หลักเกณฑ์การทับศัพท์ของราชบัณฑิตยสถานและสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เป็นระบบการทับศัพท์ที่นิยมใช้มากที่สุดระบบหนึ่งในประเทศไทย โดยคณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์การทับศัพท์และคณะกรรมการปรับปรุงหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาต่าง ๆ ของสำนักงานราชบัณฑิตยสภา (เดิมคือราชบัณฑิตยสถาน) เป็นผู้กำหนดและเสนอหลักเกณฑ์ต่อสำนักงานราชบัณฑิตยสภาเพื่อออกประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภาให้ใช้หลักเกณฑ์ จากนั้น สำนักงานราชบัณฑิตยสภาจะเป็นผู้เสนอหลักเกณฑ์ต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีให้ใช้เป็นมาตรฐานเดียวกัน แล้วลงประกาศเผยแพร่ในราชกิจจานุเบกษาต่อไป
ราชบัณฑิตยสถานได้วางหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการทับศัพท์ภาษาต่างประเทศและเสนอให้คณะรัฐมนตรีประกาศใช้เป็นครั้งแรกใน ไบแนบที่ ๑ วิธีทับสัพท ของ ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องบัญญัติสัพทฉบับที่ ๑ เมื่อปี พ.ศ. 2485 ในครั้งนั้นได้กำหนดวิธีเทียบเสียงและถ่ายอักษรพยัญชนะและสระของภาษาตะวันตก 5 ภาษา ได้แก่ ภาษาฝรั่งเศส เยอรมัน สเปน อังกฤษ และอิตาลี รวมอยู่ในตารางเดียวกัน อย่างไรก็ตาม วิธีทับศัพท์ตามประกาศฉบับนี้เน้นการถอดตัวอักษรมากกว่าการถ่ายเสียง คำทับศัพท์จึงอ่านแล้วไม่ใกล้เคียงการออกเสียงในภาษาต้นฉบับ ในระยะหลัง คณะกรรมการบัญญัติศัพท์ของราชบัณฑิตยสถานจึงไม่ได้ยึดถือวิธีทับศัพท์ดังกล่าวอย่างเคร่งครัดนัก แต่พยายามทับศัพท์โดยการถ่ายเสียงมากขึ้น
ต่อมาในปี พ.ศ. 2531 ราชบัณฑิตยสถานได้แต่งตั้งคณะอนุกรรมการปรับปรุงหลักเกณฑ์การทับศัพท์ขึ้น เพื่อพิจารณากำหนดหลักเกณฑ์การทับศัพท์เป็นเอกเทศสำหรับภาษาแต่ละภาษา เนื่องจากเห็นว่าภาษาหนึ่ง ๆ มีลักษณะทางเสียงและโครงสร้างแตกต่างกับภาษาอื่น โดยเริ่มต้นจัดทำหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษเป็นลำดับแรก ส่วนหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอื่น ๆ ให้จัดทำเฉพาะภาษาที่มีการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัยของไทยก่อน ในที่สุดคณะรัฐมนตรีก็ประกาศใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษ (ตามที่ราชบัณฑิตยสถานเสนอ) เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2532 และประกาศใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศส เยอรมัน อิตาลี สเปน รัสเซีย ญี่ปุ่น อาหรับ และมลายู (รวมอินโดนีเซีย) ในคราวเดียวกันเมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2535
หลังจากที่หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาต่าง ๆ ได้รับการเผยแพร่และนำไปใช้ได้ระยะหนึ่ง ก็พบว่ายังมีปัญหาอยู่อีกหลายประการ ทั้งยังมีผู้ท้วงติงและเสนอข้อคิดเห็นไปยังราชบัณฑิตยสถานอยู่เนือง ๆ ราชบัณฑิตยสถานจึงแต่งตั้งคณะกรรมการปรับปรุงหลักเกณฑ์การทับศัพท์เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2546 เพื่อพิจารณาทบทวนและปรับปรุงหลักเกณฑ์การทับศัพท์เสียใหม่ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ทางภาษาที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ เพื่อให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้กว้างขวางขึ้น จากนั้นจึงทยอยเสนอคณะรัฐมนตรีให้ประกาศใช้หลักเกณฑ์ที่ปรับปรุงเรียบร้อยแล้วแทนหลักเกณฑ์เดิม ได้แก่ หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศส ประกาศใช้เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2553; หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอาหรับ ประกาศใช้เมื่อวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2554; หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาเยอรมัน สเปน ญี่ปุ่น และมลายู ประกาศใช้เมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2561
ในขณะเดียวกัน ราชบัณฑิตยสถาน (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นสำนักงานราชบัณฑิตยสภา) ยังได้แต่งตั้งคณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอื่น ๆ เพิ่มอีกเพื่อให้ทันต่อความต้องการใช้งานในปัจจุบัน ได้แก่ หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาจีนและฮินดี ซึ่งมีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีให้ใช้เป็นมาตรฐานเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2548; หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาเกาหลีและเวียดนาม ซึ่งมีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีให้ใช้เป็นมาตรฐานเมื่อวันที่ 22 มิถุนายน พ.ศ. 2555; หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาพม่าและหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอินโดนีเซีย ซึ่งมีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีให้ใช้เป็นมาตรฐานเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2561
ลักษณะทั่วไป - ในการทับศัพท์ให้ถอดอักษรในภาษาเดิมพอควรแก่การแสดงที่มาของรูปศัพท์ และให้เขียนในรูปที่อ่านได้สะดวกในภาษาไทย
- คำทับศัพท์ที่ใช้กันมานานจนถือเป็นคำภาษาไทยและปรากฏในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน แล้ว ให้ใช้ต่อไปตามเดิม เช่น ช็อกโกแลต, ไอศกรีม, กงสุล, สลัด, สุกียากี้ เป็นต้น
- คำวิสามานยนามที่ใช้กันมานานแล้ว อาจใช้ต่อไปตามเดิม เช่น กรีนิช, นโปเลียน, เหงียน, สุมาตรา, วอน (สกุลเงินเกาหลี) เป็นต้น
- ในการทับศัพท์จะใส่วรรณยุกต์ก็ต่อเมื่อภาษาต้นฉบับมีหน่วยเสียงวรรณยุกต์เท่านั้น ซึ่งได้แก่ ภาษาจีนและเวียดนาม คำทับศัพท์ภาษาอื่นนอกเหนือจากนี้จึงไม่ใส่วรรณยุกต์ ยกเว้นในกรณีที่มีรูปพ้องกับคำไทยซึ่งอาจก่อให้เกิดความสับสนหรือมีความหมายไม่พึงประสงค์
- ความเข้าใจเรื่องสัทอักษรมีส่วนสำคัญในการถอดเสียงในภาษาที่คาดคะเนการออกเสียงจากรูปเขียนได้ยาก เช่น ภาษาฝรั่งเศส เป็นต้น
- อักษรไทยที่ใช้แสดงเสียงเสียงหนึ่งในภาษาหนึ่งอาจเป็นคนละตัวกับอักษรไทยที่ใช้แสดงเสียงเดียวกันในภาษาอื่น ด้วยเหตุผลแตกต่างกันไปตามแต่ละภาษา เช่น เสียง /ʒ/ ในการทับศัพท์ภาษาอังกฤษใช้ ช แต่ในการทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศสและเยอรมันใช้ ฌ; เสียง /x/ ในการทับศัพท์ภาษาสเปนใช้ ฆ, ในการทับศัพท์ภาษาเยอรมัน อาหรับ มลายู และอินโดนีเซียใช้ ค, ในการทับศัพท์ภาษาเวียดนามใช้ ค หรือ ข, ในการทับศัพท์ภาษาจีนใช้ ฮ หรือ ห เป็นต้น
- ในการถอดเสียงพยัญชนะจะเลือกอักษรไทยที่ใช้บ่อยที่สุดจากกลุ่มอักษรไทยที่ออกเสียงเหมือนกัน แต่ในบางภาษามีเสียงพยัญชนะจำนวนมากที่ปรากฏบ่อยและไม่ตรงกับเสียงพยัญชนะใด ๆ ในภาษาไทย จึงต้องเลือกอักษรไทยที่มีเสียงใกล้เคียงและปรกติใช้เขียนคำที่รับจากภาษาบาลี-สันสกฤตมาใช้แสดงเสียงเหล่านั้น เช่น ในการทับศัพท์ภาษาอาหรับ ใช้ ฎ แสดงเสียง /dˤ/ เพื่อให้แตกต่างกับ ด ที่ใช้แสดงเสียง /d/ เป็นต้น
ภาษาที่มีหลักเกณฑ์การทับศัพท์รองรับ ปัจจุบันราชบัณฑิตยสถาน/สำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้จัดทำและประกาศใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาต่าง ๆ แล้ว 15 ภาษา ได้แก่
ดูเพิ่มอ้างอิง - มงคล เดชนครินทร์. บัญญัติศัพท์-ศัพท์บัญญัติ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558, หน้า 73.
- มงคล เดชนครินทร์. บัญญัติศัพท์-ศัพท์บัญญัติ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558, หน้า 75.
- ↑ นิตยา กาญจนะวรรณ. ทับศัพท์ บัญญัติศัพท์ ถอดอักษร จาก Siamization ถึง Anglicization. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2554, หน้า 7.
แหล่งข้อมูลอื่น - ราชบัณฑิตยสภา : หลักเกณฑ์การทับศัพท์
- ภาษาอังกฤษ
- ภาษาญี่ปุ่น
- ภาษาฝรั่งเศส
- ภาษามลายู
- ภาษาเยอรมัน
- ภาษารัสเซีย
- ภาษาสเปน
- ภาษาอาหรับ
- ภาษาอิตาลี
- ภาษาเกาหลีและภาษาเวียดนาม
- ภาษาจีนและภาษาฮินดี
- หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาเยอรมัน สเปน ญี่ปุ่น และมลายู (พ.ศ. 2561)
- ภาษาพม่า (เมียนมา)
- ภาษาอินโดนีเซีย
หล, กเกณฑ, การท, บศ, พท, ของราชบ, ณฑ, ตยสถานและสำน, กงานราชบ, ณฑ, ตยสภา, เป, นระบบการท, บศ, พท, ยมใช, มากท, ดระบบหน, งในประเทศไทย, โดยคณะกรรมการจ, ดทำหล, กเกณฑ, การท, บศ, พท, และคณะกรรมการปร, บปร, งหล, กเกณฑ, การท, บศ, พท, ภาษาต, าง, ของสำน, กงานราชบ, ณฑ, ตยสภ. hlkeknthkarthbsphthkhxngrachbnthitysthanaelasanknganrachbnthityspha epnrabbkarthbsphththiniymichmakthisudrabbhnunginpraethsithy odykhnakrrmkarcdthahlkeknthkarthbsphthaelakhnakrrmkarprbprunghlkeknthkarthbsphthphasatang khxngsanknganrachbnthityspha edimkhuxrachbnthitysthan epnphukahndaelaesnxhlkeknthtxsanknganrachbnthitysphaephuxxxkprakassanknganrachbnthitysphaihichhlkeknth caknn sanknganrachbnthitysphacaepnphuesnxhlkeknthtxkhnarthmntriephuxxxkprakassanknaykrthmntriihichepnmatrthanediywkn aelwlngprakasephyaephrinrachkiccanuebksatxip enuxha 1 prawti 2 lksnathwip 3 phasathimihlkeknthkarthbsphthrxngrb 4 duephim 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunprawti aekikhrachbnthitysthanidwanghlkeknthekiywkbkarthbsphthphasatangpraethsaelaesnxihkhnarthmntriprakasichepnkhrngaerkin ibaenbthi 1 withithbsphth khxng prakassanknaykrthmntri eruxngbyytisphthchbbthi 1 emuxpi ph s 2485 inkhrngnnidkahndwithiethiybesiyngaelathayxksrphyychnaaelasrakhxngphasatawntk 5 phasa idaek phasafrngess eyxrmn sepn xngkvs aelaxitali rwmxyuintarangediywkn xyangirktam withithbsphthtamprakaschbbniennkarthxdtwxksrmakkwakarthayesiyng khathbsphthcungxanaelwimiklekhiyngkarxxkesiynginphasatnchbb inrayahlng khnakrrmkarbyytisphthkhxngrachbnthitysthancungimidyudthuxwithithbsphthdngklawxyangekhrngkhrdnk aetphyayamthbsphthodykarthayesiyngmakkhun 1 txmainpi ph s 2531 rachbnthitysthanidaetngtngkhnaxnukrrmkarprbprunghlkeknthkarthbsphthkhun 2 ephuxphicarnakahndhlkeknthkarthbsphthepnexkethssahrbphasaaetlaphasa enuxngcakehnwaphasahnung milksnathangesiyngaelaokhrngsrangaetktangkbphasaxun odyerimtncdthahlkeknthkarthbsphthphasaxngkvsepnladbaerk swnhlkeknthkarthbsphthphasaxun ihcdthaechphaaphasathimikareriynkarsxninmhawithyalykhxngithykxn 3 inthisudkhnarthmntrikprakasichhlkeknthkarthbsphthphasaxngkvs tamthirachbnthitysthanesnx emuxwnthi 26 singhakhm ph s 2532 aelaprakasichhlkeknthkarthbsphthphasafrngess eyxrmn xitali sepn rsesiy yipun xahrb aelamlayu rwmxinodniesiy inkhrawediywknemuxwnthi 5 minakhm ph s 2535hlngcakthihlkeknthkarthbsphthphasatang idrbkarephyaephraelanaipichidrayahnung kphbwayngmipyhaxyuxikhlayprakar thngyngmiphuthwngtingaelaesnxkhxkhidehnipyngrachbnthitysthanxyuenuxng rachbnthitysthancungaetngtngkhnakrrmkarprbprunghlkeknthkarthbsphthemuxwnthi 20 mithunayn ph s 2546 3 ephuxphicarnathbthwnaelaprbprunghlkeknthkarthbsphthesiyihmihsxdkhlxngkbsthankarnthangphasathiepliynaeplngip rwmthngaekikhkhxbkphrxngtang ephuxihsamarthnaipichpraoychnidkwangkhwangkhun caknncungthyxyesnxkhnarthmntriihprakasichhlkeknththiprbprungeriybrxyaelwaethnhlkeknthedim idaek hlkeknthkarthbsphthphasafrngess prakasichemuxwnthi 9 singhakhm ph s 2553 hlkeknthkarthbsphthphasaxahrb prakasichemuxwnthi 7 minakhm ph s 2554 hlkeknthkarthbsphthphasaeyxrmn sepn yipun aelamlayu prakasichemuxwnthi 13 minakhm ph s 2561inkhnaediywkn rachbnthitysthan pccubnepliynchuxepnsanknganrachbnthityspha yngidaetngtngkhnakrrmkarcdthahlkeknthkarthbsphthphasaxun ephimxikephuxihthntxkhwamtxngkarichnganinpccubn idaek hlkeknthkarthbsphthphasacinaelahindi sungmiprakassanknaykrthmntriihichepnmatrthanepnkhrngaerkemuxwnthi 19 krkdakhm ph s 2548 hlkeknthkarthbsphthphasaekahliaelaewiydnam sungmiprakassanknaykrthmntriihichepnmatrthanemuxwnthi 22 mithunayn ph s 2555 hlkeknthkarthbsphthphasaphmaaelahlkeknthkarthbsphthphasaxinodniesiy sungmiprakassanknaykrthmntriihichepnmatrthanemuxwnthi 13 minakhm ph s 2561lksnathwip aekikhinkarthbsphthihthxdxksrinphasaedimphxkhwraekkaraesdngthimakhxngrupsphth aelaihekhiyninrupthixanidsadwkinphasaithy khathbsphththiichknmanancnthuxepnkhaphasaithyaelapraktinphcnanukrm chbbrachbnthitysthan aelw ihichtxiptamedim echn chxkokaelt ixskrim kngsul sld sukiyaki epntn khawisamanynamthiichknmananaelw xacichtxiptamedim echn krinich nopeliyn ehngiyn sumatra wxn skulenginekahli epntn inkarthbsphthcaiswrrnyuktktxemuxphasatnchbbmihnwyesiyngwrrnyuktethann sungidaek phasacinaelaewiydnam khathbsphthphasaxunnxkehnuxcaknicungimiswrrnyukt ykewninkrnithimirupphxngkbkhaithysungxackxihekidkhwamsbsnhruxmikhwamhmayimphungprasngkh khwamekhaiceruxngsthxksrmiswnsakhyinkarthxdesiynginphasathikhadkhaenkarxxkesiyngcakrupekhiynidyak echn phasafrngess epntn xksrithythiichaesdngesiyngesiynghnunginphasahnungxacepnkhnlatwkbxksrithythiichaesdngesiyngediywkninphasaxun dwyehtuphlaetktangkniptamaetlaphasa echn esiyng ʒ inkarthbsphthphasaxngkvsich ch aetinkarthbsphthphasafrngessaelaeyxrmnich ch esiyng x inkarthbsphthphasasepnich kh inkarthbsphthphasaeyxrmn xahrb mlayu aelaxinodniesiyich kh inkarthbsphthphasaewiydnamich kh hrux kh inkarthbsphthphasacinich h hrux h epntn inkarthxdesiyngphyychnacaeluxkxksrithythiichbxythisudcakklumxksrithythixxkesiyngehmuxnkn aetinbangphasamiesiyngphyychnacanwnmakthipraktbxyaelaimtrngkbesiyngphyychnaid inphasaithy cungtxngeluxkxksrithythimiesiyngiklekhiyngaelaprktiichekhiynkhathirbcakphasabali snskvtmaichaesdngesiyngehlann echn inkarthbsphthphasaxahrb ich d aesdngesiyng dˤ ephuxihaetktangkb d thiichaesdngesiyng d epntnphasathimihlkeknthkarthbsphthrxngrb aekikhpccubnrachbnthitysthan sanknganrachbnthitysphaidcdthaaelaprakasichhlkeknthkarthbsphthphasatang aelw 15 phasa idaek phasaxngkvs phasaeyxrmn saeniyngmatrthan phasaxitali phasafrngess saeniyngmatrthanfrngessaephndinihy phasasepn saeniyngsepntxnehnux phasaxahrb saeniyngmatrthansmyihm phasarsesiy phasayipun saeniyngotekiyw phasaekahli phasacin saeniyngmatrthan phasaewiydnam saeniynghanxy phasamlayu phasaxinodniesiy phasahindi phasaphmaduephim aekikhkarthbsphth karthxdesiyng karthbsphthphasaxngkvs karthbsphthphasaeyxrmn karthbsphthphasaxitali karthbsphthphasafrngess karthbsphthphasasepn karthbsphthphasaxahrb karthbsphthphasarsesiy karthbsphthphasayipun karthbsphthphasaekahli karthbsphthphasacin karthbsphthphasaewiydnam karthbsphthphasamlayu karthbsphthphasaxinodniesiy karthbsphthphasahindi karthbsphthphasaphmaxangxing aekikh mngkhl edchnkhrinthr byytisphth sphthbyyti krungethph sankphimphaehngculalngkrnmhawithyaly 2558 hna 73 mngkhl edchnkhrinthr byytisphth sphthbyyti krungethph sankphimphaehngculalngkrnmhawithyaly 2558 hna 75 3 0 3 1 nitya kaycnawrrn thbsphth byytisphth thxdxksr cak Siamization thung Anglicization krungethph oxediynsotr 2554 hna 7 aehlngkhxmulxun aekikhrachbnthityspha hlkeknthkarthbsphth phasaxngkvs phasayipun phasafrngess phasamlayu phasaeyxrmn phasarsesiy phasasepn phasaxahrb phasaxitali phasaekahliaelaphasaewiydnam phasacinaelaphasahindi hlkeknthkarthbsphthphasaeyxrmn sepn yipun aelamlayu ph s 2561 phasaphma emiynma phasaxinodniesiyekhathungcak https th wikipedia org w index php title hlkeknthkarthbsphthkhxngrachbnthitysthanaelasanknganrachbnthityspha amp oldid 7720486, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม