fbpx
วิกิพีเดีย

ขึ้นฉ่าย

ขึ้นฉ่าย
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
หมวด: Magnoliophyta
ชั้น: Magnoliopsida
อันดับ: Apiales
วงศ์: Apiaceae
สกุล: Apium
สปีชีส์: A.  graveolens
ชื่อทวินาม
Apium graveolens
L.

ขึ้นฉ่าย (จีน: 芹菜) เป็นพืชล้มลุกชอบพื้นที่ลุ่ม อยู่ในวงศ์ Apiaceae เป็นผักและสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม นิยมใช้ในการปรุงอาหารที่ต้องการดับกลิ่นคาว หรือเพิ่มความหอมของน้ำซุป หรือ นำไปผัดเพื่อดับคาวปลา ขึ้นฉ่ายมีลำต้นและใบหลากหลายตามพันธุ์ปลูกและสถานที่ปลูกซึ่งแบ่งกว้าง ๆ ได้ 3 กลุ่มคือ ขึ้นฉ่าย ใช้กินใบและตกแต่งอาหาร, ขึ้นฉ่ายฝรั่ง ใช้กินก้านที่อวบน้ำ และขึ้นฉ่ายหัว ที่ใช้หัวในการปรุงอาหาร เมล็ดขึ้นฉ่ายยังใช้เป็นเครื่องเทศและมีการใช้สารสกัดในยาสมุนไพร

ลักษณะ

เป็นพืชล้มลุกมีอายุ 1–2 ปี สูง 40–60 เซนติเมตร ใบประกอบแบบ ขนนกออก ตรงข้าม สีใบเป็น สีเหลืองอมเขียว ใบย่อยเป็นรูปลิ่มหยัก ขอบใบหยัก ก้านใบยาวแผ่ออกเป็นกาบ ดอกช่อสีขาว เป็นช่อดอกแบบซี่ร่ม (compound umbels) ผลมีขนาดเล็กมากเป็นสีน้ำตาล

พันธุ์ปลูก ภาพ ชื่อวิทยาศาสตร์ ลักษณะเด่น การใช้
ขึ้นฉ่าย

(ขึ้นฉ่ายใบ หรือ

ขึ้นฉ่ายจีน)

唐芹 Leaf celery     Apium graveolens var. secalinum
  • ใบใหญ่สีเขียวเข้ม
  • ก้านใบเรียวยาว
กินใบ
ขึ้นฉ่ายฝรั่ง

(เซเลอรี หรือ

ขึ้นฉ่ายยักษ์)

旱芹 Celery     Apium graveolens var. graveolens
  • ใบเล็กเมื่อเทียบกับก้าน
  • ก้านอวบ ยาว ตรง
กินใบและก้านใบ
ขึ้นฉ่ายหัว

(หัวขึ้นฉ่ายฝรั่ง)

Celeriac     Apium graveolens var. rapaceum
  • ใบเหมือนขึ้นฉ่ายใบ
  • มีหัวขนาดใหญ่มาก
กินหัว

ประโยชน์

มีโพแทสเซียมสูง ทำให้หลอดเลือดขยายตัว ช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคปวดข้อ เช่น รูมาติกและโรคเกาต์ มีโซเดียมอินทรีย์ที่สามารถช่วยปรับความเป็นกรดและด่างในเลือดให้สมดุล น้ำคั้นจากขึ้นฉ่ายมีสรรพคุณเป็นยากล่อมประสาท ทำให้รู้สึกสบาย และนอนหลับได้ดี การกินขึ้นฉ่ายจะทำให้อสุจิลดลงถึง 50% หลังจากยุติการกินแล้ว จำนวนเชื้ออสุจิจะเพิ่มกลับมาระดับปกติใน 8-13 สัปดาห์

สารสกัดด้วยเอทานอลจากผลและเมล็ดยับยั้งการเจริญและการงอกของถั่วเขียวผิวดำได้

ขึ้นฉ่ายดิบ (Apium graveolens)
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์)
พลังงาน67 kJ (16 kcal)
2.97 กรัม (including fiber)
แป้ง0.00 กรัม
น้ำตาล 1.34 กรัม
0.00 กรัม
ใยอาหาร1.6 กรัม
0.17 กรัม
อิ่มตัว0.042 กรัม
ทรานส์0.000 กรัม
ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่เดี่ยว0.032 กรัม
ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่0.079 กรัม
0.69 กรัม
วิตามิน
วิตามินเอ
(3%)
22 μg
ไทอามีน (บี1)
(2%)
0.021 มก.
ไรโบเฟลวิน (บี2)
(5%)
0.057 มก.
ไนอาซิน (บี3)
(2%)
0.320 มก.
(5%)
0.246 มก.
วิตามินบี6
(6%)
0.074 มก.
โฟเลต (บี9)
(9%)
36 μg
วิตามินบี12
(0%)
0.00 μg
คลอรีน
(1%)
6.1 มก.
วิตามินซี
(4%)
3.1 มก.
วิตามินดี
(0%)
0 IU
วิตามินอี
(2%)
0.27 มก.
วิตามินเค
(28%)
29.3 μg
แร่ธาตุ
แคลเซียม
(4%)
40 มก.
เหล็ก
(2%)
0.20 มก.
แมกนีเซียม
(3%)
11 มก.
ฟอสฟอรัส
(3%)
24 มก.
โพแทสเซียม
(6%)
260 มก.
โซเดียม
(5%)
80 มก.
สังกะสี
(1%)
0.13 มก.
องค์ประกอบอื่น
น้ำ95.43 g
แอลกอฮอล์ (เอธานอล)0.0 g
คาเฟอีน0 mg
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่
แหล่งที่มา: USDA Nutrient Database

อ้างอิง

  1. JOM (2017-01-18). "หัวขึ้นฉ่ายฝรั่ง". Thai Food.
  2. ศานิต สวัสดิกาญจน์. 2554. ผลของแอลลีโลพาธีของพืชสมุนไพร 6 ชนิดต่อการงอกและการเจริญเติบโตของถั่วเขียวผิวดำ. เรื่องเต็มการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 49 1-4 ก.พ. 2554 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หน้า 419-428

นฉ, าย, บทความน, งต, องการเพ, มแหล, งอ, างอ, งเพ, อพ, จน, ความถ, กต, อง, ณสามารถพ, ฒนาบทความน, ได, โดยเพ, มแหล, งอ, างอ, งตามสมควร, เน, อหาท, ขาดแหล, งอ, างอ, งอาจถ, กลบออกการจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeหมวด, magnoliophytaช, magnoliopsidaอ, นด, . bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxng khunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxkkhunchaykarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidaxndb Apialeswngs Apiaceaeskul Apiumspichis A graveolenschuxthwinamApium graveolensL khunchay cin 芹菜 epnphuchlmlukchxbphunthilum xyuinwngs Apiaceae epnphkaelasmuniphrthimiklinhxm niymichinkarprungxaharthitxngkardbklinkhaw hruxephimkhwamhxmkhxngnasup hrux naipphdephuxdbkhawpla khunchaymilatnaelaibhlakhlaytamphnthuplukaelasthanthipluksungaebngkwang id 3 klumkhux khunchay ichkinibaelatkaetngxahar khunchayfrng ichkinkanthixwbna aelakhunchayhw thiichhwinkarprungxahar emldkhunchayyngichepnekhruxngethsaelamikarichsarskdinyasmuniphrlksna aekikhepnphuchlmlukmixayu 1 2 pi sung 40 60 esntiemtr ibprakxbaebb khnnkxxk trngkham siibepn siehluxngxmekhiyw ibyxyepnruplimhyk khxbibhyk kanibyawaephxxkepnkab dxkchxsikhaw epnchxdxkaebbsirm compound umbels phlmikhnadelkmakepnsinatal phnthupluk phaph chuxwithyasastr lksnaedn karichkhunchay khunchayib hruxkhunchaycin 唐芹 Leaf celery Apium graveolens var secalinum ibihysiekhiywekhm kaniberiywyaw kinibkhunchayfrng eselxri hruxkhunchayyks 旱芹 Celery Apium graveolens var graveolens ibelkemuxethiybkbkan kanxwb yaw trng kinibaelakanibkhunchayhw hwkhunchayfrng 1 Celeriac Apium graveolens var rapaceum ibehmuxnkhunchayib mihwkhnadihymak kinhwpraoychn aekikhmiophaethsesiymsung thaihhlxdeluxdkhyaytw chwyldkhwamdnolhitsung chwykhbpssawa rksaorkhpwdkhx echn rumatikaelaorkhekat miosediymxinthriythisamarthchwyprbkhwamepnkrdaeladangineluxdihsmdul nakhncakkhunchaymisrrphkhunepnyaklxmprasath thaihrusuksbay aelanxnhlbiddi karkinkhunchaycathaihxsucildlngthung 50 hlngcakyutikarkinaelw canwnechuxxsucicaephimklbmaradbpktiin 8 13 spdahsarskddwyexthanxlcakphlaelaemldybyngkarecriyaelakarngxkkhxngthwekhiywphiwdaid 2 khunchaydib Apium graveolens khunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan67 kJ 16 kcal kharobihedrt2 97 krm including fiber aepng0 00 krmnatal aelkoths1 34 krm 0 00 krmiyxahar1 6 krmikhmn0 17 krmximtw0 042 krmthrans0 000 krmimximtwmiphnthakhuediyw0 032 krmimximtwmiphnthakhuhlaykhu0 079 krmoprtin0 69 krmwitaminwitaminex 3 22 mgithxamin bi1 2 0 021 mk irobeflwin bi2 5 0 057 mk inxasin bi3 2 0 320 mk krdaephnothethnik bi5 5 0 246 mk witaminbi6 6 0 074 mk ofelt bi9 9 36 mgwitaminbi12 0 0 00 mgkhlxrin 1 6 1 mk witaminsi 4 3 1 mk witamindi 0 0 IUwitaminxi 2 0 27 mk witaminekh 28 29 3 mgaerthatuaekhlesiym 4 40 mk ehlk 2 0 20 mk aemkniesiym 3 11 mk fxsfxrs 3 24 mk ophaethsesiym 6 260 mk osediym 5 80 mk sngkasi 1 0 13 mk xngkhprakxbxunna95 43 gaexlkxhxl exthanxl 0 0 gkhaefxin0 mghnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA Nutrient Databasexangxing aekikh JOM 2017 01 18 hwkhunchayfrng Thai Food sanit swsdikaycn 2554 phlkhxngaexlliolphathikhxngphuchsmuniphr 6 chnidtxkarngxkaelakarecriyetibotkhxngthwekhiywphiwda eruxngetmkarprachumthangwichakarkhxngmhawithyalyekstrsastr khrngthi 49 1 4 k ph 2554 mhawithyalyekstrsastr hna 419 428 bthkhwamekiywkbphuchniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy phrrnphvksaekhathungcak https th wikipedia org w index php title khunchay amp oldid 9516169, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม