ภาษาโดกรี

ภาษาโดกรีเป็นภาษาในจัมมูร์และแคชเมียร์ รวมทั้งในรัฐปัญจาบและรัฐหิมาจัลประเทศ มีผู้พูดราว 2.1 ล้านคน แต่ก่อนถือว่าเป็นภาษาถิ่นของภาษาปัญจาบ แต่ปัจจุบันได้รับการยอมรับว่าเป็นอีกภาษาหนึ่งในอดีตเขียนด้วยอักษรตกริ ซึ่งคล้ายกับอักษรสรทะที่ใช้เขียนภาษาแคชเมียร์ ปัจจุบันเขียนด้วยอักษรเทวนาครีหรืออักษรอาหรับ-เปอร์เซียแบบนัสตาลิก

ภาษาโดกรี
डोगरी ڈوگرى ḍogrī
ประเทศที่มีการพูด	อินเดีย, ปากีสถาน
ภูมิภาค	รัฐจัมมู, รัฐแคชเมียร์, รัฐหิมาจัลประเทศ, รัฐปัญจาบ
จำนวนผู้พูด	2 ล้านคน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน ภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียน ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน อินโด-อารยันเหนือ ภาษาโดกรี
ระบบการเขียน	อักษรเทวนาครี, อักษรตกริ, อักษรอาหรับ
รหัสภาษา
ISO 639-2	doi
ISO 639-3	มีหลากหลาย: doi — ภาษาโดกรี (ทั่วไป) dgo — ภาษาโดกรี (จำเพาะ) xnr — กังกรี

ศัพท์ทั่วไป

ภาษาโดกรี	ภาษาโดกรี	คำแปล	เปรียบเทียบ
آہ / ऑह	Ah	ใช่	Haan (ฮินดี,อูรดู,ปัญจาบ), Aa (แคชเมียร์), Ho (ภาษาปาทาน)
کنے / कन्ने	Kanne	กับ	Saath (ฮินดี/อูรดู), Sityə (แคชเมียร์), Naal (ปัญจาบ)
نکے / नुक्के	Nukke	รองเท้า	Jootey (ฮินดี,อูรดู), Chhittar/Juttiaan (ปัญจาบ)
پت / पित्त	Pit	ประตู	Darwaza (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์), Buha (ปัญจาบ), Bar (แคชเมียร์)
کے / के	Ke	อะไร	Kya (ฮินดี/อูรดู/แคชเมียร์), Kee (ปัญจาบ)
کى / की	Kī	ทำไม	Kyon (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ), Kyazi (แคชเมียร์), Kate/Kanu (ปัญจาบ ในบางที่)
ادوانہ / अद्वाना	Adwana	แตงโม	Tarbooz (ฮินดี/อูรดู), Hadwana (ปัญจาบ/ภาษาเปอร์เซีย), Indwanna (ปาทาน)
دنيہ / दुनिया	Duniyā	โลก	Duniya (อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์/เปอร์เซีย/ภาษาอาหรับ)

หลักฐานทางประวัติศาสตร์

ปูโตมีชาวกรีกในสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้กล่าวถึงชาวโดกรีว่า “ครอบครัวชาวโดกรีผู้กล้าหาญที่อยู่ในหุบเขาศิวาลิก ใน พ.ศ. 1860 อามีร์ ขุสโร กวีที่มีชื่อเสียงในภาษาฮินดีและภาษาเปอร์เซียได้กล่าวถึงภาษาโดกรีในการอธิบายถึงภาษาและสำเนียงในอินเดีย

ทฤษฎีเกี่ยวกับที่มาของชื่อ

นักปราชญ์ในสมัยพระเจ้ารับบีร สิงห์มหาราชแห่งชัมมูและกัษมีระ อธิบายคำว่า Duggar ว่ามาจากคำว่า Dwigart หมายถึงผ่านไปทั้งสอง ซึ่งอาจจะอ้างถึงทะเลสาบมันสัรและสรุอินสัร

มีนักภาษาศาสตร์ได้เชื่อมโยงคำว่า Duggar เข้ากับคำว่า Doonger ในภาษาราชสถาน ซึ่งหมายถึงเนินเขาและ Dogra กับคำว่า Dongar ความเห็นนี้ขาดการสนับสนุนเท่าที่ควรเพราะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนระหว่างภาษาราชสถานกับภาษาโดกรี และขาดเหตุผลว่าทำไมจึงเปลี่ยนแปลงไปเช่นนั้น

ข้อสันนิษฐานอีกข้อหนึ่งคือมาจากศัพท์ Durger ซึ่งคำนี้หมายถึงไม่พ่ายแพ้ในหลายภาษาทางอินเดียเหนือ และอาจจะกลายมาเป็นคำที่ชาวโดกรียืมมาใช้ เพื่อสื่อถึงความเข้มแข็งและประวัติศาสตร์ด้านการทหารและการปกครองตนเองในสังคมชาวโดกรี

ใน พ.ศ. 2519 ในการประชุมวิชาการเรื่องอินเดียแห่งตะวันออกทั้งหมด ได้ปฏิเสธสมมติฐาน Dwigart และสมมติฐาน Durger แต่ยอมรับสมมติฐาน Doonger-Duggar ในการประชุมต่อมาใน พ.ศ. 2525 นักภาษาศาสตร์ยอมรับว่าวัฒนธรรม ภาษา และประวัติศาสตร์ของชาวราชสถานและชาวโดกรีมีบางส่วนคล้ายคลึงกัน ศัพท์ Duggar และ Dogra เป็นศัพท์ทั่วไปในภาษาราชสถาน

ประวัติ

การแปลภาษาสันสกฤตเป็นภาษาโดกรี เขียนด้วยอักษรตกริเริ่มปรากฏเมื่อ พ.ศ. 1657 ภาษาโดกรีเองมีกวีนิพนธ์ นิยาย และละครพื้นเมืองเป็นของตนเองเช่นกันโดยมีประวัติสืบค้นได้ถึงพุทธศตวรรษที่ 23 มีสถานีวิทยุและโทรทัศน์ออกอากาศเป็นภาษาโดกรีในรัฐชัมมูและกัษมีระ เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2512 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาเขียนเอกเทศในอินเดีย เป็นภาษาประจำรัฐภาษาหนึ่งของรัฐชัมมูและกัษมีระ ต่อมาในวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2546 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาประจำชาติของอินเดีย ในปากีสถาน ภาษานี้มีชื่อว่าภาษาปาหารี ยังมีผู้ใช้อยู่มากแต่ยังไม่ได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาราชการ

การเป็นภาษาหรือสำเนียง

ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดี ต่างเป็นภาษาที่ใช้พูดในบริเวณที่มีความขัดแย้งสูง ทำให้เกิดปัญหาว่าภาษาเหล่านี้เป็นภาษาเอกเทศหรือสำเนียง ในบางครั้งถือว่าภาษาปาหารีตะวันตกเป็นสำเนียงของภาษาปัญจาบ ภาษาปาหารีตะวันตกบางสำเนียงเช่นรัมบานี เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาแคชเมียร์ ในบางครั้งภาษาปัญจาบก็เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาฮินดี นักภาษาศาสตร์สมัยใหม่จัดให้ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดีเป็นภาษาเอกเทศในภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียน ภาษาเหล่านี้จะมีภาษามาตรฐานที่ใช้ในการเขียนและมีสำเนียงย่อยๆอีกมาก

อ้างอิง

1. Billawaria, Anita K. (1978). History and Culture of Himalayan States, v.4. Light & Life Publishers.
2. Sharma, Sita Ram (1992). Encyclopaedia of Teaching Languages in India, v. 20. Anmol Publications. p. 6.
3. Masica, Colin P. (1993). The Indo-Aryan Languages. Cambridge University Press. ISBN 0521299446.
4. Shastri, Balkrishan (1981). Dogri in the family of world languages (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
5. Shastri, Ram Nath (1981). Dogri Prose Writing before Independence (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
6. Datta, Amaresh (1987). Encyclopaedia of Indian Literature. Sahitya Akademi.
7. Pathik, Jyoteeshwar (1980). Cultural Heritage of the Dogras. Light & Life Publishers.
8. Bahri, Ujjal Singh (2001). Dogri: Phonology and Grammatical Sketch. Bahri Publications.
9. Rao, S. (2004). Five Decades: The National Academy of Letters, India : a Short History of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi.Indian Express, New Delhi, 3rd August, 1969
10. , Daily Excelsior, Jammu and Kashmir, 2003-12-23, คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2008-12-02, สืบค้นเมื่อ 2008-10-31, Dogri among other three languages has been included in the Eighth Schedule of the Constitution when Lok Sabha unanimously approved an amendment in the ConstitutionCS1 maint: date and year (link)
11. Tsui, Amy (2007). Language Policy, Culture, and Identity in Asian Contexts. Routledge. ISBN 0805856943.
12. Ghai, Ved Kumari (1991). Studies in Phonetics and Phonology: With Special Reference to Dogri. Ariana Publishing House. ISBN 8185347204. non-Dogri speakers, also trained phoneticians, tend to hear the difference as one of length only, perceiving the second syllable as stressed
13. , คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2008-11-21, สืบค้นเมื่อ 2008-10-31
14. Itagi, N.H. (1994). Spatial Aspects of Language. Central Institute of Indian Languages. p. 70. ISBN 8173420092.

แหล่งข้อมูลอื่น

• The Dogri Language 2007-05-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, article by Ved Kumari Ghai
• Duggar Times, http://www.duggartimes.com 2012-01-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, for more on Dogri Language, Literature and Writers
• "One Hundredth Amendment," news report on the recognition of Dogri as a national language, http://www.dailyexcelsior.com/web1/03dec23/news.htm 2008-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Modifications to Devanagri to represent Dogri tones, http://www.w3cindia.in/2006/08/Talks/W3C%20Presentation%2003-08-06(MDK).ppt 2009-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Alami Pahari Adabi Sangat (Global Pahari Cultural Association), http://www.pahari.org 2008-11-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• The Takri script, http://ancientscripts.com/takri.html
• Paper on Tonality and Intonation in Punjabi, http://www.crulp.org/Publication/Crulp_report/CR04_05E.pdf

 

วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ มีการทดสอบโครงการ:
วิกิพีเดียในภาษาโดกรี