รัฐเดี่ยว
รัฐเดี่ยว (อังกฤษ: unitary state) เป็นรัฐซึ่งปกครองเป็นหน่วยเดี่ยว โดยรัฐบาลกลางอยู่ในระดับสูงสุด และเขตการบริหารใด ๆ (ซึ่งเป็นหน่วยงานบริหารระดับย่อยของรัฐ) สามารถใช้อำนาจได้เฉพาะตามที่รัฐบาลกลางเลือกจะมอบหมายให้ทำการแทนเท่านั้น รัฐจำนวนมากในโลกมีรูปแบบรัฐเป็นรัฐเดี่ยว
รัฐเดี่ยวตรงข้ามกับรัฐสหพันธ์ (หรือสหพันธรัฐ)
ในรัฐเดี่ยว รัฐบาลกลางอาจจัดตั้งหรือยุบหน่วยงานบริหารระดับย่อยของรัฐ และอำนาจของหนวยงานเหล่านี้อาจถูกขยายเพิ่มเติมหรือย่อลงได้ แม้อำนาจทางการเมืองในรัฐเดี่ยวอาจมีการมอบหมายให้ทำการแทนผ่านการมอบอำนาจปกครองสู่รัฐบาลท้องถิ่นโดยบทกฎหมาย หากรัฐบาลกลางยังอยู่ในระดับสูงสุด ซึ่งอาจยกเลิกนิติกรรมของรัฐบาลที่ได้รับมอบอำนาจหรือตัดทอนอำนาจของรัฐบาลท้องถิ่นก็ได้
สหราชอาณาจักรเป็นตัวอย่างหนึ่งของรัฐเดี่ยว สกอตแลนด์ เวลส์ และไอร์แลนด์เหนือ ซึ่ง ร่วมกับแคว้นอังกฤษ เป็นสี่ประเทศอันประกอบขึ้นเป็นสหราชอาณาจักร มีอำนาจที่ได้รับมอบซึ่งปกครองตนเองระดับหนึ่ง โดบทั้งสกอตแลนด์ เวลส์และไอร์แลนด์เหนือ ต่างมีฝ่ายบริหารและนิติบัญญัติของตนเอง แต่อำนาจที่ได้รับมอบทั้งหมดล้วนแต่เป็นที่รัฐบาลกลางของอังกฤษมอบหมายให้ทำการแทนทั้งสิ้น ยิ่งไปกว่านั้น รัฐบาลที่ได้รับมอบอำนาจไม่อาจคัดค้านการเห็นชอบตามรัฐธรรมนูญของพระราชบัญญัติที่รัฐสภาออก และอำนาจของรัฐบาลที่ได้รับมอบอำนาจนั้น รัฐบาลกลาง (หมายถึง รัฐสภาพร้อมด้วยรัฐบาลอันประกอบด้วยคณะรัฐมนตรี ซึ่งมีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้า) สามารถเพิกถอนหรือลดย่อลงได้ ตัวอย่างเช่น รัฐสภาไอร์แลนด์เหนือเคยถูกพักไว้สี่ครั้ง โดยอำนาจได้ถ่ายโอนไปยังสำนักไอร์แลนด์เหนือของรัฐบาลกลาง
ยูเครนเป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของรัฐเดี่ยว สาธารณรัฐไครเมียในประเทศมีระดับการปกครองตนเองและมีคณะรัฐมนตรีและสภานิติบัญญัติปกครอง ในต้นคริสต์ทศวรรษ 1990 สาธารณรัฐดังกล่าวยังได้มีตำแหน่งประธานาธิบดีซึ่งถูกยุบไปเพราะการโน้มเอียงแบ่งแยกซึ่งเจตนาจะโอนไครเมียให้แก่รัสเซีย
รายชื่อรัฐเดี่ยว
สาธารณรัฐเดี่ยว
- อับฮาเซีย
- อัฟกานิสถาน
- แอลเบเนีย
- แอลจีเรีย
- แองโกลา
- อาร์มีเนีย
- นากอร์โน-คาราบัค
- อาเซอร์ไบจาน
- บังกลาเทศ
- เบลารุส
- เบนิน
- โบลิเวีย
- บอตสวานา
- บัลแกเรีย
- บูร์กินาฟาโซ
- บุรุนดี
- แคเมอรูน
- สาธารณรัฐคองโก
- สาธารณรัฐแอฟริกากลาง
- ชาด
- ชิลี
- จีน
- ไต้หวัน
- โคลอมเบีย
- สาธารณรัฐคองโก
- สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
- คอสตาริกา
- โครเอเชีย
- คิวบา
- ไซปรัส
- เช็กเกีย
- จิบูตี
- ดอมินีกา
- สาธารณรัฐโดมินิกัน
- สาธารณรัฐประชาชนโดเนตสค์
- ติมอร์-เลสเต
- เอกวาดอร์
- อียิปต์
- เอลซัลวาดอร์
- อิเควทอเรียลกินี
- เอริเทรีย
- เอสโตเนีย
- ฟีจี
- ฟินแลนด์
- ฝรั่งเศส
- กาบอง
- แกมเบีย
- จอร์เจีย
- กานา
- กรีซ
- กัวเตมาลา
- กินี
- กินี-บิสเซา
- กายอานา
- เฮติ
- ฮอนดูรัส
- ฮังการี
- ไอซ์แลนด์
- อินโดนีเซีย
- อิหร่าน
- ไอร์แลนด์
- อิสราเอล
- อิตาลี
- โกตดิวัวร์
- คาซัคสถาน
- เคนยา
- คิริบาส
- เกาหลีเหนือ
- เกาหลีใต้
- คีร์กีซสถาน
- ลาว
- ลัตเวีย
- เลบานอน
- ไลบีเรีย
- ลิเบีย
- ลิทัวเนีย
- สาธารณรัฐประชาชนลูฮันสค์
- นอร์ทมาซิโดเนีย
- มาดากัสการ์
- มาลาวี
- มัลดีฟส์
- มาลี
- มอลตา
- หมู่เกาะมาร์แชลล์
- มอริเตเนีย
- มอริเชียส
- มอลโดวา
- มองโกเลีย
- มอนเตเนโกร
- โมซัมบิก
- พม่า
- นามิเบีย
- นาอูรู
- นิการากัว
- ไนเจอร์
- ปาเลา
- ปาเลสไตน์
- ปานามา
- ปารากวัย
- เปรู
- ฟิลิปปินส์
- โปแลนด์
- โปรตุเกส
- โรมาเนีย
- รวันดา
- ซามัว
- ซานมารีโน
- เซาตูเมและปรินซีปี
- เซเนกัล
- เซอร์เบีย
- เซเชลส์
- เซียร์ราลีโอน
- สิงคโปร์
- สโลวาเกีย
- สโลวีเนีย
- โซมาลีแลนด์
- แอฟริกาใต้
- เซาท์ออสซีเชีย
- ศรีลังกา
- ซูรินาม
- ซีเรีย
- ทาจิกิสถาน
- แทนซาเนีย
- โตโก
- ทรานส์นีสเตรีย
- ตรินิแดดและโตเบโก
- ตูนิเซีย
- ตุรกี
- เติร์กเมนิสถาน
- ยูกันดา
- ยูเครน
- อุรุกวัย
- อุซเบกิสถาน
- วานูอาตู
- เวียดนาม
- เยเมน
- แซมเบีย
- ซิมบับเว
ราชาธิปไตยเดี่ยว
- อันดอร์รา
- แอนติกาและบาร์บูดา
- บาห์เรน
- บาฮามาส
- บาร์เบโดส
- เบลีซ
- ภูฏาน
- บรูไน
- กัมพูชา
- เดนมาร์ก
- เกรเนดา
- จาเมกา
- ญี่ปุ่น
- จอร์แดน
- คูเวต
- เลโซโท
- ลิกเตนสไตน์
- ลักเซมเบิร์ก
- โมนาโก
- โมร็อกโก
- เนเธอร์แลนด์
- นิวซีแลนด์
- นอร์เวย์
- โอมาน
- ปาปัวนิวกินี
- กาตาร์
- เซนต์ลูเชีย
- เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์
- ซาอุดีอาระเบีย
- หมู่เกาะโซโลมอน
- สเปน
- สวีเดน
- ไทย
- ตองงา
- ตูวาลู
- สหราชอาณาจักร
- นครรัฐวาติกัน
