fbpx
วิกิพีเดีย

ภาษาคาซัค

ภาษาคาซัค (Қазақ тілі, Qazaq tili, قازاق تئلئ – "คาซัค ติลิ") เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิก ที่มีรหัส ISO 639 ว่า kaz และ kk

ภาษาคาซัค
Қазақ тілі, قازاق تءىلءي, Qazaq tili
ประเทศที่มีการพูดคาซัคสถาน จีน มองโกเลีย อัฟกานิสถาน ทาจิกิสถาน ตุรกี เติร์กเมนิสถาน ยูเครน อุซเบกิสถาน รัสเซีย อิหร่าน
ภูมิภาคเอเชียกลาง
ชาติพันธุ์ชาวคาซัค
จำนวนผู้พูด11.5 ล้านคน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
อัลไต?
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการคาซัคสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-1kk
ISO 639-2kaz
ISO 639-3kaz

ภาษาคาซัคเป็นหนึ่งในภาษาราชการของประเทศคาซัคสถาน และนอกจากนี้ยังมีคนพูดภาษานี้ในอัฟกานิสถาน จีน อิหร่าน คีร์กีซสถาน มองโกเลีย รัสเซีย ทาจิกิสถาน ตุรกี เติร์กเมนิสถาน ยูเครน และอุซเบกิสถาน ในเยอรมนีมีคนที่พูดภาษาคาซัคตั้งแต่ครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 20 เป็นต้นมา ทั่วโลกมีคนพูดภาษาคาซัคเป็นภาษาแม่ประมาณ 6.5 ล้านคน เขียนโดยใช้อักษรซีริลลิก อักษรละติน (ในตุรกี) และอักษรอาหรับที่มีการดัดแปลง (ในประเทศจีน อิหร่าน และอัฟกานิสถาน)

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์

ภาษาคาซัคเป็นภาษาที่ผู้พูดกระจายในแถบเทือกเขาเทียนชาน ไปจนถึงเทือกเขายูราล เป็นภาษาราชการของประเทศคาซัคสถาน ซึ่งมีผู้พูดเกือบสิบล้านคน นอกจากนั้นมีผู้พูดภาษาคาซัคในจีนราว 2 ล้านคน ในรัสเซียมีราว 560,000 คนและในมองโกเลียมีน้อยกว่า 200,000 คน นอกจากนี้ ยังมีผู้พูดกระจายอยู่ในส่วนต่างๆของเอเชียกลาง ที่เคยรวมอยู่ในสหภาพโซเวียต และในอัฟกานิสถาน อิหร่านและอื่นๆ มีผู้พูดภาษาคาซัคบางส่วนอยู่ในเยอรมันซึ่งอพยพไปจากตุรกีเมื่อ พ.ศ. 2513

ระบบการเขียน

การเขียนภาษาคาซัคเริ่มตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 7 โดยภาษาคาซัคยุคโบราณ เขียนด้วยอักษรออร์คอน มีอักษร 24 ตัว ภาษาคาซัคสมัยใหม่เขียนด้วยอักษรซีริลลิก อักษรละตินและอักษรอาหรับ ปัจจุบัน ภาษาคาซัคเขียนด้วยอักษรซีริลลิก โดยอักษรซีริลลิกที่ใช้ในภาษาคาซัคเป็นอักษรรัสเซียที่มีอักษรเพิ่มขึ้นมา 9 ตัว: Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, İ ในขณะที่ผู้พูดภาษาคาซัคในจีนยังคงเขียนด้วยภาษาอาหรับแบบที่คล้ายกับอักษรอาหรับสำหรับภาษาอุยกูร์

ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2549 นูร์ซุลตัน นาซาร์บายิฟ ประธานาธิบดีของคาซัคสถานเสนอให้ใช้อักษรละตินเป็นอักษรราชการแทนอักษรซีริลลิกในคาซัคสถาน รัฐบาลคาซัคสถานได้ประกาศในเดือนกันยายน พ.ศ. 2550 ว่าคาซัคสถานจะปรับมาใช้อักษรละตินภายใน 10-12 ปี โดยใช้งบประมาณราว 300 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

อักษรซีริลลิก อักษรอาหรับ อักษรละติน คำแปลภาษาอังกฤษ
Барлық адамдар тумысынан азат және қадір-қасиеті мен кұқықтары тең болып дүниеге келеді. Адамдарға ақыл-парасат, ар-ождан берілген, сондықтан олар бір-бірімен туыстық, бауырмалдық қарым-қатынас жасаулары тиіс. بارلىق ادامدار تۋمىسىنان ازات جانە قادىر-قاسيەتى مەن كۇقىقتارى تەڭ بولىپ دۇنيەگە كەلەدى. ادامدارعا اقىل-پاراسات، ار-وجدان بەرىلگەن، سوندىقتان ولار ءبىر-بىرىمەن تۋىستىق، باۋىرمالدىق قارىم-قاتىناس جاساۋلارى ءتيىس. Barlıq adamdar twmısınan azat jäne qadir-qasïyeti men quqıqtarı teñ bolıp dünïyege keledi. Adamdarğa aqıl-parasat, ar-ojdan berilgen, sondıqtan olar bir-birimen twıstıq, bawırmaldıq qarım-qatınas jasawları tïis. All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.

สัทวิทยา

ภาษาคาซัคมีการเปลี่ยนเสียงสระระหว่างสระหน้าและสระหลัง โดยมีข้อยกเว้นสำหรับคำบางคำที่เป็นคำยืมจากภาษาอื่น มีระบบการเปลี่ยนเสียงของสระห่อริมฝีปากแบบภาษาคีร์กิซแต่มีการใช้น้อยกว่า

พยัญชนะ

หน่วยเสียงพยัญชนะมี 18 เสียง

หน่วยเสียงพยัญชนะภาษาคาซัค
Bilabial Labio-
dental
Dental/
Alveolar
Palato-
alveolar
Alveo-
palatal
Velar Uvular Glottal
พยัญชนะนาสิก m <м> n <н> ŋ <ң>
Plosive p <п> b <б> t <т> d <д> k <к> ɡ <г> q <қ> ɢ <ғ>
Fricative (f) <ф> (v) <в> s <с> z <з> ʃ <ш> ʒ <ж> (ɕ) <щ> (x) <х> h <һ>
Affricate (tɕ) <ч>
Tap ɾ <р>
Approximant l <л> j <й> w <у>

สระ

ภาษาคาซัคมีหน่วยเสียงสระ 9 เสียง เป็นสระประสม 3 เสียง

หน่วยเสียงสระภาษาคาซัค
−RTR
("สระหน้า")
+RTR
("สระหลัง")
สระประสม /i̯ɘ/, ‹е› /y̯ʉ/, ‹ө› /u̯ʊ/, ‹о›
สระปิด /ɘ/, ‹i› /ʉ/, ‹ү› /ə/, ‹ы› /ʊ/, ‹ұ›
สระเปิด /æ/, ‹ә› /ɑ/, ‹а›

ไวยากรณ์

ประโยค

การเรียงคำในประโยคเป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา มีการใช้ปัจจัยแบบรูปคำติดต่อ

การก

ภาษาคาซัคมี 7 การก

การผันคำนาม
การก หน่วย รูปแบบที่เป็นไปได้ кеме "ship" ауа "air" шелек "bucket" сәбіз "carrot" бас "head" тұз "salt"
Nom кеме ауа шелек сәбіз бас тұз
Acc -NI -ні, -ны, -ді, -ды, -ті, -ты, -н кемені ауаны шелекті сәбізді басты тұзды
Gen -NIŋ -нің, -ның, -дің, -дың, -тің, -тың кеменің ауаның шелектің сәбіздің бастың тұздың
Dat -GA -ге, -ға, -ке, -қа, -не, -на кемеге ауаға шелекке сәбізге басқа тұзға
Loc -DA -де, -да, -те, -та кемеде ауада шелекте сәбізде баста тұзда
Abl -DAn -ден, -дан, -тен, -тан, -нен, -нан кемеден ауадан шелектен сәбізден бастан тұздан
Inst -Men -мен(ен) -бен(ен) -пен(ен) кемемен ауамен шелекпен сәбізбен баспен тұзбен

สรรพนาม

ภาษาคาซัคมีสรรพนามแทนบุคคล 8 คำ

สรรพนามแทนบุคคล
เอกพจน์ พหูพจน์
Kazakh (transliteration) English Kazakh (transliteration) English
Мен (Men) I Біз (Biz) We
Сен (Sen) You (singular informal) Сендер (Sender) You (plural informal)
Сіз (Siz) You (singular formal) Сіздер (Sizder) You (plural formal)
Ол (Ol) He/She/It Олар (Olar) They

กาล/จุดมุ่งหมาย/มาลา

ภาษาคาซัคมีรุปแบบผมสมของกาล จุดมุ่งหมาย และมาลาผ่านการใช้รูปแบบของกริยาที่หลากหลาย หรือผ่านระบบกริยาช่วยหรืออาจเรียกว่ากริยาอ่อน

Morphemes indicating person
pronouns copulas possessive endings past/conditional
1st sg мен -MIn -(I)m -(I)m
2nd sg сен -sIŋ -(I)ŋ -(I)ŋ
2nd formal sg сіз -sIz -(I)ŋIz -(I)ŋIz
3rd sg ол -(s)I(n)
1st pl біз -MIz -(I)mIz -(I)K
2nd pl сендер -sIŋdAr -(I)ŋ -(I)ŋ
2nd formal pl сіздер -sIzdAr -(I)ŋIz -(I)nIz
3rd pl олар -(s)I(n)

อ้างอิง

  1. Kazakhstan switching to Latin alphabet
  2. Kazakh President Revives Idea of Switching to Latin Script
  3. Kazakhstan: Moving Forward With Plan to Replace Cyrillic With Latin Alphabet
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาคาซัค

แหล่งข้อมูลอื่น

  • Kazakh language, alphabet and pronunciation
  • Aliya S. Kuzhabekova, "Past, Present and Future of Language Policy in Kazakhstan" (M.A. thesis, University of North Dakota, 2003)
  • Kazakh Cyrillic - Latin - Arabic converter

ภาษาคาซ, Қазақ, тілі, qazaq, tili, قازاق, تئلئ, คาซ, เป, นภาษากล, มเตอร, รห, และ, kkҚазақ, тілі, قازاق, تءىلءي, qazaq, tiliประเทศท, การพ, ดคาซ, คสถาน, มองโกเล, ฟกาน, สถาน, ทาจ, สถาน, รก, เต, กเมน, สถาน, เครน, ซเบก, สถาน, สเซ, หร, านภ, ภาคเอเช, ยกลางชาต, นธ, ชา. phasakhaskh Қazak tili Qazaq tili قازاق تئلئ khaskh tili epnphasaklumetxrkik thimirhs ISO 639 wa kaz aela kkphasakhaskhҚazak tili قازاق تءىلءي Qazaq tilipraethsthimikarphudkhaskhsthan cin mxngokeliy xfkanisthan thacikisthan turki etirkemnisthan yuekhrn xusebkisthan rsesiy xihranphumiphakhexechiyklangchatiphnthuchawkhaskhcanwnphuphud11 5 lankhn imphbwnthi trakulphasaxlit etxrkikekhiypchkekhiypchk onikphasakhaskhsthanphaphthangkarphasathangkarkhaskhsthanrhsphasaISO 639 1kkISO 639 2kazISO 639 3kazphasakhaskhepnhnunginphasarachkarkhxngpraethskhaskhsthan aelanxkcakniyngmikhnphudphasaniinxfkanisthan cin xihran khirkissthan mxngokeliy rsesiy thacikisthan turki etirkemnisthan yuekhrn aelaxusebkisthan ineyxrmnimikhnthiphudphasakhaskhtngaetkhrunghlngkhxngkhriststwrrsthi 20 epntnma thwolkmikhnphudphasakhaskhepnphasaaempraman 6 5 lankhn ekhiynodyichxksrsirillik xksrlatin inturki aelaxksrxahrbthimikarddaeplng inpraethscin xihran aelaxfkanisthan enuxha 1 karaephrkracaythangphumisastr 2 rabbkarekhiyn 3 sthwithya 3 1 phyychna 3 2 sra 4 iwyakrn 4 1 praoykh 4 2 kark 4 3 srrphnam 4 4 kal cudmunghmay mala 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunkaraephrkracaythangphumisastr aekikhphasakhaskhepnphasathiphuphudkracayinaethbethuxkekhaethiynchan ipcnthungethuxkekhayural epnphasarachkarkhxngpraethskhaskhsthan sungmiphuphudekuxbsiblankhn nxkcaknnmiphuphudphasakhaskhincinraw 2 lankhn inrsesiymiraw 560 000 khnaelainmxngokeliyminxykwa 200 000 khn nxkcakni yngmiphuphudkracayxyuinswntangkhxngexechiyklang thiekhyrwmxyuinshphaphosewiyt aelainxfkanisthan xihranaelaxun miphuphudphasakhaskhbangswnxyuineyxrmnsungxphyphipcakturkiemux ph s 2513rabbkarekhiyn aekikhkarekhiynphasakhaskherimtngaetphuththstwrrsthi 7 odyphasakhaskhyukhobran ekhiyndwyxksrxxrkhxn mixksr 24 tw phasakhaskhsmyihmekhiyndwyxksrsirillik xksrlatinaelaxksrxahrb pccubn phasakhaskhekhiyndwyxksrsirillik odyxksrsirillikthiichinphasakhaskhepnxksrrsesiythimixksrephimkhunma 9 tw Ә Ғ Қ Ң Ө Ұ Ү Һ I inkhnathiphuphudphasakhaskhincinyngkhngekhiyndwyphasaxahrbaebbthikhlaykbxksrxahrbsahrbphasaxuykurineduxntulakhm ph s 2549 nursultn nasarbayif prathanathibdikhxngkhaskhsthanesnxihichxksrlatinepnxksrrachkaraethnxksrsirillikinkhaskhsthan 1 2 rthbalkhaskhsthanidprakasineduxnknyayn ph s 2550 wakhaskhsthancaprbmaichxksrlatinphayin 10 12 pi odyichngbpramanraw 300 landxllarshrth 3 xksrsirillik xksrxahrb xksrlatin khaaeplphasaxngkvsBarlyk adamdar tumysynan azat zhәne kadir kasieti men kukyktary ten bolyp dүniege keledi Adamdarga akyl parasat ar ozhdan berilgen sondyktan olar bir birimen tuystyk bauyrmaldyk karym katynas zhasaulary tiis بارلىق ادامدار تۋمىسىنان ازات جانە قادىر قاسيەتى مەن كۇقىقتارى تەڭ بولىپ دۇنيەگە كەلەدى ادامدارعا اقىل پاراسات ار وجدان بەرىلگەن سوندىقتان ولار ءبىر بىرىمەن تۋىستىق باۋىرمالدىق قارىم قاتىناس جاساۋلارى ءتيىس Barliq adamdar twmisinan azat jane qadir qasiyeti men quqiqtari ten bolip duniyege keledi Adamdarga aqil parasat ar ojdan berilgen sondiqtan olar bir birimen twistiq bawirmaldiq qarim qatinas jasawlari tiis All human beings are born free and equal in dignity and rights They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood sthwithya aekikhphasakhaskhmikarepliynesiyngsrarahwangsrahnaaelasrahlng odymikhxykewnsahrbkhabangkhathiepnkhayumcakphasaxun mirabbkarepliynesiyngkhxngsrahxrimfipakaebbphasakhirkisaetmikarichnxykwa phyychna aekikh hnwyesiyngphyychnami 18 esiyng hnwyesiyngphyychnaphasakhaskh Bilabial Labio dental Dental Alveolar Palato alveolar Alveo palatal Velar Uvular Glottalphyychnanasik m lt m gt n lt n gt ŋ lt n gt Plosive p lt p gt b lt b gt t lt t gt d lt d gt k lt k gt ɡ lt g gt q lt k gt ɢ lt g gt Fricative f lt f gt v lt v gt s lt s gt z lt z gt ʃ lt sh gt ʒ lt zh gt ɕ lt sh gt x lt h gt h lt һ gt Affricate tɕ lt ch gt Tap ɾ lt r gt Approximant l lt l gt j lt j gt w lt u gt sra aekikh phasakhaskhmihnwyesiyngsra 9 esiyng epnsraprasm 3 esiyng hnwyesiyngsraphasakhaskh RTR srahna RTR srahlng sraprasm i ɘ e y ʉ o u ʊ o srapid ɘ i ʉ ү e y ʊ u sraepid ae ә ɑ a iwyakrn aekikhpraoykh aekikh kareriyngkhainpraoykhepnaebbprathan krrm kriya mikarichpccyaebbrupkhatidtx kark aekikh phasakhaskhmi 7 kark karphnkhanam kark hnwy rupaebbthiepnipid keme ship aua air shelek bucket sәbiz carrot bas head tuz salt Nom keme aua shelek sәbiz bas tuzAcc NI ni ny di dy ti ty n kemeni auany shelekti sәbizdi basty tuzdyGen NIŋ nin nyn din dyn tin tyn kemenin auanyn shelektin sәbizdin bastyn tuzdynDat GA ge ga ke ka ne na kemege auaga shelekke sәbizge baska tuzgaLoc DA de da te ta kemede auada shelekte sәbizde basta tuzdaAbl DAn den dan ten tan nen nan kemeden auadan shelekten sәbizden bastan tuzdanInst Men men en ben en pen en kememen auamen shelekpen sәbizben baspen tuzbensrrphnam aekikh phasakhaskhmisrrphnamaethnbukhkhl 8 kha srrphnamaethnbukhkhl exkphcn phhuphcnKazakh transliteration English Kazakh transliteration EnglishMen Men I Biz Biz WeSen Sen You singular informal Sender Sender You plural informal Siz Siz You singular formal Sizder Sizder You plural formal Ol Ol He She It Olar Olar Theykal cudmunghmay mala aekikh phasakhaskhmirupaebbphmsmkhxngkal cudmunghmay aelamalaphankarichrupaebbkhxngkriyathihlakhlay hruxphanrabbkriyachwyhruxxaceriykwakriyaxxn Morphemes indicating person pronouns copulas possessive endings past conditional1st sg men MIn I m I m2nd sg sen sIŋ I ŋ I ŋ2nd formal sg siz sIz I ŋIz I ŋIz3rd sg ol s I n 1st pl biz MIz I mIz I K2nd pl sender sIŋdAr I ŋ I ŋ2nd formal pl sizder sIzdAr I ŋIz I nIz3rd pl olar s I n xangxing aekikh Kazakhstan switching to Latin alphabet Kazakh President Revives Idea of Switching to Latin Script Kazakhstan Moving Forward With Plan to Replace Cyrillic With Latin Alphabet wikiphiediy saranukrmesri inphasakhaskhaehlngkhxmulxun aekikhKazakh language alphabet and pronunciation Aliya S Kuzhabekova Past Present and Future of Language Policy in Kazakhstan M A thesis University of North Dakota 2003 Kazakh Cyrillic Latin Arabic converterekhathungcak https th wikipedia org w index php title phasakhaskh amp oldid 8984249, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม