พระราชประวัติ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าอรุโณทัย เมื่อทรงพระเยาว์ออกพระนามว่า พระองค์เจ้าช้าง หรือ พระองค์เจ้ากัททลีวัน เป็นพระราชโอรสลำดับที่ 17 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่ ธิดาเจ้าพระยานคร (พัฒน์)
พระองค์เจ้าอรุโณทัยได้ทรงกรมเป็นกรมหมื่นศักดิพลเสพ ในปี พ.ศ. 2350 ทรงกำกับราชการกลาโหมในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมื่อ พ.ศ. 2363 มีข่าวพม่าจะยกทัพเข้ามาตีไทย ทรงเป็นแม่ทัพคุมไพร่พลไปตั้งที่เมืองเพชรบุรี ทำศึกร่วมกับกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ซึ่งยกทัพไปตั้งที่เมืองราชบุรี และกาญจนบุรี เมื่อกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ทรงราชาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2367 จึงทรงอุปราชาภิเษกกรมหมื่นศักดิพลเสพเป็นพระมหาอุปราชมีพระนามว่ากรมพระราชวังบวรสถานมงคล ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เฉลิมพระนามว่ากรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เปลี่ยนเป็นสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพโปรดให้สร้างวัดบวรสถานสุทธาวาส หรือที่เรียกว่าวัดพระแก้ววังหน้า โดยที่พระองค์จะทรงสร้างอาคารใหญ่เป็นแบบพระมหาปราสาทมียอดสูง ความทราบถึงพระเนตรพระกรรณพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงห้ามไว้เนื่องจากไม่มีธรรมเนียมการสร้างอาคารมีเรือนยอดปราสาทในวังหน้ามาแต่ตั้งกรุงศรีอยุธยา นอกจากนี้สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพยังทรงสร้างวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร (บวร หมายถึง วังหน้า, นิเวศ หมายถึง บ้านหรือวัง ความรวมจึงหมายความว่า วัดอันเป็นที่ประทับในวังหน้า นามวัดนี้รัชกาลที่ 3 ทรงพระราชทานใหม่ให้เมื่อคราวรัชกาลที่ 4 ทรงผนวชอยู่เป็นนัยว่า รัชกาลที่ 4 ทรงดำรงอยู่ในสถานะ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล) โปรดให้อัญเชิญพระพุทธชินสีห์จากวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร ล่องแพมาทางแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อ พ.ศ. 2372 อัญเชิญขึ้นประดิษฐานที่พระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร การก่อสร้างวัดบวรนิเวศวิหารยังไม่เสร็จสิ้น
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพก็ประชวรพระโรคมานน้ำได้ปีเศษก็สวรรคตเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2375 สิริพระชนมายุ 46 พรรษา 6 เดือน 14 วัน พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระโกศทองใหญ่ทรงพระบรมศพ พระบรมศพสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพประดิษฐาน ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยในพระราชวังบวรสถานมงคล ต่อมาในปีพ.ศ. 2376 เชิญพระบรมศพแห่ออกพระเมรุที่ท้องสนามหลวง จัดให้มีงานมหรสพ พระราชทานเพลิงเมื่อวันแรม 2 ค่ำ เดือน 5 แล้วเชิญพระบรมอัฐิไปประดิษฐานไว้ในพระราชวังบวรสถานมงคล พระบรมอัฐิส่วนหนึ่งถูกอัญเชิญไปประดิษฐานที่ท้ายจรนำวัดชนะสงคราม แต่นั้นมาตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคลก็ว่างลงถึง 18 ปี
หลังจากสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพสวรรคต พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ไม่ได้ทรงตั้งผู้ใดเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล แต่เดิมทรงหมายมั่นจะสถาปนาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ ซึ่งเป็นพระปิตุลา แต่มีผู้ถวายฎีกาอยู่เสมอว่ากรมหลวงรักษ์รณเรศกระทำการกระด้างกระเดื่อง ทุจริตต่อหน้าที่ รับสินบน อีกทั้งยังมีการส้องสุมกำลังผู้คน เมื่อทรงสอบสวนแล้วเป็นจริง จึงทรงให้ถอดพระยศเป็นหม่อมไกรสร แล้วให้นำสำเร็จโทษเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2391
พระราชโอรสธิดา สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพมีพระราชโอรสธิดา 20 พระองค์ ได้แก่
- ประสูติก่อนอุปราชาภิเษก
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี
- พระองค์เจ้าหญิงอรุณ (พ.ศ. 2348-2428) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย
- พระองค์เจ้าหญิงสำอาง (พ.ศ. 2350-2412) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคุ้มใหญ่
- พระองค์เจ้าชายสว่าง (พ.ศ. 2358-2404) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- พระองค์เจ้าหญิงอัมพร (พ.ศ. 2358-2360) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแสง
- พระองค์เจ้าหญิงสังวาล (พ.ศ. 2359-2423) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง
- พระองค์เจ้าชายกำภู (พ.ศ. 2360-2419) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคำ ทรงเป็นต้นสกุล กำภู
- พระองค์เจ้าชายกัมพล (พ.ศ. 2360-2366) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาตานี
- พระองค์เจ้าชายอุทัย (พ.ศ. 2360-2392) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- พระองค์เจ้าชายเกสรา (พ.ศ. 2360-2416) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคุ้มเล็ก ทรงได้รับสถาปนาเป็นกรมหมื่นอานุภาพพิศาลศักดิ์ เมื่อ พ.ศ. 2408 ในรัชกาลที่ 4 ทรงเป็นต้นสกุล เกสรา
- พระองค์เจ้าชายเนตร (พ.ศ. 2361-2377) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง
- พระองค์เจ้าชายขจร (พ.ศ. 2363-2377) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานิ่ม
- พระองค์เจ้าชายอิศราพงศ์ (พ.ศ. 2363-2404) ทรงประสูติในพระองค์เจ้าดาราวดี พระธิดาในกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ทรงได้รับสถาปนาเป็นเจ้าฟ้าอิศราพงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2394 ในรัชกาลที่ 4 ทรงเป็นต้นสกุล อิศรศักดิ์
- พระองค์เจ้าหญิงอัมพา (พ.ศ. 2364-2366) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิมสิงหฬ
- พระองค์เจ้าชายนุช (พ.ศ. 2364-2417) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง ทรงเป็นต้นสกุล อนุชะศักดิ์
- พระองค์เจ้าชายแฉ่ง (พ.ศ. 2365-2387) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- ประสูติหลังอุปราชาภิเษก
พระเกียรติยศ ธรรมเนียมพระยศของ
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ |
|---|
| การทูล | ใต้ฝ่าละอองพระบาท |
|---|
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
|---|
| การขานรับ | พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ |
|---|
พระอิสริยยศ
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอรุโณทัย
- พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นศักดิพลเสพ
- พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นศักดิพลเสพ
- กรมพระราชวังบวรสถานมงคล
- กรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ
- สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
พงศาวลี | พงศาวลีของสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ |
|---|
| |
- เชิงอรรถ
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 13
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 14
- ราชสกุลวงศ์ พระนามเจ้าฟ้าและพระองค์เจ้าในกรุงรัตนโกสินทร์, พระนคร, โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2475
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 3 (เชิงอรรถ)
- พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓ : ประดิษฐานพระราชวงศ์
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 126
- บรรณานุกรม
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) (11 สิงหาคม 2531). "พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑". ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2561.
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) (18 กุมภาพันธ์ 2481). "พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓". ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2561.
- สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. ISBN 978-974-417-594-6
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ:
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ |
สมเด, จพระบวรราชเจ, ามหาศ, กด, พลเสพ, ลาคม, 2328, พฤษภาคม, 2375, เป, นกรมพระราชว, งบวรสถานมงคลในร, ชสม, ยพระบาทสมเด, จพระน, งเกล, าเจ, าอย, วกรมพระราชว, งบวรสถานมงคลดำรงพระยศพ, 2367, 2375อ, ปราชาภ, เษก13, นยายน, 2367ก, อนหน, าสมเด, จพระบวรราชเจ, ามหาเสนาน, กษ,. smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 21 tulakhm ph s 2328 1 1 phvsphakhm ph s 2375 2 epnkrmphrarachwngbwrsthanmngkhlinrchsmyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkrmphrarachwngbwrsthanmngkhldarngphraysph s 2367 ph s 2375xuprachaphiesk13 knyayn 2367kxnhnasmedcphrabwrrachecamhaesnanurksthdipphrabathsmedcphrapineklaecaxyuhwphrachayaphraecarachwrwngsethx phraxngkhecadarawdiphrarachbutr20 phraxngkhrachwngsckriphrarachbidaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachphrarachmardaecacxmmardanuyihy inrchkalthi 1phrarachsmphph21 tulakhm ph s 2328swrrkht1 phvsphakhm ph s 2375 46 phrrsa enuxha 1 phrarachprawti 2 phrarachoxrsthida 3 phraekiyrtiys 3 1 phraxisriyys 4 phngsawli 5 aephnphng 6 xangxingphrarachprawti aekikhsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph miphranamedimwa phraxngkhecaxruonthy emuxthrngphraeyawxxkphranamwa phraxngkhecachang hrux phraxngkhecakththliwn epnphrarachoxrsladbthi 17 inphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach prasutiaetecacxmmardanuyihy thidaecaphrayankhr phthn 3 phraxngkhecaxruonthyidthrngkrmepnkrmhmunskdiphlesph inpi ph s 2350 thrngkakbrachkarklaohminrchkalphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly emux ph s 2363 mikhawphmacaykthphekhamatiithy thrngepnaemthphkhumiphrphliptngthiemuxngephchrburi thasukrwmkbkrmhmunecsdabdinthrsungykthphiptngthiemuxngrachburi aelakaycnburi emuxkrmhmunecsdabdinthrthrngrachaphieskepnphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw emux ph s 2367 cungthrngxuprachaphieskkrmhmunskdiphlesphepnphramhaxuprachmiphranamwakrmphrarachwngbwrsthanmngkhl txmaphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwoprdihechlimphranamwakrmphrarachwngbwrmhaskdiphlesph aelaphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwoprdihepliynepnsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 4 smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphoprdihsrangwdbwrsthansuththawas hruxthieriykwawdphraaekwwnghna odythiphraxngkhcathrngsrangxakharihyepnaebbphramhaprasathmiyxdsung khwamthrabthungphraentrphrakrrnphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw phraxngkhthrnghamiwenuxngcakimmithrrmeniymkarsrangxakharmieruxnyxdprasathinwnghnamaaettngkrungsrixyuthya nxkcaknismedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphyngthrngsrangwdbwrniewsrachwrwihar bwr hmaythung wnghna niews hmaythung banhruxwng khwamrwmcunghmaykhwamwa wdxnepnthiprathbinwnghna namwdnirchkalthi 3 thrngphrarachthanihmihemuxkhrawrchkalthi 4 thrngphnwchxyuepnnywa rchkalthi 4 thrngdarngxyuinsthana krmphrarachwngbwrsthanmngkhl oprdihxyechiyphraphuththchinsihcakwdphrasrirtnmhathatuwrmhawihar lxngaephmathangaemnaecaphraya emux ph s 2372 xyechiykhunpradisthanthiphraxuobsthwdbwrniewswihar karkxsrangwdbwrniewswiharyngimesrcsinsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkprachwrphraorkhmannaidpiesskswrrkhtemuxwnthi 1 phvsphakhm ph s 2375 siriphrachnmayu 46 phrrsa 6 eduxn 14 wn 5 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwthrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmphrarachthanphraoksthxngihythrngphrabrmsph phrabrmsphsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphpradisthan n phrathinngxisrawinicchyinphrarachwngbwrsthanmngkhl txmainpiph s 2376 echiyphrabrmsphaehxxkphraemruthithxngsnamhlwng cdihminganmhrsph phrarachthanephlingemuxwnaerm 2 kha eduxn 5 aelwechiyphrabrmxthiippradisthaniwinphrarachwngbwrsthanmngkhl phrabrmxthiswnhnungthukxyechiyippradisthanthithaycrnawdchnasngkhram aetnnmataaehnngkrmphrarachwngbwrsthanmngkhlkwanglngthung 18 pihlngcaksmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphswrrkht phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwkimidthrngtngphuidepnkrmphrarachwngbwrsthanmngkhl aetedimthrnghmaymncasthapnaphraecabrmwngsethx krmhlwngrksrners sungepnphrapitula aetmiphuthwaydikaxyuesmxwakrmhlwngrksrnerskrathakarkradangkraeduxng thucrittxhnathi rbsinbn xikthngyngmikarsxngsumkalngphukhn emuxthrngsxbswnaelwepncring cungthrngihthxdphraysepnhmxmikrsr aelwihnasaercothsemuxwnthi 13 thnwakhm ph s 2391phrarachoxrsthida aekikhsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphmiphrarachoxrsthida 20 phraxngkh 6 idaek prasutikxnxuprachaphiesk phraecarachwrwngsethx phraxngkhecadarawdi phraxngkhecahyingxrun ph s 2348 2428 prasutiaetecacxmmardanxy phraxngkhecahyingsaxang ph s 2350 2412 prasutiaetecacxmmardakhumihy phraxngkhecachayswang ph s 2358 2404 prasutiaetecacxmmardangiw phraxngkhecahyingxmphr ph s 2358 2360 prasutiaetecacxmmardaaesng phraxngkhecahyingsngwal ph s 2359 2423 prasutiaetecacxmmardaefuxng phraxngkhecachaykaphu ph s 2360 2419 prasutiaetecacxmmardakha thrngepntnskul kaphu phraxngkhecachaykmphl ph s 2360 2366 prasutiaetecacxmmardatani phraxngkhecachayxuthy ph s 2360 2392 prasutiaetecacxmmardangiw phraxngkhecachayeksra ph s 2360 2416 prasutiaetecacxmmardakhumelk thrngidrbsthapnaepnkrmhmunxanuphaphphisalskdi emux ph s 2408 inrchkalthi 4 thrngepntnskul eksra phraxngkhecachayentr ph s 2361 2377 prasutiaetecacxmmardaefuxng phraxngkhecachaykhcr ph s 2363 2377 prasutiaetecacxmmardanim phraxngkhecachayxisraphngs ph s 2363 2404 thrngprasutiinphraxngkhecadarawdi phrathidainkrmphrarachwngbwrmhasursinghnath thrngidrbsthapnaepnecafaxisraphngs emux ph s 2394 inrchkalthi 4 thrngepntnskul xisrskdi phraxngkhecahyingxmpha ph s 2364 2366 prasutiaetecacxmmardachimsinghl phraxngkhecachaynuch ph s 2364 2417 prasutiaetecacxmmardaefuxng thrngepntnskul xnuchaskdi phraxngkhecachayaechng ph s 2365 2387 prasutiaetecacxmmardangiwprasutihlngxuprachaphieskphraxngkhecachay ph s 2367 2370 prasutiaetecacxmmardalukcnthn phraxngkhecachay ph s 2368 prasutiaetecacxmmardachimsinghl phraxngkhecachayeringkhnxng eriykknwa phraxngkhchaypxk ph s 2372 2425 prasutiaetecacxmmardaexm thrngepntnskul nnthiskdi phraecarachwrwngsethx phraxngkhecabnething ph s 2372 2427 prasutiaetecacxmmardaphu esksmrskbsmedcphraecabrmwngsethx ecafamhamala krmphrayabarabprpks phraxngkhecachayxinthwngs ph s 2372 2398 prasutiaetecacxmmardaphnphraekiyrtiys aekikhthrrmeniymphrayskhxng smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkarthulitfalaxxngphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphraphuththecakha ephkhaphraxisriyys aekikh phraecalukyaethx phraxngkhecaxruonthy phraecalukyaethx krmhmunskdiphlesph phraecanxngyaethx krmhmunskdiphlesph krmphrarachwngbwrsthanmngkhl krmphrarachwngbwrmhaskdiphlesph smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphphngsawli aekikhphngsawlikhxngsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 16 ecaphrayawrwngsathirach khunthxng 8 phrayarachnikul thxngkha 4 smedcphrapthmbrmmhachnk 2 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 5 phraxkhrchaya hyk 1 smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 12 phrapld 6 ecaphrayasuthrrmmntri phthn n nkhr 3 ecacxmmardanuyihy inrchkalthi 1 14 ecaphrayankhrsrithrrmrach hnu 7 thanphuhyingnwl 30 cinpad 15 hmxmthxngehniyw aephnphng aekikh 1 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach smedcphrabwrrachecamhasursinghnath 2 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly smedcphrabwrrachecamhaesnanurks smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 3 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw 4 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw phrabathsmedcphrapineklaecaxyuhw 5 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw krmphrarachwngbwrwiichychay 6 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw smedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk 7 phrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw 8 phrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthr 9 phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 10 phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwxangxing aekikhechingxrrth rachskulwngs hna 13 rachskulwngs hna 14 rachskulwngs phranamecafaaelaphraxngkhecainkrungrtnoksinthr phrankhr orngphimphosphnphiphrrththnakr 2475 rachskulwngs hna 3 echingxrrth phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 pradisthanphrarachwngs rachskulwngs hna 126 brrnanukrmecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh 11 singhakhm 2531 phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 1 hxngsmuddicithlwchiryan subkhnemux 23 emsayn 2561 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web html title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help ecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh 18 kumphaphnth 2481 phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 hxngsmuddicithlwchiryan subkhnemux 23 emsayn 2561 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web html title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr rachskulwngs krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr 2554 296 hna ISBN 978 974 417 594 6 khxmmxns miphaphaelasuxekiywkb smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkxnhna smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph thdipsmedcphrabwrrachecamhaesnanurks krmphrarachwngbwrsthanmngkhl ph s 2367 2375 phrabathsmedcphrapineklaecaxyuhw ekhathungcak https th wikipedia org w index php title smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph amp oldid 10401888, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
.jpg.html){kind=link}
