fbpx
วิกิพีเดีย

ความดันโลหิตสูง

สิงหาคม 05, 2021

โรคความดันโลหิตสูง (อังกฤษ: hypertension) เป็นโรคเรื้อรังชนิดหนึ่งที่ผู้ป่วยมีความดันเลือดในหลอดเลือดแดงสูงกว่าปกติตลอดเวลา ความดันเลือดประกอบด้วยสองค่า ได้แก่ ความดันช่วงหัวใจบีบและความดันช่วงหัวใจคลาย ซึ่งเป็นความดันสูงสุดและต่ำสุดในระบบหลอดเลือดแดงตามลำดับ ความดันช่วงหัวใจบีบเกิดเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายบีบตัวมากที่สุด ความดันช่วงหัวใจคลายเกิดเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายคลายตัวมากที่สุดก่อนการบีบตัวครั้งถัดไป ความดันเลือดปกติขณะพักอยู่ในช่วง 100–140 มิลลิเมตรปรอทในช่วงหัวใจบีบ และ 60–90 มิลลิเมตรปรอทในช่วงหัวใจคลาย ความดันโลหิตสูงหมายถึง ความดันเลือดมากกว่าหรือเท่ากับ 140/90 มิลลิเมตรปรอทตลอดเวลา ส่วนในเด็กจะใช้ตัวเลขต่างไป

โรคความดันโลหิตสูง
(Hypertension)
มาตรความดันเลือดอัตโนมัติ แสดงผลความดันโลหิตสูง (แสดงความดันช่วงหัวใจบีบ 158 มิลลิเมตรปรอท ความดันช่วงหัวใจคลาย 99 มิลลิเมตรปรอท และอัตราหัวใจเต้น 80 ครั้งต่อนาที)
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10I10,I11,I12,I13,I15
ICD-9401
OMIM145500
DiseasesDB6330
MedlinePlus000468
eMedicinemed/1106 ped/1097 emerg/267
MeSHD006973

ปกติความดันโลหิตสูงไม่ก่อให้เกิดอาการในทีแรก แต่ความดันโลหิตสูงต่อเนื่องเมื่อผ่านไปเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหัวใจเหตุความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ท่อเลือดแดงโป่งพอง โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย และโรคไตเรื้อรัง

ความดันโลหิตสูงแบ่งออกเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ (ไม่ทราบสาเหตุ) และความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ราวร้อยละ 90–95 จัดเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ หมายถึงมีความดันโลหิตสูงโดยไม่มีเหตุพื้นเดิมชัดเจน ที่เหลืออีกร้อยละ 5–10 จัดเป็นความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิมักมีสาเหตุที่สามารถบอกได้ เช่น โรคไตเรื้อรัง ท่อเลือดแดงหรือหลอดเลือดแดงไตตีบแคบ หรือโรคของต่อมไร้ท่อ เช่น แอลโดสเตอโรน คอร์ติซอลหรือแคทิโคลามีนเกิน

อาหารและการเปลี่ยนวิถีชีวิตสามารถช่วยควบคุมความดันเลือดและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่อสุขภาพ แม้การรักษาด้วยยายังมักจำเป็นในผู้ที่การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตยังไม่พอหรือไม่ได้ผล การรักษาความดันในหลอดเลือดแดงสูงปานกลาง (นิยามเป็น >160/100 มิลลิเมตรปรอท) ด้วยยาสัมพันธ์กับการคาดหมายคงชีพที่เพิ่มขึ้น ประโยชน์ของการรักษาความดันเลือดระหว่าง 140/90 ถึง 160/100 มิลลิเมตรปรอทไม่ค่อยชัดเจน บางบทปริทัศน์ว่าไม่มีประโยชน์ แต่บ้างก็ว่ามี

อาการและอาการแสดง

ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงมักไม่มีอาการใด ๆ ส่วนใหญ่มักตรวจพบจากการตรวจคัดโรค หรือเมื่อมาพบแพทย์ด้วยปัญหาอื่นที่ไม่เกี่ยวข้อง เช่น ตรวจโรคทั่วไป ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจำนวนหนึ่งมักบอกว่ามีอาการปวดศีรษะโดยเฉพาะบริเวณท้ายทอยในช่วงเช้า เวียนศีรษะ รู้สึกหมุน มีเสียงหึ่ง ๆ ในหู หน้ามืดหรือเป็นลม อย่างไรก็ตามอาการดังกล่าวอาจสัมพันธ์กับความวิตกกังวลมากกว่าจากความดันเลือดสูงเอง

ในการตรวจร่างกาย ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงอาจสัมพันธ์กับการมีการเปลี่ยนแปลงในก้นตาเห็นได้จากการส่องตรวจในตา (ophthalmoscopy) ความรุนแรงของการเปลี่ยนแปลงที่ตรงแบบของโรคจอตาเหตุความดันโลหิตสูงมีการแบ่งเกรดตั้งแต่ 1–4 เกรด 1 และ 2 อาจแยกได้ยาก ความรุนแรงของโรคจอตาสัมพันธ์อย่างหยาบ ๆ กับระยะเวลาและ/หรือความรุนแรงของความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ
สาเหตุของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ
ไต โรคเนื้อไต, ถุงน้ำของไต (รวม ถุงน้ำจำนวนมากของไต), เนื้องอกของไต (รวม เนื้องอกที่หลั่งเรนิน), โรคทางเดินปัสสาวะจากการอุดกั้น
หลอดเลือดไต หลอดเลือดแดงฝอยแข็ง, การเจริญผิดปกติของเส้นใยกล้ามเนื้อของหลอดเลือดแดง
ต่อมหมวกไต ภาวะอัลโดสเตอโรนสูงแบบปฐมภูมิ, กลุ่มอาการคุชชิง, ขาดเอนไซม์ 17 อัลฟา-ไฮดร็อกซิเลส, ขาดเอนไซม์ 11 เบตา-ไฮดร็อกซิเลส, ขาดเอนไซม์ 11-ไฮดร็อกซีสเตียรอยด์ ดีไฮโดรจีเนส, ฟีโอโครโมไซโตมา
ท่อเลือดแดงแคบ
อาการหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดตัน
ระหว่างตั้งครรภ์ โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชัก/โรคพิษแห่งครรภ์ระยะชัก
ระบบประสาท เกิดจากจิตใจ, กลุ่มอาการไดเอนเซฟาลิก, ประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติที่เป็นกันในครอบครัว, เส้นประสาทอักเสบหลายเส้น (พอร์ไฟเรียเฉียบพลัน, ภาวะพิษตะกั่ว), ความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้นเฉียบพลัน, ไขสันหลังถูกตัดขาดเฉียบพลัน
ต่อมไร้ท่ออื่น ๆ ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย, ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน, แคลเซียมในเลือดสูง, สภาพโตเกินไม่สมส่วน
ยา เอสโตรเจนขนาดสูง, สเตอรอยด์, ยาแก้คัดจมูก, ยากดความอยากอาหาร, ไซโคลสปอริน, ยาแก้ซึมเศร้าชนิดไตรไซคลิก, สารยับยั้งโมโนเอมีนออกซิเดส, อีริโทรพอยอิติน, ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์, โคเคน
โรคถ่ายทอดทางพันธุกรรมอื่น ๆ
ดัดแปลงจาก Harrison's principles of internal medicine

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ หมายถึงความดันโลหิตสูงที่สามารถระบุสาเหตุที่ทำให้เกิดได้ เช่น โรคไตหรือโรคต่อมไร้ท่อ ผู้ป่วยจะมีอาการและอาการแสดงบางอย่างที่บ่งบอกว่าเป็นความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ เช่น สงสัยกลุ่มอาการคุชชิง (Cushing's syndrome) หากมีอาการอ้วนเฉพาะลำตัวแต่แขนขาลีบ (truncal obesity) ความไม่ทนกลูโคส (glucose intolerance) หน้าบวมกลม (moon facies) ไขมันสะสมเป็นหนอกที่หลังและคอ (buffalo hump) และริ้วลายสีม่วงที่ท้อง (purple striae) ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินมักเป็นสาเหตุของน้ำหนักลดแต่มีความอยากอาหารเพิ่ม อัตราหัวใจเต้นเร็ว ตาโปนและอาการสั่น หลอดเลือดแดงไตตีบ (RAS) อาจสัมพันธ์กับเสียงบรุยต์ (bruit) ที่ท้องเฉพาะที่ด้านซ้ายหรือขวาของแนวกลาง (RAS ข้างเดียว) หรือทั้งสองตำแหน่ง (RAS สองข้าง) ท่อเลือดแดงแคบ (aortic coarctation) บ่อยครั้งก่อให้เกิดความดันเลือดลดลงในขาเมื่อเทียบกับแขนและ/หรือไม่มีชีพจรหลอดเลือดแดงต้นขาหรือมีแต่ช้า ฟีโอโครโมไซโตมา (pheochromocytoma) อาจเป็นสาเหตุของช่วงความดันโลหิตสูงเฉียบพพลันร่วมกับปวดศีรษะ ใจสั่น ดูซีดและมีเหงื่อออกมาก

ความดันโลหิตสูงวิกฤต

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงวิกฤต

ภาวะที่ความดันเลือดขึ้นสูงมาก(hypertensive crisis) ซึ่งที่ระดับความดันเลือดดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ผู้ป่วยที่ความดันโลหิตสูงระดับนี้อาจไม่มีอาการ หรือมีรายงานว่าปวดศีรษะ (ราวร้อยละ 22) และเวียนศีรษะมากกว่าประชากรทั่วไป อาการอื่น ๆ ที่เกิดร่วมกับภาวะความดันโลหิตสูงวิกฤต เช่น ตาพร่า มองภาพไม่ชัด หรือหายใจเหนื่อยหอบจากหัวใจล้มเหลว หรือรู้สึกไม่สบายตัวเนื่องจากไตวาย ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวิกฤตส่วนใหญ่ทราบอยู่แล้วว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง แต่มีสิ่งกระตุ้นเข้ามาทำให้ความดันเลือดสูงขึ้นทันที ความดันโลหิตสูงวิกฤตแบ่งออกได้เป็นสองประเภท คือ ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergency) และความดันโลหิตสูงเร่งด่วน (hypertensive urgency) ซึ่งต่างกันตรงที่มีอาการแสดงของอวัยวะถูกทำลายหรือไม่

ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergency) เป็นภาวะที่วินิจฉัยเมื่อมีความดันโลหิตสูงอย่างรุนแรงจนอวัยวะตั้งแต่ 1 อย่างขึ้นไปถูกทำลาย ตัวอย่างเช่น โรคสมองจากความดันโลหิตสูง (hypertensive encephalopathy) เกิดจากสมองบวมและเสียการทำงาน จะมีอาการปวดศีรษะและระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง เช่น ซึม สับสน อาการแสดงของอวัยวะเป้าหมายถูกทำลายที่ตา ได้แก่ จานประสาทตาบวม (papilloedema) และ/หรือมีเลือดออกและของเหลวซึมที่ก้นตา อาการเจ็บหน้าอกอาจแสดงถึงกล้ามเนื้อหัวใจเสียหายซึ่งอาจดำเนินต่อไปเป็นกล้ามเนื้อหัวใจตายหรือเกิดการฉีกเซาะของผนังหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตา อาการหายใจลำบาก ไอ เสมหะมีเลือดปนเป็นอาการแสดงของปอดบวมน้ำ (pulmonary edema) เนื่องจากหัวใจห้องล่างซ้ายล้มเหลว กล่าวคือหัวใจห้องล่างซ้ายไม่สามารถสูบฉีดเลือดจากปอดไปยังระบบหลอดเลือดแดงได้เพียงพอ อาจเกิดไตเสียหายเฉียบพลัน และโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตกชนิดไมโครแองจีโอพาติก (การทำลายเม็ดเลือดแดงชนิดหนึ่ง) เมื่อเกิดภาวะนี้จำเป็นต้องรีบลดความดันโลหิตเพื่อหยุดยั้งความเสียหายของอวัยวะเป้าหมาย

ในทางตรงข้ามหากผู้ป่วยมีความดันโลหิตสูงกว่า 180/100 มิลลิเมตรปรอทแต่ไม่พบความเสียหายของอวัยวะเป้าหมายจะเรียกภาวะนี้ว่า ความดันโลหิตสูงเร่งด่วน (hypertensive urgency) ยังไม่มีหลักฐานยืนยันถึงความจำเป็นต้องรีบลดความดันโลหิตในผู้ป่วยกลุ่มนี้หากไม่มีการทำลายอวัยวะ และการลดความดันโลหิตอย่างรวดเร็วก็ไม่ได้ปราศจากความเสี่ยง ในภาวะนี้สามารถค่อย ๆ ลดความดันโลหิตลงด้วยยาลดความดันชนิดรับประทานให้กลับสู่ระดับปกติใน 24 ถึง 48 ชั่วโมง

ในสตรีตั้งครรภ์

สตรีตั้งครรภ์มีภาวะความดันโลหิตสูงราวร้อยละ 8-10 หญิงที่มีความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ส่วนใหญ่มักเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิอยู่ก่อนแล้ว ความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์อาจเป็นอาการแสดงแรกของโรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชัก (pre-eclampsia) ซึ่งเป็นภาวะทางสูติศาสตร์ที่ร้ายแรง เกิดในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์และระยะหลังคลอด โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักเป็นภาวะที่มีความดันโลหิตสูงและมีโปรตีนในปัสสาวะ พบราวร้อยละ 5 ของการตั้งครรภ์ และเป็นสาเหตุราวร้อยละ 16 ของการเสียชีวิตของมารดาทั่วโลก โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักเพิ่มความเสี่ยงของการตายปริกำเนิดเป็นสองเท่า โดยทั่วไปแล้วโรคนี้ไม่มีอาการและตรวจพบได้จากการฝากครรภ์เป็นประจำ อาการของโรคนี้ที่พบได้บ่อยคือปวดศีรษะ ตาพร่ามัว (มักเห็นแสงวูบวาบ) ปวดจุกแน่นลิ้นปี่ และบวม โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักบางครั้งจะดำเนินต่อไปเป็นโรคร้ายแรงถึงแก่ชีวิตเรียกว่าโรคพิษแห่งครรภ์ระยะชัก (eclampsia) ซึ่งมีภาวะความดันโลหิตสูงฉุกเฉินร่วมกับภาวะแทรกซ้อนรุนแรงหลายอย่างเช่นมองภาพไม่เห็น สมองบวม ชัก ไตวาย ปอดบวมน้ำ และมีภาวะเลือดแข็งตัวในหลอดเลือดแบบแพร่กระจาย (disseminated intravascular coagulation; ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือดอย่างหนึ่ง)

ในทารกและเด็ก

ความดันโลหิตสูงในทารกแรกเกิดและทารกอาจมาด้วยเลี้ยงไม่โต ชัก งอแงร้องกวน ง่วงซึม และหายใจลำบาก ความดันโลหิตสูงในเด็กอาจทำให้ปวดศีรษะ อ่อนล้า เลี้ยงไม่โต มองภาพไม่ชัด เลือดกำเดาออก และใบหน้าเป็นอัมพาต

สาเหตุ

ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุ

ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิ (primary hypertension) หรือความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุ (essential hypertension) เป็นความดันโลหิตสูงชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด ประมาณร้อยละ 90-95 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงทั้งหมด ความดันโลหิตสูงเป็นผลจากความสัมพันธ์ซับซ้อนระหว่างพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม มีการศึกษาพบยีนหลายชนิดที่มีผลเล็กน้อยต่อความดันโลหิต และมียีนจำนวนน้อยมากที่มีผลอย่างมากต่อความดันโลหิต แต่สุดท้ายปัจจัยด้านพันธุกรรมต่อความดันโลหิตสูงยังไม่เป็นที่เข้าใจกันมากนักในปัจจุบัน

ความดันเลือดเพิ่มขึ้นตามอายุ และความเสี่ยงของการเป็นความดันโลหิตสูงในวัยสูงอายุนั้นสูง ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมหลายอย่างที่มีผลต่อความดันเลือด ความเครียดอาจมีผลต่อความดันเลือดเล็กน้อย ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจมีผลต่อความดันโลหิตสูงแต่ยังไม่ชัดเจน ได้แก่ การบริโภคคาเฟอีน และการขาดวิตามินดี เชื่อกันว่าภาวะดื้อต่ออินซูลิน (insulin resistance) ซึ่งพบได้บ่อยในคนอ้วนและเป็นองค์ประกอบของกลุ่มอาการเมแทบอลิก (metabolic syndrome) เป็นสาเหตุของความดันโลหิตสูง การศึกษาเร็ว ๆ นี้พบนัยยะว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงต้นของชีวิต เช่น น้ำหนักแรกเกิดน้อย มารดาสูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์ และการไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงของความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุในผู้ใหญ่ แต่ทั้งนี้การอธิบายกลไกดังกล่าวยังคลุมเครือ

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิมีสาเหตุที่สามารถระบุได้ (ดูตาราง — สาเหตุของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ) โรคไตเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ ความดันโลหิตสูงยังอาจเกิดจากโรคต่อมไร้ท่อต่างๆ เช่น กลุ่มอาการคุชชิง ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย สภาพโตเกินไม่สมส่วน กลุ่มอาการคอนน์ (Conn's syndrome) หรือภาวะอัลโดสเตอโรนสูง ภาวะต่อมพาราไทรอยด์ทำงานมากเกิน และฟีโอโครโมไซโตมา สาเหตุอื่น ๆ ของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิเช่น โรคอ้วน อาการหยุดหายใจขณะหลับ การตั้งครรภ์ หลอดเลือดเอออร์ตาแคบ (coarctation of the aorta) ยาบางชนิดและสมุนไพร เช่นการบริโภคชะเอมเทศมากเกิน และยาเสพติดบางชนิด

พยาธิสรีรวิทยา

ดูบทความหลักที่: พยาธิสรีรวิทยาของความดันโลหิตสูง
 
แผนภาพแสดงปัจจัยที่มีผลต่อความดันเลือด

ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุจะมีความต้านทานการไหลของเลือดในร่างกาย (หรือเรียกว่าแรงต้านส่วนปลายทั้งหมด; total peripheral resistance) สูงขึ้นทำให้ความดันเลือดสูงขึ้น ในขณะที่ปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาที (cardiac output) ยังปกติ มีหลักฐานอธิบายสาเหตุว่าในผู้ที่อายุน้อยบางคนที่มีภาวะก่อนความดันโลหิตสูง (prehypertension) มีปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาทีสูง อัตราหัวใจเต้นสูงขึ้น และแรงต้านส่วนปลายทั้งหมดยังปกติ ซึ่งเรียกว่าภาวะ "hyperkinetic borderline hypertension" เมื่อคนเหล่านี้อายุมากขึ้น ปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาทีจะลดลง และแรงต้านส่วนปลายทั้งหมดเพิ่มขึ้นตามอายุ ซึ่งเป็นลักษณะตรงตามแบบของความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุดังที่กล่าวข้างต้น แต่กลไกดังกล่าวยังเป็นที่ถกเถียงกันหากจะใช้อธิบายรูปแบบการเกิดความดันโลหิตสูงในผู้ป่วยทุกราย

กลไกของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายเพิ่มขึ้นที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง ส่วนใหญ่เกิดจากการตีบแคบลงของหลอดเลือดแดงขนาดเล็กและหลอดเลือดแดงจิ๋ว (arteriole) และอาจมีส่วนจากการลดจำนวนและความหนาแน่นของหลอดเลือดฝอยด้วย ความดันโลหิตสูงยังทำให้ความยืดหยุ่นตาม (compliance) ของหลอดเลือดดำลดลง ซึ่งทำให้เลือดไหลจากหลอดเลือดดำกลับหัวใจมากขึ้น จนเพิ่มการทำงานของหัวใจ (ชนิด preload) เป็นเหตุให้เกิดหัวใจวายช่วงหัวใจคลาย (diastolic dysfunction) ขึ้นในที่สุด แต่ถึงกระนั้นบทบาทของการบีบเส้นเลือดเพิ่มขึ้นมีผลทำให้เกิดความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุหรือไม่ก็ยังไม่เป็นที่ชัดเจน

ความดันชีพจร (pulse pressure; ผลต่างความดันช่วงหัวใจบีบและคลาย) มักเพิ่มขึ้นในผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูง หมายความว่าความดันช่วงหัวใจบีบสูงขึ้นอย่างผิดปกติแต่ความดันช่วงหัวใจคลายอาจปกติหรือต่ำ เรียกภาวะนี้ว่า ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูง (isolated systolic hypertension) ผลจากความดันชีพจรที่เพิ่มขึ้นดังกล่าวอธิบายจากความแข็งของหลอดเลือดแดง (arterial stiffness) ที่มักสัมพันธ์กับความชราและอาจแย่ลงได้จากภาวะความดันโลหิตสูง

มีกลไกหลายอย่างที่ถูกเสนอขึ้นเพื่ออธิบายการเพิ่มขึ้นของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายในภาวะความดันโลหิตสูง ที่พบหลักฐานเกี่ยวข้องมากได้แก่

  • การรบกวนการควบคุมเกลือและน้ำของไต โดยเฉพาะความผิดปกติของระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินในไต และ/หรือ
  • ความผิดปกติของระบบประสาทซิมพาเทติก

กลไกดังกล่าวเชื่อว่าน่าจะเกิดร่วมกัน และเป็นไปได้ที่ทั้งสองกลไกมีผลร่วมกันในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุส่วนใหญ่ มีการสันนิษฐานว่าการทำงานผิดปกติของเนื้อเยื่อบุโพรงหลอดเลือด (endothelial dysfunction) และการอักเสบของหลอดเลือดอาจมีผลต่อการเพิ่มขึ้นของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายและความเสียหายของหลอดเลือดในภาวะความดันโลหิตสูง

การวินิจฉัย

การตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยทั่วไป
ระบบ การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ไต การตรวจปัสสาวะ, โปรตีนในปัสสาวะ, BUN และ/หรือครีแอทินิน
ต่อมไร้ท่อ โซเดียมในซีรัม, โพแทสเซียมในซีรัม, แคลเซียมในซีรัม, TSH
เมแทบอลิซึม น้ำตาลในเลือดหลังงดอาหาร, HDL, LDL, และคอเลสเตอรอลทั้งหมด, ไตรกลีเซอไรด์
อื่น ๆ ฮีมาโทคริต, การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ, และการถ่ายภาพรังสีทรวงอก
ที่มา: Harrison's principles of internal medicine และแหล่งอื่น ๆ

การวินิจฉัยความดันโลหิตสูงต้องมีภาวะที่ความดันเลือดสูงอย่างต่อเนื่อง โดยทั่วไปต้องวัดความดันเลือดด้วยเครื่องวัดความดันโลหิตได้สูง 3 ครั้งในระยะเวลาห่างกัน 1 เดือน การประเมินผู้ป่วยความดันโลหิตสูงเบื้องต้นต้องมีการซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างครบถ้วน เนื่องจากในปัจจุบันมีการใช้เครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง (24-hour ambulatory blood pressure monitors; ABPM) และเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน (home blood pressure machines; HBPM) ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงเกณฑ์การวินิจฉัยภาวะความดันโลหิตสูง โดยอุปกรณ์ดังกล่าวมีประโยชน์เพื่อป้องกันการวินิจฉัยผิดจากภาวะความดันโลหิตสูงปลอมเฉพาะเวลาพบบุคลากรทางการแพทย์ (white coat hypertension) เวชปฏิบัติในสหราชอาณาจักรในปัจจุบันอาศัยการอ่านค่าความดันโลหิตจากเครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง หรืออาจใช้การอ่านค่าความดันโลหิตจากเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้านเป็นเวลาต่อเนื่องกัน 7 วัน อีกภาวะหนึ่งที่ต้องคำนึงถึงคือภาวะความดันโลหิตสูงเทียมในผู้สูงอายุ (Pseudohypertension in the elderly) เชื่อว่าเกิดจากมีหินปูนเกาะตามหลอดเลือดแดง ทำให้อ่านค่าความดันเลือดจากการวัดได้สูงในขณะที่ความดันที่แท้จริงในหลอดเลือดนั้นปกติ

เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยเป็นความดันโลหิตสูง แพทย์จะต้องค้นหาสาเหตุโดยต้องอาศัยปัจจัยเสี่ยงและอาการอื่น ๆ ของผู้ป่วย ความดันโลหิตสูงทุติยภูมิมักพบได้ในเด็กอายุก่อนวัยรุ่น โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือโรคไต ในขณะที่ความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุหรือแบบปฐมภูมินั้นมักพบในวัยรุ่นและผู้ใหญ่และมักจะมีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง เช่น โรคอ้วน และมีประวัติครอบครัวเป็นความดันโลหิตสูง การตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อค้นหาสาเหตุของความดันโลหิตสูงทุติยภูมิ รวมทั้งเพื่อประเมินความเสียหายของอวัยวะต่าง ๆ จากความดันโลหิต เช่น หัวใจ ตา และไต การตรวจเพิ่มเติมสำหรับโรคเบาหวานและระดับไขมันในเลือดสูงเนื่องจากทั้งสองโรคดังกล่าวเป็นปัจจัยเสี่ยงร่วมในการเกิดโรคหัวใจและต้องรับการรักษาหากตรวจพบ

โรคไตอาจเป็นทั้งเหตุหรือผลของความดันโลหิตสูงก็ได้ การประเมินภาวะการทำงานของไตใช้การตรวจระดับครีแอทินินในซีรัม แต่การใช้ค่าครีแอทินินในซีรัมอย่างเดียวอาจทำให้คำนวณค่าอัตราการกรองของโกลเมอรูลัส (glomerular filtration rate) ได้มากเกินไป ในแนวทางเวชปฏิบัติใหม่ ๆ แนะนำให้ใช้สมการคำนวณอัตราการกรองโกลเมอรูลัสโดยประมาณ (estimate glomerular filtration rate (eGFR)) เช่นสูตร Modification of Diet in Renal Disease (MDRD) ดังนี้

 

ค่า eGFR สามารถบอกค่าการทำงานพื้นฐานของไต เพื่อช่วยเฝ้าระวังผลข้างเคียงของยาต้านความดันโลหิตบางชนิดที่มีผลต่อการทำงานไต นอกจากนี้การตรวจโปรตีนในปัสสาวะยังช่วยประเมินโรคไตได้อีกทางหนึ่ง การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจเพื่อประเมินการทำงานของหัวใจในภาวะความดันโลหิตสูงซึ่งอาจพบกล้ามเนื้อหัวใจหนา (หัวใจห้องล่างซ้ายโตเกิน; left ventricular hypertrophy) หรือเพื่อประเมินความผิดปกติของหัวใจที่อาจยังไม่แสดงอาการเช่นกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเป็นบริเวณเล็ก การถ่ายภาพรังสีทรวงอกหรือการบันทึกภาพหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงอาจช่วยประเมินอาการแสดงของกล้ามเนื้อหัวใจโตเกินหรือความเสียหายของหัวใจจากความดันโลหิตสูง

ผู้ใหญ่

ในผู้ใหญ่อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ความดันโลหิตสูงหมายถึงภาวะที่มีผลการวัดความดันเลือดช่วงหัวใจบีบ และ/หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลาย มากกว่าค่าความดันเลือดปกติอย่างต่อเนื่อง (ในปัจจุบันถือเอาค่าความดันเลือดปกติคือ ความดันเลือดช่วงหัวใจบีบไม่เกิน 139 มิลลิเมตรปรอท และความดันเลือดช่วงหัวใจคลายไม่เกิน 89 มิลลิเมตรปรอท: ดูตาราง — การจำแนกประเภทความดันเลือดโดย JNC7) หากวัดความดันเลือดโดยใช้เครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง หรือเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน ให้ถือเกณฑ์ความดันเลือดช่วงหัวใจบีบที่ตั้งแต่ 135 มิลลิเมตรขึ้นไป หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลายที่ตั้งแต่ 85 มิลลิเมตรปรอทขึ้นไปเป็นภาวะความดันโลหิตสูง

แนวทางการรักษาความดันโลหิตสูงในปัจจุบันจัดกลุ่มผู้ที่มีความดันเลือดสูงแต่ไม่ถึงเกณฑ์เป็นความดันโลหิตสูงเพื่อบอกถึงความเสี่ยงต่อเนื่องในผู้ที่ความดันโลหิตค่อนข้างสูงแต่ยังอยู่ในค่าปกติ โดย JNC7 (ค.ศ. 2003) ใช้คำว่า "ก่อนความดันโลหิตสูง" (prehypertension) ในผู้ที่มีความดันเลือดช่วงหัวใจบีบในช่วง 120-139 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลาย 80-89 มิลลิเมตรปรอท ในขณะที่ ESH-ESC Guidelines (ค.ศ. 2007) BHS IV (ค.ศ. 2004) รวมถึงแนวทางการรักษาโดยสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2555) แบ่งประเภทผู้ที่ความดันเลือดต่ำกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทตามค่าความดันมากน้อย โดยใช้จัดเป็นกลุ่ม "เหมาะสม" (optimal) "ปกติ" (normal) และ "ปกติค่อนสูง" (high normal) (ดูตาราง — การจำแนกประเภทความดันเลือดโดย ESH-ESC BHS IV และสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย)

ในช่วงความดันโลหิตสูงก็มีการจัดกลุ่มตามความรุนแรงเช่นเดียวกัน โดย JNC7 แยกกลุ่มที่มีความดันโลหิตสูงกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทออกเป็น "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 1" (hypertension stage I) "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 2" (hypertension stage II) และ "ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูง" (isolated systolic hypertension) ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูงหมายถึงผู้ที่มีความดันโลหิตช่วงหัวใจบีบสูงแต่ความดันโลหิตช่วงหัวใจคลายปกติ มักพบในผู้สูงอายุ ในขณะที่ ESH-ESC Guidelines (ค.ศ. 2007) BHS IV (ค.ศ. 2004) และแนวทางการรักษาของประเทศไทย (พ.ศ. 2555) มีการเพิ่มกลุ่ม "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 3" หมายถึงผู้ที่มีความดันเลือดช่วงหัวใจบีบมากกว่า 179 มิลลิเมตรปรอท หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลายมากกว่า 109 มิลลิเมตรปรอท ความดันโลหิตสูง "ชนิดดื้อ" (resistant) หมายถึงการใช้ยาไม่สามารถลดความดันเลือดกลับมาอยู่ในระดับปกติได้

เด็ก

ความดันโลหิตสูงในทารกพบได้น้อยมากคือประมาณร้อยละ 0.2-3 ของจำนวนทารกแรกเกิด และการวัดความดันโลหิตมักจะไม่ทำกันเป็นประจำในทารกแรกเกิดที่สุขภาพดี ความดันโลหิตสูงพบได้บ่อยกว่าในทารกที่มีภาวะเสี่ยง การประเมินว่าความดันเลือดนั้นปกติหรือไม่ในของทารกแรกเกิดต้องคำนึงถึงปัจจัยต่าง ๆ อาทิ อายุครรภ์ อายุหลังการปฏิสนธิ และน้ำหนักแรกเกิด

ความดันโลหิตสูงพบได้ค่อนข้างบ่อยในเด็กและวัยรุ่น (2-9% ขึ้นกับอายุ เพศ และเชื้อชาติ) และสัมพันธ์กับปัจจัยเสี่ยงต่อความเจ็บป่วยในระยะยาว ในปัจจุบันแนะนำว่าในเด็กอายุมากกว่า 3 ปีทุกรายควรได้รับตรวจการวัดความดันโลหิตเมื่อมาตรวจรักษาหรือตรวจสุขภาพ แต่หากพบความดันเลือดสูงจะต้องตรวจยืนยันซ้ำก่อนที่จะจำแนกว่าเด็กมีภาวะความดันโลหิตสูง

ในเด็กความดันเลือดจะเพิ่มขึ้นตามอายุ ความดันโลหิตสูงในเด็กหมายถึงการมีค่าเฉลี่ยของความดันขณะหัวใจบีบหรือความดันขณะหัวใจคลายจากการวัดความดันเลือดตั้งแต่สามครั้งขึ้นไป มากกว่าหรือเท่ากับเปอร์เซ็นไทล์ที่ 95 ของความดันโลหิตในอายุ เพศ และความสูงเดียวกัน ส่วนภาวะก่อนความดันโลหิตสูงในเด็กหมายถึงค่าเฉลี่ยของความดันขณะหัวใจบีบหรือความดันขณะหัวใจคลายอยู่ระหว่างเปอร์เซ็นไทล์ที่ 90-95 ของความดันโลหิตในอายุ เพศ และความสูงเดียวกัน ส่วนการวินิจฉัยและจัดจำแนกประเภทในวัยรุ่นให้ใช้เกณฑ์เหมือนกับผู้ใหญ่

การป้องกัน

เนื่องจากภาระโรคจากความดันโลหิตสูงพบมากในผู้ป่วยที่ไม่ทราบว่าเป็นความดันโลหิตสูง ดังนั้นกลยุทธ์ประชากรจึงจำเป็นต้องลดผลที่ตามมาจากความดันโลหิตสูงและลดความจำเป็นในการรักษาด้วยยาลดความดันโลหิต แนะนำให้ลดความดันเลือดด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก่อนเริ่มการรักษาด้วยยา ทั้งแนวทางเวชปฏิบัติของสมาคมความดันโลหิตสูงสหราชอาณาจักร ค.ศ. 2004 (BHS IV) โปรแกรมการให้การศึกษาผู้ป่วยความดันโลหิตสูงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา ค.ศ. 2002 และแนวทางการรักษาของสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2555) แนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันความดันโลหิตสูงด้วยวิธีดังนี้

  • ควบคุมน้ำหนักให้เป็นปกติในผู้ใหญ่ (ให้ดัชนีมวลกายอยู่ที่ 18.5-23 กิโลกรัม/ตารางเมตร)
  • จำกัดโซเดียมในอาหารให้น้อยกว่า 100 มิลลิโมลต่อวัน (น้อยกว่า 6 กรัมของโซเดียมคลอไรด์ต่อวัน หรือน้อยกว่า 2.4 กรัมของโซเดียมต่อวัน)
  • ออกกำลังกายชนิดแอโรบิกอย่างสม่ำเสมอ เช่นการเดินเร็วๆ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน เกือบทุกวันในสัปดาห์
  • ลดการดื่มแอลกอฮอล์ ไม่เกิน 2 drink/วันในผู้ชาย และไม่เกิน 1 drink/วันในผู้หญิง (1 drink เทียบเท่ากับสุรา (40%) 44 มิลลิลิตร, เบียร์ (5%) 355 มิลลิลิตร หรือไวน์ (12%) 148 มิลลิลิตร)
  • รับประทานผักและผลไม้มาก ๆ (อย่างน้อย 5 ส่วนต่อวัน)

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างมีประสิทธิภาพสามารถลดความดันโลหิตได้เทียบเท่ากับการใช้ยาลดความดันโลหิต การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร่วมกันตั้งแต่สองอย่างขึ้นไปจะยิ่งให้ผลที่ดีมากขึ้น

การรักษา

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

การรักษาภาวะความดันโลหิตสูงอย่างแรกเริ่มที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในลักษณะเดียวกันกับการป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง รวมถึงการปรับเปลี่ยนอาหาร การออกกำลังกาย และการลดน้ำหนัก วิธีดังกล่าวพบว่าช่วยลดความดันเลือดในผู้ป่วยได้อย่างมาก การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก็ยังคงแนะนำให้ปฏิบัติร่วมกับการใช้ยาลดความดันโลหิตแม้ว่าความดันเลือดจะสูงจนต้องพิจารณาใช้ยาก็ตาม

การปรับเปลี่ยนอาหารเช่นลดปริมาณเกลือพบว่ามีประโยชน์ จากการศึกษาในระยะยาว (มากกว่า 4 สัปดาห์) ในชาวคอเคเซียนเรื่องการรับประทานอาหารชนิดโซเดียมต่ำพบว่ามีประโยชน์ในการลดความดันเลือดทั้งในผู้ที่มีความดันเลือดปกติและผู้ป่วยความดันโลหิตสูง นอกจากนี้อาหารลดความดันโลหิต (Dietary Approaches to Stop Hypertension; DASH diet) หรืออาหารที่มีถั่ว ธัญพืช ปลา สัตว์ปีก ผักและผลไม้ที่แนะนำโดยสถาบันหัวใจ ปอดและเลือดแห่งชาติสหรัฐอเมริกาช่วยลดความดันเลือดได้ หลักการแล้วคือการลดปริมาณการบริโภคโซเดียม แม้ว่าอาหารดังกล่าวจะมีโพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม หรือโปรตีนมากก็ตาม วิธีอื่น ๆ เพื่อคลายความเครียดทางจิตใจที่โฆษณาว่าช่วยลดความดันโลหิตเช่นการทำสมาธิ เทคนิคคลายความกังวล หรือการป้อนกลับทางชีวภาพ (biofeedback) พบว่ามีประสิทธิผลโดยรวมไม่ดีกว่าการให้สุขศึกษา และหลักฐานที่ยืนยันประสิทธิภาพยังมีคุณภาพต่ำ

การใช้ยา

ยาลดความดันโลหิตมีอยู่หลายกลุ่มที่ใช้ในปัจจุบัน การเลือกสั่งยาลดความดันโลหิตโดยแพทย์ต้องคำนึงถึงความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด (รวมทั้งความเสี่ยงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดสมอง) รวมทั้งค่าความดันโลหิตของแต่ละบุคคล เพื่อให้ได้ข้อมูลด้านหัวใจและหลอดเลือดโดยรวมของคนหนึ่ง ๆ หลักฐานไม่สนับสนุนการลดความเสี่ยงการเสียชีวิตหรืออัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพด้วยการใช้ยาลดความดันโลหิตในผู้ที่มีความดันโลหิตไม่สูงมาก (ความดันช่วงหัวใจบีบน้อยกว่า 160 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือ ความดันช่วงหัวใจคลายน้อยกว่า 100 มิลลิเมตรปรอท) และไม่มีปัญหาสุขภาพอื่นๆ

หากเริ่มการรักษาด้วยยา คณะกรรมการร่วมแห่งชาติว่าด้วยความดันโลหิตสูง (Joint National Committee on High Blood Pressure) หรือ JNC-7 แนะนำว่าแพทย์ไม่ควรเฝ้าติดตามเฉพาะการตอบสนองต่อการรักษาเพียงอย่างเดียวแต่ต้องประเมินอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาด้วย การลดความดันเลือดลง 5 มิลลิเมตรปรอทสามารถลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองได้ร้อยละ 34 ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือดได้ร้อยละ 21 และลดโอกาสของภาวะสมองเสื่อม หัวใจล้มเหลว และอัตราตายจากโรคหัวใจหลอดเลือด เป้าหมายของการรักษาควรลดความดันเลือดลงน้อยกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทในประชากรทั่วไป และควรต่ำกว่านี้ในผู้ที่เป็นเบาหวานหรือโรคไต (ผู้เชี่ยวชาญบางท่านแนะนำให้ลดความดันเลือดลงในระดับต่ำกว่า 120/80 มิลลิเมตรปรอท)

แนวทางการเลือกใช้ยาเพื่อรักษาและวิธีการปรับยาในประชากรกลุ่มต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงไปตามระยะเวลาและแตกต่างกันในแต่ละประเทศ ยาที่ควรเลือกใช้เป็นอย่างแรกยังเป็นที่ถกเถียงกัน แนวทางปฏิบัติขององค์กรความร่วมมือคอเครน องค์การอนามัยโลก และสหรัฐอเมริกาแนะนำการใช้ยาขับปัสสาวะกลุ่มไทอะไซด์ (Thiazide) เป็นลำดับแรก ส่วนแนวทางของสหราชอาณาจักรเน้นการใช้ยากลุ่มแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ (Calcium channel blockers; CCB) ในประชากรที่อายุมากกว่า 55 ปี หรือมีเชื้อสายแอฟริกันหรือแคริบเบียน ในขณะที่ในประชากรที่อายุน้อยกว่าแนะนำให้ใช้ยากลุ่มเอซีอีอินฮิบิเตอร์ (Angiotensin converting enzyme inhibitors; ACE-I) ในญี่ปุ่นแนะนำให้เริ่มใช้ยาใดก็ได้ในกลุ่มยา 6 ชนิด ได้แก่ CCB, ACEI/ARB, ไทอะไซด์, บีตาบล็อกเกอร์ (Beta blockers), และแอลฟาบล็อกเกอร์ (Alpha-blockers) ในขณะที่แคนาดาแนะนำให้ใช้เลือกใช้ยาดังกล่าวเช่นกันยกเว้นแอลฟาบล็อกเกอร์

การใช้ยาหลายกลุ่มร่วมกัน

ผู้ป่วยส่วนใหญ่จำเป็นต้องใช้ยามากกว่าหนึ่งกลุ่มเพื่อควบคุมความดันโลหิต แนวทางเวชปฏิบัติของ JNC7 และ ESH-ESC แนะนำให้เริ่มใช้ยาสองกลุ่มหากความดันช่วงหัวใจบีบมากกว่าเป้าหมาย 20 มิลลิเมตรปรอท หรือความดันช่วงหัวใจคลายมากกว่าเป้าหมาย 10 มิลลิเมตรปรอท ยาที่นิยมใช้ร่วมกันได้แก่ ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ หรือ ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับยาขับปัสสาวะ ยาที่อาจใช้ร่วมกันได้ ได้แก่ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์กับยาขับปัสสาวะ, บีตาบล็อกเกอร์กับยาขับปัสสาวะ, แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดไดไฮโดรไพริดีน (dihydropyridine) กับบีตาบล็อกเกอร์, หรือ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดไดไฮโดรไพริดีนกับเวราพามิล (verapamil) หรือดิลไทอะเซม (diltiazem) ยากลุ่มที่ไม่ควรใช้ร่วมกันได้แก่ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดนอน-ไดไฮโดรไพริดีน (non-dihydropyridine) (เช่นเวราพามิลหรือดิลไทอะเซม) กับบีตาบล็อกเกอร์, ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินร่วมกัน (เช่น ยาเอซีอีอินฮิบิเตอร์กับยาแองจิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล็อกเกอร์), ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับบีตาบล็อกเกอร์ และ บีตาบล็อกเกอร์กับยาที่ออกฤทธิ์กับส่วนกลาง ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยากลุ่มเอซีอีอินฮิบิเตอร์หรือแองจิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล็อกเกอร์ (Angiotensin receptor blocker; ARB) ร่วมกับยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ (NSAIDs) (เช่นยาต้านอักเสบ ไอบูโปรเฟน) เนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดไตวายเฉียบพลันซึ่งรู้จักกันในอุตสาหกรรมสุขภาพในออสเตรเลียในชื่อของ "triple whammy" มีการใช้ยาเม็ดรวมซึ่งประกอบด้วยยาลดความดันสองกลุ่มเพื่อเพิ่มความสะดวกแก่ผู้ป่วย ซึ่งจำกัดไว้พิจารณาใช้เฉพาะเป็นรายๆ ไป

ผู้สูงอายุ

การรักษาความดันโลหิตสูงระดับปานกลางและรุนแรงช่วยลดอัตราเสียชีวิตและลดอัตราเป็นโรคและอัตราตายจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป การศึกษาในผู้สูงอายุมากกว่า 80 ปียังมีจำกัด แต่ในการทบทวนวรรณกรรมเร็วๆ นี้สรุปว่าการรักษาด้วยยาลดความดันโลหิตช่วยลดอัตราตายและการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ แต่ไม่ได้ลดอัตราเสียชีวิตโดยรวมอย่างมีนัยสำคัญ เป้าหมายความดันโลหิตที่แนะนำคือน้อยกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท โดยยากลุ่มแรกที่แนะนำในสหรัฐอเมริกาคือยาขับปัสสาวะกลุ่มไทอะไซด์ และแนวทางเวชปฏิบัติของสหราชอาณาจักรแนะนำให้ใช้ยากลุ่มแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์เป็นยากลุ่มแรก โดยมีความดันเลือดเป้าหมายที่ <150/90 มิลลิเมตรปรอทเมื่อพบแพทย์ หรือ <145/85 มิลลิเมตรปรอทเมื่อวัดด้วยเครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่องหรือเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน

ความดันโลหิตสูงชนิดดื้อ

ความดันโลหิตสูงชนิดดื้อ (Resistant hypertension) หมายถึงภาวะที่ความดันเลือดสูงเกินเป้าหมายทั้งที่มีการใช้ยาความดันโลหิตสามกลุ่ม แนวทางการรักษาความดันโลหิตสูงชนิดดื้อได้รับการตีพิมพ์ในสหราชอาณาจักร และสหรัฐอเมริกา

ระบาดวิทยา

 
จำนวนปีสุขภาวะที่สูญเสียไปจากการป่วยและตาย (Disability-adjusted life year) สำหรับโรคหัวใจจากความดันโลหิตสูง ต่อประชากร 100,000 คน ในปี พ.ศ. 2547
  ไม่มีข้อมูล
  <110
  110-220
  220-330
  330-440
  440-550
  550-660
  660-770
  770-880
  880-990
  990-1100
  1100-1600
  >1600

ในปี พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) ประชากรเกือบหนึ่งพันล้านคน หรือราวร้อยละ 26 ของประชากรผู้ใหญ่ในโลกมีภาวะความดันโลหิตสูง โรคนี้พบได้ทั่วไปทั้งในประเทศที่พัฒนาแล้ว (333 ล้านคน) และกำลังพัฒนา (639 ล้านคน) อย่างไรก็ตาม อัตราป่วยมีความแตกต่างกันมากในแต่ละพื้นที่ เช่น มีอัตราป่วยต่ำมากในชนบทของอินเดีย (ชาย 3.4%, หญิง 6.8%) และสูงมากในโปแลนด์ (ชาย 68.9%, หญิง 72.5%)

ใน พ.ศ. 2538 (ค.ศ. 1995) ประมาณการณ์ว่าประชากร 43 ล้านคนในสหรัฐอเมริกามีภาวะความดันโลหิตสูง และกำลังใช้ยาลดความดันโลหิต นับเป็นเกือบร้อยละ 24 ของผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริกา ความชุกของความดันโลหิตในสหรัฐอเมริกาเพิ่มขึ้นและถึงร้อยละ 29 ในปี พ.ศ. 2547 (ค.ศ. 2004) ในปี พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2009) ผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริการาว 76 ล้านคนมีภาวะความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 34 ของประชากร) และผู้ใหญ่ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันเป็นประชากรที่มีอัตราการเป็นความดันโลหิตสูงสูงที่สุดในโลกที่ร้อยละ 44 ความดันโลหิตสูงพบได้บ่อยในชาวอเมริกันพื้นเมืองและชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกัน และพบน้อยในชาวผิวขาวและชาวอเมริกันเชื้อสายเม็กซิกัน อัตราเพิ่มขึ้นตามอายุ และพบได้มากในแถบตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา ความชุกของความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้นในผู้ชายและในประชากรที่สถานะทางสังคมและเศรษฐกิจต่ำ

ในเด็ก

ความชุกของความดันโลหิตสูงในเด็กนั้นเพิ่มขึ้น ความดันโลหิตสูงในเด็ก โดยเฉพาะในวัยก่อนวัยรุ่นมักมีสาเหตุมาจากโรคอื่น นอกจากโรคอ้วนแล้ว โรคไตยังเป็นสาเหตุที่พบบ่อย (ร้อยละ 60-70) ของความดันโลหิตสูงในเด็ก ในวัยรุ่นมักพบความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ ประมาณร้อยละ 85-95

พยากรณ์โรค

ดูบทความหลักที่: ภาวะแทรกซ้อนของความดันโลหิตสูง
 
แผนภาพแสดงภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญของความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตเป็นปัจจัยเสี่ยงของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรที่สามารถป้องกันได้ที่สำคัญที่สุดทั่วโลก ความดันโลหิตสูงเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย และโรคของหัวใจและหลอดเลือดอื่น ๆ รวมถึงหัวใจล้มเหลว หลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตาโป่งพอง โรคหลอดเลือดแดงแข็งทั่วร่างกาย และหลอดเลือดปอดอุดตัน ความดันโลหิตยังเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการรับรู้บกพร่องและภาวะสมองเสื่อม และไตวายเรื้อรัง ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้แก่ โรคที่จอตาจากความดันโลหิตสูง (hypertensive retinopathy) และโรคไตจากความดันโลหิตสูง (hypertensive nephropathy)

ประวัติศาสตร์

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์ของความดันโลหิตสูง
 
ภาพของหลอดเลือดดำ จากหนังสือของวิลเลียม ฮาร์วีย์ Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus

ความเข้าใจระบบไหลเวียนโลหิตในปัจจุบันเริ่มต้นจากการศึกษาของแพทย์ชาวอังกฤษชื่อ วิลเลียม ฮาร์วีย์ (William Harvey; ค.ศ. 1578–1657) ผู้ริเริ่มอธิบายการไหลเวียนเลือดในหนังสือ "De motu cordis" บาทหลวงชาวอังกฤษชื่อสตีเฟน เฮลส์ (Stephen Hales) ได้ตีพิมพ์เรื่องการวัดความดันเลือดเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1733 การอธิบายความดันโลหิตสูงเป็นโรคมาจากโทมัส ยัง (Thomas Young) ในปี ค.ศ. 1808 และริชาร์ด ไบรท์ (Richard Bright) ในปี ค.ศ. 1836 คนแรกที่รายงานภาวะความดันโลหิตสูงในผู้ที่ไม่มีโรคไตคือเฟรเดริก อัคบาร์ โมฮาเหม็ด (Frederick Akbar Mahomed; ค.ศ. 1849–1884) อย่างไรก็ตามความดันโลหิตสูงมีความสำคัญทางคลินิกตั้งแต่ ค.ศ. 1896 เมื่อมีการประดิษฐ์เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดปลอกแขนโดยชีปีโอเน รีวา-รอชชี (Scipione Riva-Rocci) ในปีดังกล่าว ซึ่งทำให้เริ่มมีการวัดความดันเลือดในคลินิก ในปี ค.ศ. 1905 นีโคไล โครอทคอฟ (Nikolai Korotkoff) ได้พัฒนาเทคนิคการวัดความดันโลหิตโดยการริเริ่มอธิบายเสียงโครอทคอฟ (Korotkoff sounds) ซึ่งเป็นเสียงจากหลอดเลือดแดงที่ได้ยินผ่านเครื่องฟังตรวจขณะที่ลดความดันปลอกแขนของเครื่องวัดความดันโลหิต

ในประวัติศาสตร์ การรักษาโรคที่เรียกว่า "โรคชีพจรแข็ง" (hard pulse disease) คือการลดปริมาณเลือดในร่างกาย โดยการเจาะเลือดออก (bloodletting) หรือการใช้ปลิงดูดเลือด การรักษาด้วยวิธีดังกล่าวได้รับการสนับสนุนจากจักรพรรดิหวงตี้ของจีน ออลัส คอร์นีเลียส เซลซัซ กาเลน และฮิปพอคราทีส ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และ 20 ก่อนที่การรักษาด้วยยาลดความดันโลหิตจะมีประสิทธิภาพ การรักษาความดันโลหิตสูงประกอบด้วย 3 วิธีการ ซึ่งมีผลข้างเคียงมาก ได้แก่ การงดบริโภคโซเดียมอย่างเข้มงวด (เช่นการห้ามบริโภคข้าว) การผ่าตัดเอาระบบประสาทซิมพาเทติกออก (sympathectomy) และการฉีดสารที่ทำให้เกิดไข้เพื่อลดความดันเลือดโดยตรง (pyrogen therapy) สารเคมีชนิดแรกที่ใช้รักษาความดันโลหิตสูงคือโซเดียมไทโอไซยาไนด์ (sodium thiocyanate) ใช้ใน ปี ค.ศ. 1900 แต่มีผลข้างเคียงมากและไม่เป็นที่นิยม สารอื่น ๆ ได้รับการพัฒนาภายหลังช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 สารที่ได้รับความนิยมและมีประสิทธิภาพ เช่น เททระเมทิลแอมโมเนียมคลอไรด์ (tetramethylammonium chloride) และอนุพันธ์ของมัน เช่น เฮกซะเมโทเนียม (hexamethonium), ไฮดราลาซีน (hydralazine) และรีเซอร์พีน (reserpine) (อนุพันธ์จากพืช Rauwolfia serpentina) ความสำเร็จครั้งใหญ่คือการค้นพบยาลดความดันโลหิตที่สามารถรับประทานได้ชนิดแรกคือ คลอโรไทอะไซด์ (chlorothiazide) ในปี ค.ศ. 1958 ซึ่งเป็นยาขับปัสสาวะชนิดไทอะไซด์ที่พัฒนาจากยาปฏิชีวนะซัลฟานิลาไมด์ (sulfanilamide)

สังคมและวัฒนธรรม

ความตระหนัก

 
กราฟแสดง ความชุกของความตระหนักถึงความดันโลหิตสูง การรักษา และการควบคุมความดันโลหิตสูง เปรียบเทียบกันในสี่การศึกษาของ National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES)

องค์การอนามัยโลกระบุว่าความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุสำคัญของอัตราเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ สันนิบาตความดันโลหิตสูงโลก (The World Hypertension League; WHL) องค์การสากลที่ดูแลสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งชาติ 85 สมาคม ระบุว่ามากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงทั่วโลกไม่ตระหนักถึงความเจ็บป่วยของตนเอง เพื่อตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว WHL ได้ริเริ่มการรณรงค์เรื่องความดันโลหิตสูงในปี พ.ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) และกำหนดให้วันที่ 17 พฤษภาคมในทุกปีเป็นวันความดันโลหิตสูงโลก ในช่วงสามปีที่ผ่านมามีสมาคมความดันโลหิตสูงในแต่ละชาติเข้าร่วมวันความดันโลหิตสูงโลกเพิ่มขึ้น และมีกิจกรรมและนวัตกรรมเพื่อประชาสัมพันธ์ต่อสาธารณชน ในปี พ.ศ. 2550 มีชาติสมาชิก 47 ชาติเข้าร่วมวันความดันโลหิตสูงโลก ในระหว่างสัปดาห์ของวันความดันโลหิตสูงโลก ในประเทศสมาชิกร่วมกับรัฐบาลท้องถื่น สมาคมวิชาชีพ องค์การนอกภาครัฐ และภาคเอกชนได้รณรงค์ถึงความตระหนักเรื่องความดันโลหิตสูงผ่านทางสื่อต่างๆ และการเดินรณรงค์ การใช้สื่อมวลชนเช่นอินเทอร์เน็ตและโทรทัศน์ทำให้เข้าถึงผู้คน 250 ล้านคน ผลจากการรณรงค์สันนิบาตความดันโลหิตสูงโลกเชื่อมั่นว่าผู้คน 1.5 พันล้านคนที่มีภาวะความดันโลหิตสูงจะได้เกิดความตระหนักขึ้น

เศรษฐกิจ

ความดันโลหิตสูงเป็นโรคเรื้อรังที่พบบ่อยที่สุดที่มาตรวจในสถานพยาบาลปฐมภูมิในสหรัฐอเมริกา สมาคมโรคหัวใจสหรัฐอเมริกาประมาณว่าค่าใช้จ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อมในการรักษาความดันโลหิตสูงในปี พ.ศ. 2553 อยู่ที่ 76.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในสหรัฐอเมริกา ราวร้อยละ 80 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงมีความตระหนักในโรคของตนเอง ร้อยละ 71 ใช้ยาลดความดันโลหิต แต่ร้อยละ 48 เท่านั้นที่ตระหนักว่าภาวะความดันโลหิตสูงของตนเองได้รับการรักษาอย่างเพียงพอ อุปสรรคของการรักษาความดันโลหิตอย่างเพียงพอคือความบกพร่องจากการวินิจฉัย การรักษา และ/หรือการควบคุมความดันโลหิต บุคลากรทางการแพทย์เผชิญกับอุปสรรคมากมายที่จะควบคุมความดันเลือดให้อยู่ในเป้าหมาย รวมทั้งการใช้ยาหลายชนิดเพื่อให้ความดันโลหิตถึงเป้าหมาย ผู้ป่วยก็ต้องเผชิญกับความท้าทายในการใช้ยาสม่ำเสมอตามเวลาและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม ถึงกระนั้นการให้ความดันเลือดลดถึงเป้าหมายนั้นเป็นไปได้ และที่สำคัญการลดความดันโลหิตช่วยลดอัตราตายจากโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคความเสื่อมอื่นๆ และลดค่าใช้จ่ายที่อาจตามมาจากการรักษาโรคอย่างมีนัยสำคัญ

อ้างอิง

  1. ↑ Chobanian AV; Bakris GL; Black HR; และคณะ (2003). "Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure". Hypertension. 42 (6): 1206–52. doi:10.1161/01.HYP.0000107251.49515.c2. PMID 14656957. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  2. James, PA.; Oparil, S.; Carter, BL.; Cushman, WC.; Dennison-Himmelfarb, C.; Handler, J.; Lackland, DT.; Lefevre, ML.; และคณะ (Dec 2013). "2014 Evidence-Based Guideline for the Management of High Blood Pressure in Adults: Report From the Panel Members Appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8)". JAMA. 311 (5): 507–20. doi:10.1001/jama.2013.284427. PMID 24352797.
  3. ↑ Carretero OA, Oparil S (2000). "Essential hypertension. Part I: definition and etiology". Circulation. 101 (3): 329–35. doi:10.1161/01.CIR.101.3.329. PMID 10645931. Unknown parameter |month= ignored (help)
  4. Musini, VM; Tejani, AM; Bassett, K; Wright, JM (7 October 2009). "Pharmacotherapy for hypertension in the elderly". The Cochrane database of systematic reviews (4): CD000028. PMID 19821263.
  5. Diao, D; Wright, JM; Cundiff, DK; Gueyffier, F (Aug 15, 2012). "Pharmacotherapy for mild hypertension". The Cochrane database of systematic reviews. 8: CD006742. doi:10.1002/14651858.CD006742.pub2. PMID 22895954.
  6. Sundström, Johan; Arima, Hisatomi; Jackson, Rod; Turnbull, Fiona; Rahimi, Kazem; Chalmers, John; Woodward, Mark; Neal, Bruce (February 2015). "Effects of Blood Pressure Reduction in Mild Hypertension". Annals of Internal Medicine. 162: 184–91. doi:10.7326/M14-0773. PMID 25531552.
  7. Xie, X; Atkins, E; Lv, J; Bennett, A; Neal, B; Ninomiya, T; Woodward, M; MacMahon, S; Turnbull, F; Hillis, GS; Chalmers, J; Mant, J; Salam, A; Rahimi, K; Perkovic, V; Rodgers, A (7 November 2015). "Effects of intensive blood pressure lowering on cardiovascular and renal outcomes: updated systematic review and meta-analysis". Lancet (London, England). PMID 26559744.
  8. ↑ Fisher ND, Williams GH (2005). "Hypertensive vascular disease". ใน Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS; และคณะ (บ.ก.). Harrison's Principles of Internal Medicine (16th ed.). New York, NY: McGraw-Hill. pp. 1463–81. ISBN 0-07-139140-1. Explicit use of et al. in: |editor= (help)CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  9. ↑ Marshall, IJ (9 July 2012). "Lay perspectives on hypertension and drug adherence: systematic review of qualitative research". BMJ (Clinical research ed.). 345: e3953. PMC 3392078. PMID 22777025. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  10. Wong T, Mitchell P (2007). Lancet. 369 (9559): 425–35. doi:10.1016/S0140-6736 (07) 60198-6 Check |doi= value (help). PMID 17276782. Unknown parameter |month= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  11. ↑ Loscalzo, Joseph; Fauci, Anthony S.; Braunwald, Eugene; Dennis L. Kasper; Hauser, Stephen L; Longo, Dan L. (2008). Harrison's principles of internal medicine. McGraw-Hill Medical. ISBN 0-07-147691-1.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ↑ O'Brien, Eoin; Beevers, D. G.; Lip, Gregory Y. H. (2007). ABC of hypertension. London: BMJ Books. ISBN 1-4051-3061-X.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. Papadopoulos DP, Mourouzis I, Thomopoulos C, Makris T, Papademetriou V (2010). "Hypertension crisis". Blood Press. 19 (6): 328–36. doi:10.3109/08037051.2010.488052. PMID 20504242. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  14. ↑ Marik PE, Varon J (2007). "Hypertensive crises: challenges and management". Chest. 131 (6): 1949–62. doi:10.1378/chest.06-2490. PMID 17565029. Unknown parameter |month= ignored (help)
  15. Gibson, Paul (July 30, 2009). "Hypertension and Pregnancy". eMedicine Obstetrics and Gynecology. Medscape. สืบค้นเมื่อ 2009-06-16.
  16. ↑ Rodriguez-Cruz, Edwin (April 6, 2010). "Hypertension". eMedicine Pediatrics: Cardiac Disease and Critical Care Medicine. Medscape. สืบค้นเมื่อ 2009-06-16. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  17. ↑ Dionne JM, Abitbol CL, Flynn JT (2012). "Hypertension in infancy: diagnosis, management and outcome". Pediatr. Nephrol. 27 (1): 17–32. doi:10.1007/s00467-010-1755-z. PMID 21258818. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  18. Ehret GB; Munroe PB; Rice KM; และคณะ (2011). "Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk". Nature. 478 (7367): 103–9. doi:10.1038/nature10405. PMC 3340926. PMID 21909115. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  19. Lifton, RP (2001-02-23). "Molecular mechanisms of human hypertension". Cell. 104 (4): 545–56. doi:10.1016/S0092-8674 (01) 00241-0 Check |doi= value (help). PMID 11239411. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  20. Vasan, RS (2002-02-27). "Residual lifetime risk for developing hypertension in middle-aged women and men: The Framingham Heart Study". JAMA: the Journal of the American Medical Association. 287 (8): 1003–10. doi:10.1001/jama.287.8.1003. PMID 11866648. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  21. Mesas AE, Leon-Muñoz LM, Rodriguez-Artalejo F, Lopez-Garcia E. The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2011;94:1113–26.
  22. Vaidya A, Forman JP (2010). "Vitamin D and hypertension: current evidence and future directions". Hypertension. 56 (5): 774–9. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.109.140160. PMID 20937970. Unknown parameter |month= ignored (help)
  23. Sorof J, Daniels S (2002). "Obesity hypertension in children: a problem of epidemic proportions". Hypertension. 40 (4): 441–447. doi:10.1161/01.HYP.0000032940.33466.12. PMID 12364344. สืบค้นเมื่อ 2009-06-03. Unknown parameter |month= ignored (help)
  24. ↑ Lawlor, DA (May 2005). "Early life determinants of adult blood pressure". Current opinion in nephrology and hypertension. 14 (3): 259–64. doi:10.1097/01.mnh.0000165893.13620.2b. PMID 15821420. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  25. Dluhy RG, Williams GH. Endocrine hypertension. In: Wilson JD, Foster DW, Kronenberg HM, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 9th ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 1998:729-49.
  26. Grossman E, Messerli FH (2012). "Drug-induced Hypertension: An Unappreciated Cause of Secondary Hypertension". Am. J. Med. 125 (1): 14–22. doi:10.1016/j.amjmed.2011.05.024. PMID 22195528. Unknown parameter |month= ignored (help)
  27. Conway J (1984). "Hemodynamic aspects of essential hypertension in humans". Physiol. Rev. 64 (2): 617–60. PMID 6369352. Unknown parameter |month= ignored (help)
  28. ↑ Palatini P, Julius S (2009). "The role of cardiac autonomic function in hypertension and cardiovascular disease". Curr. Hypertens. Rep. 11 (3): 199–205. doi:10.1007/s11906-009-0035-4. PMID 19442329. Unknown parameter |month= ignored (help)
  29. Andersson OK, Lingman M, Himmelmann A, Sivertsson R, Widgren BR (2004). "Prediction of future hypertension by casual blood pressure or invasive hemodynamics? A 30-year follow-up study". Blood Press. 13 (6): 350–4. doi:10.1080/08037050410004819. PMID 15771219.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  30. Folkow B (1982). "Physiological aspects of primary hypertension". Physiol. Rev. 62 (2): 347–504. PMID 6461865. Unknown parameter |month= ignored (help)
  31. Struijker Boudier HA, le Noble JL, Messing MW, Huijberts MS, le Noble FA, van Essen H (1992). "The microcirculation and hypertension". J Hypertens Suppl. 10 (7): S147–56. PMID 1291649. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  32. Safar ME, London GM (1987). "Arterial and venous compliance in sustained essential hypertension". Hypertension. 10 (2): 133–9. doi:10.1161/01.HYP.10.2.133. PMID 3301662. Unknown parameter |month= ignored (help)
  33. Schiffrin EL (1992). "Reactivity of small blood vessels in hypertension: relation with structural changes. State of the art lecture". Hypertension. 19 (2 Suppl): II1–9. PMID 1735561. Unknown parameter |month= ignored (help)
  34. Chobanian AV (2007). "Clinical practice. Isolated systolic hypertension in the elderly". N. Engl. J. Med. 357 (8): 789–96. doi:10.1056/NEJMcp071137. PMID 17715411. Unknown parameter |month= ignored (help)
  35. Zieman SJ, Melenovsky V, Kass DA (2005). "Mechanisms, pathophysiology, and therapy of arterial stiffness". Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. 25 (5): 932–43. doi:10.1161/01.ATV.0000160548.78317.29. PMID 15731494. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  36. Navar LG (2010). "Counterpoint: Activation of the intrarenal renin-angiotensin system is the dominant contributor to systemic hypertension". J. Appl. Physiol. 109 (6): 1998–2000, discussion 2015. doi:10.1152/japplphysiol.00182.2010a. PMC 3006411. PMID 21148349. Unknown parameter |month= ignored (help)
  37. Esler M, Lambert E, Schlaich M (2010). "Point: Chronic activation of the sympathetic nervous system is the dominant contributor to systemic hypertension". J. Appl. Physiol. 109 (6): 1996–8, discussion 2016. doi:10.1152/japplphysiol.00182.2010. PMID 20185633. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  38. Versari D, Daghini E, Virdis A, Ghiadoni L, Taddei S (2009). "Endothelium-dependent contractions and endothelial dysfunction in human hypertension". Br. J. Pharmacol. 157 (4): 527–36. doi:10.1111/j.1476-5381.2009.00240.x. PMC 2707964. PMID 19630832. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  39. Marchesi C, Paradis P, Schiffrin EL (2008). "Role of the renin-angiotensin system in vascular inflammation". Trends Pharmacol. Sci. 29 (7): 367–74. doi:10.1016/j.tips.2008.05.003. PMID 18579222. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  40. Padwal RS; Hemmelgarn BR; Khan NA; และคณะ (2009). "The 2009 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 25 (5): 279–86. doi:10.1016/S0828-282X (09) 70491-X Check |doi= value (help). PMC 2707176. PMID 19417858. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  41. Padwal RJ; Hemmelgarn BR; Khan NA; และคณะ (2008). "The 2008 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 24 (6): 455–63. doi:10.1016/S0828-282X (08) 70619-6 Check |doi= value (help). PMC 2643189. PMID 18548142. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  42. Padwal RS; Hemmelgarn BR; McAlister FA; และคณะ (2007). "The 2007 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 23 (7): 529–38. doi:10.1016/S0828-282X (07) 70797-3 Check |doi= value (help). PMC 2650756. PMID 17534459. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  43. Hemmelgarn BR; McAlister FA; Grover S; และคณะ (2006). "The 2006 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part I – Blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 22 (7): 573–81. doi:10.1016/S0828-282X (06) 70279-3 Check |doi= value (help). PMC 2560864. PMID 16755312. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  44. Hemmelgarn BR; McAllister FA; Myers MG; และคณะ (2005). "The 2005 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: part 1- blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 21 (8): 645–56. PMID 16003448. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  45. ↑ National Clinical Guideline Centre (August 2011). "7 Diagnosis of Hypertension, 7.5 Link from evidence to recommendations". Hypertension (NICE CG 127) (PDF). National Institute for Health and Clinical Excellence. p. 102. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22.
  46. North of England Hypertension Guideline Development Group (1 August 2004). "Frequency of measurements". Essential hypertension (NICE CG18). National Institute for Health and Clinical Excellence. p. 53. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22.
  47. Franklin, SS (February 2012). "Unusual hypertensive phenotypes: what is their significance?". Hypertension. 59 (2): 173–8. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.182956. PMID 22184330. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  48. Luma GB, Spiotta RT (2006). "Hypertension in children and adolescents". Am Fam Physician. 73 (9): 1558–68. PMID 16719248. Unknown parameter |month= ignored (help)
  49. ↑ Mancia G; De Backer G; Dominiczak A; และคณะ (2007). "2007 ESH-ESC Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: ESH-ESC Task Force on the Management of Arterial Hypertension". J. Hypertens. 25 (9): 1751–62. doi:10.1097/HJH.0b013e3282f0580f. PMID 17762635. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  50. ↑ Williams, B (2004 Mar). "Guidelines for management of hypertension: report of the fourth working party of the British Hypertension Society, 2004-BHS IV". Journal of Human Hypertension. 18 (3): 139–85. doi:10.1038/sj.jhh.1001683. PMID 14973512. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help)
  51. ↑ สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (2012). แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2555 (PDF). การประชุมวิชาการประจำปี ครั้งที่ 10 "Trends in Hypertension 2012" 17 กุมภาพันธ์ 2555. กรุงเทพฯ, ประเทศไทย. ISBN 1-111-22222-9 Check |isbn= value: checksum (help). สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2555. Check date values in: |accessdate= (help)
  52. Din-Dzietham R, Liu Y, Bielo MV, Shamsa F (2007). "High blood pressure trends in children and adolescents in national surveys, 1963 to 2002". Circulation. 116 (13): 1488–96. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.106.683243. PMID 17846287. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  53. ↑ National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents (2004). "The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents". Pediatrics. 114 (2 Suppl 4th Report): 555–76. doi:10.1542/peds.114.2.S2.555. PMID 15286277. Unknown parameter |month= ignored (help)
  54. Whelton PK; และคณะ (2002). "Primary prevention of hypertension. Clinical and public health advisory from the National High Blood Pressure Education Program". JAMA. 288 (15): 1882–1888. doi:10.1001/jama.288.15.1882. PMID 12377087. Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  55. ↑ "NPS Prescribing Practice Review 52: Treating hypertension". NPS Medicines Wise. September 1, 2010. สืบค้นเมื่อ November 5, 2010.
  56. Siebenhofer, A (2011-09-07). Siebenhofer, Andrea (บ.ก.). "Long-term effects of weight-reducing diets in hypertensive patients". Cochrane database of systematic reviews (Online). 9 (9): CD008274. doi:10.1002/14651858.CD008274.pub2. PMID 21901719. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  57. Blumenthal JA; Babyak MA; Hinderliter A; และคณะ (2010). "Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure: the ENCORE study". Arch. Intern. Med. 170 (2): 126–35. doi:10.1001/archinternmed.2009.470. PMID 20101007. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  58. He, FJ (2004). MacGregor, Graham A (บ.ก.). "Effect of longer-term modest salt reduction on blood pressure". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD004937. doi:10.1002/14651858.CD004937. PMID 15266549. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  59. "Your Guide To Lowering Your Blood Pressure With DASH" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2009-06-08.
  60. Greenhalgh J, Dickson R, Dundar Y (2009). "The effects of biofeedback for the treatment of essential hypertension: a systematic review". Health Technol Assess. 13 (46): 1–104. doi:10.3310/hta13460. PMID 19822104. Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  61. Ospina MB; Bond K; Karkhaneh M; และคณะ (2007). "Meditation practices for health: state of the research". Evid Rep Technol Assess (Full Rep) (155): 1–263. PMID 17764203. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  62. ↑ Nelson, Mark. "Drug treatment of elevated blood pressure". Australian Prescriber (33): 108–112. สืบค้นเมื่อ August 11, 2010.
  63. Diao, Diana (2012). "Pharmacotherapy for mild hypertension". The Cochrane Collaboration (8). doi:10.1002/14651858.CD006742.pub2.
  64. Law M, Wald N, Morris J (2003). "Lowering blood pressure to prevent myocardial infarction and stroke: a new preventive strategy" (PDF). Health Technol Assess. 7 (31): 1–94. PMID 14604498.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  65. Shaw, Gina (2009-03-07). "Prehypertension: Early-stage High Blood Pressure". WebMD. สืบค้นเมื่อ 2009-07-03.
  66. ↑ Klarenbach, SW (2010 May). "Identification of factors driving differences in cost effectiveness of first-line pharmacological therapy for uncomplicated hypertension". The Canadian journal of cardiology. 26 (5): e158–63. doi:10.1016/S0828-282X (10) 70383-4 Check |doi= value (help). PMC 2886561. PMID 20485695. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help)
  67. Wright JM, Musini VM (2009). Wright, James M (บ.ก.). "First-line drugs for hypertension". Cochrane Database Syst Rev (3): CD001841. doi:10.1002/14651858.CD001841.pub2. PMID 19588327.
  68. ↑ National Institute Clinical Excellence (August 2011). "1.5 Initiating and monitoring antihypertensive drug treatment, including blood pressure targets". GC127 Hypertension: Clinical management of primary hypertension in adults. สืบค้นเมื่อ 2011-12-23.
  69. ↑ Sever PS, Messerli FH (2011). "Hypertension management 2011: optimal combination therapy". Eur. Heart J. 32 (20): 2499–506. doi:10.1093/eurheartj/ehr177. PMID 21697169. Unknown parameter |month= ignored (help)
  70. "2.5.5.1 Angiotensin-converting enzyme inhibitors". British National Formulary. No. 62. September 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22.
  71. ↑ Musini VM, Tejani AM, Bassett K, Wright JM (2009). Musini, Vijaya M (บ.ก.). "Pharmacotherapy for hypertension in the elderly". Cochrane Database Syst Rev (4): CD000028. doi:10.1002/14651858.CD000028.pub2. PMID 19821263.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  72. Aronow WS; Fleg JL; Pepine CJ; และคณะ (2011). "ACCF/AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus documents developed in collaboration with the American Academy of Neurology, American Geriatrics Society, American Society for Preventive Cardiology, American Society of Hypertension, American Society of Nephrology, Association of Black Cardiologists, and European Society of Hypertension". J. Am. Coll. Cardiol. 57 (20): 2037–114. doi:10.1016/j.jacc.2011.01.008. PMID 21524875. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  73. "CG34 Hypertension - quick reference guide" (PDF). National Institute for Health and Clinical Excellence. 28 June 2006. สืบค้นเมื่อ 2009-03-04.
  74. Calhoun DA; Jones D; Textor S; และคณะ (2008). "Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment. A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research". Hypertension. 51 (6): 1403–19. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.189141. PMID 18391085. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  75. "WHO Disease and injury country estimates". World Health Organization. 2009. สืบค้นเมื่อ Nov. 11, 2009. Check date values in: |accessdate= (help)
  76. ↑ Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J (2005). "Global burden of hypertension: analysis of worldwide data". Lancet. 365 (9455): 217–23. doi:10.1016/S0140-6736 (05) 17741-1 Check |doi= value (help). PMID 15652604.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  77. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Whelton PK, He J (2004). "Worldwide prevalence of hypertension: a systematic review". J. Hypertens. 22 (1): 11–9. doi:10.1097/00004872-200401000-00003. PMID 15106785. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  78. Burt VL; Whelton P; Roccella EJ; และคณะ (1995). "Prevalence of hypertension in the US adult population. Results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988–1991". Hypertension. 25 (3): 305–13. doi:10.1161/01.HYP.25.3.305. PMID 7875754. สืบค้นเมื่อ 2009-06-05. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  79. ↑ Burt VL; Cutler JA; Higgins M; และคณะ (1995). "Trends in the prevalence, awareness, treatment, and control of hypertension in the adult US population. Data from the health examination surveys, 1960 to 1991". Hypertension. 26 (1): 60–9. doi:10.1161/01.HYP.26.1.60. PMID 7607734. สืบค้นเมื่อ 2009-06-05. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  80. Ostchega Y, Dillon CF, Hughes JP, Carroll M, Yoon S (2007). "Trends in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control in older U.S. adults: data from the National Health and Nutrition Examination Survey 1988 to 2004". Journal of the American Geriatrics Society. 55 (7): 1056–65. doi:10.1111/j.1532-5415.2007.01215.x. PMID 17608879. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  81. ↑ Lloyd-Jones D; Adams RJ; Brown TM; และคณะ (2010). "Heart disease and stroke statistics--2010 update: a report from the American Heart Association". Circulation. 121 (7): e46–e215. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.109.192667. PMID 20019324. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  82. Falkner B (2009). "Hypertension in children and adolescents: epidemiology and natural history". Pediatr. Nephrol. 25 (7): 1219–24. doi:10.1007/s00467-009-1200-3. PMC 2874036. PMID 19421783. Unknown parameter |month= ignored (help)
  83. Luma GB, Spiotta RT (2006). "Hypertension in children and adolescents". Am Fam Physician. 73 (9): 1558–68. PMID 16719248. Unknown parameter |month= ignored (help)
  84. "Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks" (PDF). World Health Organization. 2009. สืบค้นเมื่อ 10 February 2012.
  85. Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, Peto R, Collins R (2002). "Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies". Lancet. 360 (9349): 1903–13. doi:10.1016/S0140-6736 (02) 11911-8 Check |doi= value (help). PMID 12493255. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  86. Singer DR, Kite A (2008). "Management of hypertension in peripheral arterial disease: does the choice of drugs matter?". European Journal of Vascular and Endovascular Surgery. 35 (6): 701–8. doi:10.1016/j.ejvs.2008.01.007. PMID 18375152. Unknown parameter |month= ignored (help)
  87. ↑ Esunge PM (1991). "From blood pressure to hypertension: the history of research". J R Soc Med. 84 (10): 621. PMC 1295564. PMID 1744849. Unknown parameter |month= ignored (help)
  88. ↑ Kotchen TA (2011). "Historical trends and milestones in hypertension research: a model of the process of translational research". Hypertension. 58 (4): 522–38. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.177766. PMID 21859967. Unknown parameter |month= ignored (help)
  89. Swales JD, บ.ก. (1995). Manual of hypertension. Oxford: Blackwell Science. pp. xiii. ISBN 0-86542-861-1.
  90. Postel-Vinay N, บ.ก. (1996). A century of arterial hypertension 1896–1996. Chichester: Wiley. p. 213. ISBN 0-471-96788-2.
  91. Dustan HP, Roccella EJ, Garrison HH (1996). "Controlling hypertension. A research success story". Arch. Intern. Med. 156 (17): 1926–35. doi:10.1001/archinte.156.17.1926. PMID 8823146. Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  92. Novello FC, Sprague JM (1957). "Benzothiadiazine dioxides as novel diuretics". J. Am. Chem. Soc. 79 (8): 2028. doi:10.1021/ja01565a079.
  93. Chockalingam A (2007). "Impact of World Hypertension Day". Canadian Journal of Cardiology. 23 (7): 517–9. doi:10.1016/S0828-282X (07) 70795-X Check |doi= value (help). PMC 2650754. PMID 17534457. Unknown parameter |month= ignored (help)
  94. Chockalingam A (2008). "World Hypertension Day and global awareness". Canadian Journal of Cardiology. 24 (6): 441–4. doi:10.1016/S0828-282X (08) 70617-2 Check |doi= value (help). PMC 2643187. PMID 18548140. Unknown parameter |month= ignored (help)
  95. Alcocer L, Cueto L (2008). "Hypertension, a health economics perspective". Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease. 2 (3): 147–55. doi:10.1177/1753944708090572. PMID 19124418. สืบค้นเมื่อ 2009-06-20. Unknown parameter |month= ignored (help)
  96. William J. Elliott (2003). "The Economic Impact of Hypertension". The Journal of Clinical Hypertension. 5 (4): 3–13. doi:10.1111/j.1524-6175.2003.02463.x. PMID 12826765. Unknown parameter |month= ignored (help)
  97. Coca A (2008). "Economic benefits of treating high-risk hypertension with angiotensin II receptor antagonists (blockers)". Clinical Drug Investigation. 28 (4): 211–20. doi:10.2165/00044011-200828040-00002. PMID 18345711.

แหล่งข้อมูลอื่น

คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ:
ความดันโลหิตสูง
  • แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูง โดย นพ.สุรเกียรติ อาชานานุภาพ
  • ความดันโลหิตสูง ที่เว็บไซต์ Curlie
  • สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย
  • แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูง ในเวชปฏิบัติทั่วไป โดยสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (ฉบับปรับปรุง 2558)

สิงหาคม 05, 2021
ความด, นโลห, ตส, โรค, งกฤษ, hypertension, เป, นโรคเร, อร, งชน, ดหน, งท, วยม, ความด, นเล, อดในหลอดเล, อดแดงส, งกว, าปกต, ตลอดเวลา, ความด, นเล, อดประกอบด, วยสองค, ได, แก, ความด, นช, วงห, วใจบ, บและความด, นช, วงห, วใจคลาย, งเป, นความด, นส, งส, ดและต, ำส, ดในระบบห. orkhkhwamdnolhitsung xngkvs hypertension epnorkheruxrngchnidhnungthiphupwymikhwamdneluxdinhlxdeluxdaedngsungkwapktitlxdewla 1 khwamdneluxdprakxbdwysxngkha idaek khwamdnchwnghwicbibaelakhwamdnchwnghwickhlay sungepnkhwamdnsungsudaelatasudinrabbhlxdeluxdaedngtamladb khwamdnchwnghwicbibekidemuxhwichxnglangsaybibtwmakthisud khwamdnchwnghwickhlayekidemuxhwichxnglangsaykhlaytwmakthisudkxnkarbibtwkhrngthdip khwamdneluxdpktikhnaphkxyuinchwng 100 140 milliemtrprxthinchwnghwicbib aela 60 90 milliemtrprxthinchwnghwickhlay khwamdnolhitsunghmaythung khwamdneluxdmakkwahruxethakb 140 90 milliemtrprxthtlxdewla swninedkcaichtwelkhtangip 2 orkhkhwamdnolhitsung Hypertension matrkhwamdneluxdxtonmti aesdngphlkhwamdnolhitsung aesdngkhwamdnchwnghwicbib 158 milliemtrprxth khwamdnchwnghwickhlay 99 milliemtrprxth aelaxtrahwicetn 80 khrngtxnathi bychicaaenkaelalingkipphaynxkICD 10I10 I11 I12 I13 I15ICD 9401OMIM145500DiseasesDB6330MedlinePlus000468eMedicinemed 1106 ped 1097 emerg 267MeSHD006973pktikhwamdnolhitsungimkxihekidxakarinthiaerk aetkhwamdnolhitsungtxenuxngemuxphanipepnpccyesiyngsakhykhxngorkhhwicehtukhwamdnolhitsung orkhhlxdeluxdhwic orkhhlxdeluxdsmxng thxeluxdaedngopngphxng orkhhlxdeluxdaedngswnplay aelaorkhiteruxrngkhwamdnolhitsungaebngxxkepnkhwamdnolhitsungpthmphumi imthrabsaehtu aelakhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi phupwyswnihyrawrxyla 90 95 cdepnkhwamdnolhitsungpthmphumi hmaythungmikhwamdnolhitsungodyimmiehtuphunedimchdecn 3 thiehluxxikrxyla 5 10 cdepnkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumimkmisaehtuthisamarthbxkid echn orkhiteruxrng thxeluxdaednghruxhlxdeluxdaedngittibaekhb hruxorkhkhxngtxmirthx echn aexlodsetxorn khxrtisxlhruxaekhthiokhlaminekinxaharaelakarepliynwithichiwitsamarthchwykhwbkhumkhwamdneluxdaelaldkhwamesiyngkhxngphawaaethrksxntxsukhphaph aemkarrksadwyyayngmkcaepninphuthikarepliynaeplngwithichiwityngimphxhruximidphl karrksakhwamdninhlxdeluxdaedngsungpanklang niyamepn gt 160 100 milliemtrprxth dwyyasmphnthkbkarkhadhmaykhngchiphthiephimkhun 4 praoychnkhxngkarrksakhwamdneluxdrahwang 140 90 thung 160 100 milliemtrprxthimkhxychdecn bangbthprithsnwaimmipraoychn 5 aetbangkwami 6 7 enuxha 1 xakaraelaxakaraesdng 1 1 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 1 2 khwamdnolhitsungwikvt 1 3 instritngkhrrph 1 4 intharkaelaedk 2 saehtu 2 1 khwamdnolhitsungaebbpthmphumi 2 2 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 3 phyathisrirwithya 4 karwinicchy 4 1 phuihy 4 2 edk 5 karpxngkn 6 karrksa 6 1 karprbepliynphvtikrrm 6 2 karichya 6 2 1 karichyahlayklumrwmkn 6 3 phusungxayu 6 4 khwamdnolhitsungchniddux 7 rabadwithya 7 1 inedk 8 phyakrnorkh 9 prawtisastr 10 sngkhmaelawthnthrrm 10 1 khwamtrahnk 10 2 esrsthkic 11 xangxing 12 aehlngkhxmulxunxakaraelaxakaraesdng aekikhphupwykhwamdnolhitsungmkimmixakarid swnihymktrwcphbcakkartrwckhdorkh hruxemuxmaphbaephthydwypyhaxunthiimekiywkhxng echn trwcorkhthwip phupwykhwamdnolhitsungcanwnhnungmkbxkwamixakarpwdsirsaodyechphaabriewnthaythxyinchwngecha ewiynsirsa rusukhmun miesiynghung inhu hnamudhruxepnlm 8 xyangirktamxakardngklawxacsmphnthkbkhwamwitkkngwlmakkwacakkhwamdneluxdsungexng 9 inkartrwcrangkay phupwykhwamdnolhitsungxacsmphnthkbkarmikarepliynaeplnginkntaehnidcakkarsxngtrwcinta ophthalmoscopy 10 khwamrunaerngkhxngkarepliynaeplngthitrngaebbkhxngorkhcxtaehtukhwamdnolhitsungmikaraebngekrdtngaet 1 4 ekrd 1 aela 2 xacaeykidyak khwamrunaerngkhxngorkhcxtasmphnthxyanghyab kbrayaewlaaela hruxkhwamrunaerngkhxngkhwamdnolhitsung 8 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi saehtukhxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi it orkhenuxit thungnakhxngit rwm thungnacanwnmakkhxngit enuxngxkkhxngit rwm enuxngxkthihlngernin orkhthangedinpssawacakkarxudknhlxdeluxdit hlxdeluxdaedngfxyaekhng karecriyphidpktikhxngesniyklamenuxkhxnghlxdeluxdaedngtxmhmwkit phawaxlodsetxornsungaebbpthmphumi klumxakarkhuchching khadexnism 17 xlfa ihdrxksiels khadexnism 11 ebta ihdrxksiels khadexnism 11 ihdrxksisetiyrxyd diihodrciens fioxokhromisotmathxeluxdaedngaekhbxakarhyudhayickhnahlbcakkarxudtnrahwangtngkhrrph orkhphisaehngkhrrphrayakxnchk orkhphisaehngkhrrphrayachkrabbprasath ekidcakcitic klumxakaridexnesfalik prasathxtonmtithanganphidpktithiepnkninkhrxbkhrw esnprasathxkesbhlayesn phxriferiyechiybphln phawaphistakw khwamdninkaohlksirsaephimkhunechiybphln ikhsnhlngthuktdkhadechiybphlntxmirthxxun txmithrxydthangannxy txmithrxydthanganmakekin aekhlesiymineluxdsung sphaphotekinimsmswnya exsotrecnkhnadsung setxrxyd yaaekkhdcmuk yakdkhwamxyakxahar isokhlspxrin yaaeksumesrachniditriskhlik sarybyngomonexminxxksieds xiriothrphxyxitin yaaekxkesbchnidimichsetxrxyd okhekhnorkhthaythxdthangphnthukrrmxun ddaeplngcak Harrison s principles of internal medicine 11 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi hmaythungkhwamdnolhitsungthisamarthrabusaehtuthithaihekidid echn orkhithruxorkhtxmirthx phupwycamixakaraelaxakaraesdngbangxyangthibngbxkwaepnkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi echn sngsyklumxakarkhuchching Cushing s syndrome hakmixakarxwnechphaalatwaetaekhnkhalib truncal obesity khwamimthnkluokhs glucose intolerance hnabwmklm moon facies ikhmnsasmepnhnxkthihlngaelakhx buffalo hump aelariwlaysimwngthithxng purple striae 12 phawatxmithrxydthanganekinmkepnsaehtukhxngnahnkldaetmikhwamxyakxaharephim xtrahwicetnerw taopnaelaxakarsn hlxdeluxdaedngittib RAS xacsmphnthkbesiyngbruyt bruit thithxngechphaathidansayhruxkhwakhxngaenwklang RAS khangediyw hruxthngsxngtaaehnng RAS sxngkhang thxeluxdaedngaekhb aortic coarctation bxykhrngkxihekidkhwamdneluxdldlnginkhaemuxethiybkbaekhnaela hruximmichiphcrhlxdeluxdaedngtnkhahruxmiaetcha fioxokhromisotma pheochromocytoma xacepnsaehtukhxngchwngkhwamdnolhitsungechiybphphlnrwmkbpwdsirsa icsn dusidaelamiehnguxxxkmak 12 khwamdnolhitsungwikvt aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungwikvt phawathikhwamdneluxdkhunsungmak hypertensive crisis sungthiradbkhwamdneluxddngklawmikhwamesiyngsungthicaekidphawaaethrksxnid phupwythikhwamdnolhitsungradbnixacimmixakar hruxmiraynganwapwdsirsa rawrxyla 22 13 aelaewiynsirsamakkwaprachakrthwip 8 xakarxun thiekidrwmkbphawakhwamdnolhitsungwikvt echn taphra mxngphaphimchd hruxhayicehnuxyhxbcakhwiclmehlw hruxrusukimsbaytwenuxngcakitway 12 phupwykhwamdnolhitsungwikvtswnihythrabxyuaelwwaepnorkhkhwamdnolhitsung aetmisingkratunekhamathaihkhwamdneluxdsungkhunthnthi 14 khwamdnolhitsungwikvtaebngxxkidepnsxngpraephth khux khwamdnolhitsungchukechin hypertensive emergency aelakhwamdnolhitsungerngdwn hypertensive urgency sungtangkntrngthimixakaraesdngkhxngxwywathukthalayhruximkhwamdnolhitsungchukechin hypertensive emergency epnphawathiwinicchyemuxmikhwamdnolhitsungxyangrunaerngcnxwywatngaet 1 xyangkhunipthukthalay twxyangechn orkhsmxngcakkhwamdnolhitsung hypertensive encephalopathy ekidcaksmxngbwmaelaesiykarthangan camixakarpwdsirsaaelaradbkhwamrusuktwepliynaeplng echn sum sbsn xakaraesdngkhxngxwywaepahmaythukthalaythita idaek canprasathtabwm papilloedema aela hruxmieluxdxxkaelakhxngehlwsumthiknta xakarecbhnaxkxacaesdngthungklamenuxhwicesiyhaysungxacdaenintxipepnklamenuxhwictayhruxekidkarchikesaakhxngphnnghlxdeluxdaedngihyexxxrta xakarhayiclabak ix esmhamieluxdpnepnxakaraesdngkhxngpxdbwmna pulmonary edema enuxngcakhwichxnglangsaylmehlw klawkhuxhwichxnglangsayimsamarthsubchideluxdcakpxdipyngrabbhlxdeluxdaedngidephiyngphx 14 xacekiditesiyhayechiybphln aelaolhitcangcakemdeluxdaedngaetkchnidimokhraexngcioxphatik karthalayemdeluxdaedngchnidhnung 14 emuxekidphawanicaepntxngribldkhwamdnolhitephuxhyudyngkhwamesiyhaykhxngxwywaepahmay 14 inthangtrngkhamhakphupwymikhwamdnolhitsungkwa 180 100 milliemtrprxthaetimphbkhwamesiyhaykhxngxwywaepahmaycaeriykphawaniwa khwamdnolhitsungerngdwn hypertensive urgency yngimmihlkthanyunynthungkhwamcaepntxngribldkhwamdnolhitinphupwyklumnihakimmikarthalayxwywa aelakarldkhwamdnolhitxyangrwderwkimidprascakkhwamesiyng 12 inphawanisamarthkhxy ldkhwamdnolhitlngdwyyaldkhwamdnchnidrbprathanihklbsuradbpktiin 24 thung 48 chwomng 14 instritngkhrrph aekikh stritngkhrrphmiphawakhwamdnolhitsungrawrxyla 8 10 12 hyingthimikhwamdnolhitsungkhnatngkhrrphswnihymkepnkhwamdnolhitsungpthmphumixyukxnaelw khwamdnolhitsunginrahwangtngkhrrphxacepnxakaraesdngaerkkhxngorkhphisaehngkhrrphrayakxnchk pre eclampsia sungepnphawathangsutisastrthirayaerng ekidinchwngkhrunghlngkhxngkartngkhrrphaelarayahlngkhlxd 12 orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkepnphawathimikhwamdnolhitsungaelamioprtininpssawa 12 phbrawrxyla 5 khxngkartngkhrrph aelaepnsaehturawrxyla 16 khxngkaresiychiwitkhxngmardathwolk 12 orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkephimkhwamesiyngkhxngkartayprikaenidepnsxngetha 12 odythwipaelworkhniimmixakaraelatrwcphbidcakkarfakkhrrphepnpraca xakarkhxngorkhnithiphbidbxykhuxpwdsirsa taphramw mkehnaesngwubwab pwdcukaennlinpi aelabwm orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkbangkhrngcadaenintxipepnorkhrayaerngthungaekchiwiteriykwaorkhphisaehngkhrrphrayachk eclampsia sungmiphawakhwamdnolhitsungchukechinrwmkbphawaaethrksxnrunaernghlayxyangechnmxngphaphimehn smxngbwm chk itway pxdbwmna aelamiphawaeluxdaekhngtwinhlxdeluxdaebbaephrkracay disseminated intravascular coagulation khwamphidpktikhxngkaraekhngtwkhxngeluxdxyanghnung 12 15 intharkaelaedk aekikh khwamdnolhitsungintharkaerkekidaelatharkxacmadwyeliyngimot chk ngxaengrxngkwn ngwngsum aelahayiclabak 16 khwamdnolhitsunginedkxacthaihpwdsirsa xxnla eliyngimot mxngphaphimchd eluxdkaedaxxk aelaibhnaepnxmphat 17 16 saehtu aekikhkhwamdnolhitsungaebbpthmphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungimthrabsaehtu khwamdnolhitsungaebbpthmphumi primary hypertension hruxkhwamdnolhitsungimthrabsaehtu essential hypertension epnkhwamdnolhitsungchnidthiphbidbxythisud pramanrxyla 90 95 khxngphupwykhwamdnolhitsungthnghmd 3 khwamdnolhitsungepnphlcakkhwamsmphnthsbsxnrahwangphnthukrrmaelasingaewdlxm mikarsuksaphbyinhlaychnidthimiphlelknxytxkhwamdnolhit 18 aelamiyincanwnnxymakthimiphlxyangmaktxkhwamdnolhit 19 aetsudthaypccydanphnthukrrmtxkhwamdnolhitsungyngimepnthiekhaicknmaknkinpccubnkhwamdneluxdephimkhuntamxayu aelakhwamesiyngkhxngkarepnkhwamdnolhitsunginwysungxayunnsung 20 pccythangsingaewdlxmhlayxyangthimiphltxkhwamdneluxd khwamekhriydxacmiphltxkhwamdneluxdelknxy 9 pccyxun thixacmiphltxkhwamdnolhitsungaetyngimchdecn idaek karbriophkhkhaefxin 21 aelakarkhadwitamindi 22 echuxknwaphawaduxtxxinsulin insulin resistance sungphbidbxyinkhnxwnaelaepnxngkhprakxbkhxngklumxakaremaethbxlik metabolic syndrome epnsaehtukhxngkhwamdnolhitsung 23 karsuksaerw niphbnyyawaehtukarnthiekidkhuninchwngtnkhxngchiwit echn nahnkaerkekidnxy mardasubbuhrikhnatngkhrrph aelakarimideliynglukdwynmaem xacepnpccyesiyngkhxngkhwamdnolhitsungimthrabsaehtuinphuihy 24 aetthngnikarxthibayklikdngklawyngkhlumekhrux 24 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumimisaehtuthisamarthrabuid dutarang saehtukhxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi orkhitepnsaehtuswnihythithaihekidkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 12 khwamdnolhitsungyngxacekidcakorkhtxmirthxtang echn klumxakarkhuchching phawatxmithrxydthanganmakekin phawatxmithrxydthangannxy sphaphotekinimsmswn klumxakarkhxnn Conn s syndrome hruxphawaxlodsetxornsung phawatxmpharaithrxydthanganmakekin aelafioxokhromisotma 12 25 saehtuxun khxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumiechn orkhxwn xakarhyudhayickhnahlb kartngkhrrph hlxdeluxdexxxrtaaekhb coarctation of the aorta yabangchnidaelasmuniphr echnkarbriophkhchaexmethsmakekin aelayaesphtidbangchnid 12 26 phyathisrirwithya aekikhdubthkhwamhlkthi phyathisrirwithyakhxngkhwamdnolhitsung aephnphaphaesdngpccythimiphltxkhwamdneluxd inphupwykhwamdnolhitsungimthrabsaehtucamikhwamtanthankarihlkhxngeluxdinrangkay hruxeriykwaaerngtanswnplaythnghmd total peripheral resistance sungkhunthaihkhwamdneluxdsungkhun inkhnathiprimatreluxdsngxxkcakhwictxnathi cardiac output yngpkti 27 mihlkthanxthibaysaehtuwainphuthixayunxybangkhnthimiphawakxnkhwamdnolhitsung prehypertension miprimatreluxdsngxxkcakhwictxnathisung xtrahwicetnsungkhun aelaaerngtanswnplaythnghmdyngpkti sungeriykwaphawa hyperkinetic borderline hypertension 28 emuxkhnehlanixayumakkhun primatreluxdsngxxkcakhwictxnathicaldlng aelaaerngtanswnplaythnghmdephimkhuntamxayu sungepnlksnatrngtamaebbkhxngkhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtudngthiklawkhangtn 28 aetklikdngklawyngepnthithkethiyngknhakcaichxthibayrupaebbkarekidkhwamdnolhitsunginphupwythukray 29 klikkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayephimkhunthithaihekidkhwamdnolhitsung swnihyekidcakkartibaekhblngkhxnghlxdeluxdaedngkhnadelkaelahlxdeluxdaedngciw arteriole 30 aelaxacmiswncakkarldcanwnaelakhwamhnaaennkhxnghlxdeluxdfxydwy 31 khwamdnolhitsungyngthaihkhwamyudhyuntam compliance khxnghlxdeluxddaldlng 32 sungthaiheluxdihlcakhlxdeluxddaklbhwicmakkhun cnephimkarthangankhxnghwic chnid preload epnehtuihekidhwicwaychwnghwickhlay diastolic dysfunction khuninthisud aetthungkrannbthbathkhxngkarbibesneluxdephimkhunmiphlthaihekidkhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtuhruximkyngimepnthichdecn 33 khwamdnchiphcr pulse pressure phltangkhwamdnchwnghwicbibaelakhlay mkephimkhuninphusungxayuthimikhwamdnolhitsung hmaykhwamwakhwamdnchwnghwicbibsungkhunxyangphidpktiaetkhwamdnchwnghwickhlayxacpktihruxta eriykphawaniwa khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsung isolated systolic hypertension 34 phlcakkhwamdnchiphcrthiephimkhundngklawxthibaycakkhwamaekhngkhxnghlxdeluxdaedng arterial stiffness thimksmphnthkbkhwamchraaelaxacaeylngidcakphawakhwamdnolhitsung 35 miklikhlayxyangthithukesnxkhunephuxxthibaykarephimkhunkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayinphawakhwamdnolhitsung thiphbhlkthanekiywkhxngmakidaek karrbkwnkarkhwbkhumekluxaelanakhxngit odyechphaakhwamphidpktikhxngrabbernin aexngcioxethnsininit 36 aela hrux khwamphidpktikhxngrabbprasathsimphaethtik 37 klikdngklawechuxwanacaekidrwmkn aelaepnipidthithngsxngklikmiphlrwmkninphupwykhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtuswnihy mikarsnnisthanwakarthanganphidpktikhxngenuxeyuxbuophrnghlxdeluxd endothelial dysfunction aelakarxkesbkhxnghlxdeluxdxacmiphltxkarephimkhunkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayaelakhwamesiyhaykhxnghlxdeluxdinphawakhwamdnolhitsung 38 39 karwinicchy aekikhkartrwcthanghxngptibtikarodythwip rabb kartrwcthanghxngptibtikarit kartrwcpssawa oprtininpssawa BUN aela hruxkhriaexthinintxmirthx osediyminsirm ophaethsesiyminsirm aekhlesiyminsirm TSHemaethbxlisum natalineluxdhlngngdxahar HDL LDL aelakhxelsetxrxlthnghmd itrkliesxirdxun himaothkhrit kartrwckhluniffahwic aelakarthayphaphrngsithrwngxkthima Harrison s principles of internal medicine 11 aelaaehlngxun 40 41 42 43 44 karwinicchykhwamdnolhitsungtxngmiphawathikhwamdneluxdsungxyangtxenuxng odythwip 45 txngwdkhwamdneluxddwyekhruxngwdkhwamdnolhitidsung 3 khrnginrayaewlahangkn 1 eduxn 46 karpraeminphupwykhwamdnolhitsungebuxngtntxngmikarskprawtiaelatrwcrangkayxyangkhrbthwn enuxngcakinpccubnmikarichekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng 24 chwomng 24 hour ambulatory blood pressure monitors ABPM aelaekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban home blood pressure machines HBPM thaihmikarepliynaeplngeknthkarwinicchyphawakhwamdnolhitsung odyxupkrndngklawmipraoychnephuxpxngknkarwinicchyphidcakphawakhwamdnolhitsungplxmechphaaewlaphbbukhlakrthangkaraephthy white coat hypertension ewchptibtiinshrachxanackrinpccubnxasykarxankhakhwamdnolhitcakekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng hruxxacichkarxankhakhwamdnolhitcakekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithibanepnewlatxenuxngkn 7 wn 45 xikphawahnungthitxngkhanungthungkhuxphawakhwamdnolhitsungethiyminphusungxayu Pseudohypertension in the elderly echuxwaekidcakmihinpunekaatamhlxdeluxdaedng thaihxankhakhwamdneluxdcakkarwdidsunginkhnathikhwamdnthiaethcringinhlxdeluxdnnpkti 47 emuxphupwyidrbkarwinicchyepnkhwamdnolhitsung aephthycatxngkhnhasaehtuodytxngxasypccyesiyngaelaxakarxun khxngphupwy khwamdnolhitsungthutiyphumimkphbidinedkxayukxnwyrun odysaehtuthiphbbxythisudkhuxorkhit inkhnathikhwamdnolhitsungimthrabsaehtuhruxaebbpthmphuminnmkphbinwyrunaelaphuihyaelamkcamipccyesiynghlayxyang echn orkhxwn aelamiprawtikhrxbkhrwepnkhwamdnolhitsung 48 kartrwcthanghxngptibtikarephuxkhnhasaehtukhxngkhwamdnolhitsungthutiyphumi rwmthngephuxpraeminkhwamesiyhaykhxngxwywatang cakkhwamdnolhit echn hwic ta aelait kartrwcephimetimsahrborkhebahwanaelaradbikhmnineluxdsungenuxngcakthngsxngorkhdngklawepnpccyesiyngrwminkarekidorkhhwicaelatxngrbkarrksahaktrwcphb 3 orkhitxacepnthngehtuhruxphlkhxngkhwamdnolhitsungkid karpraeminphawakarthangankhxngitichkartrwcradbkhriaexthinininsirm aetkarichkhakhriaexthinininsirmxyangediywxacthaihkhanwnkhaxtrakarkrxngkhxngoklemxruls glomerular filtration rate idmakekinip inaenwthangewchptibtiihm aenanaihichsmkarkhanwnxtrakarkrxngoklemxrulsodypraman estimate glomerular filtration rate eGFR echnsutr Modification of Diet in Renal Disease MDRD 1 dngni Glomerular filtration rate GFR 186 S Cr 1 154 age 0 203 0 742 in female displaystyle text Glomerular filtration rate GFR 186 times S text Cr 1 154 times text age 0 203 times text 0 742 in female kha eGFR samarthbxkkhakarthanganphunthankhxngit ephuxchwyefarawngphlkhangekhiyngkhxngyatankhwamdnolhitbangchnidthimiphltxkarthanganit nxkcaknikartrwcoprtininpssawayngchwypraeminorkhitidxikthanghnung kartrwckhluniffahwicephuxpraeminkarthangankhxnghwicinphawakhwamdnolhitsungsungxacphbklamenuxhwichna hwichxnglangsayotekin left ventricular hypertrophy hruxephuxpraeminkhwamphidpktikhxnghwicthixacyngimaesdngxakarechnklamenuxhwickhadeluxdepnbriewnelk karthayphaphrngsithrwngxkhruxkarbnthukphaphhwicdwykhlunesiyngkhwamthisungxacchwypraeminxakaraesdngkhxngklamenuxhwicotekinhruxkhwamesiyhaykhxnghwiccakkhwamdnolhitsung 12 phuihy aekikh inphuihyxayutngaet 18 pikhunip khwamdnolhitsunghmaythungphawathimiphlkarwdkhwamdneluxdchwnghwicbib aela hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlay makkwakhakhwamdneluxdpktixyangtxenuxng inpccubnthuxexakhakhwamdneluxdpktikhux khwamdneluxdchwnghwicbibimekin 139 milliemtrprxth aelakhwamdneluxdchwnghwickhlayimekin 89 milliemtrprxth dutarang karcaaenkpraephthkhwamdneluxdody JNC7 hakwdkhwamdneluxdodyichekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng 24 chwomng hruxekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban ihthuxeknthkhwamdneluxdchwnghwicbibthitngaet 135 milliemtrkhunip hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlaythitngaet 85 milliemtrprxthkhunipepnphawakhwamdnolhitsung 45 aenwthangkarrksakhwamdnolhitsunginpccubncdklumphuthimikhwamdneluxdsungaetimthungeknthepnkhwamdnolhitsungephuxbxkthungkhwamesiyngtxenuxnginphuthikhwamdnolhitkhxnkhangsungaetyngxyuinkhapkti ody JNC7 kh s 2003 1 ichkhawa kxnkhwamdnolhitsung prehypertension inphuthimikhwamdneluxdchwnghwicbibinchwng 120 139 milliemtrprxth aela hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlay 80 89 milliemtrprxth inkhnathi ESH ESC Guidelines kh s 2007 49 BHS IV kh s 2004 50 rwmthungaenwthangkarrksaodysmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy ph s 2555 51 aebngpraephthphuthikhwamdneluxdtakwa 140 90 milliemtrprxthtamkhakhwamdnmaknxy odyichcdepnklum ehmaasm optimal pkti normal aela pktikhxnsung high normal dutarang karcaaenkpraephthkhwamdneluxdody ESH ESC BHS IV aelasmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy inchwngkhwamdnolhitsungkmikarcdklumtamkhwamrunaerngechnediywkn ody JNC7 aeykklumthimikhwamdnolhitsungkwa 140 90 milliemtrprxthxxkepn khwamdnolhitsungrayathi 1 hypertension stage I khwamdnolhitsungrayathi 2 hypertension stage II aela khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsung isolated systolic hypertension khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsunghmaythungphuthimikhwamdnolhitchwnghwicbibsungaetkhwamdnolhitchwnghwickhlaypkti mkphbinphusungxayu 1 inkhnathi ESH ESC Guidelines kh s 2007 49 BHS IV kh s 2004 50 aelaaenwthangkarrksakhxngpraethsithy ph s 2555 51 mikarephimklum khwamdnolhitsungrayathi 3 hmaythungphuthimikhwamdneluxdchwnghwicbibmakkwa 179 milliemtrprxth hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlaymakkwa 109 milliemtrprxth khwamdnolhitsung chniddux resistant hmaythungkarichyaimsamarthldkhwamdneluxdklbmaxyuinradbpktiid 1 edk aekikh khwamdnolhitsungintharkphbidnxymakkhuxpramanrxyla 0 2 3 khxngcanwntharkaerkekid aelakarwdkhwamdnolhitmkcaimthaknepnpracaintharkaerkekidthisukhphaphdi 17 khwamdnolhitsungphbidbxykwaintharkthimiphawaesiyng karpraeminwakhwamdneluxdnnpktihruximinkhxngtharkaerkekidtxngkhanungthungpccytang xathi xayukhrrph xayuhlngkarptisnthi aelanahnkaerkekid 17 khwamdnolhitsungphbidkhxnkhangbxyinedkaelawyrun 2 9 khunkbxayu ephs aelaechuxchati 52 aelasmphnthkbpccyesiyngtxkhwamecbpwyinrayayaw 53 inpccubnaenanawainedkxayumakkwa 3 pithukraykhwridrbtrwckarwdkhwamdnolhitemuxmatrwcrksahruxtrwcsukhphaph aethakphbkhwamdneluxdsungcatxngtrwcyunynsakxnthicacaaenkwaedkmiphawakhwamdnolhitsung 53 inedkkhwamdneluxdcaephimkhuntamxayu khwamdnolhitsunginedkhmaythungkarmikhaechliykhxngkhwamdnkhnahwicbibhruxkhwamdnkhnahwickhlaycakkarwdkhwamdneluxdtngaetsamkhrngkhunip makkwahruxethakbepxresnithlthi 95 khxngkhwamdnolhitinxayu ephs aelakhwamsungediywkn swnphawakxnkhwamdnolhitsunginedkhmaythungkhaechliykhxngkhwamdnkhnahwicbibhruxkhwamdnkhnahwickhlayxyurahwangepxresnithlthi 90 95 khxngkhwamdnolhitinxayu ephs aelakhwamsungediywkn 53 swnkarwinicchyaelacdcaaenkpraephthinwyrunihicheknthehmuxnkbphuihy 53 karpxngkn aekikhenuxngcakpharaorkhcakkhwamdnolhitsungphbmakinphupwythiimthrabwaepnkhwamdnolhitsung dngnnklyuththprachakrcungcaepntxngldphlthitammacakkhwamdnolhitsungaelaldkhwamcaepninkarrksadwyyaldkhwamdnolhit 50 aenanaihldkhwamdneluxddwykarprbepliynphvtikrrmkxnerimkarrksadwyya thngaenwthangewchptibtikhxngsmakhmkhwamdnolhitsungshrachxanackr kh s 2004 BHS IV 50 opraekrmkarihkarsuksaphupwykhwamdnolhitsungaehngchatishrthxemrika kh s 2002 54 aelaaenwthangkarrksakhxngsmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy ph s 2555 51 aenanaihprbepliynphvtikrrmephuxpxngknkhwamdnolhitsungdwywithidngni khwbkhumnahnkihepnpktiinphuihy ihdchnimwlkayxyuthi 18 5 23 kiolkrm tarangemtr 51 cakdosediyminxaharihnxykwa 100 milliomltxwn nxykwa 6 krmkhxngosediymkhlxirdtxwn hruxnxykwa 2 4 krmkhxngosediymtxwn xxkkalngkaychnidaexorbikxyangsmaesmx echnkaredinerw xyangnxy 30 nathitxwn ekuxbthukwninspdah ldkardumaexlkxhxl imekin 2 drink wninphuchay aelaimekin 1 drink wninphuhying 1 drink ethiybethakbsura 40 44 millilitr ebiyr 5 355 millilitr hruxiwn 12 148 millilitr 51 rbprathanphkaelaphlimmak xyangnxy 5 swntxwn karprbepliynphvtikrrmxyangmiprasiththiphaphsamarthldkhwamdnolhitidethiybethakbkarichyaldkhwamdnolhit karprbepliynphvtikrrmrwmkntngaetsxngxyangkhunipcayingihphlthidimakkhun 50 karrksa aekikhkarprbepliynphvtikrrm aekikh karrksaphawakhwamdnolhitsungxyangaerkerimthikarprbepliynphvtikrrminlksnaediywknkbkarpxngknphawakhwamdnolhitsung 55 rwmthungkarprbepliynxahar 56 karxxkkalngkay aelakarldnahnk withidngklawphbwachwyldkhwamdneluxdinphupwyidxyangmak 57 karprbepliynphvtikrrmkyngkhngaenanaihptibtirwmkbkarichyaldkhwamdnolhitaemwakhwamdneluxdcasungcntxngphicarnaichyaktamkarprbepliynxaharechnldprimanekluxphbwamipraoychn cakkarsuksainrayayaw makkwa 4 spdah inchawkhxekhesiyneruxngkarrbprathanxaharchnidosediymtaphbwamipraoychninkarldkhwamdneluxdthnginphuthimikhwamdneluxdpktiaelaphupwykhwamdnolhitsung 58 nxkcaknixaharldkhwamdnolhit Dietary Approaches to Stop Hypertension DASH diet hruxxaharthimithw thyphuch pla stwpik phkaelaphlimthiaenanaodysthabnhwic pxdaelaeluxdaehngchatishrthxemrikachwyldkhwamdneluxdid hlkkaraelwkhuxkarldprimankarbriophkhosediym aemwaxahardngklawcamiophaethsesiym aemkniesiym aekhlesiym hruxoprtinmakktam 59 withixun ephuxkhlaykhwamekhriydthangciticthiokhsnawachwyldkhwamdnolhitechnkarthasmathi ethkhnikhkhlaykhwamkngwl hruxkarpxnklbthangchiwphaph biofeedback phbwamiprasiththiphlodyrwmimdikwakarihsukhsuksa aelahlkthanthiyunynprasiththiphaphyngmikhunphaphta 60 61 karichya aekikh yaldkhwamdnolhitmixyuhlayklumthiichinpccubn kareluxksngyaldkhwamdnolhitodyaephthytxngkhanungthungkhwamesiyngkhxngorkhhwicaelahlxdeluxd rwmthngkhwamesiyngkhxngorkhklamenuxhwickhadeluxdaelaorkhhlxdeluxdsmxng rwmthngkhakhwamdnolhitkhxngaetlabukhkhl ephuxihidkhxmuldanhwicaelahlxdeluxdodyrwmkhxngkhnhnung 62 hlkthanimsnbsnunkarldkhwamesiyngkaresiychiwithruxxtrakarekidphawaaethrksxnthangsukhphaphdwykarichyaldkhwamdnolhitinphuthimikhwamdnolhitimsungmak khwamdnchwnghwicbibnxykwa 160 milliemtrprxth aela hrux khwamdnchwnghwickhlaynxykwa 100 milliemtrprxth aelaimmipyhasukhphaphxun 63 hakerimkarrksadwyya khnakrrmkarrwmaehngchatiwadwykhwamdnolhitsung Joint National Committee on High Blood Pressure hrux JNC 7 1 aenanawaaephthyimkhwrefatidtamechphaakartxbsnxngtxkarrksaephiyngxyangediywaettxngpraeminxakarimphungprasngkhcakkarichyadwy karldkhwamdneluxdlng 5 milliemtrprxthsamarthldkhwamesiyngkhxngorkhhlxdeluxdsmxngidrxyla 34 ldkhwamesiyngkhxngorkhhwickhadeluxdidrxyla 21 aelaldoxkaskhxngphawasmxngesuxm hwiclmehlw aelaxtrataycakorkhhwichlxdeluxd 64 epahmaykhxngkarrksakhwrldkhwamdneluxdlngnxykwa 140 90 milliemtrprxthinprachakrthwip aelakhwrtakwaniinphuthiepnebahwanhruxorkhit phuechiywchaybangthanaenanaihldkhwamdneluxdlnginradbtakwa 120 80 milliemtrprxth 62 65 aenwthangkareluxkichyaephuxrksaaelawithikarprbyainprachakrklumtang mikarepliynaeplngiptamrayaewlaaelaaetktangkninaetlapraeths yathikhwreluxkichepnxyangaerkyngepnthithkethiyngkn 66 aenwthangptibtikhxngxngkhkrkhwamrwmmuxkhxekhrn xngkhkarxnamyolk aelashrthxemrikaaenanakarichyakhbpssawaklumithxaisd Thiazide epnladbaerk 66 67 swnaenwthangkhxngshrachxanackrennkarichyaklumaekhlesiymaechnaenlblxkekxr Calcium channel blockers CCB inprachakrthixayumakkwa 55 pi hruxmiechuxsayaexfriknhruxaekhribebiyn inkhnathiinprachakrthixayunxykwaaenanaihichyaklumexsixixinhibietxr Angiotensin converting enzyme inhibitors ACE I 68 inyipunaenanaiherimichyaidkidinklumya 6 chnid idaek CCB ACEI ARB ithxaisd bitablxkekxr Beta blockers aelaaexlfablxkekxr Alpha blockers inkhnathiaekhnadaaenanaihicheluxkichyadngklawechnknykewnaexlfablxkekxr 66 karichyahlayklumrwmkn aekikh phupwyswnihycaepntxngichyamakkwahnungklumephuxkhwbkhumkhwamdnolhit aenwthangewchptibtikhxng JNC7 1 aela ESH ESC 49 aenanaiherimichyasxngklumhakkhwamdnchwnghwicbibmakkwaepahmay 20 milliemtrprxth hruxkhwamdnchwnghwickhlaymakkwaepahmay 10 milliemtrprxth yathiniymichrwmknidaek yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbaekhlesiymaechnaenlblxkekxr hrux yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbyakhbpssawa 69 yathixacichrwmknid idaek aekhlesiymaechnaenlblxkekxrkbyakhbpssawa bitablxkekxrkbyakhbpssawa aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnididihodriphridin dihydropyridine kbbitablxkekxr hrux aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnididihodriphridinkbewraphamil verapamil hruxdilithxaesm diltiazem yaklumthiimkhwrichrwmknidaek aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnidnxn idihodriphridin non dihydropyridine echnewraphamilhruxdilithxaesm kbbitablxkekxr yatanrabbernin aexngcioxethnsinrwmkn echn yaexsixixinhibietxrkbyaaexngcioxethnsinriesphetxrblxkekxr yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbbitablxkekxr aela bitablxkekxrkbyathixxkvththikbswnklang 69 khwrhlikeliyngkarichyaklumexsixixinhibietxrhruxaexngcioxethnsinriesphetxrblxkekxr Angiotensin receptor blocker ARB rwmkbyaaekxkesbchnidimichsetxrxyd NSAIDs echnyatanxkesb ixbuoprefn enuxngcakxacephimkhwamesiyngkhxngkarekiditwayechiybphlnsungruckkninxutsahkrrmsukhphaphinxxsetreliyinchuxkhxng triple whammy 55 mikarichyaemdrwmsungprakxbdwyyaldkhwamdnsxngklumephuxephimkhwamsadwkaekphupwy sungcakdiwphicarnaichechphaaepnray ip 70 phusungxayu aekikh karrksakhwamdnolhitsungradbpanklangaelarunaerngchwyldxtraesiychiwitaelaldxtraepnorkhaelaxtrataycakorkhhlxdeluxdhwicinphuthixayutngaet 60 pikhunip 71 karsuksainphusungxayumakkwa 80 piyngmicakd aetinkarthbthwnwrrnkrrmerw nisrupwakarrksadwyyaldkhwamdnolhitchwyldxtratayaelakarepnorkhhlxdeluxdhwic aetimidldxtraesiychiwitodyrwmxyangminysakhy 71 epahmaykhwamdnolhitthiaenanakhuxnxykwa 140 90 milliemtrprxth odyyaklumaerkthiaenanainshrthxemrikakhuxyakhbpssawaklumithxaisd 72 aelaaenwthangewchptibtikhxngshrachxanackraenanaihichyaklumaekhlesiymaechnaenlblxkekxrepnyaklumaerk odymikhwamdneluxdepahmaythi lt 150 90 milliemtrprxthemuxphbaephthy hrux lt 145 85 milliemtrprxthemuxwddwyekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxnghruxekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban 68 khwamdnolhitsungchniddux aekikh khwamdnolhitsungchniddux Resistant hypertension hmaythungphawathikhwamdneluxdsungekinepahmaythngthimikarichyakhwamdnolhitsamklum aenwthangkarrksakhwamdnolhitsungchnidduxidrbkartiphimphinshrachxanackr 73 aelashrthxemrika 74 rabadwithya aekikh canwnpisukhphawathisuyesiyipcakkarpwyaelatay Disability adjusted life year sahrborkhhwiccakkhwamdnolhitsung txprachakr 100 000 khn inpi ph s 2547 75 immikhxmul lt 110 110 220 220 330 330 440 440 550 550 660 660 770 770 880 880 990 990 1100 1100 1600 gt 1600 inpi ph s 2543 kh s 2000 prachakrekuxbhnungphnlankhn hruxrawrxyla 26 khxngprachakrphuihyinolkmiphawakhwamdnolhitsung 76 orkhniphbidthwipthnginpraethsthiphthnaaelw 333 lankhn aelakalngphthna 639 lankhn 76 xyangirktam xtrapwymikhwamaetktangknmakinaetlaphunthi echn mixtrapwytamakinchnbthkhxngxinediy chay 3 4 hying 6 8 aelasungmakinopaelnd chay 68 9 hying 72 5 77 in ph s 2538 kh s 1995 pramankarnwaprachakr 43 lankhninshrthxemrikamiphawakhwamdnolhitsung aelakalngichyaldkhwamdnolhit nbepnekuxbrxyla 24 khxngphuihyinshrthxemrika 78 khwamchukkhxngkhwamdnolhitinshrthxemrikaephimkhunaelathungrxyla 29 inpi ph s 2547 kh s 2004 79 80 inpi ph s 2549 kh s 2009 phuihyinshrthxemrikaraw 76 lankhnmiphawakhwamdnolhitsung rxyla 34 khxngprachakr aelaphuihychawxemriknechuxsayaexfriknepnprachakrthimixtrakarepnkhwamdnolhitsungsungthisudinolkthirxyla 44 81 khwamdnolhitsungphbidbxyinchawxemriknphunemuxngaelachawxemriknechuxsayaexfrikn aelaphbnxyinchawphiwkhawaelachawxemriknechuxsayemksikn xtraephimkhuntamxayu aelaphbidmakinaethbtawnxxkechiyngitkhxngshrthxemrika khwamchukkhxngkhwamdnolhitsungephimkhuninphuchayaelainprachakrthisthanathangsngkhmaelaesrsthkicta 3 inedk aekikh khwamchukkhxngkhwamdnolhitsunginedknnephimkhun 82 khwamdnolhitsunginedk odyechphaainwykxnwyrunmkmisaehtumacakorkhxun nxkcakorkhxwnaelw orkhityngepnsaehtuthiphbbxy rxyla 60 70 khxngkhwamdnolhitsunginedk inwyrunmkphbkhwamdnolhitsungpthmphumi pramanrxyla 85 95 83 phyakrnorkh aekikhdubthkhwamhlkthi phawaaethrksxnkhxngkhwamdnolhitsung aephnphaphaesdngphawaaethrksxnthisakhykhxngkhwamdnolhitsung khwamdnolhitepnpccyesiyngkhxngkaresiychiwitkxnwyxnkhwrthisamarthpxngknidthisakhythisudthwolk 84 khwamdnolhitsungephimkhwamesiyngkhxngorkhhwickhadeluxd 85 orkhhlxdeluxdsmxng 12 orkhkhxnghlxdeluxdswnplay 86 aelaorkhkhxnghwicaelahlxdeluxdxun rwmthunghwiclmehlw hlxdeluxdaedngihyexxxrtaopngphxng orkhhlxdeluxdaedngaekhngthwrangkay aelahlxdeluxdpxdxudtn 12 khwamdnolhityngepnpccyesiyngtxkarrbrubkphrxngaelaphawasmxngesuxm aelaitwayeruxrng 12 phawaaethrksxnxun idaek orkhthicxtacakkhwamdnolhitsung hypertensive retinopathy aelaorkhitcakkhwamdnolhitsung hypertensive nephropathy 1 prawtisastr aekikhdubthkhwamhlkthi prawtisastrkhxngkhwamdnolhitsung phaphkhxnghlxdeluxdda cakhnngsuxkhxngwileliym harwiy Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus khwamekhaicrabbihlewiynolhitinpccubnerimtncakkarsuksakhxngaephthychawxngkvschux wileliym harwiy William Harvey kh s 1578 1657 phurierimxthibaykarihlewiyneluxdinhnngsux De motu cordis bathhlwngchawxngkvschuxstiefn ehls Stephen Hales idtiphimpheruxngkarwdkhwamdneluxdepnkhrngaerkinpi kh s 1733 87 88 karxthibaykhwamdnolhitsungepnorkhmacakothms yng Thomas Young inpi kh s 1808 aelarichard ibrth Richard Bright inpi kh s 1836 87 khnaerkthiraynganphawakhwamdnolhitsunginphuthiimmiorkhitkhuxefredrik xkhbar omhaehmd Frederick Akbar Mahomed kh s 1849 1884 89 xyangirktamkhwamdnolhitsungmikhwamsakhythangkhliniktngaet kh s 1896 emuxmikarpradisthekhruxngwdkhwamdnolhitchnidplxkaekhnodychipioxen riwa rxchchi Scipione Riva Rocci inpidngklaw 90 sungthaiherimmikarwdkhwamdneluxdinkhlinik inpi kh s 1905 niokhil okhrxthkhxf Nikolai Korotkoff idphthnaethkhnikhkarwdkhwamdnolhitodykarrierimxthibayesiyngokhrxthkhxf Korotkoff sounds sungepnesiyngcakhlxdeluxdaedngthiidyinphanekhruxngfngtrwckhnathildkhwamdnplxkaekhnkhxngekhruxngwdkhwamdnolhit 88 inprawtisastr karrksaorkhthieriykwa orkhchiphcraekhng hard pulse disease khuxkarldprimaneluxdinrangkay odykarecaaeluxdxxk bloodletting hruxkarichplingdudeluxd 87 karrksadwywithidngklawidrbkarsnbsnuncakckrphrrdihwngtikhxngcin xxls khxrnieliys eslss kaeln aelahipphxkhrathis 87 inkhriststwrrsthi 19 aela 20 kxnthikarrksadwyyaldkhwamdnolhitcamiprasiththiphaph karrksakhwamdnolhitsungprakxbdwy 3 withikar sungmiphlkhangekhiyngmak idaek karngdbriophkhosediymxyangekhmngwd echnkarhambriophkhkhaw 87 karphatdexarabbprasathsimphaethtikxxk sympathectomy aelakarchidsarthithaihekidikhephuxldkhwamdneluxdodytrng pyrogen therapy 87 91 sarekhmichnidaerkthiichrksakhwamdnolhitsungkhuxosediymithoxisyaind sodium thiocyanate ichin pi kh s 1900 aetmiphlkhangekhiyngmakaelaimepnthiniym 87 sarxun idrbkarphthnaphayhlngchwngsngkhramolkkhrngthi 2 sarthiidrbkhwamniymaelamiprasiththiphaph echn eththraemthilaexmomeniymkhlxird tetramethylammonium chloride aelaxnuphnthkhxngmn echn ehksaemotheniym hexamethonium ihdralasin hydralazine aelariesxrphin reserpine xnuphnthcakphuch Rauwolfia serpentina khwamsaerckhrngihykhuxkarkhnphbyaldkhwamdnolhitthisamarthrbprathanidchnidaerkkhux khlxorithxaisd chlorothiazide inpi kh s 1958 sungepnyakhbpssawachnidithxaisdthiphthnacakyaptichiwnaslfanilaimd sulfanilamide 87 92 sngkhmaelawthnthrrm aekikhkhwamtrahnk aekikh krafaesdng khwamchukkhxngkhwamtrahnkthungkhwamdnolhitsung karrksa aelakarkhwbkhumkhwamdnolhitsung epriybethiybkninsikarsuksakhxng National Health and Nutrition Examination Survey NHANES 79 xngkhkarxnamyolkrabuwakhwamdnolhitsungepnsaehtusakhykhxngxtraesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic snnibatkhwamdnolhitsungolk The World Hypertension League WHL xngkhkarsaklthiduaelsmakhmkhwamdnolhitsungaehngchati 85 smakhm rabuwamakkwakhrunghnungkhxngphupwykhwamdnolhitsungthwolkimtrahnkthungkhwamecbpwykhxngtnexng 93 ephuxtrahnkthungpyhadngklaw WHL idrierimkarrnrngkheruxngkhwamdnolhitsunginpi ph s 2548 kh s 2005 aelakahndihwnthi 17 phvsphakhminthukpiepnwnkhwamdnolhitsungolk inchwngsampithiphanmamismakhmkhwamdnolhitsunginaetlachatiekharwmwnkhwamdnolhitsungolkephimkhun aelamikickrrmaelanwtkrrmephuxprachasmphnthtxsatharnchn inpi ph s 2550 michatismachik 47 chatiekharwmwnkhwamdnolhitsungolk inrahwangspdahkhxngwnkhwamdnolhitsungolk inpraethssmachikrwmkbrthbalthxngthun smakhmwichachiph xngkhkarnxkphakhrth aelaphakhexkchnidrnrngkhthungkhwamtrahnkeruxngkhwamdnolhitsungphanthangsuxtang aelakaredinrnrngkh karichsuxmwlchnechnxinethxrentaelaothrthsnthaihekhathungphukhn 250 lankhn phlcakkarrnrngkhsnnibatkhwamdnolhitsungolkechuxmnwaphukhn 1 5 phnlankhnthimiphawakhwamdnolhitsungcaidekidkhwamtrahnkkhun 94 esrsthkic aekikh khwamdnolhitsungepnorkheruxrngthiphbbxythisudthimatrwcinsthanphyabalpthmphumiinshrthxemrika smakhmorkhhwicshrthxemrikapramanwakhaichcaythngthangtrngaelathangxxminkarrksakhwamdnolhitsunginpi ph s 2553 xyuthi 76 6 phnlandxllarshrth 81 inshrthxemrika rawrxyla 80 khxngphupwykhwamdnolhitsungmikhwamtrahnkinorkhkhxngtnexng rxyla 71 ichyaldkhwamdnolhit aetrxyla 48 ethannthitrahnkwaphawakhwamdnolhitsungkhxngtnexngidrbkarrksaxyangephiyngphx 81 xupsrrkhkhxngkarrksakhwamdnolhitxyangephiyngphxkhuxkhwambkphrxngcakkarwinicchy karrksa aela hruxkarkhwbkhumkhwamdnolhit 95 bukhlakrthangkaraephthyephchiykbxupsrrkhmakmaythicakhwbkhumkhwamdneluxdihxyuinepahmay rwmthngkarichyahlaychnidephuxihkhwamdnolhitthungepahmay phupwyktxngephchiykbkhwamthathayinkarichyasmaesmxtamewlaaelakarprbepliynwithichiwitihehmaasm thungkrannkarihkhwamdneluxdldthungepahmaynnepnipid aelathisakhykarldkhwamdnolhitchwyldxtrataycakorkhhwic orkhhlxdeluxdsmxng orkhkhwamesuxmxun aelaldkhaichcaythixactammacakkarrksaorkhxyangminysakhy 96 97 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 Chobanian AV Bakris GL Black HR aelakhna 2003 Seventh report of the Joint National Committee on Prevention Detection Evaluation and Treatment of High Blood Pressure Hypertension 42 6 1206 52 doi 10 1161 01 HYP 0000107251 49515 c2 PMID 14656957 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help James PA Oparil S Carter BL Cushman WC Dennison Himmelfarb C Handler J Lackland DT Lefevre ML aelakhna Dec 2013 2014 Evidence Based Guideline for the Management of High Blood Pressure in Adults Report From the Panel Members Appointed to the Eighth Joint National Committee JNC 8 JAMA 311 5 507 20 doi 10 1001 jama 2013 284427 PMID 24352797 3 0 3 1 3 2 3 3 Carretero OA Oparil S 2000 Essential hypertension Part I definition and etiology Circulation 101 3 329 35 doi 10 1161 01 CIR 101 3 329 PMID 10645931 Unknown parameter month ignored help Musini VM Tejani AM Bassett K Wright JM 7 October 2009 Pharmacotherapy for hypertension in the elderly The Cochrane database of systematic reviews 4 CD000028 PMID 19821263 Diao D Wright JM Cundiff DK Gueyffier F Aug 15 2012 Pharmacotherapy for mild hypertension The Cochrane database of systematic reviews 8 CD006742 doi 10 1002 14651858 CD006742 pub2 PMID 22895954 Sundstrom Johan Arima Hisatomi Jackson Rod Turnbull Fiona Rahimi Kazem Chalmers John Woodward Mark Neal Bruce February 2015 Effects of Blood Pressure Reduction in Mild Hypertension Annals of Internal Medicine 162 184 91 doi 10 7326 M14 0773 PMID 25531552 Xie X Atkins E Lv J Bennett A Neal B Ninomiya T Woodward M MacMahon S Turnbull F Hillis GS Chalmers J Mant J Salam A Rahimi K Perkovic V Rodgers A 7 November 2015 Effects of intensive blood pressure lowering on cardiovascular and renal outcomes updated systematic review and meta analysis Lancet London England PMID 26559744 8 0 8 1 8 2 Fisher ND Williams GH 2005 Hypertensive vascular disease in Kasper DL Braunwald E Fauci AS aelakhna b k Harrison s Principles of Internal Medicine 16th ed New York NY McGraw Hill pp 1463 81 ISBN 0 07 139140 1 Explicit use of et al in editor help CS1 maint multiple names editors list link 9 0 9 1 Marshall IJ 9 July 2012 Lay perspectives on hypertension and drug adherence systematic review of qualitative research BMJ Clinical research ed 345 e3953 PMC 3392078 PMID 22777025 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Wong T Mitchell P 2007 Lancet 369 9559 425 35 doi 10 1016 S0140 6736 07 60198 6 Check doi value help PMID 17276782 Unknown parameter month ignored help Missing or empty title help 11 0 11 1 Loscalzo Joseph Fauci Anthony S Braunwald Eugene Dennis L Kasper Hauser Stephen L Longo Dan L 2008 Harrison s principles of internal medicine McGraw Hill Medical ISBN 0 07 147691 1 CS1 maint multiple names authors list link 12 00 12 01 12 02 12 03 12 04 12 05 12 06 12 07 12 08 12 09 12 10 12 11 12 12 12 13 12 14 12 15 12 16 O Brien Eoin Beevers D G Lip Gregory Y H 2007 ABC of hypertension London BMJ Books ISBN 1 4051 3061 X CS1 maint multiple names authors list link Papadopoulos DP Mourouzis I Thomopoulos C Makris T Papademetriou V 2010 Hypertension crisis Blood Press 19 6 328 36 doi 10 3109 08037051 2010 488052 PMID 20504242 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link 14 0 14 1 14 2 14 3 14 4 Marik PE Varon J 2007 Hypertensive crises challenges and management Chest 131 6 1949 62 doi 10 1378 chest 06 2490 PMID 17565029 Unknown parameter month ignored help Gibson Paul July 30 2009 Hypertension and Pregnancy eMedicine Obstetrics and Gynecology Medscape subkhnemux 2009 06 16 16 0 16 1 Rodriguez Cruz Edwin April 6 2010 Hypertension eMedicine Pediatrics Cardiac Disease and Critical Care Medicine Medscape subkhnemux 2009 06 16 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help 17 0 17 1 17 2 Dionne JM Abitbol CL Flynn JT 2012 Hypertension in infancy diagnosis management and outcome Pediatr Nephrol 27 1 17 32 doi 10 1007 s00467 010 1755 z PMID 21258818 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Ehret GB Munroe PB Rice KM aelakhna 2011 Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk Nature 478 7367 103 9 doi 10 1038 nature10405 PMC 3340926 PMID 21909115 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Lifton RP 2001 02 23 Molecular mechanisms of human hypertension Cell 104 4 545 56 doi 10 1016 S0092 8674 01 00241 0 Check doi value help PMID 11239411 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Vasan RS 2002 02 27 Residual lifetime risk for developing hypertension in middle aged women and men The Framingham Heart Study JAMA the Journal of the American Medical Association 287 8 1003 10 doi 10 1001 jama 287 8 1003 PMID 11866648 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Mesas AE Leon Munoz LM Rodriguez Artalejo F Lopez Garcia E The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals a systematic review and meta analysis Am J Clin Nutr 2011 94 1113 26 Vaidya A Forman JP 2010 Vitamin D and hypertension current evidence and future directions Hypertension 56 5 774 9 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 109 140160 PMID 20937970 Unknown parameter month ignored help Sorof J Daniels S 2002 Obesity hypertension in children a problem of epidemic proportions Hypertension 40 4 441 447 doi 10 1161 01 HYP 0000032940 33466 12 PMID 12364344 subkhnemux 2009 06 03 Unknown parameter month ignored help 24 0 24 1 Lawlor DA May 2005 Early life determinants of adult blood pressure Current opinion in nephrology and hypertension 14 3 259 64 doi 10 1097 01 mnh 0000165893 13620 2b PMID 15821420 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Dluhy RG Williams GH Endocrine hypertension In Wilson JD Foster DW Kronenberg HM eds Williams Textbook of Endocrinology 9th ed Philadelphia Pa WB Saunders 1998 729 49 Grossman E Messerli FH 2012 Drug induced Hypertension An Unappreciated Cause of Secondary Hypertension Am J Med 125 1 14 22 doi 10 1016 j amjmed 2011 05 024 PMID 22195528 Unknown parameter month ignored help Conway J 1984 Hemodynamic aspects of essential hypertension in humans Physiol Rev 64 2 617 60 PMID 6369352 Unknown parameter month ignored help 28 0 28 1 Palatini P Julius S 2009 The role of cardiac autonomic function in hypertension and cardiovascular disease Curr Hypertens Rep 11 3 199 205 doi 10 1007 s11906 009 0035 4 PMID 19442329 Unknown parameter month ignored help Andersson OK Lingman M Himmelmann A Sivertsson R Widgren BR 2004 Prediction of future hypertension by casual blood pressure or invasive hemodynamics A 30 year follow up study Blood Press 13 6 350 4 doi 10 1080 08037050410004819 PMID 15771219 CS1 maint multiple names authors list link Folkow B 1982 Physiological aspects of primary hypertension Physiol Rev 62 2 347 504 PMID 6461865 Unknown parameter month ignored help Struijker Boudier HA le Noble JL Messing MW Huijberts MS le Noble FA van Essen H 1992 The microcirculation and hypertension J Hypertens Suppl 10 7 S147 56 PMID 1291649 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Safar ME London GM 1987 Arterial and venous compliance in sustained essential hypertension Hypertension 10 2 133 9 doi 10 1161 01 HYP 10 2 133 PMID 3301662 Unknown parameter month ignored help Schiffrin EL 1992 Reactivity of small blood vessels in hypertension relation with structural changes State of the art lecture Hypertension 19 2 Suppl II1 9 PMID 1735561 Unknown parameter month ignored help Chobanian AV 2007 Clinical practice Isolated systolic hypertension in the elderly N Engl J Med 357 8 789 96 doi 10 1056 NEJMcp071137 PMID 17715411 Unknown parameter month ignored help Zieman SJ Melenovsky V Kass DA 2005 Mechanisms pathophysiology and therapy of arterial stiffness Arterioscler Thromb Vasc Biol 25 5 932 43 doi 10 1161 01 ATV 0000160548 78317 29 PMID 15731494 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Navar LG 2010 Counterpoint Activation of the intrarenal renin angiotensin system is the dominant contributor to systemic hypertension J Appl Physiol 109 6 1998 2000 discussion 2015 doi 10 1152 japplphysiol 00182 2010a PMC 3006411 PMID 21148349 Unknown parameter month ignored help Esler M Lambert E Schlaich M 2010 Point Chronic activation of the sympathetic nervous system is the dominant contributor to systemic hypertension J Appl Physiol 109 6 1996 8 discussion 2016 doi 10 1152 japplphysiol 00182 2010 PMID 20185633 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Versari D Daghini E Virdis A Ghiadoni L Taddei S 2009 Endothelium dependent contractions and endothelial dysfunction in human hypertension Br J Pharmacol 157 4 527 36 doi 10 1111 j 1476 5381 2009 00240 x PMC 2707964 PMID 19630832 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Marchesi C Paradis P Schiffrin EL 2008 Role of the renin angiotensin system in vascular inflammation Trends Pharmacol Sci 29 7 367 74 doi 10 1016 j tips 2008 05 003 PMID 18579222 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Padwal RS Hemmelgarn BR Khan NA aelakhna 2009 The 2009 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 25 5 279 86 doi 10 1016 S0828 282X 09 70491 X Check doi value help PMC 2707176 PMID 19417858 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Padwal RJ Hemmelgarn BR Khan NA aelakhna 2008 The 2008 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 24 6 455 63 doi 10 1016 S0828 282X 08 70619 6 Check doi value help PMC 2643189 PMID 18548142 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Padwal RS Hemmelgarn BR McAlister FA aelakhna 2007 The 2007 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 23 7 529 38 doi 10 1016 S0828 282X 07 70797 3 Check doi value help PMC 2650756 PMID 17534459 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Hemmelgarn BR McAlister FA Grover S aelakhna 2006 The 2006 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part I Blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 22 7 573 81 doi 10 1016 S0828 282X 06 70279 3 Check doi value help PMC 2560864 PMID 16755312 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Hemmelgarn BR McAllister FA Myers MG aelakhna 2005 The 2005 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 21 8 645 56 PMID 16003448 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help 45 0 45 1 45 2 National Clinical Guideline Centre August 2011 7 Diagnosis of Hypertension 7 5 Link from evidence to recommendations Hypertension NICE CG 127 PDF National Institute for Health and Clinical Excellence p 102 subkhnemux 2011 12 22 North of England Hypertension Guideline Development Group 1 August 2004 Frequency of measurements Essential hypertension NICE CG18 National Institute for Health and Clinical Excellence p 53 subkhnemux 2011 12 22 Franklin SS February 2012 Unusual hypertensive phenotypes what is their significance Hypertension 59 2 173 8 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 111 182956 PMID 22184330 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Luma GB Spiotta RT 2006 Hypertension in children and adolescents Am Fam Physician 73 9 1558 68 PMID 16719248 Unknown parameter month ignored help 49 0 49 1 49 2 49 3 Mancia G De Backer G Dominiczak A aelakhna 2007 2007 ESH ESC Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension ESH ESC Task Force on the Management of Arterial Hypertension J Hypertens 25 9 1751 62 doi 10 1097 HJH 0b013e3282f0580f PMID 17762635 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help 50 0 50 1 50 2 50 3 50 4 50 5 Williams B 2004 Mar Guidelines for management of hypertension report of the fourth working party of the British Hypertension Society 2004 BHS IV Journal of Human Hypertension 18 3 139 85 doi 10 1038 sj jhh 1001683 PMID 14973512 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Check date values in date help 51 0 51 1 51 2 51 3 51 4 51 5 smakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy 2012 aenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsunginewchptibtithwip ph s 2555 PDF karprachumwichakarpracapi khrngthi 10 Trends in Hypertension 2012 17 kumphaphnth 2555 krungethph praethsithy ISBN 1 111 22222 9Check isbn value checksum help subkhnemux 23 mithunayn ph s 2555 Check date values in accessdate help Din Dzietham R Liu Y Bielo MV Shamsa F 2007 High blood pressure trends in children and adolescents in national surveys 1963 to 2002 Circulation 116 13 1488 96 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 106 683243 PMID 17846287 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link 53 0 53 1 53 2 53 3 National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents 2004 The fourth report on the diagnosis evaluation and treatment of high blood pressure in children and adolescents Pediatrics 114 2 Suppl 4th Report 555 76 doi 10 1542 peds 114 2 S2 555 PMID 15286277 Unknown parameter month ignored help Whelton PK aelakhna 2002 Primary prevention of hypertension Clinical and public health advisory from the National High Blood Pressure Education Program JAMA 288 15 1882 1888 doi 10 1001 jama 288 15 1882 PMID 12377087 Unknown parameter author separator ignored help 55 0 55 1 NPS Prescribing Practice Review 52 Treating hypertension NPS Medicines Wise September 1 2010 subkhnemux November 5 2010 Siebenhofer A 2011 09 07 Siebenhofer Andrea b k Long term effects of weight reducing diets in hypertensive patients Cochrane database of systematic reviews Online 9 9 CD008274 doi 10 1002 14651858 CD008274 pub2 PMID 21901719 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Blumenthal JA Babyak MA Hinderliter A aelakhna 2010 Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure the ENCORE study Arch Intern Med 170 2 126 35 doi 10 1001 archinternmed 2009 470 PMID 20101007 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help He FJ 2004 MacGregor Graham A b k Effect of longer term modest salt reduction on blood pressure Cochrane database of systematic reviews Online 3 CD004937 doi 10 1002 14651858 CD004937 PMID 15266549 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Your Guide To Lowering Your Blood Pressure With DASH PDF subkhnemux 2009 06 08 Greenhalgh J Dickson R Dundar Y 2009 The effects of biofeedback for the treatment of essential hypertension a systematic review Health Technol Assess 13 46 1 104 doi 10 3310 hta13460 PMID 19822104 Unknown parameter doi brokendate ignored help Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Ospina MB Bond K Karkhaneh M aelakhna 2007 Meditation practices for health state of the research Evid Rep Technol Assess Full Rep 155 1 263 PMID 17764203 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help 62 0 62 1 Nelson Mark Drug treatment of elevated blood pressure Australian Prescriber 33 108 112 subkhnemux August 11 2010 Diao Diana 2012 Pharmacotherapy for mild hypertension The Cochrane Collaboration 8 doi 10 1002 14651858 CD006742 pub2 Law M Wald N Morris J 2003 Lowering blood pressure to prevent myocardial infarction and stroke a new preventive strategy PDF Health Technol Assess 7 31 1 94 PMID 14604498 CS1 maint multiple names authors list link Shaw Gina 2009 03 07 Prehypertension Early stage High Blood Pressure WebMD subkhnemux 2009 07 03 66 0 66 1 66 2 Klarenbach SW 2010 May Identification of factors driving differences in cost effectiveness of first line pharmacological therapy for uncomplicated hypertension The Canadian journal of cardiology 26 5 e158 63 doi 10 1016 S0828 282X 10 70383 4 Check doi value help PMC 2886561 PMID 20485695 Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Check date values in date help Wright JM Musini VM 2009 Wright James M b k First line drugs for hypertension Cochrane Database Syst Rev 3 CD001841 doi 10 1002 14651858 CD001841 pub2 PMID 19588327 68 0 68 1 National Institute Clinical Excellence August 2011 1 5 Initiating and monitoring antihypertensive drug treatment including blood pressure targets GC127 Hypertension Clinical management of primary hypertension in adults subkhnemux 2011 12 23 69 0 69 1 Sever PS Messerli FH 2011 Hypertension management 2011 optimal combination therapy Eur Heart J 32 20 2499 506 doi 10 1093 eurheartj ehr177 PMID 21697169 Unknown parameter month ignored help 2 5 5 1 Angiotensin converting enzyme inhibitors British National Formulary No 62 September 2011 subkhnemux 2011 12 22 71 0 71 1 Musini VM Tejani AM Bassett K Wright JM 2009 Musini Vijaya M b k Pharmacotherapy for hypertension in the elderly Cochrane Database Syst Rev 4 CD000028 doi 10 1002 14651858 CD000028 pub2 PMID 19821263 CS1 maint multiple names authors list link Aronow WS Fleg JL Pepine CJ aelakhna 2011 ACCF AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus documents developed in collaboration with the American Academy of Neurology American Geriatrics Society American Society for Preventive Cardiology American Society of Hypertension American Society of Nephrology Association of Black Cardiologists and European Society of Hypertension J Am Coll Cardiol 57 20 2037 114 doi 10 1016 j jacc 2011 01 008 PMID 21524875 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help CG34 Hypertension quick reference guide PDF National Institute for Health and Clinical Excellence 28 June 2006 subkhnemux 2009 03 04 Calhoun DA Jones D Textor S aelakhna 2008 Resistant hypertension diagnosis evaluation and treatment A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research Hypertension 51 6 1403 19 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 108 189141 PMID 18391085 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help WHO Disease and injury country estimates World Health Organization 2009 subkhnemux Nov 11 2009 Check date values in accessdate help 76 0 76 1 Kearney PM Whelton M Reynolds K Muntner P Whelton PK He J 2005 Global burden of hypertension analysis of worldwide data Lancet 365 9455 217 23 doi 10 1016 S0140 6736 05 17741 1 Check doi value help PMID 15652604 CS1 maint multiple names authors list link Kearney PM Whelton M Reynolds K Whelton PK He J 2004 Worldwide prevalence of hypertension a systematic review J Hypertens 22 1 11 9 doi 10 1097 00004872 200401000 00003 PMID 15106785 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Burt VL Whelton P Roccella EJ aelakhna 1995 Prevalence of hypertension in the US adult population Results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey 1988 1991 Hypertension 25 3 305 13 doi 10 1161 01 HYP 25 3 305 PMID 7875754 subkhnemux 2009 06 05 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help 79 0 79 1 Burt VL Cutler JA Higgins M aelakhna 1995 Trends in the prevalence awareness treatment and control of hypertension in the adult US population Data from the health examination surveys 1960 to 1991 Hypertension 26 1 60 9 doi 10 1161 01 HYP 26 1 60 PMID 7607734 subkhnemux 2009 06 05 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Ostchega Y Dillon CF Hughes JP Carroll M Yoon S 2007 Trends in hypertension prevalence awareness treatment and control in older U S adults data from the National Health and Nutrition Examination Survey 1988 to 2004 Journal of the American Geriatrics Society 55 7 1056 65 doi 10 1111 j 1532 5415 2007 01215 x PMID 17608879 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link 81 0 81 1 81 2 Lloyd Jones D Adams RJ Brown TM aelakhna 2010 Heart disease and stroke statistics 2010 update a report from the American Heart Association Circulation 121 7 e46 e215 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 109 192667 PMID 20019324 Unknown parameter month ignored help Unknown parameter author separator ignored help Falkner B 2009 Hypertension in children and adolescents epidemiology and natural history Pediatr Nephrol 25 7 1219 24 doi 10 1007 s00467 009 1200 3 PMC 2874036 PMID 19421783 Unknown parameter month ignored help Luma GB Spiotta RT 2006 Hypertension in children and adolescents Am Fam Physician 73 9 1558 68 PMID 16719248 Unknown parameter month ignored help Global health risks mortality and burden of disease attributable to selected major risks PDF World Health Organization 2009 subkhnemux 10 February 2012 Lewington S Clarke R Qizilbash N Peto R Collins R 2002 Age specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality a meta analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies Lancet 360 9349 1903 13 doi 10 1016 S0140 6736 02 11911 8 Check doi value help PMID 12493255 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Singer DR Kite A 2008 Management of hypertension in peripheral arterial disease does the choice of drugs matter European Journal of Vascular and Endovascular Surgery 35 6 701 8 doi 10 1016 j ejvs 2008 01 007 PMID 18375152 Unknown parameter month ignored help 87 0 87 1 87 2 87 3 87 4 87 5 87 6 87 7 Esunge PM 1991 From blood pressure to hypertension the history of research J R Soc Med 84 10 621 PMC 1295564 PMID 1744849 Unknown parameter month ignored help 88 0 88 1 Kotchen TA 2011 Historical trends and milestones in hypertension research a model of the process of translational research Hypertension 58 4 522 38 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 111 177766 PMID 21859967 Unknown parameter month ignored help Swales JD b k 1995 Manual of hypertension Oxford Blackwell Science pp xiii ISBN 0 86542 861 1 Postel Vinay N b k 1996 A century of arterial hypertension 1896 1996 Chichester Wiley p 213 ISBN 0 471 96788 2 Dustan HP Roccella EJ Garrison HH 1996 Controlling hypertension A research success story Arch Intern Med 156 17 1926 35 doi 10 1001 archinte 156 17 1926 PMID 8823146 Unknown parameter month ignored help CS1 maint multiple names authors list link Novello FC Sprague JM 1957 Benzothiadiazine dioxides as novel diuretics J Am Chem Soc 79 8 2028 doi 10 1021 ja01565a079 Chockalingam A 2007 Impact of World Hypertension Day Canadian Journal of Cardiology 23 7 517 9 doi 10 1016 S0828 282X 07 70795 X Check doi value help PMC 2650754 PMID 17534457 Unknown parameter month ignored help Chockalingam A 2008 World Hypertension Day and global awareness Canadian Journal of Cardiology 24 6 441 4 doi 10 1016 S0828 282X 08 70617 2 Check doi value help PMC 2643187 PMID 18548140 Unknown parameter month ignored help Alcocer L Cueto L 2008 Hypertension a health economics perspective Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease 2 3 147 55 doi 10 1177 1753944708090572 PMID 19124418 subkhnemux 2009 06 20 Unknown parameter month ignored help William J Elliott 2003 The Economic Impact of Hypertension The Journal of Clinical Hypertension 5 4 3 13 doi 10 1111 j 1524 6175 2003 02463 x PMID 12826765 Unknown parameter month ignored help Coca A 2008 Economic benefits of treating high risk hypertension with angiotensin II receptor antagonists blockers Clinical Drug Investigation 28 4 211 20 doi 10 2165 00044011 200828040 00002 PMID 18345711 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb khwamdnolhitsungaenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsung ody nph surekiyrti xachananuphaph khwamdnolhitsung thiewbist Curlie smakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy aenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsung inewchptibtithwip odysmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy chbbprbprung 2558 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title khwamdnolhitsung amp oldid 9092405, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม