ภาษามารี

ภาษามารี (มารี: марий йылме) เป็นภาษากลุ่มฟินโน-อูกริก สาขาวอลกานิก มีผู้พูดราว 600,000 คนในประเทศรัสเซีย ส่วนใหญ่อยุ่ในสาธารณรัฐมารีเอล และบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำโวลกาซึ่งอยู่ทางตะวันออกของเทือกเขายูรัลและในตาตาร์สถาน อุดมูร์ต และเปียร์ม มีสำเนียงหลักสองสำเนียงคือ สำเนียงมารีตะวันตกหรือฮิลกับสำเนียงตะวันออกหรือเมียดาว มีความแตกต่างกันมากและสำเนียงตะวันออกใช้แพร่หลายกว่า เป็นภาษาราชการคู่กับภาษารัสเซียในสาธารณรัฐมารีอิเอล

ภาษามารี
марий йылме marij jəlme
ภูมิภาค	รัสเซีย: สาธารณรัฐมารีเอล สาธารณรัฐบัชคอร์โตสถาน สาธารณรัฐตาตาร์สถาน สาธารณรัฐอุดมูร์ต แคว้นนิจนีนอฟโกรอด แคว้นคีรอฟ แคว้นสเวียร์ดลอฟสค์ แคว้นโอเรนบุร์ก และดินแดนเปียร์ม
จำนวนผู้พูด	600,569 คน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	ยูรัล กลุ่มภาษาฟินโน-ยูกริก กลุ่มภาษาฟินโน-เปอร์มิก กลุ่มภาษาฟินโน-โวลกาอิก ภาษามารี
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	สาธารณรัฐมารีอิเอล (รัสเซีย)
รหัสภาษา
ISO 639-2	chm
ISO 639-3	มีหลากหลาย: chm — ภาษามารี (รัสเซีย) mhr — ภาษามารีตะวันออก mrj — ภาษามารีตะวันตก

ที่มาของชื่อ

ภาษามารีและกลุ่มชนที่พูดภาษานี้มีชื่อเรียกว่าเชเรมิส (ภาษารัสเซีย: черемисы, черемисский язык) ส่วนเอกสารในสมัยกลางมีชื่อเรียกที่ต่างกันออกไปคือ เชเรมิส ซัรเมียส ทซัรเมียส (ภาษารัสเซีย: черемись, сармыс, цармис) คำว่ามารีนั้นเป็นชื่อที่ชาวมารีใช้เรียกตนเองมาจากกลุ่มภาษาอินโด-อารยัน หมายถึงคน

สถานการณ์

ชาวมารีส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตชนบท มีเพียงส่วนหนึ่งที่อาศัยในเขตเมือง เมื่อ พ.ศ. 2532 ชาวมารี 80% ยังใช้ภาษามารีเป็นภาษาแรกและ 18.8% ไม่พูดภาษามารี โดยในสาธารณรัฐมารีนั้นมี 11.6% กล่าวว่าไม่ได้ใช้ภาษามารีเป็นภาษาแรก การลดลงของการใช้ภาษามารี เกิดขึ้นในช่วงที่มีการปกครองแบบคอมมิวนิสต์

ในสมัยจักรวรรดิรัสเซีย ไม่มีการสนับสนุนการใช้ภาษามารีจากรัฐ ในคริสตจักรรัสเซียนออร์ธอดอกซ์ใช้ภาษารัสเซีย ไม่มีการใช้ภาษามารีในการศึกษา หลังการปฏิวัติรัสเซีย มีการสนับสนุนภาษาของชนเผ่าต่างๆเล็กน้อย แต่ไม่นานก็มีการทำให้เป็นรัสเซียอีก ในสมัยสหภาพโซเวียต มีการสอนภาษามารีในโรงเรียนประถม การใช้ภาษามารีเปิดกว้างมากยิ่งขึ้นหลังนโยบายเปเรสตรอยกา ต่อมาได้เป็นภาษาราชการคู่กับภาษารัสเซีย ในปัจจุบัน ภาควิชาประวัติศาสตร์และปรัชญา มหาวิทยาลัยรัฐมารีและวิทยาลัยฝึกหัดครูกรุปสกายา สอนรายวิชาเกือบครึ่งหนึ่งเป็นภาษามารี

สำเนียง

แต่เดิม สำเนียงในภาษามารีได้แก่ สำเนียงมารีเขา ใช้พูดทางฝั่งเหนือของแม่น้ำโวลกา และสำเนียงเมียดาวมารีใช้พูดทางฝั่งล่างของแม่น้ำและในเมืองหลวงของสาธารณรัฐ ในปัจจุบัน แยกภาษามารีเป็น 4 สำเนียงคือ สำเนียงเขา สำเนียงเมียดาว สำเนียงตะวันออก สำเนียงตะวันตกเฉียงเหนือ ชาวมารีบางคนพูดภาษาตาตาร์ได้

ไวยากรณ์

ภาษามารีเป็นภาษารูปคำติดต่อ ไม่มีเพศทางไวยากรณ์ ไม่มีคำนำหน้านาม การเน้นเสียงไม่มีความสำคัญในภาษามารีแต่มีการเปลี่ยนเสียงสระ การเรียงประโยคเป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา

 

วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ มีการทดสอบโครงการ:
วิกิพีเดียในภาษาเมโดว์มารี

 

วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ มีการทดสอบโครงการ:
วิกิพีเดียในภาษาฮิลล์มารี