fbpx
วิกิพีเดีย

ความดันโลหิตสูง

ธันวาคม 29, 2022

โรคความดันโลหิตสูง (อังกฤษ: hypertension) เป็นโรคเรื้อรังชนิดหนึ่งที่ผู้ป่วยมีความดันเลือดในหลอดเลือดแดงสูงกว่าปกติตลอดเวลา ความดันเลือดประกอบด้วยสองค่า ได้แก่ ความดันช่วงหัวใจบีบและความดันช่วงหัวใจคลาย ซึ่งเป็นความดันสูงสุดและต่ำสุดในระบบหลอดเลือดแดงตามลำดับ ความดันช่วงหัวใจบีบเกิดเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายบีบตัวมากที่สุด ความดันช่วงหัวใจคลายเกิดเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายคลายตัวมากที่สุดก่อนการบีบตัวครั้งถัดไป ความดันเลือดปกติขณะพักอยู่ในช่วง 100–140 มิลลิเมตรปรอทในช่วงหัวใจบีบ และ 60–90 มิลลิเมตรปรอทในช่วงหัวใจคลาย ความดันโลหิตสูงหมายถึง ความดันเลือดมากกว่าหรือเท่ากับ 140/90 มิลลิเมตรปรอทตลอดเวลา ส่วนในเด็กจะใช้ตัวเลขต่างไป

โรคความดันโลหิตสูง
(Hypertension)
ชื่ออื่นArterial hypertension, high blood pressure
มาตรความดันเลือดอัตโนมัติ แสดงผลความดันโลหิตสูง (แสดงความดันช่วงหัวใจบีบ 158 มิลลิเมตรปรอท ความดันช่วงหัวใจคลาย 99 มิลลิเมตรปรอท และอัตราหัวใจเต้น 80 ครั้งต่อนาที)
สาขาวิชาหทัยวิทยา
อาการไม่มีอาการ
ภาวะแทรกซ้อนโรคหลอดเลือดหัวใจ, โรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน, หัวใจวาย, โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย, ตาบอด, โรคไต, สมองเสื่อม
สาเหตุโดยปกติตามการดำเนินชีวิตและปัจจัยทางพันธุกรรม
ปัจจัยเสี่ยงอดนอน, ได้รับเกลือมากเกินไป, น้ำหนักตัวเกิน, การสูบบุหรี่, แอลกอฮอล์, มลพิษทางอากาศ
วิธีวินิจฉัยวัดความดันโลหิตขณะพักได้มากกว่า 130/80 หรือ 140/90 มิลลิเมตรปรอท
การรักษาเปลี่ยนการดำเนินชีวิต, การใช้ยา
ความชุก16–37% ทั่วโลก
การเสียชีวิต9.4 ล้าน / 18% (2010)

ปกติความดันโลหิตสูงไม่ก่อให้เกิดอาการในทีแรก แต่ความดันโลหิตสูงต่อเนื่องเมื่อผ่านไปเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหัวใจเหตุความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ท่อเลือดแดงโป่งพอง โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย โรคไตเรื้อรัง และภาวะสมองเสื่อม

ความดันโลหิตสูงแบ่งออกเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ (ไม่ทราบสาเหตุ) และความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ราวร้อยละ 90–95 จัดเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ หมายถึงมีความดันโลหิตสูงโดยไม่มีเหตุพื้นเดิมชัดเจน ที่เหลืออีกร้อยละ 5–10 จัดเป็นความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิมักมีสาเหตุที่สามารถบอกได้ เช่น โรคไตเรื้อรัง ท่อเลือดแดงหรือหลอดเลือดแดงไตตีบแคบ หรือโรคของต่อมไร้ท่อ เช่น แอลโดสเตอโรน คอร์ติซอลหรือแคทิโคลามีนเกิน

อาหารและการเปลี่ยนวิถีชีวิตสามารถช่วยควบคุมความดันเลือดและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่อสุขภาพ แม้การรักษาด้วยยายังมักจำเป็นในผู้ที่การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตยังไม่พอหรือไม่ได้ผล การรักษาความดันในหลอดเลือดแดงสูงปานกลาง (นิยามเป็น >160/100 มิลลิเมตรปรอท) ด้วยยาสัมพันธ์กับการคาดหมายคงชีพที่เพิ่มขึ้น ประโยชน์ของการรักษาความดันเลือดระหว่าง 140/90 ถึง 160/100 มิลลิเมตรปรอทไม่ค่อยชัดเจน บางบทปริทัศน์ว่าไม่มีประโยชน์ แต่บ้างก็ว่ามี

อาการและอาการแสดง

ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงมักไม่มีอาการใด ๆ ส่วนใหญ่มักตรวจพบจากการตรวจคัดโรค หรือเมื่อมาพบแพทย์ด้วยปัญหาอื่นที่ไม่เกี่ยวข้อง เช่น ตรวจโรคทั่วไป ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจำนวนหนึ่งมักบอกว่ามีอาการปวดศีรษะโดยเฉพาะบริเวณท้ายทอยในช่วงเช้า เวียนศีรษะ รู้สึกหมุน มีเสียงหึ่ง ๆ ในหู หน้ามืดหรือเป็นลม อย่างไรก็ตามอาการดังกล่าวอาจสัมพันธ์กับความวิตกกังวลมากกว่าจากความดันเลือดสูงเอง

ในการตรวจร่างกาย ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงอาจสัมพันธ์กับการมีการเปลี่ยนแปลงในก้นตาเห็นได้จากการส่องตรวจในตา (ophthalmoscopy) ความรุนแรงของการเปลี่ยนแปลงที่ตรงแบบของโรคจอตาเหตุความดันโลหิตสูงมีการแบ่งเกรดตั้งแต่ 1–4 เกรด 1 และ 2 อาจแยกได้ยาก ความรุนแรงของโรคจอตาสัมพันธ์อย่างหยาบ ๆ กับระยะเวลาและ/หรือความรุนแรงของความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ
สาเหตุของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ
ไต โรคเนื้อไต, ถุงน้ำของไต (รวม ถุงน้ำจำนวนมากของไต), เนื้องอกของไต (รวม เนื้องอกที่หลั่งเรนิน), โรคทางเดินปัสสาวะจากการอุดกั้น
หลอดเลือดไต หลอดเลือดแดงฝอยแข็ง, การเจริญผิดปกติของเส้นใยกล้ามเนื้อของหลอดเลือดแดง
ต่อมหมวกไต ภาวะอัลโดสเตอโรนสูงแบบปฐมภูมิ, กลุ่มอาการคุชชิง, ขาดเอนไซม์ 17 อัลฟา-ไฮดร็อกซิเลส, ขาดเอนไซม์ 11 เบตา-ไฮดร็อกซิเลส, ขาดเอนไซม์ 11-ไฮดร็อกซีสเตียรอยด์ ดีไฮโดรจีเนส, ฟีโอโครโมไซโตมา
ท่อเลือดแดงแคบ
อาการหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดตัน
ระหว่างตั้งครรภ์ โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชัก/โรคพิษแห่งครรภ์ระยะชัก
ระบบประสาท เกิดจากจิตใจ, กลุ่มอาการไดเอนเซฟาลิก, ประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติที่เป็นกันในครอบครัว, เส้นประสาทอักเสบหลายเส้น (พอร์ไฟเรียเฉียบพลัน, ภาวะพิษตะกั่ว), ความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้นเฉียบพลัน, ไขสันหลังถูกตัดขาดเฉียบพลัน
ต่อมไร้ท่ออื่น ๆ ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย, ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน, แคลเซียมในเลือดสูง, สภาพโตเกินไม่สมส่วน
ยา เอสโตรเจนขนาดสูง, สเตอรอยด์, ยาแก้คัดจมูก, ยากดความอยากอาหาร, ไซโคลสปอริน, ยาแก้ซึมเศร้าชนิดไตรไซคลิก, สารยับยั้งโมโนเอมีนออกซิเดส, อีริโทรพอยอิติน, ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์, โคเคน
โรคถ่ายทอดทางพันธุกรรมอื่น ๆ
ดัดแปลงจาก Harrison's principles of internal medicine

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ หมายถึงความดันโลหิตสูงที่สามารถระบุสาเหตุที่ทำให้เกิดได้ เช่น โรคไตหรือโรคต่อมไร้ท่อ ผู้ป่วยจะมีอาการและอาการแสดงบางอย่างที่บ่งบอกว่าเป็นความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ เช่น สงสัยกลุ่มอาการคุชชิง (Cushing's syndrome) หากมีอาการอ้วนเฉพาะลำตัวแต่แขนขาลีบ (truncal obesity) ความไม่ทนกลูโคส (glucose intolerance) หน้าบวมกลม (moon facies) ไขมันสะสมเป็นหนอกที่หลังและคอ (buffalo hump) และริ้วลายสีม่วงที่ท้อง (purple striae) ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินมักเป็นสาเหตุของน้ำหนักลดแต่มีความอยากอาหารเพิ่ม อัตราหัวใจเต้นเร็ว ตาโปนและอาการสั่น หลอดเลือดแดงไตตีบ (RAS) อาจสัมพันธ์กับเสียงบรุยต์ (bruit) ที่ท้องเฉพาะที่ด้านซ้ายหรือขวาของแนวกลาง (RAS ข้างเดียว) หรือทั้งสองตำแหน่ง (RAS สองข้าง) ท่อเลือดแดงแคบ (aortic coarctation) บ่อยครั้งก่อให้เกิดความดันเลือดลดลงในขาเมื่อเทียบกับแขนและ/หรือไม่มีชีพจรหลอดเลือดแดงต้นขาหรือมีแต่ช้า ฟีโอโครโมไซโตมา (pheochromocytoma) อาจเป็นสาเหตุของช่วงความดันโลหิตสูงเฉียบพพลันร่วมกับปวดศีรษะ ใจสั่น ดูซีดและมีเหงื่อออกมาก

ความดันโลหิตสูงวิกฤต

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงวิกฤต

ภาวะที่ความดันเลือดขึ้นสูงมาก(hypertensive crisis) ซึ่งที่ระดับความดันเลือดดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ผู้ป่วยที่ความดันโลหิตสูงระดับนี้อาจไม่มีอาการ หรือมีรายงานว่าปวดศีรษะ (ราวร้อยละ 22) และเวียนศีรษะมากกว่าประชากรทั่วไป อาการอื่น ๆ ที่เกิดร่วมกับภาวะความดันโลหิตสูงวิกฤต เช่น ตาพร่า มองภาพไม่ชัด หรือหายใจเหนื่อยหอบจากหัวใจล้มเหลว หรือรู้สึกไม่สบายตัวเนื่องจากไตวาย ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงวิกฤตส่วนใหญ่ทราบอยู่แล้วว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง แต่มีสิ่งกระตุ้นเข้ามาทำให้ความดันเลือดสูงขึ้นทันที ความดันโลหิตสูงวิกฤตแบ่งออกได้เป็นสองประเภท คือ ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergency) และความดันโลหิตสูงเร่งด่วน (hypertensive urgency) ซึ่งต่างกันตรงที่มีอาการแสดงของอวัยวะถูกทำลายหรือไม่

ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergency) เป็นภาวะที่วินิจฉัยเมื่อมีความดันโลหิตสูงอย่างรุนแรงจนอวัยวะตั้งแต่ 1 อย่างขึ้นไปถูกทำลาย ตัวอย่างเช่น โรคสมองจากความดันโลหิตสูง (hypertensive encephalopathy) เกิดจากสมองบวมและเสียการทำงาน จะมีอาการปวดศีรษะและระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง เช่น ซึม สับสน อาการแสดงของอวัยวะเป้าหมายถูกทำลายที่ตา ได้แก่ จานประสาทตาบวม (papilloedema) และ/หรือมีเลือดออกและของเหลวซึมที่ก้นตา อาการเจ็บหน้าอกอาจแสดงถึงกล้ามเนื้อหัวใจเสียหายซึ่งอาจดำเนินต่อไปเป็นกล้ามเนื้อหัวใจตายหรือเกิดการฉีกเซาะของผนังหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตา อาการหายใจลำบาก ไอ เสมหะมีเลือดปนเป็นอาการแสดงของปอดบวมน้ำ (pulmonary edema) เนื่องจากหัวใจห้องล่างซ้ายล้มเหลว กล่าวคือหัวใจห้องล่างซ้ายไม่สามารถสูบฉีดเลือดจากปอดไปยังระบบหลอดเลือดแดงได้เพียงพอ อาจเกิดไตเสียหายเฉียบพลัน และโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตกชนิดไมโครแองจีโอพาติก (การทำลายเม็ดเลือดแดงชนิดหนึ่ง) เมื่อเกิดภาวะนี้จำเป็นต้องรีบลดความดันโลหิตเพื่อหยุดยั้งความเสียหายของอวัยวะเป้าหมาย

ในทางตรงข้ามหากผู้ป่วยมีความดันโลหิตสูงกว่า 180/100 มิลลิเมตรปรอทแต่ไม่พบความเสียหายของอวัยวะเป้าหมายจะเรียกภาวะนี้ว่า ความดันโลหิตสูงเร่งด่วน (hypertensive urgency) ยังไม่มีหลักฐานยืนยันถึงความจำเป็นต้องรีบลดความดันโลหิตในผู้ป่วยกลุ่มนี้หากไม่มีการทำลายอวัยวะ และการลดความดันโลหิตอย่างรวดเร็วก็ไม่ได้ปราศจากความเสี่ยง ในภาวะนี้สามารถค่อย ๆ ลดความดันโลหิตลงด้วยยาลดความดันชนิดรับประทานให้กลับสู่ระดับปกติใน 24 ถึง 48 ชั่วโมง

ในสตรีตั้งครรภ์

สตรีตั้งครรภ์มีภาวะความดันโลหิตสูงราวร้อยละ 8-10 หญิงที่มีความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ส่วนใหญ่มักเป็นความดันโลหิตสูงปฐมภูมิอยู่ก่อนแล้ว ความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์อาจเป็นอาการแสดงแรกของโรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชัก (pre-eclampsia) ซึ่งเป็นภาวะทางสูติศาสตร์ที่ร้ายแรง เกิดในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์และระยะหลังคลอด โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักเป็นภาวะที่มีความดันโลหิตสูงและมีโปรตีนในปัสสาวะ พบราวร้อยละ 5 ของการตั้งครรภ์ และเป็นสาเหตุราวร้อยละ 16 ของการเสียชีวิตของมารดาทั่วโลก โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักเพิ่มความเสี่ยงของการตายปริกำเนิดเป็นสองเท่า โดยทั่วไปแล้วโรคนี้ไม่มีอาการและตรวจพบได้จากการฝากครรภ์เป็นประจำ อาการของโรคนี้ที่พบได้บ่อยคือปวดศีรษะ ตาพร่ามัว (มักเห็นแสงวูบวาบ) ปวดจุกแน่นลิ้นปี่ และบวม โรคพิษแห่งครรภ์ระยะก่อนชักบางครั้งจะดำเนินต่อไปเป็นโรคร้ายแรงถึงแก่ชีวิตเรียกว่าโรคพิษแห่งครรภ์ระยะชัก (eclampsia) ซึ่งมีภาวะความดันโลหิตสูงฉุกเฉินร่วมกับภาวะแทรกซ้อนรุนแรงหลายอย่างเช่นมองภาพไม่เห็น สมองบวม ชัก ไตวาย ปอดบวมน้ำ และมีภาวะเลือดแข็งตัวในหลอดเลือดแบบแพร่กระจาย (disseminated intravascular coagulation; ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือดอย่างหนึ่ง)

ในทารกและเด็ก

ความดันโลหิตสูงในทารกแรกเกิดและทารกอาจมาด้วยเลี้ยงไม่โต ชัก งอแงร้องกวน ง่วงซึม และหายใจลำบาก ความดันโลหิตสูงในเด็กอาจทำให้ปวดศีรษะ อ่อนล้า เลี้ยงไม่โต มองภาพไม่ชัด เลือดกำเดาออก และใบหน้าเป็นอัมพาต

สาเหตุ

ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุ

ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิ (primary hypertension) หรือความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุ (essential hypertension) เป็นความดันโลหิตสูงชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด ประมาณร้อยละ 90-95 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงทั้งหมด ความดันโลหิตสูงเป็นผลจากความสัมพันธ์ซับซ้อนระหว่างพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม มีการศึกษาพบยีนหลายชนิดที่มีผลเล็กน้อยต่อความดันโลหิต และมียีนจำนวนน้อยมากที่มีผลอย่างมากต่อความดันโลหิต แต่สุดท้ายปัจจัยด้านพันธุกรรมต่อความดันโลหิตสูงยังไม่เป็นที่เข้าใจกันมากนักในปัจจุบัน

ความดันเลือดเพิ่มขึ้นตามอายุ และความเสี่ยงของการเป็นความดันโลหิตสูงในวัยสูงอายุนั้นสูง ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมหลายอย่างที่มีผลต่อความดันเลือด ความเครียดอาจมีผลต่อความดันเลือดเล็กน้อย ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจมีผลต่อความดันโลหิตสูงแต่ยังไม่ชัดเจน ได้แก่ การบริโภคคาเฟอีน และการขาดวิตามินดี เชื่อกันว่าภาวะดื้อต่ออินซูลิน (insulin resistance) ซึ่งพบได้บ่อยในคนอ้วนและเป็นองค์ประกอบของกลุ่มอาการเมแทบอลิก (metabolic syndrome) เป็นสาเหตุของความดันโลหิตสูง การศึกษาเร็ว ๆ นี้พบนัยยะว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงต้นของชีวิต เช่น น้ำหนักแรกเกิดน้อย มารดาสูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์ และการไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงของความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุในผู้ใหญ่ แต่ทั้งนี้การอธิบายกลไกดังกล่าวยังคลุมเครือ

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ดูบทความหลักที่: ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ

ความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิมีสาเหตุที่สามารถระบุได้ (ดูตาราง — สาเหตุของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ) โรคไตเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิ ความดันโลหิตสูงยังอาจเกิดจากโรคต่อมไร้ท่อต่างๆ เช่น กลุ่มอาการคุชชิง ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย สภาพโตเกินไม่สมส่วน กลุ่มอาการคอนน์ (Conn's syndrome) หรือภาวะอัลโดสเตอโรนสูง ภาวะต่อมพาราไทรอยด์ทำงานมากเกิน และฟีโอโครโมไซโตมา สาเหตุอื่น ๆ ของความดันโลหิตสูงแบบทุติยภูมิเช่น โรคอ้วน อาการหยุดหายใจขณะหลับ การตั้งครรภ์ หลอดเลือดเอออร์ตาแคบ (coarctation of the aorta) ยาบางชนิดและสมุนไพร เช่นการบริโภคชะเอมเทศมากเกิน และยาเสพติดบางชนิด

พยาธิสรีรวิทยา

ดูบทความหลักที่: พยาธิสรีรวิทยาของความดันโลหิตสูง
 
แผนภาพแสดงปัจจัยที่มีผลต่อความดันเลือด

ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุจะมีความต้านทานการไหลของเลือดในร่างกาย (หรือเรียกว่าแรงต้านส่วนปลายทั้งหมด; total peripheral resistance) สูงขึ้นทำให้ความดันเลือดสูงขึ้น ในขณะที่ปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาที (cardiac output) ยังปกติ มีหลักฐานอธิบายสาเหตุว่าในผู้ที่อายุน้อยบางคนที่มีภาวะก่อนความดันโลหิตสูง (prehypertension) มีปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาทีสูง อัตราหัวใจเต้นสูงขึ้น และแรงต้านส่วนปลายทั้งหมดยังปกติ ซึ่งเรียกว่าภาวะ "hyperkinetic borderline hypertension" เมื่อคนเหล่านี้อายุมากขึ้น ปริมาตรเลือดส่งออกจากหัวใจต่อนาทีจะลดลง และแรงต้านส่วนปลายทั้งหมดเพิ่มขึ้นตามอายุ ซึ่งเป็นลักษณะตรงตามแบบของความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุดังที่กล่าวข้างต้น แต่กลไกดังกล่าวยังเป็นที่ถกเถียงกันหากจะใช้อธิบายรูปแบบการเกิดความดันโลหิตสูงในผู้ป่วยทุกราย

กลไกของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายเพิ่มขึ้นที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง ส่วนใหญ่เกิดจากการตีบแคบลงของหลอดเลือดแดงขนาดเล็กและหลอดเลือดแดงจิ๋ว (arteriole) และอาจมีส่วนจากการลดจำนวนและความหนาแน่นของหลอดเลือดฝอยด้วย ความดันโลหิตสูงยังทำให้ความยืดหยุ่นตาม (compliance) ของหลอดเลือดดำลดลง ซึ่งทำให้เลือดไหลจากหลอดเลือดดำกลับหัวใจมากขึ้น จนเพิ่มการทำงานของหัวใจ (ชนิด preload) เป็นเหตุให้เกิดหัวใจวายช่วงหัวใจคลาย (diastolic dysfunction) ขึ้นในที่สุด แต่ถึงกระนั้นบทบาทของการบีบเส้นเลือดเพิ่มขึ้นมีผลทำให้เกิดความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุหรือไม่ก็ยังไม่เป็นที่ชัดเจน

ความดันชีพจร (pulse pressure; ผลต่างความดันช่วงหัวใจบีบและคลาย) มักเพิ่มขึ้นในผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูง หมายความว่าความดันช่วงหัวใจบีบสูงขึ้นอย่างผิดปกติแต่ความดันช่วงหัวใจคลายอาจปกติหรือต่ำ เรียกภาวะนี้ว่า ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูง (isolated systolic hypertension) ผลจากความดันชีพจรที่เพิ่มขึ้นดังกล่าวอธิบายจากความแข็งของหลอดเลือดแดง (arterial stiffness) ที่มักสัมพันธ์กับความชราและอาจแย่ลงได้จากภาวะความดันโลหิตสูง

มีกลไกหลายอย่างที่ถูกเสนอขึ้นเพื่ออธิบายการเพิ่มขึ้นของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายในภาวะความดันโลหิตสูง ที่พบหลักฐานเกี่ยวข้องมากได้แก่

  • การรบกวนการควบคุมเกลือและน้ำของไต โดยเฉพาะความผิดปกติของระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินในไต และ/หรือ
  • ความผิดปกติของระบบประสาทซิมพาเทติก

กลไกดังกล่าวเชื่อว่าน่าจะเกิดร่วมกัน และเป็นไปได้ที่ทั้งสองกลไกมีผลร่วมกันในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุส่วนใหญ่ มีการสันนิษฐานว่าการทำงานผิดปกติของเนื้อเยื่อบุโพรงหลอดเลือด (endothelial dysfunction) และการอักเสบของหลอดเลือดอาจมีผลต่อการเพิ่มขึ้นของแรงต้านหลอดเลือดส่วนปลายและความเสียหายของหลอดเลือดในภาวะความดันโลหิตสูง

การวินิจฉัย

การตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยทั่วไป
ระบบ การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ไต การตรวจปัสสาวะ, โปรตีนในปัสสาวะ, BUN และ/หรือครีแอทินิน
ต่อมไร้ท่อ โซเดียมในซีรัม, โพแทสเซียมในซีรัม, แคลเซียมในซีรัม, TSH
เมแทบอลิซึม น้ำตาลในเลือดหลังงดอาหาร, HDL, LDL, และคอเลสเตอรอลทั้งหมด, ไตรกลีเซอไรด์
อื่น ๆ ฮีมาโทคริต, การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ, และการถ่ายภาพรังสีทรวงอก
ที่มา: Harrison's principles of internal medicine และแหล่งอื่น ๆ

การวินิจฉัยความดันโลหิตสูงต้องมีภาวะที่ความดันเลือดสูงอย่างต่อเนื่อง โดยทั่วไปต้องวัดความดันเลือดด้วยเครื่องวัดความดันโลหิตได้สูง 3 ครั้งในระยะเวลาห่างกัน 1 เดือน การประเมินผู้ป่วยความดันโลหิตสูงเบื้องต้นต้องมีการซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างครบถ้วน เนื่องจากในปัจจุบันมีการใช้เครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง (24-hour ambulatory blood pressure monitors; ABPM) และเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน (home blood pressure machines; HBPM) ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงเกณฑ์การวินิจฉัยภาวะความดันโลหิตสูง โดยอุปกรณ์ดังกล่าวมีประโยชน์เพื่อป้องกันการวินิจฉัยผิดจากภาวะความดันโลหิตสูงปลอมเฉพาะเวลาพบบุคลากรทางการแพทย์ (white coat hypertension) เวชปฏิบัติในสหราชอาณาจักรในปัจจุบันอาศัยการอ่านค่าความดันโลหิตจากเครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง หรืออาจใช้การอ่านค่าความดันโลหิตจากเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้านเป็นเวลาต่อเนื่องกัน 7 วัน อีกภาวะหนึ่งที่ต้องคำนึงถึงคือภาวะความดันโลหิตสูงเทียมในผู้สูงอายุ (Pseudohypertension in the elderly) เชื่อว่าเกิดจากมีหินปูนเกาะตามหลอดเลือดแดง ทำให้อ่านค่าความดันเลือดจากการวัดได้สูงในขณะที่ความดันที่แท้จริงในหลอดเลือดนั้นปกติ

เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยเป็นความดันโลหิตสูง แพทย์จะต้องค้นหาสาเหตุโดยต้องอาศัยปัจจัยเสี่ยงและอาการอื่น ๆ ของผู้ป่วย ความดันโลหิตสูงทุติยภูมิมักพบได้ในเด็กอายุก่อนวัยรุ่น โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือโรคไต ในขณะที่ความดันโลหิตสูงไม่ทราบสาเหตุหรือแบบปฐมภูมินั้นมักพบในวัยรุ่นและผู้ใหญ่และมักจะมีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง เช่น โรคอ้วน และมีประวัติครอบครัวเป็นความดันโลหิตสูง การตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อค้นหาสาเหตุของความดันโลหิตสูงทุติยภูมิ รวมทั้งเพื่อประเมินความเสียหายของอวัยวะต่าง ๆ จากความดันโลหิต เช่น หัวใจ ตา และไต การตรวจเพิ่มเติมสำหรับโรคเบาหวานและระดับไขมันในเลือดสูงเนื่องจากทั้งสองโรคดังกล่าวเป็นปัจจัยเสี่ยงร่วมในการเกิดโรคหัวใจและต้องรับการรักษาหากตรวจพบ

โรคไตอาจเป็นทั้งเหตุหรือผลของความดันโลหิตสูงก็ได้ การประเมินภาวะการทำงานของไตใช้การตรวจระดับครีแอทินินในซีรัม แต่การใช้ค่าครีแอทินินในซีรัมอย่างเดียวอาจทำให้คำนวณค่าอัตราการกรองของโกลเมอรูลัส (glomerular filtration rate) ได้มากเกินไป ในแนวทางเวชปฏิบัติใหม่ ๆ แนะนำให้ใช้สมการคำนวณอัตราการกรองโกลเมอรูลัสโดยประมาณ (estimate glomerular filtration rate (eGFR)) เช่นสูตร Modification of Diet in Renal Disease (MDRD) ดังนี้

 

ค่า eGFR สามารถบอกค่าการทำงานพื้นฐานของไต เพื่อช่วยเฝ้าระวังผลข้างเคียงของยาต้านความดันโลหิตบางชนิดที่มีผลต่อการทำงานไต นอกจากนี้การตรวจโปรตีนในปัสสาวะยังช่วยประเมินโรคไตได้อีกทางหนึ่ง การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจเพื่อประเมินการทำงานของหัวใจในภาวะความดันโลหิตสูงซึ่งอาจพบกล้ามเนื้อหัวใจหนา (หัวใจห้องล่างซ้ายโตเกิน; left ventricular hypertrophy) หรือเพื่อประเมินความผิดปกติของหัวใจที่อาจยังไม่แสดงอาการเช่นกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเป็นบริเวณเล็ก การถ่ายภาพรังสีทรวงอกหรือการบันทึกภาพหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงอาจช่วยประเมินอาการแสดงของกล้ามเนื้อหัวใจโตเกินหรือความเสียหายของหัวใจจากความดันโลหิตสูง

ผู้ใหญ่

ในผู้ใหญ่อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ความดันโลหิตสูงหมายถึงภาวะที่มีผลการวัดความดันเลือดช่วงหัวใจบีบ และ/หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลาย มากกว่าค่าความดันเลือดปกติอย่างต่อเนื่อง (ในปัจจุบันถือเอาค่าความดันเลือดปกติคือ ความดันเลือดช่วงหัวใจบีบไม่เกิน 139 มิลลิเมตรปรอท และความดันเลือดช่วงหัวใจคลายไม่เกิน 89 มิลลิเมตรปรอท: ดูตาราง — การจำแนกประเภทความดันเลือดโดย JNC7) หากวัดความดันเลือดโดยใช้เครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง หรือเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน ให้ถือเกณฑ์ความดันเลือดช่วงหัวใจบีบที่ตั้งแต่ 135 มิลลิเมตรขึ้นไป หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลายที่ตั้งแต่ 85 มิลลิเมตรปรอทขึ้นไปเป็นภาวะความดันโลหิตสูง

แนวทางการรักษาความดันโลหิตสูงในปัจจุบันจัดกลุ่มผู้ที่มีความดันเลือดสูงแต่ไม่ถึงเกณฑ์เป็นความดันโลหิตสูงเพื่อบอกถึงความเสี่ยงต่อเนื่องในผู้ที่ความดันโลหิตค่อนข้างสูงแต่ยังอยู่ในค่าปกติ โดย JNC7 (ค.ศ. 2003) ใช้คำว่า "ก่อนความดันโลหิตสูง" (prehypertension) ในผู้ที่มีความดันเลือดช่วงหัวใจบีบในช่วง 120-139 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลาย 80-89 มิลลิเมตรปรอท ในขณะที่ ESH-ESC Guidelines (ค.ศ. 2007) BHS IV (ค.ศ. 2004) รวมถึงแนวทางการรักษาโดยสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2555) แบ่งประเภทผู้ที่ความดันเลือดต่ำกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทตามค่าความดันมากน้อย โดยใช้จัดเป็นกลุ่ม "เหมาะสม" (optimal) "ปกติ" (normal) และ "ปกติค่อนสูง" (high normal) (ดูตาราง — การจำแนกประเภทความดันเลือดโดย ESH-ESC BHS IV และสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย)

ในช่วงความดันโลหิตสูงก็มีการจัดกลุ่มตามความรุนแรงเช่นเดียวกัน โดย JNC7 แยกกลุ่มที่มีความดันโลหิตสูงกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทออกเป็น "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 1" (hypertension stage I) "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 2" (hypertension stage II) และ "ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูง" (isolated systolic hypertension) ความดันโลหิตเฉพาะช่วงหัวใจบีบสูงหมายถึงผู้ที่มีความดันโลหิตช่วงหัวใจบีบสูงแต่ความดันโลหิตช่วงหัวใจคลายปกติ มักพบในผู้สูงอายุ ในขณะที่ ESH-ESC Guidelines (ค.ศ. 2007) BHS IV (ค.ศ. 2004) และแนวทางการรักษาของประเทศไทย (พ.ศ. 2555) มีการเพิ่มกลุ่ม "ความดันโลหิตสูงระยะที่ 3" หมายถึงผู้ที่มีความดันเลือดช่วงหัวใจบีบมากกว่า 179 มิลลิเมตรปรอท หรือความดันเลือดช่วงหัวใจคลายมากกว่า 109 มิลลิเมตรปรอท ความดันโลหิตสูง "ชนิดดื้อ" (resistant) หมายถึงการใช้ยาไม่สามารถลดความดันเลือดกลับมาอยู่ในระดับปกติได้

เด็ก

ความดันโลหิตสูงในทารกพบได้น้อยมากคือประมาณร้อยละ 0.2-3 ของจำนวนทารกแรกเกิด และการวัดความดันโลหิตมักจะไม่ทำกันเป็นประจำในทารกแรกเกิดที่สุขภาพดี ความดันโลหิตสูงพบได้บ่อยกว่าในทารกที่มีภาวะเสี่ยง การประเมินว่าความดันเลือดนั้นปกติหรือไม่ในของทารกแรกเกิดต้องคำนึงถึงปัจจัยต่าง ๆ อาทิ อายุครรภ์ อายุหลังการปฏิสนธิ และน้ำหนักแรกเกิด

ความดันโลหิตสูงพบได้ค่อนข้างบ่อยในเด็กและวัยรุ่น (2-9% ขึ้นกับอายุ เพศ และเชื้อชาติ) และสัมพันธ์กับปัจจัยเสี่ยงต่อความเจ็บป่วยในระยะยาว ในปัจจุบันแนะนำว่าในเด็กอายุมากกว่า 3 ปีทุกรายควรได้รับตรวจการวัดความดันโลหิตเมื่อมาตรวจรักษาหรือตรวจสุขภาพ แต่หากพบความดันเลือดสูงจะต้องตรวจยืนยันซ้ำก่อนที่จะจำแนกว่าเด็กมีภาวะความดันโลหิตสูง

ในเด็กความดันเลือดจะเพิ่มขึ้นตามอายุ ความดันโลหิตสูงในเด็กหมายถึงการมีค่าเฉลี่ยของความดันขณะหัวใจบีบหรือความดันขณะหัวใจคลายจากการวัดความดันเลือดตั้งแต่สามครั้งขึ้นไป มากกว่าหรือเท่ากับเปอร์เซ็นไทล์ที่ 95 ของความดันโลหิตในอายุ เพศ และความสูงเดียวกัน ส่วนภาวะก่อนความดันโลหิตสูงในเด็กหมายถึงค่าเฉลี่ยของความดันขณะหัวใจบีบหรือความดันขณะหัวใจคลายอยู่ระหว่างเปอร์เซ็นไทล์ที่ 90-95 ของความดันโลหิตในอายุ เพศ และความสูงเดียวกัน ส่วนการวินิจฉัยและจัดจำแนกประเภทในวัยรุ่นให้ใช้เกณฑ์เหมือนกับผู้ใหญ่

การป้องกัน

เนื่องจากภาระโรคจากความดันโลหิตสูงพบมากในผู้ป่วยที่ไม่ทราบว่าเป็นความดันโลหิตสูง ดังนั้นกลยุทธ์ประชากรจึงจำเป็นต้องลดผลที่ตามมาจากความดันโลหิตสูงและลดความจำเป็นในการรักษาด้วยยาลดความดันโลหิต แนะนำให้ลดความดันเลือดด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก่อนเริ่มการรักษาด้วยยา ทั้งแนวทางเวชปฏิบัติของสมาคมความดันโลหิตสูงสหราชอาณาจักร ค.ศ. 2004 (BHS IV) โปรแกรมการให้การศึกษาผู้ป่วยความดันโลหิตสูงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา ค.ศ. 2002 และแนวทางการรักษาของสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2555) แนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันความดันโลหิตสูงด้วยวิธีดังนี้

  • ควบคุมน้ำหนักให้เป็นปกติในผู้ใหญ่ (ให้ดัชนีมวลกายอยู่ที่ 18.5-23 กิโลกรัม/ตารางเมตร)
  • จำกัดโซเดียมในอาหารให้น้อยกว่า 100 มิลลิโมลต่อวัน (น้อยกว่า 6 กรัมของโซเดียมคลอไรด์ต่อวัน หรือน้อยกว่า 2.4 กรัมของโซเดียมต่อวัน)
  • ออกกำลังกายชนิดแอโรบิกอย่างสม่ำเสมอ เช่นการเดินเร็วๆ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน เกือบทุกวันในสัปดาห์
  • ลดการดื่มแอลกอฮอล์ ไม่เกิน 2 drink/วันในผู้ชาย และไม่เกิน 1 drink/วันในผู้หญิง (1 drink เทียบเท่ากับสุรา (40%) 44 มิลลิลิตร, เบียร์ (5%) 355 มิลลิลิตร หรือไวน์ (12%) 148 มิลลิลิตร)
  • รับประทานผักและผลไม้มาก ๆ (อย่างน้อย 5 ส่วนต่อวัน)

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างมีประสิทธิภาพสามารถลดความดันโลหิตได้เทียบเท่ากับการใช้ยาลดความดันโลหิต การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร่วมกันตั้งแต่สองอย่างขึ้นไปจะยิ่งให้ผลที่ดีมากขึ้น

การรักษา

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

การรักษาภาวะความดันโลหิตสูงอย่างแรกเริ่มที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในลักษณะเดียวกันกับการป้องกันภาวะความดันโลหิตสูง รวมถึงการปรับเปลี่ยนอาหาร การออกกำลังกาย และการลดน้ำหนัก วิธีดังกล่าวพบว่าช่วยลดความดันเลือดในผู้ป่วยได้อย่างมาก การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก็ยังคงแนะนำให้ปฏิบัติร่วมกับการใช้ยาลดความดันโลหิตแม้ว่าความดันเลือดจะสูงจนต้องพิจารณาใช้ยาก็ตาม

การปรับเปลี่ยนอาหารเช่นลดปริมาณเกลือพบว่ามีประโยชน์ จากการศึกษาในระยะยาว (มากกว่า 4 สัปดาห์) ในชาวคอเคเซียนเรื่องการรับประทานอาหารชนิดโซเดียมต่ำพบว่ามีประโยชน์ในการลดความดันเลือดทั้งในผู้ที่มีความดันเลือดปกติและผู้ป่วยความดันโลหิตสูง นอกจากนี้อาหารลดความดันโลหิต (Dietary Approaches to Stop Hypertension; DASH diet) หรืออาหารที่มีถั่ว ธัญพืช ปลา สัตว์ปีก ผักและผลไม้ที่แนะนำโดยสถาบันหัวใจ ปอดและเลือดแห่งชาติสหรัฐอเมริกาช่วยลดความดันเลือดได้ หลักการแล้วคือการลดปริมาณการบริโภคโซเดียม แม้ว่าอาหารดังกล่าวจะมีโพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม หรือโปรตีนมากก็ตาม วิธีอื่น ๆ เพื่อคลายความเครียดทางจิตใจที่โฆษณาว่าช่วยลดความดันโลหิตเช่นการทำสมาธิ เทคนิคคลายความกังวล หรือการป้อนกลับทางชีวภาพ (biofeedback) พบว่ามีประสิทธิผลโดยรวมไม่ดีกว่าการให้สุขศึกษา และหลักฐานที่ยืนยันประสิทธิภาพยังมีคุณภาพต่ำ

การใช้ยา

ยาลดความดันโลหิตมีอยู่หลายกลุ่มที่ใช้ในปัจจุบัน การเลือกสั่งยาลดความดันโลหิตโดยแพทย์ต้องคำนึงถึงความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด (รวมทั้งความเสี่ยงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดสมอง) รวมทั้งค่าความดันโลหิตของแต่ละบุคคล เพื่อให้ได้ข้อมูลด้านหัวใจและหลอดเลือดโดยรวมของคนหนึ่ง ๆ หลักฐานไม่สนับสนุนการลดความเสี่ยงการเสียชีวิตหรืออัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพด้วยการใช้ยาลดความดันโลหิตในผู้ที่มีความดันโลหิตไม่สูงมาก (ความดันช่วงหัวใจบีบน้อยกว่า 160 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือ ความดันช่วงหัวใจคลายน้อยกว่า 100 มิลลิเมตรปรอท) และไม่มีปัญหาสุขภาพอื่นๆ

หากเริ่มการรักษาด้วยยา คณะกรรมการร่วมแห่งชาติว่าด้วยความดันโลหิตสูง (Joint National Committee on High Blood Pressure) หรือ JNC-7 แนะนำว่าแพทย์ไม่ควรเฝ้าติดตามเฉพาะการตอบสนองต่อการรักษาเพียงอย่างเดียวแต่ต้องประเมินอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาด้วย การลดความดันเลือดลง 5 มิลลิเมตรปรอทสามารถลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองได้ร้อยละ 34 ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือดได้ร้อยละ 21 และลดโอกาสของภาวะสมองเสื่อม หัวใจล้มเหลว และอัตราตายจากโรคหัวใจหลอดเลือด เป้าหมายของการรักษาควรลดความดันเลือดลงน้อยกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอทในประชากรทั่วไป และควรต่ำกว่านี้ในผู้ที่เป็นเบาหวานหรือโรคไต (ผู้เชี่ยวชาญบางท่านแนะนำให้ลดความดันเลือดลงในระดับต่ำกว่า 120/80 มิลลิเมตรปรอท)

แนวทางการเลือกใช้ยาเพื่อรักษาและวิธีการปรับยาในประชากรกลุ่มต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงไปตามระยะเวลาและแตกต่างกันในแต่ละประเทศ ยาที่ควรเลือกใช้เป็นอย่างแรกยังเป็นที่ถกเถียงกัน แนวทางปฏิบัติขององค์กรความร่วมมือคอเครน องค์การอนามัยโลก และสหรัฐอเมริกาแนะนำการใช้ยาขับปัสสาวะกลุ่มไทอะไซด์ (Thiazide) เป็นลำดับแรก ส่วนแนวทางของสหราชอาณาจักรเน้นการใช้ยากลุ่มแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ (Calcium channel blockers; CCB) ในประชากรที่อายุมากกว่า 55 ปี หรือมีเชื้อสายแอฟริกันหรือแคริบเบียน ในขณะที่ในประชากรที่อายุน้อยกว่าแนะนำให้ใช้ยากลุ่มเอซีอีอินฮิบิเตอร์ (Angiotensin converting enzyme inhibitors; ACE-I) ในญี่ปุ่นแนะนำให้เริ่มใช้ยาใดก็ได้ในกลุ่มยา 6 ชนิด ได้แก่ CCB, ACEI/ARB, ไทอะไซด์, บีตาบล็อกเกอร์ (Beta blockers), และแอลฟาบล็อกเกอร์ (Alpha-blockers) ในขณะที่แคนาดาแนะนำให้ใช้เลือกใช้ยาดังกล่าวเช่นกันยกเว้นแอลฟาบล็อกเกอร์

การใช้ยาหลายกลุ่มร่วมกัน

ผู้ป่วยส่วนใหญ่จำเป็นต้องใช้ยามากกว่าหนึ่งกลุ่มเพื่อควบคุมความดันโลหิต แนวทางเวชปฏิบัติของ JNC7 และ ESH-ESC แนะนำให้เริ่มใช้ยาสองกลุ่มหากความดันช่วงหัวใจบีบมากกว่าเป้าหมาย 20 มิลลิเมตรปรอท หรือความดันช่วงหัวใจคลายมากกว่าเป้าหมาย 10 มิลลิเมตรปรอท ยาที่นิยมใช้ร่วมกันได้แก่ ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ หรือ ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับยาขับปัสสาวะ ยาที่อาจใช้ร่วมกันได้ ได้แก่ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์กับยาขับปัสสาวะ, บีตาบล็อกเกอร์กับยาขับปัสสาวะ, แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดไดไฮโดรไพริดีน (dihydropyridine) กับบีตาบล็อกเกอร์, หรือ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดไดไฮโดรไพริดีนกับเวราพามิล (verapamil) หรือดิลไทอะเซม (diltiazem) ยากลุ่มที่ไม่ควรใช้ร่วมกันได้แก่ แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ชนิดนอน-ไดไฮโดรไพริดีน (non-dihydropyridine) (เช่นเวราพามิลหรือดิลไทอะเซม) กับบีตาบล็อกเกอร์, ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินร่วมกัน (เช่น ยาเอซีอีอินฮิบิเตอร์กับยาแองจิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล็อกเกอร์), ยาต้านระบบเรนิน-แองจิโอเทนซินกับบีตาบล็อกเกอร์ และ บีตาบล็อกเกอร์กับยาที่ออกฤทธิ์กับส่วนกลาง ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยากลุ่มเอซีอีอินฮิบิเตอร์หรือแองจิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล็อกเกอร์ (Angiotensin receptor blocker; ARB) ร่วมกับยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ (NSAIDs) (เช่นยาต้านอักเสบ ไอบูโปรเฟน) เนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดไตวายเฉียบพลันซึ่งรู้จักกันในอุตสาหกรรมสุขภาพในออสเตรเลียในชื่อของ "triple whammy" มีการใช้ยาเม็ดรวมซึ่งประกอบด้วยยาลดความดันสองกลุ่มเพื่อเพิ่มความสะดวกแก่ผู้ป่วย ซึ่งจำกัดไว้พิจารณาใช้เฉพาะเป็นรายๆ ไป

ผู้สูงอายุ

การรักษาความดันโลหิตสูงระดับปานกลางและรุนแรงช่วยลดอัตราเสียชีวิตและลดอัตราเป็นโรคและอัตราตายจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป การศึกษาในผู้สูงอายุมากกว่า 80 ปียังมีจำกัด แต่ในการทบทวนวรรณกรรมเร็วๆ นี้สรุปว่าการรักษาด้วยยาลดความดันโลหิตช่วยลดอัตราตายและการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ แต่ไม่ได้ลดอัตราเสียชีวิตโดยรวมอย่างมีนัยสำคัญ เป้าหมายความดันโลหิตที่แนะนำคือน้อยกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท โดยยากลุ่มแรกที่แนะนำในสหรัฐอเมริกาคือยาขับปัสสาวะกลุ่มไทอะไซด์ และแนวทางเวชปฏิบัติของสหราชอาณาจักรแนะนำให้ใช้ยากลุ่มแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์เป็นยากลุ่มแรก โดยมีความดันเลือดเป้าหมายที่ <150/90 มิลลิเมตรปรอทเมื่อพบแพทย์ หรือ <145/85 มิลลิเมตรปรอทเมื่อวัดด้วยเครื่องวัดความดันโลหิตต่อเนื่องหรือเครื่องวัดความดันโลหิตอัตโนมัติที่บ้าน

ความดันโลหิตสูงชนิดดื้อ

ความดันโลหิตสูงชนิดดื้อ (Resistant hypertension) หมายถึงภาวะที่ความดันเลือดสูงเกินเป้าหมายทั้งที่มีการใช้ยาความดันโลหิตสามกลุ่ม แนวทางการรักษาความดันโลหิตสูงชนิดดื้อได้รับการตีพิมพ์ในสหราชอาณาจักร และสหรัฐอเมริกา

ระบาดวิทยา

 
จำนวนปีสุขภาวะที่สูญเสียไปจากการป่วยและตาย (Disability-adjusted life year) สำหรับโรคหัวใจจากความดันโลหิตสูง ต่อประชากร 100,000 คน ในปี พ.ศ. 2547
  ไม่มีข้อมูล
  <110
  110-220
  220-330
  330-440
  440-550
  550-660
  660-770
  770-880
  880-990
  990-1100
  1100-1600
  >1600

ในปี พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) ประชากรเกือบหนึ่งพันล้านคน หรือราวร้อยละ 26 ของประชากรผู้ใหญ่ในโลกมีภาวะความดันโลหิตสูง โรคนี้พบได้ทั่วไปทั้งในประเทศที่พัฒนาแล้ว (333 ล้านคน) และกำลังพัฒนา (639 ล้านคน) อย่างไรก็ตาม อัตราป่วยมีความแตกต่างกันมากในแต่ละพื้นที่ เช่น มีอัตราป่วยต่ำมากในชนบทของอินเดีย (ชาย 3.4%, หญิง 6.8%) และสูงมากในโปแลนด์ (ชาย 68.9%, หญิง 72.5%)

ใน พ.ศ. 2538 (ค.ศ. 1995) ประมาณการณ์ว่าประชากร 43 ล้านคนในสหรัฐอเมริกามีภาวะความดันโลหิตสูง และกำลังใช้ยาลดความดันโลหิต นับเป็นเกือบร้อยละ 24 ของผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริกา ความชุกของความดันโลหิตในสหรัฐอเมริกาเพิ่มขึ้นและถึงร้อยละ 29 ในปี พ.ศ. 2547 (ค.ศ. 2004) ในปี พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2009) ผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริการาว 76 ล้านคนมีภาวะความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 34 ของประชากร) และผู้ใหญ่ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันเป็นประชากรที่มีอัตราการเป็นความดันโลหิตสูงสูงที่สุดในโลกที่ร้อยละ 44 ความดันโลหิตสูงพบได้บ่อยในชาวอเมริกันพื้นเมืองและชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกัน และพบน้อยในชาวผิวขาวและชาวอเมริกันเชื้อสายเม็กซิกัน อัตราเพิ่มขึ้นตามอายุ และพบได้มากในแถบตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา ความชุกของความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้นในผู้ชายและในประชากรที่สถานะทางสังคมและเศรษฐกิจต่ำ

ในเด็ก

ความชุกของความดันโลหิตสูงในเด็กนั้นเพิ่มขึ้น ความดันโลหิตสูงในเด็ก โดยเฉพาะในวัยก่อนวัยรุ่นมักมีสาเหตุมาจากโรคอื่น นอกจากโรคอ้วนแล้ว โรคไตยังเป็นสาเหตุที่พบบ่อย (ร้อยละ 60-70) ของความดันโลหิตสูงในเด็ก ในวัยรุ่นมักพบความดันโลหิตสูงปฐมภูมิ ประมาณร้อยละ 85-95

พยากรณ์โรค

ดูบทความหลักที่: ภาวะแทรกซ้อนของความดันโลหิตสูง
 
แผนภาพแสดงภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญของความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตเป็นปัจจัยเสี่ยงของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรที่สามารถป้องกันได้ที่สำคัญที่สุดทั่วโลก ความดันโลหิตสูงเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย และโรคของหัวใจและหลอดเลือดอื่น ๆ รวมถึงหัวใจล้มเหลว หลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตาโป่งพอง โรคหลอดเลือดแดงแข็งทั่วร่างกาย และหลอดเลือดปอดอุดตัน ความดันโลหิตยังเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการรับรู้บกพร่องและภาวะสมองเสื่อม และไตวายเรื้อรัง ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้แก่ โรคที่จอตาจากความดันโลหิตสูง (hypertensive retinopathy) และโรคไตจากความดันโลหิตสูง (hypertensive nephropathy)

ประวัติศาสตร์

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์ของความดันโลหิตสูง
 
ภาพของหลอดเลือดดำ จากหนังสือของวิลเลียม ฮาร์วีย์ Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus

ความเข้าใจระบบไหลเวียนโลหิตในปัจจุบันเริ่มต้นจากการศึกษาของแพทย์ชาวอังกฤษชื่อ วิลเลียม ฮาร์วีย์ (William Harvey; ค.ศ. 1578–1657) ผู้ริเริ่มอธิบายการไหลเวียนเลือดในหนังสือ "De motu cordis" บาทหลวงชาวอังกฤษชื่อสตีเฟน เฮลส์ (Stephen Hales) ได้ตีพิมพ์เรื่องการวัดความดันเลือดเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1733 การอธิบายความดันโลหิตสูงเป็นโรคมาจากโทมัส ยัง (Thomas Young) ในปี ค.ศ. 1808 และริชาร์ด ไบรท์ (Richard Bright) ในปี ค.ศ. 1836 คนแรกที่รายงานภาวะความดันโลหิตสูงในผู้ที่ไม่มีโรคไตคือเฟรเดริก อัคบาร์ โมฮาเหม็ด (Frederick Akbar Mahomed; ค.ศ. 1849–1884) อย่างไรก็ตามความดันโลหิตสูงมีความสำคัญทางคลินิกตั้งแต่ ค.ศ. 1896 เมื่อมีการประดิษฐ์เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดปลอกแขนโดยชีปีโอเน รีวา-รอชชี (Scipione Riva-Rocci) ในปีดังกล่าว ซึ่งทำให้เริ่มมีการวัดความดันเลือดในคลินิก ในปี ค.ศ. 1905 นีโคไล โครอทคอฟ (Nikolai Korotkoff) ได้พัฒนาเทคนิคการวัดความดันโลหิตโดยการริเริ่มอธิบายเสียงโครอทคอฟ (Korotkoff sounds) ซึ่งเป็นเสียงจากหลอดเลือดแดงที่ได้ยินผ่านเครื่องฟังตรวจขณะที่ลดความดันปลอกแขนของเครื่องวัดความดันโลหิต

ในประวัติศาสตร์ การรักษาโรคที่เรียกว่า "โรคชีพจรแข็ง" (hard pulse disease) คือการลดปริมาณเลือดในร่างกาย โดยการเจาะเลือดออก (bloodletting) หรือการใช้ปลิงดูดเลือด การรักษาด้วยวิธีดังกล่าวได้รับการสนับสนุนจากจักรพรรดิหวงตี้ของจีน ออลัส คอร์นีเลียส เซลซัซ กาเลน และฮิปพอคราทีส ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และ 20 ก่อนที่การรักษาด้วยยาลดความดันโลหิตจะมีประสิทธิภาพ การรักษาความดันโลหิตสูงประกอบด้วย 3 วิธีการ ซึ่งมีผลข้างเคียงมาก ได้แก่ การงดบริโภคโซเดียมอย่างเข้มงวด (เช่นการห้ามบริโภคข้าว) การผ่าตัดเอาระบบประสาทซิมพาเทติกออก (sympathectomy) และการฉีดสารที่ทำให้เกิดไข้เพื่อลดความดันเลือดโดยตรง (pyrogen therapy) สารเคมีชนิดแรกที่ใช้รักษาความดันโลหิตสูงคือโซเดียมไทโอไซยาไนด์ (sodium thiocyanate) ใช้ใน ปี ค.ศ. 1900 แต่มีผลข้างเคียงมากและไม่เป็นที่นิยม สารอื่น ๆ ได้รับการพัฒนาภายหลังช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 สารที่ได้รับความนิยมและมีประสิทธิภาพ เช่น เททระเมทิลแอมโมเนียมคลอไรด์ (tetramethylammonium chloride) และอนุพันธ์ของมัน เช่น เฮกซะเมโทเนียม (hexamethonium), ไฮดราลาซีน (hydralazine) และรีเซอร์พีน (reserpine) (อนุพันธ์จากพืช Rauwolfia serpentina) ความสำเร็จครั้งใหญ่คือการค้นพบยาลดความดันโลหิตที่สามารถรับประทานได้ชนิดแรกคือ คลอโรไทอะไซด์ (chlorothiazide) ในปี ค.ศ. 1958 ซึ่งเป็นยาขับปัสสาวะชนิดไทอะไซด์ที่พัฒนาจากยาปฏิชีวนะซัลฟานิลาไมด์ (sulfanilamide)

สังคมและวัฒนธรรม

ความตระหนัก

 
กราฟแสดง ความชุกของความตระหนักถึงความดันโลหิตสูง การรักษา และการควบคุมความดันโลหิตสูง เปรียบเทียบกันในสี่การศึกษาของ National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES)

องค์การอนามัยโลกระบุว่าความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุสำคัญของอัตราเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ สันนิบาตความดันโลหิตสูงโลก (The World Hypertension League; WHL) องค์การสากลที่ดูแลสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งชาติ 85 สมาคม ระบุว่ามากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงทั่วโลกไม่ตระหนักถึงความเจ็บป่วยของตนเอง เพื่อตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว WHL ได้ริเริ่มการรณรงค์เรื่องความดันโลหิตสูงในปี พ.ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) และกำหนดให้วันที่ 17 พฤษภาคมในทุกปีเป็นวันความดันโลหิตสูงโลก ในช่วงสามปีที่ผ่านมามีสมาคมความดันโลหิตสูงในแต่ละชาติเข้าร่วมวันความดันโลหิตสูงโลกเพิ่มขึ้น และมีกิจกรรมและนวัตกรรมเพื่อประชาสัมพันธ์ต่อสาธารณชน ในปี พ.ศ. 2550 มีชาติสมาชิก 47 ชาติเข้าร่วมวันความดันโลหิตสูงโลก ในระหว่างสัปดาห์ของวันความดันโลหิตสูงโลก ในประเทศสมาชิกร่วมกับรัฐบาลท้องถื่น สมาคมวิชาชีพ องค์การนอกภาครัฐ และภาคเอกชนได้รณรงค์ถึงความตระหนักเรื่องความดันโลหิตสูงผ่านทางสื่อต่างๆ และการเดินรณรงค์ การใช้สื่อมวลชนเช่นอินเทอร์เน็ตและโทรทัศน์ทำให้เข้าถึงผู้คน 250 ล้านคน ผลจากการรณรงค์สันนิบาตความดันโลหิตสูงโลกเชื่อมั่นว่าผู้คน 1.5 พันล้านคนที่มีภาวะความดันโลหิตสูงจะได้เกิดความตระหนักขึ้น

เศรษฐกิจ

ความดันโลหิตสูงเป็นโรคเรื้อรังที่พบบ่อยที่สุดที่มาตรวจในสถานพยาบาลปฐมภูมิในสหรัฐอเมริกา สมาคมโรคหัวใจสหรัฐอเมริกาประมาณว่าค่าใช้จ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อมในการรักษาความดันโลหิตสูงในปี พ.ศ. 2553 อยู่ที่ 76.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในสหรัฐอเมริกา ราวร้อยละ 80 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงมีความตระหนักในโรคของตนเอง ร้อยละ 71 ใช้ยาลดความดันโลหิต แต่ร้อยละ 48 เท่านั้นที่ตระหนักว่าภาวะความดันโลหิตสูงของตนเองได้รับการรักษาอย่างเพียงพอ อุปสรรคของการรักษาความดันโลหิตอย่างเพียงพอคือความบกพร่องจากการวินิจฉัย การรักษา และ/หรือการควบคุมความดันโลหิต บุคลากรทางการแพทย์เผชิญกับอุปสรรคมากมายที่จะควบคุมความดันเลือดให้อยู่ในเป้าหมาย รวมทั้งการใช้ยาหลายชนิดเพื่อให้ความดันโลหิตถึงเป้าหมาย ผู้ป่วยก็ต้องเผชิญกับความท้าทายในการใช้ยาสม่ำเสมอตามเวลาและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม ถึงกระนั้นการให้ความดันเลือดลดถึงเป้าหมายนั้นเป็นไปได้ และที่สำคัญการลดความดันโลหิตช่วยลดอัตราตายจากโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคความเสื่อมอื่นๆ และลดค่าใช้จ่ายที่อาจตามมาจากการรักษาโรคอย่างมีนัยสำคัญ

อ้างอิง

  1. ↑ "High Blood Pressure Fact Sheet". CDC. 19 กุมภาพันธ์ 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 6 มีนาคม 2016. สืบค้นเมื่อ 6 มีนาคม 2016.
  2. ↑ Lackland DT, Weber MA (May 2015). "Global burden of cardiovascular disease and stroke: hypertension at the core". The Canadian Journal of Cardiology. 31 (5): 569–571. doi:10.1016/j.cjca.2015.01.009. PMID 25795106.
  3. ↑ Mendis S, Puska P, Norrving B (2011). Global atlas on cardiovascular disease prevention and control (PDF) (1st ed.). Geneva: World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. p. 38. ISBN 9789241564373. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 17 สิงหาคม 2014.
  4. ↑ Hernandorena I, Duron E, Vidal JS, Hanon O (July 2017). "Treatment options and considerations for hypertensive patients to prevent dementia". Expert Opinion on Pharmacotherapy (Review). 18 (10): 989–1000. doi:10.1080/14656566.2017.1333599. PMID 28532183. S2CID 46601689.
  5. ↑ Poulter NR, Prabhakaran D, Caulfield M (August 2015). "Hypertension". Lancet. 386 (9995): 801–812. doi:10.1016/s0140-6736(14)61468-9. PMID 25832858. S2CID 208792897.
  6. ↑ Carretero OA; Oparil S (มกราคม 2000). "Essential hypertension. Part I: definition and etiology". Circulation. 101 (3): 329–335. doi:10.1161/01.CIR.101.3.329. PMID 10645931.
  7. Yang, Bo-Yi (2018). "Global association between ambient air pollution and blood pressure: A systematic review and meta-analysis". Environmental Pollution. 235: 576–588. doi:10.1016/j.envpol.2018.01.001. PMID 29331891.
  8. Whelton PK, Carey RM, Aronow WS, Casey DE, Collins KJ, Dennison Himmelfarb C, DePalma SM, Gidding S, Jamerson KA, Jones DW, MacLaughlin EJ, Muntner P, Ovbiagele B, Smith SC, Spencer CC, Stafford RS, Taler SJ, Thomas RJ, Williams KA, Williamson JD, Wright JT (June 2018). "2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines". Hypertension. 71 (6): e13–e115. doi:10.1161/HYP.0000000000000065. PMID 29133356.
  9. "How Is High Blood Pressure Treated?". National Heart, Lung, and Blood Institute. 10 กันยายน 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 6 เมษายน 2016. สืบค้นเมื่อ 6 มีนาคม 2016.
  10. Campbell NR, Lackland DT, Lisheng L, Niebylski ML, Nilsson PM, Zhang XH (March 2015). "Using the Global Burden of Disease study to assist development of nation-specific fact sheets to promote prevention and control of hypertension and reduction in dietary salt: a resource from the World Hypertension League". Journal of Clinical Hypertension. 17 (3): 165–167. doi:10.1111/jch.12479. PMC 8031937. PMID 25644474. S2CID 206028313.
  11. ↑ Chobanian AV; Bakris GL; Black HR; และคณะ (2003). "Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure". Hypertension. 42 (6): 1206–52. doi:10.1161/01.HYP.0000107251.49515.c2. PMID 14656957. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  12. James PA, Oparil S, Carter BL, Cushman WC, Dennison-Himmelfarb C, Handler J, Lackland DT, LeFevre ML, MacKenzie TD, Ogedegbe O, Smith SC, Svetkey LP, Taler SJ, Townsend RR, Wright JT, Narva AS, Ortiz E (February 2014). "2014 evidence-based guideline for the management of high blood pressure in adults: report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8)". JAMA. 311 (5): 507–520. doi:10.1001/jama.2013.284427. PMID 24352797.
  13. Lau DH, Nattel S, Kalman JM, Sanders P (August 2017). "Modifiable Risk Factors and Atrial Fibrillation". Circulation (Review). 136 (6): 583–596. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.116.023163. PMID 28784826.
  14. Musini, VM; Tejani, AM; Bassett, K; Wright, JM (7 October 2009). "Pharmacotherapy for hypertension in the elderly". The Cochrane database of systematic reviews (4): CD000028. PMID 19821263.
  15. Diao, D; Wright, JM; Cundiff, DK; Gueyffier, F (Aug 15, 2012). "Pharmacotherapy for mild hypertension". The Cochrane database of systematic reviews. 8: CD006742. doi:10.1002/14651858.CD006742.pub2. PMID 22895954.
  16. Sundström, Johan; Arima, Hisatomi; Jackson, Rod; Turnbull, Fiona; Rahimi, Kazem; Chalmers, John; Woodward, Mark; Neal, Bruce (February 2015). "Effects of Blood Pressure Reduction in Mild Hypertension". Annals of Internal Medicine. 162: 184–91. doi:10.7326/M14-0773. PMID 25531552.
  17. Xie, X; Atkins, E; Lv, J; Bennett, A; Neal, B; Ninomiya, T; Woodward, M; MacMahon, S; Turnbull, F; Hillis, GS; Chalmers, J; Mant, J; Salam, A; Rahimi, K; Perkovic, V; Rodgers, A (7 November 2015). "Effects of intensive blood pressure lowering on cardiovascular and renal outcomes: updated systematic review and meta-analysis". Lancet (London, England). PMID 26559744.
  18. ↑ Fisher ND, Williams GH (2005). "Hypertensive vascular disease". ใน Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, และคณะ (บ.ก.). Harrison's Principles of Internal Medicine (16th ed.). New York: McGraw-Hill. pp. 1463–1481. ISBN 978-0-07-139140-5.
  19. ↑ Marshall IJ, Wolfe CD, McKevitt C (July 2012). "Lay perspectives on hypertension and drug adherence: systematic review of qualitative research". BMJ. 345: e3953. doi:10.1136/bmj.e3953. PMC 3392078. PMID 22777025.
  20. Wong TY, Wong T, Mitchell P (February 2007). "The eye in hypertension". Lancet. 369 (9559): 425–435. doi:10.1016/S0140-6736(07)60198-6. PMID 17276782. S2CID 28579025.
  21. ↑ Loscalzo, Joseph; Fauci, Anthony S.; Braunwald, Eugene; Dennis L. Kasper; Hauser, Stephen L; Longo, Dan L. (2008). Harrison's principles of internal medicine. McGraw-Hill Medical. ISBN 0-07-147691-1.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  22. ↑ O'Brien E, Beevers DG, Lip GY (2007). ABC of hypertension. London: BMJ Books. ISBN 978-1-4051-3061-5.
  23. Papadopoulos DP, Mourouzis I, Thomopoulos C, Makris T, Papademetriou V (December 2010). "Hypertension crisis". Blood Press. 19 (6): 328–36. doi:10.3109/08037051.2010.488052. PMID 20504242.
  24. ↑ Marik PE, Varon J (June 2007). "Hypertensive crises: challenges and management". Chest. 131 (6): 1949–1962. doi:10.1378/chest.06-2490. PMID 17565029. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-04.
  25. Gibson P (30 กรกฎาคม 2009). "Hypertension and Pregnancy". eMedicine Obstetrics and Gynecology. Medscape. จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 กรกฎาคม 2009. สืบค้นเมื่อ 16 มิถุนายน 2009.
  26. ↑ Rodriguez-Cruz E, Ettinger LM (6 เมษายน 2010). "Hypertension". eMedicine Pediatrics: Cardiac Disease and Critical Care Medicine. Medscape. จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 สิงหาคม 2009. สืบค้นเมื่อ 16 มิถุนายน 2009.
  27. ↑ Dionne JM, Abitbol CL, Flynn JT (2012). "Hypertension in infancy: diagnosis, management and outcome". Pediatr. Nephrol. 27 (1): 17–32. doi:10.1007/s00467-010-1755-z. PMID 21258818. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  28. Ehret GB, Munroe PB, Rice KM, Bochud M, Johnson AD, Chasman DI, และคณะ (September 2011). "Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk". Nature. 478 (7367): 103–109. Bibcode:2011Natur.478..103T. doi:10.1038/nature10405. PMC 3340926. PMID 21909115.
  29. Lifton RP, Gharavi AG, Geller DS (February 2001). "Molecular mechanisms of human hypertension". Cell. 104 (4): 545–556. doi:10.1016/S0092-8674(01)00241-0. PMID 11239411.
  30. Vasan RS, Beiser A, Seshadri S, Larson MG, Kannel WB, D'Agostino RB, Levy D (February 2002). "Residual lifetime risk for developing hypertension in middle-aged women and men: The Framingham Heart Study". JAMA. 287 (8): 1003–1010. doi:10.1001/jama.287.8.1003. PMID 11866648.
  31. Mesas AE, Leon-Muñoz LM, Rodriguez-Artalejo F, Lopez-Garcia E. The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2011;94:1113–26.
  32. Vaidya A, Forman JP (November 2010). "Vitamin D and hypertension: current evidence and future directions". Hypertension. 56 (5): 774–779. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.109.140160. PMID 20937970.
  33. Sorof J, Daniels S (October 2002). "Obesity hypertension in children: a problem of epidemic proportions". Hypertension. 40 (4): 441–447. doi:10.1161/01.HYP.0000032940.33466.12. PMID 12364344.
  34. ↑ Lawlor DA, Smith GD (May 2005). "Early life determinants of adult blood pressure". Current Opinion in Nephrology and Hypertension. 14 (3): 259–264. doi:10.1097/01.mnh.0000165893.13620.2b. PMID 15821420. S2CID 10646150.
  35. Dluhy RG, Williams GH. Endocrine hypertension. In: Wilson JD, Foster DW, Kronenberg HM, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 9th ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 1998:729-49.
  36. Grossman E, Messerli FH (January 2012). "Drug-induced hypertension: an unappreciated cause of secondary hypertension". The American Journal of Medicine. 125 (1): 14–22. doi:10.1016/j.amjmed.2011.05.024. PMID 22195528.
  37. Conway J (April 1984). "Hemodynamic aspects of essential hypertension in humans". Physiological Reviews. 64 (2): 617–660. doi:10.1152/physrev.1984.64.2.617. PMID 6369352.
  38. ↑ Palatini P, Julius S (June 2009). "The role of cardiac autonomic function in hypertension and cardiovascular disease". Current Hypertension Reports. 11 (3): 199–205. doi:10.1007/s11906-009-0035-4. PMID 19442329. S2CID 11320300.
  39. Andersson OK, Lingman M, Himmelmann A, Sivertsson R, Widgren BR (2004). "Prediction of future hypertension by casual blood pressure or invasive hemodynamics? A 30-year follow-up study". Blood Pressure. 13 (6): 350–354. doi:10.1080/08037050410004819. PMID 15771219. S2CID 28992820.
  40. Folkow B (April 1982). "Physiological aspects of primary hypertension". Physiological Reviews. 62 (2): 347–504. doi:10.1152/physrev.1982.62.2.347. PMID 6461865.
  41. Struijker Boudier HA, le Noble JL, Messing MW, Huijberts MS, le Noble FA, van Essen H (December 1992). "The microcirculation and hypertension". Journal of Hypertension Supplement. 10 (7): S147–156. doi:10.1097/00004872-199212000-00016. PMID 1291649.
  42. Safar ME, London GM (August 1987). "Arterial and venous compliance in sustained essential hypertension". Hypertension. 10 (2): 133–139. doi:10.1161/01.HYP.10.2.133. PMID 3301662.
  43. Schiffrin EL (February 1992). "Reactivity of small blood vessels in hypertension: relation with structural changes. State of the art lecture". Hypertension. 19 (2 Suppl): II1-9. doi:10.1161/01.HYP.19.2_Suppl.II1-a. PMID 1735561.
  44. Chobanian AV (August 2007). "Clinical practice. Isolated systolic hypertension in the elderly". The New England Journal of Medicine. 357 (8): 789–796. doi:10.1056/NEJMcp071137. PMID 17715411. S2CID 42515260.
  45. Zieman SJ, Melenovsky V, Kass DA (May 2005). "Mechanisms, pathophysiology, and therapy of arterial stiffness". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 25 (5): 932–943. doi:10.1161/01.ATV.0000160548.78317.29. PMID 15731494.
  46. Navar LG (December 2010). "Counterpoint: Activation of the intrarenal renin-angiotensin system is the dominant contributor to systemic hypertension". Journal of Applied Physiology. 109 (6): 1998–2000, discussion 2015. doi:10.1152/japplphysiol.00182.2010a. PMC 3006411. PMID 21148349.
  47. Esler M, Lambert E, Schlaich M (December 2010). "Point: Chronic activation of the sympathetic nervous system is the dominant contributor to systemic hypertension". Journal of Applied Physiology. 109 (6): 1996–1998, discussion 2016. doi:10.1152/japplphysiol.00182.2010. PMID 20185633. S2CID 7685157.
  48. Versari D, Daghini E, Virdis A, Ghiadoni L, Taddei S (June 2009). "Endothelium-dependent contractions and endothelial dysfunction in human hypertension". British Journal of Pharmacology. 157 (4): 527–536. doi:10.1111/j.1476-5381.2009.00240.x. PMC 2707964. PMID 19630832.
  49. Marchesi C, Paradis P, Schiffrin EL (July 2008). "Role of the renin-angiotensin system in vascular inflammation". Trends in Pharmacological Sciences. 29 (7): 367–374. doi:10.1016/j.tips.2008.05.003. PMID 18579222.
  50. Padwal RS; Hemmelgarn BR; Khan NA; และคณะ (2009). "The 2009 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 25 (5): 279–86. doi:10.1016/S0828-282X (09) 70491-X. PMC 2707176. PMID 19417858. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  51. Padwal RJ; Hemmelgarn BR; Khan NA; และคณะ (2008). "The 2008 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 24 (6): 455–63. doi:10.1016/S0828-282X (08) 70619-6. PMC 2643189. PMID 18548142. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  52. Padwal RS; Hemmelgarn BR; McAlister FA; และคณะ (2007). "The 2007 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 23 (7): 529–38. doi:10.1016/S0828-282X (07) 70797-3. PMC 2650756. PMID 17534459. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  53. Hemmelgarn BR; McAlister FA; Grover S; และคณะ (2006). "The 2006 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part I – Blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 22 (7): 573–81. doi:10.1016/S0828-282X (06) 70279-3. PMC 2560864. PMID 16755312. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  54. Hemmelgarn BR; McAllister FA; Myers MG; และคณะ (2005). "The 2005 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: part 1- blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. 21 (8): 645–56. PMID 16003448. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  55. ↑ National Clinical Guideline Centre (August 2011). "7 Diagnosis of Hypertension, 7.5 Link from evidence to recommendations". (PDF). National Institute for Health and Clinical Excellence. p. 102. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-07-23. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22.
  56. North of England Hypertension Guideline Development Group (1 August 2004). "Frequency of measurements". . National Institute for Health and Clinical Excellence. p. 53. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-14. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22.
  57. Franklin, SS (February 2012). "Unusual hypertensive phenotypes: what is their significance?". Hypertension. 59 (2): 173–8. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.182956. PMID 22184330. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  58. Luma GB, Spiotta RT (2006). "Hypertension in children and adolescents". Am Fam Physician. 73 (9): 1558–68. PMID 16719248. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  59. ↑ Mancia G; De Backer G; Dominiczak A; และคณะ (2007). "2007 ESH-ESC Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: ESH-ESC Task Force on the Management of Arterial Hypertension". J. Hypertens. 25 (9): 1751–62. doi:10.1097/HJH.0b013e3282f0580f. PMID 17762635. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  60. ↑ Williams, B (2004 Mar). "Guidelines for management of hypertension: report of the fourth working party of the British Hypertension Society, 2004-BHS IV". Journal of Human Hypertension. 18 (3): 139–85. doi:10.1038/sj.jhh.1001683. PMID 14973512. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  61. ↑ สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (2012). (PDF). การประชุมวิชาการประจำปี ครั้งที่ 10 "Trends in Hypertension 2012" 17 กุมภาพันธ์ 2555. กรุงเทพฯ, ประเทศไทย. ISBN 1-111-22222-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-07-28. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2555. {{cite conference}}: ตรวจสอบค่า |isbn=: checksum (help); ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  62. Din-Dzietham R, Liu Y, Bielo MV, Shamsa F (2007). "High blood pressure trends in children and adolescents in national surveys, 1963 to 2002". Circulation. 116 (13): 1488–96. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.106.683243. PMID 17846287. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  63. ↑ National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents (2004). "The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents". Pediatrics. 114 (2 Suppl 4th Report): 555–76. doi:10.1542/peds.114.2.S2.555. PMID 15286277. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  64. Whelton PK; และคณะ (2002). "Primary prevention of hypertension. Clinical and public health advisory from the National High Blood Pressure Education Program". JAMA. 288 (15): 1882–1888. doi:10.1001/jama.288.15.1882. PMID 12377087. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help)
  65. ↑ . NPS Medicines Wise. September 1, 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-02-22. สืบค้นเมื่อ November 5, 2010.
  66. Siebenhofer, A (2011-09-07). Siebenhofer, Andrea (บ.ก.). "Long-term effects of weight-reducing diets in hypertensive patients". Cochrane database of systematic reviews (Online). 9 (9): CD008274. doi:10.1002/14651858.CD008274.pub2. PMID 21901719. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  67. Blumenthal JA; Babyak MA; Hinderliter A; และคณะ (2010). "Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure: the ENCORE study". Arch. Intern. Med. 170 (2): 126–35. doi:10.1001/archinternmed.2009.470. PMID 20101007. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  68. He, FJ (2004). MacGregor, Graham A (บ.ก.). "Effect of longer-term modest salt reduction on blood pressure". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD004937. doi:10.1002/14651858.CD004937. PMID 15266549. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  69. "Your Guide To Lowering Your Blood Pressure With DASH" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2009-06-08.
  70. Greenhalgh J, Dickson R, Dundar Y (2009). "The effects of biofeedback for the treatment of essential hypertension: a systematic review". Health Technol Assess. 13 (46): 1–104. doi:10.3310/hta13460. PMID 19822104. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |doi_brokendate= ถูกละเว้น แนะนำ (|doi-broken-date=) (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  71. Ospina MB; Bond K; Karkhaneh M; และคณะ (2007). "Meditation practices for health: state of the research". Evid Rep Technol Assess (Full Rep) (155): 1–263. PMID 17764203. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  72. ↑ Nelson, Mark. "Drug treatment of elevated blood pressure". Australian Prescriber (33): 108–112. สืบค้นเมื่อ August 11, 2010.
  73. Diao, Diana (2012). "Pharmacotherapy for mild hypertension". The Cochrane Collaboration (8). doi:10.1002/14651858.CD006742.pub2.
  74. Law M, Wald N, Morris J (2003). (PDF). Health Technol Assess. 7 (31): 1–94. PMID 14604498. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-03-04. สืบค้นเมื่อ 2013-02-20.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  75. Shaw, Gina (2009-03-07). "Prehypertension: Early-stage High Blood Pressure". WebMD. สืบค้นเมื่อ 2009-07-03.
  76. ↑ Klarenbach, SW (2010 May). "Identification of factors driving differences in cost effectiveness of first-line pharmacological therapy for uncomplicated hypertension". The Canadian journal of cardiology. 26 (5): e158–63. doi:10.1016/S0828-282X (10) 70383-4. PMC 2886561. PMID 20485695. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
  77. Wright JM, Musini VM (2009). Wright, James M (บ.ก.). "First-line drugs for hypertension". Cochrane Database Syst Rev (3): CD001841. doi:10.1002/14651858.CD001841.pub2. PMID 19588327.
  78. ↑ National Institute Clinical Excellence (August 2011). . GC127 Hypertension: Clinical management of primary hypertension in adults. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-01-10. สืบค้นเมื่อ 2011-12-23.
  79. ↑ Sever PS, Messerli FH (2011). "Hypertension management 2011: optimal combination therapy". Eur. Heart J. 32 (20): 2499–506. doi:10.1093/eurheartj/ehr177. PMID 21697169. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  80. "2.5.5.1 Angiotensin-converting enzyme inhibitors". British National Formulary. Vol. No. 62. September 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-12-22. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |chapterurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|chapter-url=) (help)
  81. ↑ Musini VM, Tejani AM, Bassett K, Wright JM (2009). Musini, Vijaya M (บ.ก.). "Pharmacotherapy for hypertension in the elderly". Cochrane Database Syst Rev (4): CD000028. doi:10.1002/14651858.CD000028.pub2. PMID 19821263.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  82. Aronow WS; Fleg JL; Pepine CJ; และคณะ (2011). "ACCF/AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus documents developed in collaboration with the American Academy of Neurology, American Geriatrics Society, American Society for Preventive Cardiology, American Society of Hypertension, American Society of Nephrology, Association of Black Cardiologists, and European Society of Hypertension". J. Am. Coll. Cardiol. 57 (20): 2037–114. doi:10.1016/j.jacc.2011.01.008. PMID 21524875. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  83. (PDF). National Institute for Health and Clinical Excellence. 28 June 2006. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-03-13. สืบค้นเมื่อ 2009-03-04.
  84. Calhoun DA; Jones D; Textor S; และคณะ (2008). "Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment. A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research". Hypertension. 51 (6): 1403–19. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.189141. PMID 18391085. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  85. "WHO Disease and injury country estimates". World Health Organization. 2009. สืบค้นเมื่อ Nov. 11, 2009. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  86. ↑ Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J (2005). "Global burden of hypertension: analysis of worldwide data". Lancet. 365 (9455): 217–23. doi:10.1016/S0140-6736 (05) 17741-1. PMID 15652604. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  87. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Whelton PK, He J (2004). "Worldwide prevalence of hypertension: a systematic review". J. Hypertens. 22 (1): 11–9. doi:10.1097/00004872-200401000-00003. PMID 15106785. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  88. Burt VL; Whelton P; Roccella EJ; และคณะ (1995). "Prevalence of hypertension in the US adult population. Results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988–1991". Hypertension. 25 (3): 305–13. doi:10.1161/01.HYP.25.3.305. PMID 7875754. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-05. สืบค้นเมื่อ 2009-06-05. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  89. ↑ Burt VL; Cutler JA; Higgins M; และคณะ (1995). "Trends in the prevalence, awareness, treatment, and control of hypertension in the adult US population. Data from the health examination surveys, 1960 to 1991". Hypertension. 26 (1): 60–9. doi:10.1161/01.HYP.26.1.60. PMID 7607734. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-20. สืบค้นเมื่อ 2009-06-05. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  90. Ostchega Y, Dillon CF, Hughes JP, Carroll M, Yoon S (2007). "Trends in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control in older U.S. adults: data from the National Health and Nutrition Examination Survey 1988 to 2004". Journal of the American Geriatrics Society. 55 (7): 1056–65. doi:10.1111/j.1532-5415.2007.01215.x. PMID 17608879. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  91. ↑ Lloyd-Jones D; Adams RJ; Brown TM; และคณะ (2010). "Heart disease and stroke statistics--2010 update: a report from the American Heart Association". Circulation. 121 (7): e46–e215. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.109.192667. PMID 20019324. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |author-separator= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  92. Falkner B (2009). "Hypertension in children and adolescents: epidemiology and natural history". Pediatr. Nephrol. 25 (7): 1219–24. doi:10.1007/s00467-009-1200-3. PMC 2874036. PMID 19421783. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  93. Luma GB, Spiotta RT (2006). . Am Fam Physician. 73 (9): 1558–68. PMID 16719248. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-26. สืบค้นเมื่อ 2013-04-12. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  94. "Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks" (PDF). World Health Organization. 2009. สืบค้นเมื่อ 10 February 2012.
  95. Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, Peto R, Collins R (2002). "Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies". Lancet. 360 (9349): 1903–13. doi:10.1016/S0140-6736 (02) 11911-8. PMID 12493255. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  96. Singer DR, Kite A (2008). "Management of hypertension in peripheral arterial disease: does the choice of drugs matter?". European Journal of Vascular and Endovascular Surgery. 35 (6): 701–8. doi:10.1016/j.ejvs.2008.01.007. PMID 18375152. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  97. ↑ Esunge PM (1991). "From blood pressure to hypertension: the history of research". J R Soc Med. 84 (10): 621. PMC 1295564. PMID 1744849. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  98. ↑ Kotchen TA (2011). "Historical trends and milestones in hypertension research: a model of the process of translational research". Hypertension. 58 (4): 522–38. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.177766. PMID 21859967. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  99. Swales JD, บ.ก. (1995). Manual of hypertension. Oxford: Blackwell Science. pp. xiii. ISBN 0-86542-861-1.
  100. Postel-Vinay N, บ.ก. (1996). A century of arterial hypertension 1896–1996. Chichester: Wiley. p. 213. ISBN 0-471-96788-2.
  101. Dustan HP, Roccella EJ, Garrison HH (1996). "Controlling hypertension. A research success story". Arch. Intern. Med. 156 (17): 1926–35. doi:10.1001/archinte.156.17.1926. PMID 8823146. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  102. Novello FC, Sprague JM (1957). "Benzothiadiazine dioxides as novel diuretics". J. Am. Chem. Soc. 79 (8): 2028. doi:10.1021/ja01565a079.
  103. Chockalingam A (2007). "Impact of World Hypertension Day". Canadian Journal of Cardiology. 23 (7): 517–9. doi:10.1016/S0828-282X (07) 70795-X. PMC 2650754. PMID 17534457. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  104. Chockalingam A (2008). "World Hypertension Day and global awareness". Canadian Journal of Cardiology. 24 (6): 441–4. doi:10.1016/S0828-282X (08) 70617-2. PMC 2643187. PMID 18548140. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |doi= (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  105. Alcocer L, Cueto L (2008). "Hypertension, a health economics perspective". Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease. 2 (3): 147–55. doi:10.1177/1753944708090572. PMID 19124418. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-04. สืบค้นเมื่อ 2009-06-20. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  106. William J. Elliott (2003). "The Economic Impact of Hypertension". The Journal of Clinical Hypertension. 5 (4): 3–13. doi:10.1111/j.1524-6175.2003.02463.x. PMID 12826765. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
  107. Coca A (2008). "Economic benefits of treating high-risk hypertension with angiotensin II receptor antagonists (blockers)". Clinical Drug Investigation. 28 (4): 211–20. doi:10.2165/00044011-200828040-00002. PMID 18345711.

