หมู่ศาลเทพเจ้าฮินดูบริเวณแยกราชประสงค์

หมู่ศาลเทพเจ้าบริเวณแยกราชประสงค์ประกอบศาลเทพเจ้าฮินดู 9 แห่ง ที่ประดิษฐานอยู่ในพื้นที่ของอาคารโรงแรม ห้างสรรพสินค้า และสำนักงานบริเวณรอบแยกราชประสงค์ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ซึ่งประกอบด้วย ศาลพระพรหม ที่โรงแรมเอราวัณ, พระอุมาเทวี ที่ห้างบิ๊กซีราชดำริ, พระลักษมี และ ท้าวจตุโลกบาล บนอาคารเกษรวิลเลจ, พระนารายณ์ทรงพญาอนันตนาคราช สำนักงานตำรวจแห่งชาติ, พระนารายณ์ทรงสุบรรณ ที่โรงแรมอินเตอร์คอนติเนนตัล, พระพิฆเนศ และ พระตรีมูรติ ที่ลานด้านหน้า เซ็นทรัลเวิลด์ เป็นที่เชื่อกันว่าแยกราชประสงค์นั้นมีอาถรรพ์จึงทำให้ต้องมีการสร้างศาลเทพเจ้าองค์ต่าง ๆ ขึ้นเพื่อปกปักษ์ดูแลธุรกิจในพื้นที่ดังกล่าว

ศาลพระตรีมูรติ และ ศาลพระพิฆเนศวร เซ็นทรัลเวิลด์ สองในเก้าศาลเทพเจ้าฮินดูบริเวณแยกราชประสงค์

ศาลท้าวมหาพรหม โรงแรมเอราวัณ

รายชื่อศาล

ศาลท้าวมหาพรหม โรงแรมเอราวัณ

ดูบทความหลักที่: ศาลท้าวมหาพรหม โรงแรมเอราวัณ

ศาลท้าวมหาพรหม โรงแรมแกรนด์ไฮแอทเอราวัณเป็นศาลของท้าวมหาพรหมตั้งอยู่หน้าโรงแรมแกรนด์ ไฮแอท เอราวัณ เป็นที่นิยมสักการะในหมู่ชาวไทย และนักท่องเที่ยวโดยเฉพาะชาวจีนและมาเลเซีย

ศาลพระตรีมูรติ เซ็นทรัลเวิลด์

 

เทวรูปของพระสทาศิวะ ศิลปะเขมร จัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร ประติมานวิทยาเดียวกับเทวรูปในศาลพระตรีมูรติที่เซ็นทรัลเวิลด์

 

ลักษณะของพระตรีมูรติที่นิยมสร้างในไทยซึ่งเป็นศิลปะเขมร ในภาพคือศาลพระตรีมูรติของสามย่านมิตรทาวน์

ศาลพระตรีมูรติ เซ็นทรัลเวิลด์ เป็นศาลของพระตรีมูรติตั้งอยู่บนลานด้านหน้าส่วนอดีตห้างอิเซตัน ของเซ็นทรัลเวิลด์ คู่กับศาลพระพิฆเนศวร เซ็นทรัลเวิลด์ แขวงปทุมวัน เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร

สาเหตุที่สร้างนั้นย้อนกลับไปถึงประวัติของห้างเซ็นทรัลเวิลด์ (ขณะนั้นใช้ชื่อว่าเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์) ซึ่งสร้างขึ้นบนพื้นที่เดิมของวังเพ็ชรบูรณ์ อันสร้างขึ้นเพื่อให้เป็นที่ประทับของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มหาราช และเปิดให้บริการเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.​2533 เชื่อกันว่า หลังเปิดตัวผลประกอบการนั้นไม่เป็นไปตามคาดหวัง เกิดอุปสรรคต่าง ๆ นักธุรกิจเจ้าของห้างจึงเชื่อว่าเป็นอาถรรพ์ประกอบกับคำบอกเล่าที่ว่า พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเคยนำรูปพระตรีมูรติ ที่สร้างในสมัยพระนเรศวร มหาราช มาประดิษฐานไว้ที่วังแห่งนี้ แต่สุดท้ายได้สูญหายไปในที่สุด จึงได้สร้างศาลฯ แห่งนี้ขึ้นมาเพื่อแก้เคล็ดตามคำบอกเล่า

เดิมศาลพระตรีมูรติตั้งอยู่บริเวณหัวมุมแยกราชประสงค์ แต่เมื่อเซ็นทรัลพัฒนาเข้าปรับปรุงศูนย์การค้าและเปลี่ยนชื่อจาก "เวิลด์เทรดเซ็นเตอร์" เป็น "เซ็นทรัลเวิลด์" ได้ย้ายศาลดังกล่าวไปอยู่คู่กับศาลพระพิฆเนศวร ส่วนพื้นที่เดิมได้ปรับปรุงเป็นลานน้ำพุ และแอปเปิลสโตร์ตามลำดับ^{[ต้องการอ้างอิง]}

อย่างไรก็ตาม นักประวัติศาสตร์เสนอว่าคำบอกเล่าที่อ้างถึงการประดิษฐานพระตรีมูรติของรัชกาลที่ 4 ด้านหน้าวังเพ็ชร์บูรณ์นั้น ขัดกับข้อเท็จจริงที่วังเพ็ชรบูรณ์สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งความเข้าใจผิดนี้นักประวัติศาสตร์เชื่อกันว่าเริ่มมาจากการตีความผิดถึงประวัติศาสตร์ที่ระบุถึงการสร้างวังแห่งหนึ่งของรัชกาลที่ 4 ในบริเวณย่านปทุมวันปัจจุบัน ซึ่งจริง ๆ คือ วังสระปทุม ไม่ใช่วังเพ็ชรบูรณ์

ในขณะที่ประติมานวิทยาของเทวรูปซึ่งมีห้าเศียรนั้น นักวิชาการบางกลุ่มมองว่ามิใช่พระตรีมูรติอย่างที่เข้าใจกัน แต่คือปางอวาตารหนึ่งของพระศิวะ พระนามว่า สทาศิวะ ที่นิยมทำกันในยุคหนึ่งของไทย ในขณะที่เทวรูปพระตรีมูรติแบบที่นิยมบูชาในไทยจะมีลักษณะแบบเขมรมากกว่า

ศาลพระพิฆเนศวร เซ็นทรัลเวิลด์

ศาลพระพิฆเนศวร เซ็นทรัลเวิลด์เป็นศาลของพระพิฆเนศตั้งอยู่บนลานด้านหน้าส่วนห้างอิเซตันของเซ็นทรัลเวิลด์ ถัดจากศาลพระตรีมูรติ เซ็นทรัลเวิลด์ แขวงปทุมวัน เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ถือเป็นศาลเทพเจ้าองค์หนึ่งในหมู่ศาลองค์เทพฮินดูรอบแยกราชประสงค์ มีพระลักษณะเป็นพระพิฆเนศประทับนั่ง ด้านหน้ามีรูปปั้นหนูสักการะอยู่มากมาย

ศาลพระลักษมี เกษรวิลเลจ

 

ศาลพระลักษมีขณะทรงผ้าสีเขียว

ศาลพระลักษมี เกษรวิลเลจเป็นศาลของพระลักษมีตั้งอยู่บนดาดฟ้าชั้น 4 ของเกษรวิลเลจ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 เป็นหนึ่งในศาลฯ ในบริเวณสี่แยกราชประสงค์ ถนนราชดำริ แขวงลุมพินี เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร นอกจากนี้บนดาดฟ้าเดียวกันของห้างยังประดิษฐานศาลท้าวจตุโลกบาล เกษรวิลเลจ เช่นกัน ลักษณะของเทวรูปมาจากครั้นการกวนเกษียรสมุทรเพื่อทำน้ำอมฤต ขณะพระลักษมีเสด็จขึ้นมาประทับนั่งในดอกบัวและพระหัตถ์ถือดอกบัว เทวรูปและศาลองค์นี้เชื่อว่าสร้างขึ้นด้วยประสงค์ของเจ้าของห้างที่เป็นสตรี จึงให้สร้างศาลเทวรูปที่เป็นองค์เทพสตรี ซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันว่าในตอนแรกมีประสงค์ให้สร้างศาลพระอุมา แต่ด้วยความเข้าใจคาดเคลื่อนจึงเป็นศาลพระลักษมีจนถึงปัจุบัน^{[ต้องการอ้างอิง]}

ศาลท้าวจตุโลกบาล เกษรวิลเลจ

ศาลท้าวจตุโลกบาล เกษรวิลเลจ เป็นศาลของท้าวจตุโลกบาลตั้งอยู่บนดาดฟ้าชั้น 4 ของเกษรวิลเลจส่วนสำนักงาน ถือเป็นศาลเทพเจ้าองค์ล่าสุดที่นำมาประดิษฐานในหมู่ศาลองค์เทพฮินดูรอบแยกราชประสงค์ ซึ่งทางห้างได้อัญเชิญมาประดิษฐานเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2560 จากเดิมที่บนดาดฟ้าจะมีเพียง ศาลพระลักษมี เกษรวิลเลจ ซึ่งตั้งอยู่เยื้องกันเท่านั้น ลักษณะของเทวรูปมีความพิเศษที่เป็นครั้งแรกที่ได้นำองค์ท้าวจตุโลกบาลทั้ง 4 พระองค์ อัญเชิญมารวมกันในเทวรูปพระองค์เดียว ซึ่งโดยปกติจะประดิษฐานแยกกันสี่องค์

ศาลพระอุมา บิ๊กซีราชดำริ

ศาลพระแม่อุมาเทวี บิ๊กซีราชดำริ เป็นศาลของพระแม่อุมาเทวี ที่ประดิษฐานอยู่ด้านหน้าห้างบิ๊กซีราชดำริ สร้างขึ้นเมื่อปี 2554 ลักษณะศาลเป็นศาลประกอบด้วยโดม

ศาลท้าวอัมรินทราธิราช อมรินทร์พลาซา

 

ศาลท้าวอัมรินทราธิราช

ศาลท้าวอัมรินทราธิราชประดิษฐานในศาลสร้างเป็นทรงบุษบกสามยอด ท้าวอัมรินทราธิราช เป็นพระนามหนึ่งที่ใช้เรียกพระอินทร์ ที่มาของชื่อโรงแรมและศูนย์การค้าอมรินทร์ พลาซา ซึ่งเป็นที่ตั้งของศาล

ศาลพระนารายณ์ทรงสุบรรณ โรงแรมอินเตอร์คอนติเนนทัล

เทวรูปพระนารายณ์ (พระวิษณุ) องค์สีดำประทับยืนบนพญาครุฑ ประดิษฐานอยู่บริเวณหน้าโรงแรมอินเตอร์คอนติเนนตัล ทางฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือของแยกและสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2540 สร้างขึ้นด้วยศิลปะแบบเขมร นักวิชาการท่านหนึ่งระบุว่าเทวรูปนี้เป็นตัวอย่างสำคัญหนึ่งถึงการคงอยู่ของเทวรูปศิลปะเขมรในไทยสมัยใหม่

ศาลพระนารายณ์ทรงอนันตนาคราช สำนักงานตำรวจแห่งชาติ

ด้านในสำนักงานตำรวจแห่งชาติเป็นที่ประดิษฐานเทวรูปพระนารายณ์องค์สีดำประทับยืนบนอนันตนาคราชและประดิษฐานอยู่กลางสระน้ำ สร้างขึ้นในปีพ.ศ. 2496 โดยมีพลตรีหลวงสุวิชาแพทย์เป็นผู้ทำพิธีบวงสรวง เดิมประดิษฐานที่บนอาคาร 1 แต่มีความเชื่อว่าเป็นผลให้ข้าราชการที่ทำงานในอาคารมีอาการเจ็บป่วยจึงย้ายมาประดิษฐานที่จุดปัจจุบัน และยังอัญเชิญพระนารายณ์ปาวเดียวกับในรูปเคารพมาเป็นตราประจำกองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง

ระเบียงภาพ

•  

  ศาลพระตรีมูรติ เซ็นทรัลเวิลด์

•  

  ศาลท้าวมหาพรหม

•  

  ศาลท้าวจตุโลกบาล

•  

  ศาลพระลักษมี

•  

  ศาลพระพิฆเนศวร

•  

  ศาลพระอุมา

•  

  ศาลท้าวอัมรินทราธิราช

•  

  ศาลพระนารายณ์ทรงสุบรรณ

อ้างอิง

1. "ที่แรง! ถอดรหัส รวมเทพย่านราชประสงค์". ไทยรัฐ ออนไลน์. 2018-08-19. สืบค้นเมื่อ 2020-03-22.
2. Laomanacharoen, Siripoj (2017-06-11). "หน้าเซ็นทรัลเวิลด์ไม่ใช่พระตรีมูรติ ไม่ให้โชคเรื่องความรัก แถมยังมีประวัติแปล๊กแปลก". เดอะแมตเตอร์. สืบค้นเมื่อ 2020-03-23.
3. Ünaldi, Serhat (2013). "ณ ราชประสงค์ ก่อนจะมีเซ็นทรัลเวิลด์: วังเพ็ชรบูรณ์ เคหสถานที่ถูกลืม". อ่าน. สืบค้นเมื่อ 2020-03-23.
4. . 2017-03-20. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2020-07-29. สืบค้นเมื่อ 2019-12-11.
5. http://www.journeyishappy.com/2017/11/blog-post.html
6. Mukhopadhyay, Bhaswati (2017). India-Thailand Cultural Interactions: Glimpses from the Past to Present. Singapore: Springer. p. 30. ISBN 9789811038549.
7. พระนารายณ์ มหาเทพประจำตำรวจ (ยูทูบ). TNN Thailand. 2015-09-02.