ภาษาโดกรี
ภาษาโดกรีเป็นภาษาในจัมมูร์และแคชเมียร์ รวมทั้งในรัฐปัญจาบและรัฐหิมาจัลประเทศ มีผู้พูดราว 2.1 ล้านคน แต่ก่อนถือว่าเป็นภาษาถิ่นของภาษาปัญจาบ แต่ปัจจุบันได้รับการยอมรับว่าเป็นอีกภาษาหนึ่งในอดีตเขียนด้วยอักษรตกริ ซึ่งคล้ายกับอักษรสรทะที่ใช้เขียนภาษาแคชเมียร์ ปัจจุบันเขียนด้วยอักษรเทวนาครีหรืออักษรอาหรับ-เปอร์เซียแบบนัสตาลิก
ภาษาโดกรี | |
---|---|
डोगरी ڈوگرى ḍogrī | |
ประเทศที่มีการพูด | อินเดีย, ปากีสถาน |
ภูมิภาค | รัฐจัมมู, รัฐแคชเมียร์, รัฐหิมาจัลประเทศ, รัฐปัญจาบ |
จำนวนผู้พูด | 2 ล้านคน (ไม่พบวันที่) |
ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
ระบบการเขียน | อักษรเทวนาครี, อักษรตกริ, อักษรอาหรับ |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | doi |
ISO 639-3 | มีหลากหลาย: doi — ภาษาโดกรี (ทั่วไป) dgo — ภาษาโดกรี (จำเพาะ) xnr — กังกรี |
ศัพท์ทั่วไป
ภาษาโดกรี | ภาษาโดกรี | คำแปล | เปรียบเทียบ |
---|---|---|---|
آہ / ऑह | Ah | ใช่ | Haan (ฮินดี,อูรดู,ปัญจาบ), Aa (แคชเมียร์), Ho (ภาษาปาทาน) |
کنے / कन्ने | Kanne | กับ | Saath (ฮินดี/อูรดู), Sityə (แคชเมียร์), Naal (ปัญจาบ) |
نکے / नुक्के | Nukke | รองเท้า | Jootey (ฮินดี,อูรดู), Chhittar/Juttiaan (ปัญจาบ) |
پت / पित्त | Pit | ประตู | Darwaza (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์), Buha (ปัญจาบ), Bar (แคชเมียร์) |
کے / के | Ke | อะไร | Kya (ฮินดี/อูรดู/แคชเมียร์), Kee (ปัญจาบ) |
کى / की | Kī | ทำไม | Kyon (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ), Kyazi (แคชเมียร์), Kate/Kanu (ปัญจาบ ในบางที่) |
ادوانہ / अद्वाना | Adwana | แตงโม | Tarbooz (ฮินดี/อูรดู), Hadwana (ปัญจาบ/ภาษาเปอร์เซีย), Indwanna (ปาทาน) |
دنيہ / दुनिया | Duniyā | โลก | Duniya (อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์/เปอร์เซีย/ภาษาอาหรับ) |
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
ปูโตมีชาวกรีกในสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้กล่าวถึงชาวโดกรีว่า “ครอบครัวชาวโดกรีผู้กล้าหาญที่อยู่ในหุบเขาศิวาลิก ใน พ.ศ. 1860 อามีร์ ขุสโร กวีที่มีชื่อเสียงในภาษาฮินดีและภาษาเปอร์เซียได้กล่าวถึงภาษาโดกรีในการอธิบายถึงภาษาและสำเนียงในอินเดีย
ทฤษฎีเกี่ยวกับที่มาของชื่อ
นักปราชญ์ในสมัยพระเจ้ารับบีร สิงห์มหาราชแห่งชัมมูและกัษมีระ อธิบายคำว่า Duggar ว่ามาจากคำว่า Dwigart หมายถึงผ่านไปทั้งสอง ซึ่งอาจจะอ้างถึงทะเลสาบมันสัรและสรุอินสัร
มีนักภาษาศาสตร์ได้เชื่อมโยงคำว่า Duggar เข้ากับคำว่า Doonger ในภาษาราชสถาน ซึ่งหมายถึงเนินเขาและ Dogra กับคำว่า Dongar ความเห็นนี้ขาดการสนับสนุนเท่าที่ควรเพราะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนระหว่างภาษาราชสถานกับภาษาโดกรี และขาดเหตุผลว่าทำไมจึงเปลี่ยนแปลงไปเช่นนั้น
ข้อสันนิษฐานอีกข้อหนึ่งคือมาจากศัพท์ Durger ซึ่งคำนี้หมายถึงไม่พ่ายแพ้ในหลายภาษาทางอินเดียเหนือ และอาจจะกลายมาเป็นคำที่ชาวโดกรียืมมาใช้ เพื่อสื่อถึงความเข้มแข็งและประวัติศาสตร์ด้านการทหารและการปกครองตนเองในสังคมชาวโดกรี
ใน พ.ศ. 2519 ในการประชุมวิชาการเรื่องอินเดียแห่งตะวันออกทั้งหมด ได้ปฏิเสธสมมติฐาน Dwigart และสมมติฐาน Durger แต่ยอมรับสมมติฐาน Doonger-Duggar ในการประชุมต่อมาใน พ.ศ. 2525 นักภาษาศาสตร์ยอมรับว่าวัฒนธรรม ภาษา และประวัติศาสตร์ของชาวราชสถานและชาวโดกรีมีบางส่วนคล้ายคลึงกัน ศัพท์ Duggar และ Dogra เป็นศัพท์ทั่วไปในภาษาราชสถาน
ประวัติ
การแปลภาษาสันสกฤตเป็นภาษาโดกรี เขียนด้วยอักษรตกริเริ่มปรากฏเมื่อ พ.ศ. 1657 ภาษาโดกรีเองมีกวีนิพนธ์ นิยาย และละครพื้นเมืองเป็นของตนเองเช่นกันโดยมีประวัติสืบค้นได้ถึงพุทธศตวรรษที่ 23 มีสถานีวิทยุและโทรทัศน์ออกอากาศเป็นภาษาโดกรีในรัฐชัมมูและกัษมีระ เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2512 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาเขียนเอกเทศในอินเดีย เป็นภาษาประจำรัฐภาษาหนึ่งของรัฐชัมมูและกัษมีระ ต่อมาในวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2546 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาประจำชาติของอินเดีย ในปากีสถาน ภาษานี้มีชื่อว่าภาษาปาหารี ยังมีผู้ใช้อยู่มากแต่ยังไม่ได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาราชการ
การเป็นภาษาหรือสำเนียง
ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดี ต่างเป็นภาษาที่ใช้พูดในบริเวณที่มีความขัดแย้งสูง ทำให้เกิดปัญหาว่าภาษาเหล่านี้เป็นภาษาเอกเทศหรือสำเนียง ในบางครั้งถือว่าภาษาปาหารีตะวันตกเป็นสำเนียงของภาษาปัญจาบ ภาษาปาหารีตะวันตกบางสำเนียงเช่นรัมบานี เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาแคชเมียร์ ในบางครั้งภาษาปัญจาบก็เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาฮินดี นักภาษาศาสตร์สมัยใหม่จัดให้ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดีเป็นภาษาเอกเทศในภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียน ภาษาเหล่านี้จะมีภาษามาตรฐานที่ใช้ในการเขียนและมีสำเนียงย่อยๆอีกมาก
อ้างอิง
- Billawaria, Anita K. (1978). History and Culture of Himalayan States, v.4. Light & Life Publishers.
- Sharma, Sita Ram (1992). Encyclopaedia of Teaching Languages in India, v. 20. Anmol Publications. p. 6.
- ↑ Masica, Colin P. (1993). The Indo-Aryan Languages. Cambridge University Press. ISBN 0521299446.
- Shastri, Balkrishan (1981). Dogri in the family of world languages (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
- Shastri, Ram Nath (1981). Dogri Prose Writing before Independence (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
- Datta, Amaresh (1987). Encyclopaedia of Indian Literature. Sahitya Akademi.
- ↑ Pathik, Jyoteeshwar (1980). Cultural Heritage of the Dogras. Light & Life Publishers.
- Bahri, Ujjal Singh (2001). Dogri: Phonology and Grammatical Sketch. Bahri Publications.
- Rao, S. (2004). Five Decades: The National Academy of Letters, India : a Short History of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi.Indian Express, New Delhi, 3rd August, 1969
- "Lok Sabha passes bill recognising Dogri, 3 other languages", Daily Excelsior, Jammu and Kashmir, 2003-12-23, สืบค้นเมื่อ 2008-10-31,
Dogri among other three languages has been included in the Eighth Schedule of the Constitution when Lok Sabha unanimously approved an amendment in the Constitution
CS1 maint: date and year (link) - Tsui, Amy (2007). Language Policy, Culture, and Identity in Asian Contexts. Routledge. ISBN 0805856943.
- Ghai, Ved Kumari (1991). Studies in Phonetics and Phonology: With Special Reference to Dogri. Ariana Publishing House. ISBN 8185347204.
non-Dogri speakers, also trained phoneticians, tend to hear the difference as one of length only, perceiving the second syllable as stressed
- Alami Pahari Adabi Sangat (Global Pahari Cultural Association), สืบค้นเมื่อ 2008-10-31
- Itagi, N.H. (1994). Spatial Aspects of Language. Central Institute of Indian Languages. p. 70. ISBN 8173420092.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Dogri Language, article by Ved Kumari Ghai
- Duggar Times, http://www.duggartimes.com, for more on Dogri Language, Literature and Writers
- "One Hundredth Amendment," news report on the recognition of Dogri as a national language, http://www.dailyexcelsior.com/web1/03dec23/news.htm
- Modifications to Devanagri to represent Dogri tones, http://www.w3cindia.in/2006/08/Talks/W3C%20Presentation%2003-08-06(MDK).ppt
- Alami Pahari Adabi Sangat (Global Pahari Cultural Association), http://www.pahari.org
- The Takri script, http://ancientscripts.com/takri.html
- Paper on Tonality and Intonation in Punjabi, http://www.crulp.org/Publication/Crulp_report/CR04_05E.pdf