fbpx
วิกิพีเดีย

ผักโขม

ผักโขม
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
หมวด: Magnoliophyta
ชั้น: Magnoliopsida
อันดับ: Caryophyllales
วงศ์: Amaranthaceae
สกุล: Amaranthus
สปีชีส์: A.  viridis
ชื่อทวินาม
Amaranthus viridis
L.

ผักโขม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Amaranthus viridis จัดอยู่ในวงศ์ Amaranthaceae ผักโขมจะขึ้นอยู่ทั่วไปตามแหล่งธรรมชาติเช่น ป่าละเมาะ ริมทาง ชายป่าที่รกร้าง เป็นต้น และยังขึ้นเป็นวัชพืชในบริเวณสวนผัก สวนผลไม้ ไร่นาของชาวบ้าน ผักโขมเป็นพืชที่ขึ้นง่ายชาวบ้านจึงมักเก็บมาบริโภคในช่วงหน้าฝน

ผักโขมมีชื่ออื่นๆ อีกคือ ผักขม (กลาง), ผักโหม, ผักหม (ใต้), ผักโหมเกลี้ยง (แม่ฮ่องสอน), กระเหม่อลอเตอ (กะเหรี่ยง, แม่ฮ่องสอน)

ผักโขม (อังกฤษ: amaranth) มักจะถูกเข้าใจผิดหรือแปลผิดว่าเป็นผักที่ป๊อบอายใช้เพิ่มพลัง ความจริงแล้วผักนั้นคือผักปวยเล้ง (spinach) ซึ่งในการ์ตูนป๊อบอายจะปรากฏการใช้คำว่า spinach อย่างชัดเจน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ผักโขมเป็นไม้พุ่มเตี้ยและเป็นพืชล้มลุกปีเดียว สูง 30-100 ซม. ลำต้นอวบน้ำมีสีเขียวตั้งตรงแตกกิ่งก้านสาขามาก โคนมีสีแดงน้ำตาล ใบเป็นใบเดี่ยวรูปไข่คล้ายสามเหลี่ยมใบออกแบนสลับกว้าง 2.5-8 ซม.ยาว 3.5-12 ซม. ผิวเรียบหรือมีขนเล็กน้อย ขอบใบเรียบ หลังใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ดอกเป็นดอกช่อสีม่วงปนเขียว ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกย่อยเรียงตัวอัดกันแน่น เมล็ดมีลักษณะกลมสีน้ำตาลเกือบดำ ขนาดเล็ก

การขยายพันธุ์

  • ส่วนขยายพันธุ์ – เมล็ด
  • ฤดูเก็บส่วนขยายพันธุ์ – ตลอดทั้งปี
  • การปลูก – ผักโขมชอบดินร่วนซุยและชุ่มชื้น

การใช้ประโยชน์

  • ทางอาหาร – ยอดอ่อน ใบอ่อน ต้นอ่อน นำมาต้ม,ลวกหรือนึ่งให้สุกรับประทานเป็นผักจิ้มกับน้ำพริกเช่น น้ำพริกปลาร้า ปลาจ่อม กะปิ ปลาทูและน้ำพริกอีกหลายชนิด หรือนึ่งพร้อมกับปลา ทำผัดผักกับเนื้อสัตว์ นำไปปรุงเป็นแกงเช่น แกงเลียง ชาวไทยอีสาน จังหวัดศรีสะเกษ บอกว่ากินใบผักโขมเป็นอาหาร เป็นยาชูกำลัง ทำให้สุขภาพดี
  • ทางยาทั้งต้น ดับพิษภายในและภายนอก แก้บิด มูกเลือด ริดสีดวงจมูก ริดสีดวงทวาร แก้ผื่นคัน แก้รำมะนาด รักษาฝี แผลพุพอง ใบสด รักษาแผลพุพอง ต้น แก้อาการแน่นหน้าอกและไอหอบ ราก ดับพิษร้อนถอนพิษไข้ ขับปัสสาวะ
  • อื่นๆ – สมัยกรีกโบราณ ผักโขม หรือ amaranth เป็นของศักดิ์สิทธิ์ เชื่อกันว่าผักโขมมีฤทธิ์ในการเยียวยา และเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นอมตะ มีการใช้ภาพของใบผักโขมในการประดับที่อยู่ของพระเจ้าและหลุมศพต่างๆ ดูจากการใช้งานทางการแพทย์ก็พอจะเห็นว่า ผักโขมเป็นพืชศักดิ์สิทธิ์ได้
  • ไมโครกรีน - นิยมใช้ในหมู่นักเพาะต้นต่อนไมโครกรีนเพราะรูปร่างหน้าตาเป็นเอกลักษณ์และบางสายพันธุ์มีสีแดงสะดุดตาอีกทั้งยังมีคุณค่าทางสารอาหาร

ผักโขมมีฤทธิ์ทางอัลลีโลพาที โดยสารสกัดจากใบ ลำต้นและรากที่สกัดด้วยน้ำแล้วเจือจางให้ได้ความเข้มข้น 20 – 100 % ยับยั้งการงอกของเมล็ดพริกพันธุ์จินดา

คุณค่าทางอาหาร

ผักโขมมีโปรตีนสูงและมีกรดอะมิโนครบทุกชนิด เหมาะกับผู้ที่กินอาหารมังสวิรัติ เป็นผักใบเขียวที่มีวิตามินเอ บี 6 ซี ไรโบฟลาวิน โฟเลต และแร่ธาตุ สำคัญได้แก่ แคลเซียม เหล็ก แมกนีเซียม โพแทสเซียม สังกะสี ทองแดงและแมงกานีส ผักโขมยังเป็นผักบำรุงน้ำนมสำหรับคุณแม่ลูกอ่อน และแม้ผักโขมจะเป็นผักใบเขียว แต่ก็มีบีตา-แคโรทีนสูง โดยมีสารลูทีนและสารเซอักแซนทิน ซึ่งเป็นสารแคโรทีนอยด์อยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งสารทั้งสองนี้มีสรรพคุณช่วยชะลอความเสื่อมของดวงตา ลดความเสี่ยงจากโรคดวงตาเสื่อมได้ถึงร้อยละ 43 ทั้งยังมีผลในการลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอัลไซเมอร์ และมีสารซาโปนินที่ช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือดได้อีกด้วย นอกจากนั้นผักโขมยังมีเส้นใยอาหารมาก จึงช่วยระบบขับถ่าย และลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารได้

ผักโขมเป็นผักใบเขียวที่มีปริมาณสารออกซาเลตค่อนข้างสูง ดังนั้นผู้ที่มีปัญหาเรื่องนิ่ว เกาต์ ข้ออักเสบรูมาตอยด์ รวมถึงผู้ที่ต้องการสะสมปริมาณแคลเซียมควรจะต้องหลีกเลี่ยงการกินผักขมในปริมาณมาก

ผักโขมชนิดอื่น ๆ

รูปภาพผักโขม

อ้างอิง

  1. บทความวิทยุรายการสาระความรู้ทางการเกษตร
  2. รักษ์ พฤษชาติ,ผักพื้นบ้าน ครบเครื่องเรื่องผักพื้นบ้าน ทั้งการปลูกและการตลาด,สำนักพิมพ์ นีออน บุ๊ค มีเดีย,พิมพ์ครั้งที่ 4 มีนาคม 2553
  3. ผักโขม
  4. แพทย์หญิงเพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ,ผักพื้นบ้านภาคกลาง,บริษัท สามเจริญพาณิชย์ (กรุงเทพ) จำกัด,พิมพ์ครั้งที่ 2 สิงหาคม 2547
  5. หมอชาวบ้าน ผักโขม
  6. อมรทิพย์ วงศ์สารสิน และ อัญชลี จาละ. 2554. สารอัลลีโลเคมิคอลจากผักโขมที่มีผลต่อการงอกของเมล็ดพริก. การประชุมวิชาการทางพฤกษศาสตร์แห่งประเทศไทยครั้งที่ 5 30 มีนาคม - 1 เมษายน 2554 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  7. สารพัดคุณค่าจาก"ผักโขม"

กโขม, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeหมวด, magnoliophytaช, magnoliopsidaอ, นด, caryophyllalesวงศ, amaranthaceaeสก, amaranthusสป, viridisช, อทว, นามamaranthus, viridisl, อว, ทยาศาสตร, amaranthus, viridis, ดอย, ในวงศ, amaranthaceae, จะข, นอย, วไปต. phkokhmkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidaxndb Caryophyllaleswngs Amaranthaceaeskul Amaranthusspichis A viridischuxthwinamAmaranthus viridisL phkokhm michuxwithyasastrwa Amaranthus viridis cdxyuinwngs Amaranthaceae 1 phkokhmcakhunxyuthwiptamaehlngthrrmchatiechn palaemaa rimthang chaypathirkrang epntn aelayngkhunepnwchphuchinbriewnswnphk swnphlim irnakhxngchawban phkokhmepnphuchthikhunngaychawbancungmkekbmabriophkhinchwnghnafn 2 phkokhmmichuxxun xikkhux phkkhm klang phkohm phkhm it phkohmekliyng aemhxngsxn kraehmxlxetx kaehriyng aemhxngsxn 3 phkokhm xngkvs amaranth mkcathukekhaicphidhruxaeplphidwaepnphkthipxbxayichephimphlng khwamcringaelwphknnkhuxphkpwyelng spinach sunginkartunpxbxaycapraktkarichkhawa spinach xyangchdecn enuxha 1 lksnathangphvkssastr 2 karkhyayphnthu 3 karichpraoychn 4 khunkhathangxahar 5 phkokhmchnidxun 6 rupphaphphkokhm 7 xangxinglksnathangphvkssastr aekikhphkokhmepnimphumetiyaelaepnphuchlmlukpiediyw sung 30 100 sm latnxwbnamisiekhiywtngtrngaetkkingkansakhamak okhnmisiaedngnatal ibepnibediywrupikhkhlaysamehliymibxxkaebnslbkwang 2 5 8 sm yaw 3 5 12 sm phiweriybhruxmikhnelknxy khxbiberiyb hlngibepnkhlunelknxy dxkepndxkchxsimwngpnekhiyw xxkdxkepnchxtamsxkibaelaplayking dxkyxyeriyngtwxdknaenn emldmilksnaklmsinatalekuxbda khnadelk 2 4 karkhyayphnthu aekikhswnkhyayphnthu emld vduekbswnkhyayphnthu tlxdthngpi karpluk phkokhmchxbdinrwnsuyaelachumchunkarichpraoychn aekikhthangxahar yxdxxn ibxxn tnxxn namatm lwkhruxnungihsukrbprathanepnphkcimkbnaphrikechn naphrikplara placxm kapi plathuaelanaphrikxikhlaychnid hruxnungphrxmkbpla thaphdphkkbenuxstw naipprungepnaekngechn aekngeliyng 2 4 chawithyxisan cnghwdsrisaeks bxkwakinibphkokhmepnxahar epnyachukalng thaihsukhphaphdi 5 thangya thngtn dbphisphayinaelaphaynxk aekbid mukeluxd ridsidwngcmuk ridsidwngthwar aekphunkhn aekramanad rksafi aephlphuphxng 4 ibsd rksaaephlphuphxng tn aekxakaraennhnaxkaelaixhxb rak dbphisrxnthxnphisikh khbpssawa 2 xun smykrikobran phkokhm hrux amaranth epnkhxngskdisiththi echuxknwaphkokhmmivththiinkareyiywya aelaepnsylksnkhxngkhwamepnxmta mikarichphaphkhxngibphkokhminkarpradbthixyukhxngphraecaaelahlumsphtang ducakkarichnganthangkaraephthykphxcaehnwa phkokhmepnphuchskdisiththiid imokhrkrin niymichinhmunkephaatntxnimokhrkrinephraarupranghnataepnexklksnaelabangsayphnthumisiaedngsadudtaxikthngyngmikhunkhathangsarxaharphkokhmmivththithangxlliolphathi odysarskdcakib latnaelarakthiskddwynaaelwecuxcangihidkhwamekhmkhn 20 100 ybyngkarngxkkhxngemldphrikphnthucinda 6 khunkhathangxahar aekikhphkokhmmioprtinsungaelamikrdxamionkhrbthukchnid ehmaakbphuthikinxaharmngswirti epnphkibekhiywthimiwitaminex bi 6 si irobflawin ofelt aelaaerthatu sakhyidaek aekhlesiym ehlk aemkniesiym ophaethsesiym sngkasi thxngaedngaelaaemngkanis phkokhmyngepnphkbarungnanmsahrbkhunaemlukxxn aelaaemphkokhmcaepnphkibekhiyw aetkmibita aekhorthinsung odymisarluthinaelasaresxkaesnthin sungepnsaraekhorthinxydxyuepncanwnmak sungsarthngsxngnimisrrphkhunchwychalxkhwamesuxmkhxngdwngta ldkhwamesiyngcakorkhdwngtaesuxmidthungrxyla 43 thngyngmiphlinkarldkhwamesiynginkarekidorkhxlisemxr aelamisarsaopninthichwyldkhxelsetxrxlineluxdidxikdwy nxkcaknnphkokhmyngmiesniyxaharmak cungchwyrabbkhbthay aelaldkhwamesiyngkarepnmaerngkraephaaxaharid 7 phkokhmepnphkibekhiywthimiprimansarxxksaeltkhxnkhangsung dngnnphuthimipyhaeruxngniw ekat khxxkesbrumatxyd rwmthungphuthitxngkarsasmprimanaekhlesiymkhwrcatxnghlikeliyngkarkinphkkhminprimanmak 5 phkokhmchnidxun aekikhphkokhmswn phkokhmsi xngkvs Red amaranth Joseph s coat Amaranthus tricolor L phkokhmhd xngkvs Slender amaranth Amaranthus biltum L phkokhmhnam xngkvs Spiny amaranth Spiny pigweed Amaranthus spinosus L phkokhmcin xngkvs Chinese Spinach Amaranthus dubius phkokhmfrng pwyelng xngkvs Spinach English Spinach Spinacia oleracearupphaphphkokhm aekikh imokhrkrincakphkokhmaedngxangxing aekikh bthkhwamwithyuraykarsarakhwamruthangkarekstr 2 0 2 1 2 2 2 3 rks phvschati phkphunban khrbekhruxngeruxngphkphunban thngkarplukaelakartlad sankphimph nixxn bukh miediy phimphkhrngthi 4 minakhm 2553 phkokhm 4 0 4 1 4 2 aephthyhyingephynpha thrphyecriy phkphunbanphakhklang bristh samecriyphanichy krungethph cakd phimphkhrngthi 2 singhakhm 2547 5 0 5 1 hmxchawban phkokhm xmrthiphy wngssarsin aela xychli cala 2554 sarxlliolekhmikhxlcakphkokhmthimiphltxkarngxkkhxngemldphrik karprachumwichakarthangphvkssastraehngpraethsithykhrngthi 5 30 minakhm 1 emsayn 2554 mhawithyalyekstrsastr sarphdkhunkhacak phkokhm ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phkokhm amp oldid 9693482, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม