnthi 15 k kh 2552 xngkvs Oklahoma Definitions from Dictionary com cak Dictionary com subkhnwnthi 15 s kh 2552 Oklahoma QuickFacts from the US Census Bureau cak U S Census Bureau 1 th kh 2549 subkhnwnthi 15 s kh 2552 4 0 4 1 4 2 Chronicles of Oklahoma cak Oklahoma State University mi y 1936 subkhnwnthi 15 s kh 2552 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imsmehtusmphl miniyamchux Oklahoma s Name hlaykhrngdwyenuxhatangkn Oklahoma at a Glance pdf Oklahoma Department of Commerce subkhnemux 2008 09 15 State Personal Income 2006 United States Department of Commerce 2007 03 27 subkhnemux 2008 09 15 Gross Domestic Product by State 2005 2006 pdf Oklahoma Department of Commerce subkhnemux 2008 09 15 8 0 8 1 Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas April 1 2000 to July 1 2006 United States Census Bureau khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim csv emux 2008 01 15 subkhnemux 2008 09 15 9 0 9 1 Oklahoma All Terrain Vacation TravelOK TravelOK com 2006 01 12 subkhnemux 2008 09 15 Greymorning Stephen Profiles of Native American Education Programs Southwest Educational Development Laboratory subkhnemux 2008 09 15 Registration by Party as of January 15 2007 pdf Oklahoma State Election Board Oklahoma State Election Board 2007 subkhnemux 2008 09 15 Oklahoma State History and Information A Look at Oklahoma Oklahoma Department of Tourism and Recreation 2008 subkhnemux 14 September 2008 Merserve John 1941 Chief Allen Wright Chronicles of Oklahoma subkhnemux 2008 08 10 Oklahoma History Ponca City Info Ponca City Information com 2008 08 08 THE WEST Events from 1500 1650 PBS subkhnemux 2008 09 13 Trail of Tears ngeorgia com subkhnemux 2008 08 27 Oklahoma Indian Territory Civil War Traveler subkhnemux 2008 09 15 18 0 18 1 History of Oklahoma The History Channel subkhnemux 2008 08 28 Contributions of the Indian people Oklahoma State University subkhnemux 2008 09 15 Tulsa Area History Tulsa County Library subkhnemux 2008 08 28 Tulsa Oklahoma City History Bycitylights com subkhnemux 2008 09 13 1930s Dust Bowl Cimarron County Chamber of Commerce 2005 08 05 subkhnemux 2008 09 15 History of the States Oklahoma The Sooner State The History Channel 2007 subkhnemux 2008 08 29 Oklahoma Symbols State Song Oklahoma State History Guide resources subkhnemux 2008 09 10 The OKC Bombing The Sight 2008 subkhnemux 2008 09 10 Oklahoma City bombing Answers com 2008 subkhnemux 2008 08 29 Land and Water Area of States 2000 Information Please 2000 About Oklahoma Travel OK com 2008 subkhnemux 2008 08 06 About Oklahoma Travel OK com 2008 subkhnemux 2008 08 06 30 0 30 1 Oklahoma s Climate an Overview pdf University of Oklahoma subkhnemux 2008 09 15 31 0 31 1 Arndt Derek 2003 01 01 The Climate of Oklahoma Oklahoma Climatological Survey subkhnemux 2008 09 15 Tornado Climatology NOAA National Climatic Data Center subkhnemux 2008 08 06 Novy Chris SPC and its Products NOAA subkhnemux 2008 09 15 Oklahoma Weather And Climate UStravelweather com 2007 subkhnemux 2008 09 15 Weather Averages Lawton Oklahoma MSN Weather subkhnemux 2008 09 15 State and County Quickfacts Metropolitan Statistical Area United States Census Bureau subkhnemux 2008 09 15 Morgan Rhett 2008 03 27 Stillwater s growth tops in Oklahoma Tulsa World subkhnemux 2008 03 29 38 0 38 1 Oklahoma Census Data Center News pdf Oklahoma Department of Commerce July 2007 subkhnemux 2008 09 15 Oklahoma Municipal Government pdf Oklahoma Department of Libraries 2005 subkhnemux 2008 09 15 wuthimaknwxnspha swm nwm ihikchnaehlngkhxmulxun aekikhkhunsamarthhakhxmulekiywkb rthoxkhlaohma idodykhnhacakokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmay cakwikiphcnanukrm hnngsux cakwikitara khakhm cakwikikhakhm khxmultnchbb cakwikisxrs phaphaelasux cakkhxmmxns enuxhakhaw cakwikikhaw aehlngeriynru cakwikiwithyalyewbistxyangepnthangkar bxrdkarthxngethiywkhxngoxkhlaohma Oklahoma Department of Human Services Oklahoma City Convention and Visitors Bureau rthoxkhlaohma khxmulkarthxngethiywcak wikithxngethiyw prawtisastroxkhlaohma Oklahoma QuickFacts khxmulthangphumisastraelaprachakr khxmulkarsarwcsamaonprachakrpi kh s 2000 khxngrthoxkhlaohmaekhathungcak https th wikipedia org w index php title rthoxkhlaohma amp oldid 9192134, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม