ปลาพาราไดซ์ (สกุล)
| ปลาพาราไดซ์ | |
|---|---|
| การกัดกันของปลาพาราไดซ์ (M. opercularis) ตัวผู้ 2 ตัว | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | Eukaryota |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Actinopterygii |
| อันดับ: | Anabantiformes |
| อันดับย่อย: | Anabantoidei |
| วงศ์: | Osphronemidae |
| วงศ์ย่อย: | Macropodusinae |
| สกุล: | Macropodus Lacepède, 1801 |
| ชนิดต้นแบบ | |
| Macropodus viridiauratus Lacepède, 1801 | |
| ชนิด | |
| | |
ปลาพาราไดซ์ หรือ ปลาสวรรค์ (อังกฤษ: Paradise fishes, Paradise gouramis) เป็นสกุลของปลาน้ำจืดขนาดเล็กสกุลหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์ Macropodinae และอยู่ในวงศ์ใหญ่ Osphronemidae ใช้ชื่อสกุลว่า Macropodus (/แม็ค-โคร-โพ-ดัส/)
ศัพทมูลวิทยา
โดยคำว่า Macropodus ที่ใช้เป็นชื่อสกุลนั้น มาจากภาษาละติน คำว่า Macro หมายถึง "ใหญ่" และ podus หมายถึง "เท้า" (ในบริบทนี้หมายถึง ครีบ)
และชื่อสามัญที่เรียกว่า ปลาพาราไดซ์ นั้น มีที่มาจากยอดเขาลูกหนึ่ง ซึ่งเป็นยอดเขาที่แบ่งระหว่างเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ ใกล้กับเมืองดานัง และอยู่ทางใต้ของเมืองเว้ ซึ่งยอดเขานี้มีชื่อเรียกว่า "ยอดเขาสวรรค์" (Heaven's peak) มีระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลราว 1,500 เมตร ซึ่งบริเวณแถบนั้นเป็นแหล่งกำเนิดของปลาพาราไดซ์
ลักษณะและถิ่นกระจายพันธุ์
มีขนาดความยาวลำตัว ประมาณ 7.5 เซนติเมตร มีลำตัวค่อนข้างกว้าง แบนข้าง หัวเล็ก นัยน์ตาโต ปากอยู่หน้าสุด ริมฝีปากยืดหดได้ มีฟันบนกระดูกเพดานปาก เส้นข้างตัวไม่สมบูรณ์ มีลักษณะเด่นอยู่ที่ครีบหลัง ครีบหลัง ครีบท้อง และครีบก้น มีปลายที่ยื่นยาวเป็นเส้นสวยงาม ครีบท้องและครีบหางเป็นสีส้มแดงหรือสีต่าง ๆ ต่างออกไปตามแต่ชนิด ครีบหลังมีก้านครีบแขนงไม่เกิน 10 ก้าน ครีบหลังและครีบก้นมีขนาดใกล้เคียงกัน ครีบอกบางใส ครีบท้องมีก้านครีบเดี่ยว อันแรกยื่นออกมาเป็นเส้นยาว ครีบหางมีปลายครีบตัดตรง แต่ในบางตัวหรือบางชนิดอาจแย่งออกเป็นแฉกต่าง ๆ ได้ สีพื้นลำตัวโดยมากเป็นสีเขียวมีลายสีส้มขวางลำตัว ตัวผู้จะมีสีสันสวยสดกว่าตัวเมีย และมีขนาดลำตัวใหญ่กว่า
ปลาพาราไดซ์เป็นปลาที่มีถิ่นกระจายพันธุ์ในแหล่งน้ำทั่วไป รวมถึงในนาข้าวของภูมิภาคอินโดจีน ตั้งแต่เวียดนาม จนถึงเอเชียตะวันออก เช่น จีน, ฮ่องกง, ไต้หวัน, เกาหลี
มีพฤติกรรมก้าวร้าว ในตัวผู้มักกัดกันเองเหมือนเช่นปลากัด (Betta spp.) ซึ่งเป็นปลาที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน อีกทั้งยังสามารถฮุบอากาศได้โดยตรงจากผิวน้ำ โดยไม่ต้องผ่านซี่กรองเหงือก มีพฤติกรรมในการวางไข่และผสมพันธุ์เหมือนปลากัด คือ ใช้การรัดและก่อหวอด ซึ่งสร้างมาจากน้ำลายของปลาผสมกับอากาศ ที่ผิวน้ำเหมือนกัน
การจำแนก
ปลาพาราไดซ์ในปัจจุบันได้รับการอนุกรมวิธานไปแล้วกว่า 9 ชนิด ได้แก่
- Macropodus baviensis H. D. Nguyễn & V. H. Nguyễn, 2005
- Macropodus erythropterus Freyhof & Herder, 2002 (Red-backed paradisefish)
- Macropodus hongkongensis Freyhof & Herder, 2002
- Macropodus lineatus V. H. Nguyễn, S. V. Ngô & H. D. Nguyễn, 2005
- Macropodus ocellatus Cantor, 1842 (Round-tailed paradisefish)
- Macropodus oligolepis V. H. Nguyễn, S. V. Ngô & H. D. Nguyễn, 2005
- Macropodus opercularis (Linnaeus, 1758) (Paradise fish)
- Macropodus phongnhaensis S. V. Ngô, V. H. Nguyễn & H. D. Nguyễn, 2005
- Macropodus spechti Schreitmüller, 1936 (Black paradisefish)
ทุกชนิดเป็นปลาที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม โดยเฉพาะการเลี้ยงในตู้ไม้น้ำ
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: Macropodus |
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
- ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Macropodus จากวิกิสปีชีส์