แหล่งข้อมูลอื่น

การจำแนกโรค
D
  • ICD-10: I10{{{2}}}, I11{{{2}}}, I12{{{2}}}, I13{{{2}}}, I15{{{2}}}
  • ICD-9-CM: 401
  • OMIM: 145500
  • MeSH: D006973
  • DiseasesDB: 6330
ทรัพยากรภายนอก
  • Curlie: ความดันโลหิตสูง
  • MedlinePlus: 000468
  • eMedicine: med/1106 ped/1097 emerg/267
  • Patient UK: ความดันโลหิตสูง
  • แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูง โดย นพ.สุรเกียรติ อาชานานุภาพ
  • ความดันโลหิตสูง ที่เว็บไซต์ Curlie
  • สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย
  • แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูง ในเวชปฏิบัติทั่วไป โดยสมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย (ฉบับปรับปรุง 2558)

ธันวาคม 29, 2022
ความด, นโลห, ตส, โรค, งกฤษ, hypertension, เป, นโรคเร, อร, งชน, ดหน, งท, วยม, ความด, นเล, อดในหลอดเล, อดแดงส, งกว, าปกต, ตลอดเวลา, ความด, นเล, อดประกอบด, วยสองค, ได, แก, ความด, นช, วงห, วใจบ, บและความด, นช, วงห, วใจคลาย, งเป, นความด, นส, งส, ดและต, ำส, ดในระบบห. orkhkhwamdnolhitsung xngkvs hypertension epnorkheruxrngchnidhnungthiphupwymikhwamdneluxdinhlxdeluxdaedngsungkwapktitlxdewla 11 khwamdneluxdprakxbdwysxngkha idaek khwamdnchwnghwicbibaelakhwamdnchwnghwickhlay sungepnkhwamdnsungsudaelatasudinrabbhlxdeluxdaedngtamladb khwamdnchwnghwicbibekidemuxhwichxnglangsaybibtwmakthisud khwamdnchwnghwickhlayekidemuxhwichxnglangsaykhlaytwmakthisudkxnkarbibtwkhrngthdip khwamdneluxdpktikhnaphkxyuinchwng 100 140 milliemtrprxthinchwnghwicbib aela 60 90 milliemtrprxthinchwnghwickhlay khwamdnolhitsunghmaythung khwamdneluxdmakkwahruxethakb 140 90 milliemtrprxthtlxdewla swninedkcaichtwelkhtangip 12 orkhkhwamdnolhitsung Hypertension chuxxunArterial hypertension high blood pressurematrkhwamdneluxdxtonmti aesdngphlkhwamdnolhitsung aesdngkhwamdnchwnghwicbib 158 milliemtrprxth khwamdnchwnghwickhlay 99 milliemtrprxth aelaxtrahwicetn 80 khrngtxnathi sakhawichahthywithyaxakarimmixakar 1 phawaaethrksxnorkhhlxdeluxdhwic orkhhlxdeluxdsmxngechiybphln hwicway orkhhlxdeluxdaedngswnplay tabxd orkhit smxngesuxm 2 3 4 saehtuodypktitamkardaeninchiwitaelapccythangphnthukrrm 5 6 pccyesiyngxdnxn idrbekluxmakekinip nahnktwekin karsubbuhri aexlkxhxl 1 5 mlphisthangxakas 7 withiwinicchywdkhwamdnolhitkhnaphkidmakkwa 130 80 hrux 140 90 milliemtrprxth 5 8 karrksaepliynkardaeninchiwit karichya 9 khwamchuk16 37 thwolk 5 karesiychiwit9 4 lan 18 2010 10 pktikhwamdnolhitsungimkxihekidxakarinthiaerk 1 aetkhwamdnolhitsungtxenuxngemuxphanipepnpccyesiyngsakhykhxngorkhhwicehtukhwamdnolhitsung orkhhlxdeluxdhwic orkhhlxdeluxdsmxng thxeluxdaedngopngphxng orkhhlxdeluxdaedngswnplay orkhiteruxrng aelaphawasmxngesuxm 2 3 4 13 khwamdnolhitsungaebngxxkepnkhwamdnolhitsungpthmphumi imthrabsaehtu aelakhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi phupwyswnihyrawrxyla 90 95 cdepnkhwamdnolhitsungpthmphumi hmaythungmikhwamdnolhitsungodyimmiehtuphunedimchdecn 5 6 thiehluxxikrxyla 5 10 cdepnkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumimkmisaehtuthisamarthbxkid echn orkhiteruxrng thxeluxdaednghruxhlxdeluxdaedngittibaekhb hruxorkhkhxngtxmirthx echn aexlodsetxorn khxrtisxlhruxaekhthiokhlaminekinxaharaelakarepliynwithichiwitsamarthchwykhwbkhumkhwamdneluxdaelaldkhwamesiyngkhxngphawaaethrksxntxsukhphaph aemkarrksadwyyayngmkcaepninphuthikarepliynaeplngwithichiwityngimphxhruximidphl karrksakhwamdninhlxdeluxdaedngsungpanklang niyamepn gt 160 100 milliemtrprxth dwyyasmphnthkbkarkhadhmaykhngchiphthiephimkhun 14 praoychnkhxngkarrksakhwamdneluxdrahwang 140 90 thung 160 100 milliemtrprxthimkhxychdecn bangbthprithsnwaimmipraoychn 15 aetbangkwami 16 17 enuxha 1 xakaraelaxakaraesdng 1 1 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 1 2 khwamdnolhitsungwikvt 1 3 instritngkhrrph 1 4 intharkaelaedk 2 saehtu 2 1 khwamdnolhitsungaebbpthmphumi 2 2 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 3 phyathisrirwithya 4 karwinicchy 4 1 phuihy 4 2 edk 5 karpxngkn 6 karrksa 6 1 karprbepliynphvtikrrm 6 2 karichya 6 2 1 karichyahlayklumrwmkn 6 3 phusungxayu 6 4 khwamdnolhitsungchniddux 7 rabadwithya 7 1 inedk 8 phyakrnorkh 9 prawtisastr 10 sngkhmaelawthnthrrm 10 1 khwamtrahnk 10 2 esrsthkic 11 xangxing 12 aehlngkhxmulxunxakaraelaxakaraesdng aekikhphupwykhwamdnolhitsungmkimmixakarid swnihymktrwcphbcakkartrwckhdorkh hruxemuxmaphbaephthydwypyhaxunthiimekiywkhxng echn trwcorkhthwip phupwykhwamdnolhitsungcanwnhnungmkbxkwamixakarpwdsirsaodyechphaabriewnthaythxyinchwngecha ewiynsirsa rusukhmun miesiynghung inhu hnamudhruxepnlm 18 xyangirktamxakardngklawxacsmphnthkbkhwamwitkkngwlmakkwacakkhwamdneluxdsungexng 19 inkartrwcrangkay phupwykhwamdnolhitsungxacsmphnthkbkarmikarepliynaeplnginkntaehnidcakkarsxngtrwcinta ophthalmoscopy 20 khwamrunaerngkhxngkarepliynaeplngthitrngaebbkhxngorkhcxtaehtukhwamdnolhitsungmikaraebngekrdtngaet 1 4 ekrd 1 aela 2 xacaeykidyak khwamrunaerngkhxngorkhcxtasmphnthxyanghyab kbrayaewlaaela hruxkhwamrunaerngkhxngkhwamdnolhitsung 18 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi saehtukhxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi it orkhenuxit thungnakhxngit rwm thungnacanwnmakkhxngit enuxngxkkhxngit rwm enuxngxkthihlngernin orkhthangedinpssawacakkarxudknhlxdeluxdit hlxdeluxdaedngfxyaekhng karecriyphidpktikhxngesniyklamenuxkhxnghlxdeluxdaedngtxmhmwkit phawaxlodsetxornsungaebbpthmphumi klumxakarkhuchching khadexnism 17 xlfa ihdrxksiels khadexnism 11 ebta ihdrxksiels khadexnism 11 ihdrxksisetiyrxyd diihodrciens fioxokhromisotmathxeluxdaedngaekhbxakarhyudhayickhnahlbcakkarxudtnrahwangtngkhrrph orkhphisaehngkhrrphrayakxnchk orkhphisaehngkhrrphrayachkrabbprasath ekidcakcitic klumxakaridexnesfalik prasathxtonmtithanganphidpktithiepnkninkhrxbkhrw esnprasathxkesbhlayesn phxriferiyechiybphln phawaphistakw khwamdninkaohlksirsaephimkhunechiybphln ikhsnhlngthuktdkhadechiybphlntxmirthxxun txmithrxydthangannxy txmithrxydthanganmakekin aekhlesiymineluxdsung sphaphotekinimsmswnya exsotrecnkhnadsung setxrxyd yaaekkhdcmuk yakdkhwamxyakxahar isokhlspxrin yaaeksumesrachniditriskhlik sarybyngomonexminxxksieds xiriothrphxyxitin yaaekxkesbchnidimichsetxrxyd okhekhnorkhthaythxdthangphnthukrrmxun ddaeplngcak Harrison s principles of internal medicine 21 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi hmaythungkhwamdnolhitsungthisamarthrabusaehtuthithaihekidid echn orkhithruxorkhtxmirthx phupwycamixakaraelaxakaraesdngbangxyangthibngbxkwaepnkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi echn sngsyklumxakarkhuchching Cushing s syndrome hakmixakarxwnechphaalatwaetaekhnkhalib truncal obesity khwamimthnkluokhs glucose intolerance hnabwmklm moon facies ikhmnsasmepnhnxkthihlngaelakhx buffalo hump aelariwlaysimwngthithxng purple striae 22 phawatxmithrxydthanganekinmkepnsaehtukhxngnahnkldaetmikhwamxyakxaharephim xtrahwicetnerw taopnaelaxakarsn hlxdeluxdaedngittib RAS xacsmphnthkbesiyngbruyt bruit thithxngechphaathidansayhruxkhwakhxngaenwklang RAS khangediyw hruxthngsxngtaaehnng RAS sxngkhang thxeluxdaedngaekhb aortic coarctation bxykhrngkxihekidkhwamdneluxdldlnginkhaemuxethiybkbaekhnaela hruximmichiphcrhlxdeluxdaedngtnkhahruxmiaetcha fioxokhromisotma pheochromocytoma xacepnsaehtukhxngchwngkhwamdnolhitsungechiybphphlnrwmkbpwdsirsa icsn dusidaelamiehnguxxxkmak 22 khwamdnolhitsungwikvt aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungwikvt phawathikhwamdneluxdkhunsungmak hypertensive crisis sungthiradbkhwamdneluxddngklawmikhwamesiyngsungthicaekidphawaaethrksxnid phupwythikhwamdnolhitsungradbnixacimmixakar hruxmiraynganwapwdsirsa rawrxyla 22 23 aelaewiynsirsamakkwaprachakrthwip 18 xakarxun thiekidrwmkbphawakhwamdnolhitsungwikvt echn taphra mxngphaphimchd hruxhayicehnuxyhxbcakhwiclmehlw hruxrusukimsbaytwenuxngcakitway 22 phupwykhwamdnolhitsungwikvtswnihythrabxyuaelwwaepnorkhkhwamdnolhitsung aetmisingkratunekhamathaihkhwamdneluxdsungkhunthnthi 24 khwamdnolhitsungwikvtaebngxxkidepnsxngpraephth khux khwamdnolhitsungchukechin hypertensive emergency aelakhwamdnolhitsungerngdwn hypertensive urgency sungtangkntrngthimixakaraesdngkhxngxwywathukthalayhruximkhwamdnolhitsungchukechin hypertensive emergency epnphawathiwinicchyemuxmikhwamdnolhitsungxyangrunaerngcnxwywatngaet 1 xyangkhunipthukthalay twxyangechn orkhsmxngcakkhwamdnolhitsung hypertensive encephalopathy ekidcaksmxngbwmaelaesiykarthangan camixakarpwdsirsaaelaradbkhwamrusuktwepliynaeplng echn sum sbsn xakaraesdngkhxngxwywaepahmaythukthalaythita idaek canprasathtabwm papilloedema aela hruxmieluxdxxkaelakhxngehlwsumthiknta xakarecbhnaxkxacaesdngthungklamenuxhwicesiyhaysungxacdaenintxipepnklamenuxhwictayhruxekidkarchikesaakhxngphnnghlxdeluxdaedngihyexxxrta xakarhayiclabak ix esmhamieluxdpnepnxakaraesdngkhxngpxdbwmna pulmonary edema enuxngcakhwichxnglangsaylmehlw klawkhuxhwichxnglangsayimsamarthsubchideluxdcakpxdipyngrabbhlxdeluxdaedngidephiyngphx 24 xacekiditesiyhayechiybphln aelaolhitcangcakemdeluxdaedngaetkchnidimokhraexngcioxphatik karthalayemdeluxdaedngchnidhnung 24 emuxekidphawanicaepntxngribldkhwamdnolhitephuxhyudyngkhwamesiyhaykhxngxwywaepahmay 24 inthangtrngkhamhakphupwymikhwamdnolhitsungkwa 180 100 milliemtrprxthaetimphbkhwamesiyhaykhxngxwywaepahmaycaeriykphawaniwa khwamdnolhitsungerngdwn hypertensive urgency yngimmihlkthanyunynthungkhwamcaepntxngribldkhwamdnolhitinphupwyklumnihakimmikarthalayxwywa aelakarldkhwamdnolhitxyangrwderwkimidprascakkhwamesiyng 22 inphawanisamarthkhxy ldkhwamdnolhitlngdwyyaldkhwamdnchnidrbprathanihklbsuradbpktiin 24 thung 48 chwomng 24 instritngkhrrph aekikh stritngkhrrphmiphawakhwamdnolhitsungrawrxyla 8 10 22 hyingthimikhwamdnolhitsungkhnatngkhrrphswnihymkepnkhwamdnolhitsungpthmphumixyukxnaelw khwamdnolhitsunginrahwangtngkhrrphxacepnxakaraesdngaerkkhxngorkhphisaehngkhrrphrayakxnchk pre eclampsia sungepnphawathangsutisastrthirayaerng ekidinchwngkhrunghlngkhxngkartngkhrrphaelarayahlngkhlxd 22 orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkepnphawathimikhwamdnolhitsungaelamioprtininpssawa 22 phbrawrxyla 5 khxngkartngkhrrph aelaepnsaehturawrxyla 16 khxngkaresiychiwitkhxngmardathwolk 22 orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkephimkhwamesiyngkhxngkartayprikaenidepnsxngetha 22 odythwipaelworkhniimmixakaraelatrwcphbidcakkarfakkhrrphepnpraca xakarkhxngorkhnithiphbidbxykhuxpwdsirsa taphramw mkehnaesngwubwab pwdcukaennlinpi aelabwm orkhphisaehngkhrrphrayakxnchkbangkhrngcadaenintxipepnorkhrayaerngthungaekchiwiteriykwaorkhphisaehngkhrrphrayachk eclampsia sungmiphawakhwamdnolhitsungchukechinrwmkbphawaaethrksxnrunaernghlayxyangechnmxngphaphimehn smxngbwm chk itway pxdbwmna aelamiphawaeluxdaekhngtwinhlxdeluxdaebbaephrkracay disseminated intravascular coagulation khwamphidpktikhxngkaraekhngtwkhxngeluxdxyanghnung 22 25 intharkaelaedk aekikh khwamdnolhitsungintharkaerkekidaelatharkxacmadwyeliyngimot chk ngxaengrxngkwn ngwngsum aelahayiclabak 26 khwamdnolhitsunginedkxacthaihpwdsirsa xxnla eliyngimot mxngphaphimchd eluxdkaedaxxk aelaibhnaepnxmphat 27 26 saehtu aekikhkhwamdnolhitsungaebbpthmphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungimthrabsaehtu khwamdnolhitsungaebbpthmphumi primary hypertension hruxkhwamdnolhitsungimthrabsaehtu essential hypertension epnkhwamdnolhitsungchnidthiphbidbxythisud pramanrxyla 90 95 khxngphupwykhwamdnolhitsungthnghmd 6 khwamdnolhitsungepnphlcakkhwamsmphnthsbsxnrahwangphnthukrrmaelasingaewdlxm mikarsuksaphbyinhlaychnidthimiphlelknxytxkhwamdnolhit 28 aelamiyincanwnnxymakthimiphlxyangmaktxkhwamdnolhit 29 aetsudthaypccydanphnthukrrmtxkhwamdnolhitsungyngimepnthiekhaicknmaknkinpccubnkhwamdneluxdephimkhuntamxayu aelakhwamesiyngkhxngkarepnkhwamdnolhitsunginwysungxayunnsung 30 pccythangsingaewdlxmhlayxyangthimiphltxkhwamdneluxd khwamekhriydxacmiphltxkhwamdneluxdelknxy 19 pccyxun thixacmiphltxkhwamdnolhitsungaetyngimchdecn idaek karbriophkhkhaefxin 31 aelakarkhadwitamindi 32 echuxknwaphawaduxtxxinsulin insulin resistance sungphbidbxyinkhnxwnaelaepnxngkhprakxbkhxngklumxakaremaethbxlik metabolic syndrome epnsaehtukhxngkhwamdnolhitsung 33 karsuksaerw niphbnyyawaehtukarnthiekidkhuninchwngtnkhxngchiwit echn nahnkaerkekidnxy mardasubbuhrikhnatngkhrrph aelakarimideliynglukdwynmaem xacepnpccyesiyngkhxngkhwamdnolhitsungimthrabsaehtuinphuihy 34 aetthngnikarxthibayklikdngklawyngkhlumekhrux 34 khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi aekikh dubthkhwamhlkthi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumi khwamdnolhitsungaebbthutiyphumimisaehtuthisamarthrabuid dutarang saehtukhxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi orkhitepnsaehtuswnihythithaihekidkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumi 22 khwamdnolhitsungyngxacekidcakorkhtxmirthxtang echn klumxakarkhuchching phawatxmithrxydthanganmakekin phawatxmithrxydthangannxy sphaphotekinimsmswn klumxakarkhxnn Conn s syndrome hruxphawaxlodsetxornsung phawatxmpharaithrxydthanganmakekin aelafioxokhromisotma 22 35 saehtuxun khxngkhwamdnolhitsungaebbthutiyphumiechn orkhxwn xakarhyudhayickhnahlb kartngkhrrph hlxdeluxdexxxrtaaekhb coarctation of the aorta yabangchnidaelasmuniphr echnkarbriophkhchaexmethsmakekin aelayaesphtidbangchnid 22 36 phyathisrirwithya aekikhdubthkhwamhlkthi phyathisrirwithyakhxngkhwamdnolhitsung aephnphaphaesdngpccythimiphltxkhwamdneluxd inphupwykhwamdnolhitsungimthrabsaehtucamikhwamtanthankarihlkhxngeluxdinrangkay hruxeriykwaaerngtanswnplaythnghmd total peripheral resistance sungkhunthaihkhwamdneluxdsungkhun inkhnathiprimatreluxdsngxxkcakhwictxnathi cardiac output yngpkti 37 mihlkthanxthibaysaehtuwainphuthixayunxybangkhnthimiphawakxnkhwamdnolhitsung prehypertension miprimatreluxdsngxxkcakhwictxnathisung xtrahwicetnsungkhun aelaaerngtanswnplaythnghmdyngpkti sungeriykwaphawa hyperkinetic borderline hypertension 38 emuxkhnehlanixayumakkhun primatreluxdsngxxkcakhwictxnathicaldlng aelaaerngtanswnplaythnghmdephimkhuntamxayu sungepnlksnatrngtamaebbkhxngkhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtudngthiklawkhangtn 38 aetklikdngklawyngepnthithkethiyngknhakcaichxthibayrupaebbkarekidkhwamdnolhitsunginphupwythukray 39 klikkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayephimkhunthithaihekidkhwamdnolhitsung swnihyekidcakkartibaekhblngkhxnghlxdeluxdaedngkhnadelkaelahlxdeluxdaedngciw arteriole 40 aelaxacmiswncakkarldcanwnaelakhwamhnaaennkhxnghlxdeluxdfxydwy 41 khwamdnolhitsungyngthaihkhwamyudhyuntam compliance khxnghlxdeluxddaldlng 42 sungthaiheluxdihlcakhlxdeluxddaklbhwicmakkhun cnephimkarthangankhxnghwic chnid preload epnehtuihekidhwicwaychwnghwickhlay diastolic dysfunction khuninthisud aetthungkrannbthbathkhxngkarbibesneluxdephimkhunmiphlthaihekidkhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtuhruximkyngimepnthichdecn 43 khwamdnchiphcr pulse pressure phltangkhwamdnchwnghwicbibaelakhlay mkephimkhuninphusungxayuthimikhwamdnolhitsung hmaykhwamwakhwamdnchwnghwicbibsungkhunxyangphidpktiaetkhwamdnchwnghwickhlayxacpktihruxta eriykphawaniwa khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsung isolated systolic hypertension 44 phlcakkhwamdnchiphcrthiephimkhundngklawxthibaycakkhwamaekhngkhxnghlxdeluxdaedng arterial stiffness thimksmphnthkbkhwamchraaelaxacaeylngidcakphawakhwamdnolhitsung 45 miklikhlayxyangthithukesnxkhunephuxxthibaykarephimkhunkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayinphawakhwamdnolhitsung thiphbhlkthanekiywkhxngmakidaek karrbkwnkarkhwbkhumekluxaelanakhxngit odyechphaakhwamphidpktikhxngrabbernin aexngcioxethnsininit 46 aela hrux khwamphidpktikhxngrabbprasathsimphaethtik 47 klikdngklawechuxwanacaekidrwmkn aelaepnipidthithngsxngklikmiphlrwmkninphupwykhwamdnolhitsungchnidimthrabsaehtuswnihy mikarsnnisthanwakarthanganphidpktikhxngenuxeyuxbuophrnghlxdeluxd endothelial dysfunction aelakarxkesbkhxnghlxdeluxdxacmiphltxkarephimkhunkhxngaerngtanhlxdeluxdswnplayaelakhwamesiyhaykhxnghlxdeluxdinphawakhwamdnolhitsung 48 49 karwinicchy aekikhkartrwcthanghxngptibtikarodythwip rabb kartrwcthanghxngptibtikarit kartrwcpssawa oprtininpssawa BUN aela hruxkhriaexthinintxmirthx osediyminsirm ophaethsesiyminsirm aekhlesiyminsirm TSHemaethbxlisum natalineluxdhlngngdxahar HDL LDL aelakhxelsetxrxlthnghmd itrkliesxirdxun himaothkhrit kartrwckhluniffahwic aelakarthayphaphrngsithrwngxkthima Harrison s principles of internal medicine 21 aelaaehlngxun 50 51 52 53 54 karwinicchykhwamdnolhitsungtxngmiphawathikhwamdneluxdsungxyangtxenuxng odythwip 55 txngwdkhwamdneluxddwyekhruxngwdkhwamdnolhitidsung 3 khrnginrayaewlahangkn 1 eduxn 56 karpraeminphupwykhwamdnolhitsungebuxngtntxngmikarskprawtiaelatrwcrangkayxyangkhrbthwn enuxngcakinpccubnmikarichekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng 24 chwomng 24 hour ambulatory blood pressure monitors ABPM aelaekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban home blood pressure machines HBPM thaihmikarepliynaeplngeknthkarwinicchyphawakhwamdnolhitsung odyxupkrndngklawmipraoychnephuxpxngknkarwinicchyphidcakphawakhwamdnolhitsungplxmechphaaewlaphbbukhlakrthangkaraephthy white coat hypertension ewchptibtiinshrachxanackrinpccubnxasykarxankhakhwamdnolhitcakekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng hruxxacichkarxankhakhwamdnolhitcakekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithibanepnewlatxenuxngkn 7 wn 55 xikphawahnungthitxngkhanungthungkhuxphawakhwamdnolhitsungethiyminphusungxayu Pseudohypertension in the elderly echuxwaekidcakmihinpunekaatamhlxdeluxdaedng thaihxankhakhwamdneluxdcakkarwdidsunginkhnathikhwamdnthiaethcringinhlxdeluxdnnpkti 57 emuxphupwyidrbkarwinicchyepnkhwamdnolhitsung aephthycatxngkhnhasaehtuodytxngxasypccyesiyngaelaxakarxun khxngphupwy khwamdnolhitsungthutiyphumimkphbidinedkxayukxnwyrun odysaehtuthiphbbxythisudkhuxorkhit inkhnathikhwamdnolhitsungimthrabsaehtuhruxaebbpthmphuminnmkphbinwyrunaelaphuihyaelamkcamipccyesiynghlayxyang echn orkhxwn aelamiprawtikhrxbkhrwepnkhwamdnolhitsung 58 kartrwcthanghxngptibtikarephuxkhnhasaehtukhxngkhwamdnolhitsungthutiyphumi rwmthngephuxpraeminkhwamesiyhaykhxngxwywatang cakkhwamdnolhit echn hwic ta aelait kartrwcephimetimsahrborkhebahwanaelaradbikhmnineluxdsungenuxngcakthngsxngorkhdngklawepnpccyesiyngrwminkarekidorkhhwicaelatxngrbkarrksahaktrwcphb 6 orkhitxacepnthngehtuhruxphlkhxngkhwamdnolhitsungkid karpraeminphawakarthangankhxngitichkartrwcradbkhriaexthinininsirm aetkarichkhakhriaexthinininsirmxyangediywxacthaihkhanwnkhaxtrakarkrxngkhxngoklemxruls glomerular filtration rate idmakekinip inaenwthangewchptibtiihm aenanaihichsmkarkhanwnxtrakarkrxngoklemxrulsodypraman estimate glomerular filtration rate eGFR echnsutr Modification of Diet in Renal Disease MDRD 11 dngni Glomerular filtration rate GFR 186 S Cr 1 154 age 0 203 0 742 in female displaystyle text Glomerular filtration rate GFR 186 times S text Cr 1 154 times text age 0 203 times text 0 742 in female kha eGFR samarthbxkkhakarthanganphunthankhxngit ephuxchwyefarawngphlkhangekhiyngkhxngyatankhwamdnolhitbangchnidthimiphltxkarthanganit nxkcaknikartrwcoprtininpssawayngchwypraeminorkhitidxikthanghnung kartrwckhluniffahwicephuxpraeminkarthangankhxnghwicinphawakhwamdnolhitsungsungxacphbklamenuxhwichna hwichxnglangsayotekin left ventricular hypertrophy hruxephuxpraeminkhwamphidpktikhxnghwicthixacyngimaesdngxakarechnklamenuxhwickhadeluxdepnbriewnelk karthayphaphrngsithrwngxkhruxkarbnthukphaphhwicdwykhlunesiyngkhwamthisungxacchwypraeminxakaraesdngkhxngklamenuxhwicotekinhruxkhwamesiyhaykhxnghwiccakkhwamdnolhitsung 22 phuihy aekikh inphuihyxayutngaet 18 pikhunip khwamdnolhitsunghmaythungphawathimiphlkarwdkhwamdneluxdchwnghwicbib aela hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlay makkwakhakhwamdneluxdpktixyangtxenuxng inpccubnthuxexakhakhwamdneluxdpktikhux khwamdneluxdchwnghwicbibimekin 139 milliemtrprxth aelakhwamdneluxdchwnghwickhlayimekin 89 milliemtrprxth dutarang karcaaenkpraephthkhwamdneluxdody JNC7 hakwdkhwamdneluxdodyichekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxng 24 chwomng hruxekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban ihthuxeknthkhwamdneluxdchwnghwicbibthitngaet 135 milliemtrkhunip hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlaythitngaet 85 milliemtrprxthkhunipepnphawakhwamdnolhitsung 55 aenwthangkarrksakhwamdnolhitsunginpccubncdklumphuthimikhwamdneluxdsungaetimthungeknthepnkhwamdnolhitsungephuxbxkthungkhwamesiyngtxenuxnginphuthikhwamdnolhitkhxnkhangsungaetyngxyuinkhapkti ody JNC7 kh s 2003 11 ichkhawa kxnkhwamdnolhitsung prehypertension inphuthimikhwamdneluxdchwnghwicbibinchwng 120 139 milliemtrprxth aela hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlay 80 89 milliemtrprxth inkhnathi ESH ESC Guidelines kh s 2007 59 BHS IV kh s 2004 60 rwmthungaenwthangkarrksaodysmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy ph s 2555 61 aebngpraephthphuthikhwamdneluxdtakwa 140 90 milliemtrprxthtamkhakhwamdnmaknxy odyichcdepnklum ehmaasm optimal pkti normal aela pktikhxnsung high normal dutarang karcaaenkpraephthkhwamdneluxdody ESH ESC BHS IV aelasmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy inchwngkhwamdnolhitsungkmikarcdklumtamkhwamrunaerngechnediywkn ody JNC7 aeykklumthimikhwamdnolhitsungkwa 140 90 milliemtrprxthxxkepn khwamdnolhitsungrayathi 1 hypertension stage I khwamdnolhitsungrayathi 2 hypertension stage II aela khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsung isolated systolic hypertension khwamdnolhitechphaachwnghwicbibsunghmaythungphuthimikhwamdnolhitchwnghwicbibsungaetkhwamdnolhitchwnghwickhlaypkti mkphbinphusungxayu 11 inkhnathi ESH ESC Guidelines kh s 2007 59 BHS IV kh s 2004 60 aelaaenwthangkarrksakhxngpraethsithy ph s 2555 61 mikarephimklum khwamdnolhitsungrayathi 3 hmaythungphuthimikhwamdneluxdchwnghwicbibmakkwa 179 milliemtrprxth hruxkhwamdneluxdchwnghwickhlaymakkwa 109 milliemtrprxth khwamdnolhitsung chniddux resistant hmaythungkarichyaimsamarthldkhwamdneluxdklbmaxyuinradbpktiid 11 edk aekikh khwamdnolhitsungintharkphbidnxymakkhuxpramanrxyla 0 2 3 khxngcanwntharkaerkekid aelakarwdkhwamdnolhitmkcaimthaknepnpracaintharkaerkekidthisukhphaphdi 27 khwamdnolhitsungphbidbxykwaintharkthimiphawaesiyng karpraeminwakhwamdneluxdnnpktihruximinkhxngtharkaerkekidtxngkhanungthungpccytang xathi xayukhrrph xayuhlngkarptisnthi aelanahnkaerkekid 27 khwamdnolhitsungphbidkhxnkhangbxyinedkaelawyrun 2 9 khunkbxayu ephs aelaechuxchati 62 aelasmphnthkbpccyesiyngtxkhwamecbpwyinrayayaw 63 inpccubnaenanawainedkxayumakkwa 3 pithukraykhwridrbtrwckarwdkhwamdnolhitemuxmatrwcrksahruxtrwcsukhphaph aethakphbkhwamdneluxdsungcatxngtrwcyunynsakxnthicacaaenkwaedkmiphawakhwamdnolhitsung 63 inedkkhwamdneluxdcaephimkhuntamxayu khwamdnolhitsunginedkhmaythungkarmikhaechliykhxngkhwamdnkhnahwicbibhruxkhwamdnkhnahwickhlaycakkarwdkhwamdneluxdtngaetsamkhrngkhunip makkwahruxethakbepxresnithlthi 95 khxngkhwamdnolhitinxayu ephs aelakhwamsungediywkn swnphawakxnkhwamdnolhitsunginedkhmaythungkhaechliykhxngkhwamdnkhnahwicbibhruxkhwamdnkhnahwickhlayxyurahwangepxresnithlthi 90 95 khxngkhwamdnolhitinxayu ephs aelakhwamsungediywkn 63 swnkarwinicchyaelacdcaaenkpraephthinwyrunihicheknthehmuxnkbphuihy 63 karpxngkn aekikhenuxngcakpharaorkhcakkhwamdnolhitsungphbmakinphupwythiimthrabwaepnkhwamdnolhitsung dngnnklyuththprachakrcungcaepntxngldphlthitammacakkhwamdnolhitsungaelaldkhwamcaepninkarrksadwyyaldkhwamdnolhit 60 aenanaihldkhwamdneluxddwykarprbepliynphvtikrrmkxnerimkarrksadwyya thngaenwthangewchptibtikhxngsmakhmkhwamdnolhitsungshrachxanackr kh s 2004 BHS IV 60 opraekrmkarihkarsuksaphupwykhwamdnolhitsungaehngchatishrthxemrika kh s 2002 64 aelaaenwthangkarrksakhxngsmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy ph s 2555 61 aenanaihprbepliynphvtikrrmephuxpxngknkhwamdnolhitsungdwywithidngni khwbkhumnahnkihepnpktiinphuihy ihdchnimwlkayxyuthi 18 5 23 kiolkrm tarangemtr 61 cakdosediyminxaharihnxykwa 100 milliomltxwn nxykwa 6 krmkhxngosediymkhlxirdtxwn hruxnxykwa 2 4 krmkhxngosediymtxwn xxkkalngkaychnidaexorbikxyangsmaesmx echnkaredinerw xyangnxy 30 nathitxwn ekuxbthukwninspdah ldkardumaexlkxhxl imekin 2 drink wninphuchay aelaimekin 1 drink wninphuhying 1 drink ethiybethakbsura 40 44 millilitr ebiyr 5 355 millilitr hruxiwn 12 148 millilitr 61 rbprathanphkaelaphlimmak xyangnxy 5 swntxwn karprbepliynphvtikrrmxyangmiprasiththiphaphsamarthldkhwamdnolhitidethiybethakbkarichyaldkhwamdnolhit karprbepliynphvtikrrmrwmkntngaetsxngxyangkhunipcayingihphlthidimakkhun 60 karrksa aekikhkarprbepliynphvtikrrm aekikh karrksaphawakhwamdnolhitsungxyangaerkerimthikarprbepliynphvtikrrminlksnaediywknkbkarpxngknphawakhwamdnolhitsung 65 rwmthungkarprbepliynxahar 66 karxxkkalngkay aelakarldnahnk withidngklawphbwachwyldkhwamdneluxdinphupwyidxyangmak 67 karprbepliynphvtikrrmkyngkhngaenanaihptibtirwmkbkarichyaldkhwamdnolhitaemwakhwamdneluxdcasungcntxngphicarnaichyaktamkarprbepliynxaharechnldprimanekluxphbwamipraoychn cakkarsuksainrayayaw makkwa 4 spdah inchawkhxekhesiyneruxngkarrbprathanxaharchnidosediymtaphbwamipraoychninkarldkhwamdneluxdthnginphuthimikhwamdneluxdpktiaelaphupwykhwamdnolhitsung 68 nxkcaknixaharldkhwamdnolhit Dietary Approaches to Stop Hypertension DASH diet hruxxaharthimithw thyphuch pla stwpik phkaelaphlimthiaenanaodysthabnhwic pxdaelaeluxdaehngchatishrthxemrikachwyldkhwamdneluxdid hlkkaraelwkhuxkarldprimankarbriophkhosediym aemwaxahardngklawcamiophaethsesiym aemkniesiym aekhlesiym hruxoprtinmakktam 69 withixun ephuxkhlaykhwamekhriydthangciticthiokhsnawachwyldkhwamdnolhitechnkarthasmathi ethkhnikhkhlaykhwamkngwl hruxkarpxnklbthangchiwphaph biofeedback phbwamiprasiththiphlodyrwmimdikwakarihsukhsuksa aelahlkthanthiyunynprasiththiphaphyngmikhunphaphta 70 71 karichya aekikh yaldkhwamdnolhitmixyuhlayklumthiichinpccubn kareluxksngyaldkhwamdnolhitodyaephthytxngkhanungthungkhwamesiyngkhxngorkhhwicaelahlxdeluxd rwmthngkhwamesiyngkhxngorkhklamenuxhwickhadeluxdaelaorkhhlxdeluxdsmxng rwmthngkhakhwamdnolhitkhxngaetlabukhkhl ephuxihidkhxmuldanhwicaelahlxdeluxdodyrwmkhxngkhnhnung 72 hlkthanimsnbsnunkarldkhwamesiyngkaresiychiwithruxxtrakarekidphawaaethrksxnthangsukhphaphdwykarichyaldkhwamdnolhitinphuthimikhwamdnolhitimsungmak khwamdnchwnghwicbibnxykwa 160 milliemtrprxth aela hrux khwamdnchwnghwickhlaynxykwa 100 milliemtrprxth aelaimmipyhasukhphaphxun 73 hakerimkarrksadwyya khnakrrmkarrwmaehngchatiwadwykhwamdnolhitsung Joint National Committee on High Blood Pressure hrux JNC 7 11 aenanawaaephthyimkhwrefatidtamechphaakartxbsnxngtxkarrksaephiyngxyangediywaettxngpraeminxakarimphungprasngkhcakkarichyadwy karldkhwamdneluxdlng 5 milliemtrprxthsamarthldkhwamesiyngkhxngorkhhlxdeluxdsmxngidrxyla 34 ldkhwamesiyngkhxngorkhhwickhadeluxdidrxyla 21 aelaldoxkaskhxngphawasmxngesuxm hwiclmehlw aelaxtrataycakorkhhwichlxdeluxd 74 epahmaykhxngkarrksakhwrldkhwamdneluxdlngnxykwa 140 90 milliemtrprxthinprachakrthwip aelakhwrtakwaniinphuthiepnebahwanhruxorkhit phuechiywchaybangthanaenanaihldkhwamdneluxdlnginradbtakwa 120 80 milliemtrprxth 72 75 aenwthangkareluxkichyaephuxrksaaelawithikarprbyainprachakrklumtang mikarepliynaeplngiptamrayaewlaaelaaetktangkninaetlapraeths yathikhwreluxkichepnxyangaerkyngepnthithkethiyngkn 76 aenwthangptibtikhxngxngkhkrkhwamrwmmuxkhxekhrn xngkhkarxnamyolk aelashrthxemrikaaenanakarichyakhbpssawaklumithxaisd Thiazide epnladbaerk 76 77 swnaenwthangkhxngshrachxanackrennkarichyaklumaekhlesiymaechnaenlblxkekxr Calcium channel blockers CCB inprachakrthixayumakkwa 55 pi hruxmiechuxsayaexfriknhruxaekhribebiyn inkhnathiinprachakrthixayunxykwaaenanaihichyaklumexsixixinhibietxr Angiotensin converting enzyme inhibitors ACE I 78 inyipunaenanaiherimichyaidkidinklumya 6 chnid idaek CCB ACEI ARB ithxaisd bitablxkekxr Beta blockers aelaaexlfablxkekxr Alpha blockers inkhnathiaekhnadaaenanaihicheluxkichyadngklawechnknykewnaexlfablxkekxr 76 karichyahlayklumrwmkn aekikh phupwyswnihycaepntxngichyamakkwahnungklumephuxkhwbkhumkhwamdnolhit aenwthangewchptibtikhxng JNC7 11 aela ESH ESC 59 aenanaiherimichyasxngklumhakkhwamdnchwnghwicbibmakkwaepahmay 20 milliemtrprxth hruxkhwamdnchwnghwickhlaymakkwaepahmay 10 milliemtrprxth yathiniymichrwmknidaek yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbaekhlesiymaechnaenlblxkekxr hrux yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbyakhbpssawa 79 yathixacichrwmknid idaek aekhlesiymaechnaenlblxkekxrkbyakhbpssawa bitablxkekxrkbyakhbpssawa aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnididihodriphridin dihydropyridine kbbitablxkekxr hrux aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnididihodriphridinkbewraphamil verapamil hruxdilithxaesm diltiazem yaklumthiimkhwrichrwmknidaek aekhlesiymaechnaenlblxkekxrchnidnxn idihodriphridin non dihydropyridine echnewraphamilhruxdilithxaesm kbbitablxkekxr yatanrabbernin aexngcioxethnsinrwmkn echn yaexsixixinhibietxrkbyaaexngcioxethnsinriesphetxrblxkekxr yatanrabbernin aexngcioxethnsinkbbitablxkekxr aela bitablxkekxrkbyathixxkvththikbswnklang 79 khwrhlikeliyngkarichyaklumexsixixinhibietxrhruxaexngcioxethnsinriesphetxrblxkekxr Angiotensin receptor blocker ARB rwmkbyaaekxkesbchnidimichsetxrxyd NSAIDs echnyatanxkesb ixbuoprefn enuxngcakxacephimkhwamesiyngkhxngkarekiditwayechiybphlnsungruckkninxutsahkrrmsukhphaphinxxsetreliyinchuxkhxng triple whammy 65 mikarichyaemdrwmsungprakxbdwyyaldkhwamdnsxngklumephuxephimkhwamsadwkaekphupwy sungcakdiwphicarnaichechphaaepnray ip 80 phusungxayu aekikh karrksakhwamdnolhitsungradbpanklangaelarunaerngchwyldxtraesiychiwitaelaldxtraepnorkhaelaxtrataycakorkhhlxdeluxdhwicinphuthixayutngaet 60 pikhunip 81 karsuksainphusungxayumakkwa 80 piyngmicakd aetinkarthbthwnwrrnkrrmerw nisrupwakarrksadwyyaldkhwamdnolhitchwyldxtratayaelakarepnorkhhlxdeluxdhwic aetimidldxtraesiychiwitodyrwmxyangminysakhy 81 epahmaykhwamdnolhitthiaenanakhuxnxykwa 140 90 milliemtrprxth odyyaklumaerkthiaenanainshrthxemrikakhuxyakhbpssawaklumithxaisd 82 aelaaenwthangewchptibtikhxngshrachxanackraenanaihichyaklumaekhlesiymaechnaenlblxkekxrepnyaklumaerk odymikhwamdneluxdepahmaythi lt 150 90 milliemtrprxthemuxphbaephthy hrux lt 145 85 milliemtrprxthemuxwddwyekhruxngwdkhwamdnolhittxenuxnghruxekhruxngwdkhwamdnolhitxtonmtithiban 78 khwamdnolhitsungchniddux aekikh khwamdnolhitsungchniddux Resistant hypertension hmaythungphawathikhwamdneluxdsungekinepahmaythngthimikarichyakhwamdnolhitsamklum aenwthangkarrksakhwamdnolhitsungchnidduxidrbkartiphimphinshrachxanackr 83 aelashrthxemrika 84 rabadwithya aekikh canwnpisukhphawathisuyesiyipcakkarpwyaelatay Disability adjusted life year sahrborkhhwiccakkhwamdnolhitsung txprachakr 100 000 khn inpi ph s 2547 85 immikhxmul lt 110 110 220 220 330 330 440 440 550 550 660 660 770 770 880 880 990 990 1100 1100 1600 gt 1600 inpi ph s 2543 kh s 2000 prachakrekuxbhnungphnlankhn hruxrawrxyla 26 khxngprachakrphuihyinolkmiphawakhwamdnolhitsung 86 orkhniphbidthwipthnginpraethsthiphthnaaelw 333 lankhn aelakalngphthna 639 lankhn 86 xyangirktam xtrapwymikhwamaetktangknmakinaetlaphunthi echn mixtrapwytamakinchnbthkhxngxinediy chay 3 4 hying 6 8 aelasungmakinopaelnd chay 68 9 hying 72 5 87 in ph s 2538 kh s 1995 pramankarnwaprachakr 43 lankhninshrthxemrikamiphawakhwamdnolhitsung aelakalngichyaldkhwamdnolhit nbepnekuxbrxyla 24 khxngphuihyinshrthxemrika 88 khwamchukkhxngkhwamdnolhitinshrthxemrikaephimkhunaelathungrxyla 29 inpi ph s 2547 kh s 2004 89 90 inpi ph s 2549 kh s 2009 phuihyinshrthxemrikaraw 76 lankhnmiphawakhwamdnolhitsung rxyla 34 khxngprachakr aelaphuihychawxemriknechuxsayaexfriknepnprachakrthimixtrakarepnkhwamdnolhitsungsungthisudinolkthirxyla 44 91 khwamdnolhitsungphbidbxyinchawxemriknphunemuxngaelachawxemriknechuxsayaexfrikn aelaphbnxyinchawphiwkhawaelachawxemriknechuxsayemksikn xtraephimkhuntamxayu aelaphbidmakinaethbtawnxxkechiyngitkhxngshrthxemrika khwamchukkhxngkhwamdnolhitsungephimkhuninphuchayaelainprachakrthisthanathangsngkhmaelaesrsthkicta 6 inedk aekikh khwamchukkhxngkhwamdnolhitsunginedknnephimkhun 92 khwamdnolhitsunginedk odyechphaainwykxnwyrunmkmisaehtumacakorkhxun nxkcakorkhxwnaelw orkhityngepnsaehtuthiphbbxy rxyla 60 70 khxngkhwamdnolhitsunginedk inwyrunmkphbkhwamdnolhitsungpthmphumi pramanrxyla 85 95 93 phyakrnorkh aekikhdubthkhwamhlkthi phawaaethrksxnkhxngkhwamdnolhitsung aephnphaphaesdngphawaaethrksxnthisakhykhxngkhwamdnolhitsung khwamdnolhitepnpccyesiyngkhxngkaresiychiwitkxnwyxnkhwrthisamarthpxngknidthisakhythisudthwolk 94 khwamdnolhitsungephimkhwamesiyngkhxngorkhhwickhadeluxd 95 orkhhlxdeluxdsmxng 22 orkhkhxnghlxdeluxdswnplay 96 aelaorkhkhxnghwicaelahlxdeluxdxun rwmthunghwiclmehlw hlxdeluxdaedngihyexxxrtaopngphxng orkhhlxdeluxdaedngaekhngthwrangkay aelahlxdeluxdpxdxudtn 22 khwamdnolhityngepnpccyesiyngtxkarrbrubkphrxngaelaphawasmxngesuxm aelaitwayeruxrng 22 phawaaethrksxnxun idaek orkhthicxtacakkhwamdnolhitsung hypertensive retinopathy aelaorkhitcakkhwamdnolhitsung hypertensive nephropathy 11 prawtisastr aekikhdubthkhwamhlkthi prawtisastrkhxngkhwamdnolhitsung phaphkhxnghlxdeluxdda cakhnngsuxkhxngwileliym harwiy Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus khwamekhaicrabbihlewiynolhitinpccubnerimtncakkarsuksakhxngaephthychawxngkvschux wileliym harwiy William Harvey kh s 1578 1657 phurierimxthibaykarihlewiyneluxdinhnngsux De motu cordis bathhlwngchawxngkvschuxstiefn ehls Stephen Hales idtiphimpheruxngkarwdkhwamdneluxdepnkhrngaerkinpi kh s 1733 97 98 karxthibaykhwamdnolhitsungepnorkhmacakothms yng Thomas Young inpi kh s 1808 aelarichard ibrth Richard Bright inpi kh s 1836 97 khnaerkthiraynganphawakhwamdnolhitsunginphuthiimmiorkhitkhuxefredrik xkhbar omhaehmd Frederick Akbar Mahomed kh s 1849 1884 99 xyangirktamkhwamdnolhitsungmikhwamsakhythangkhliniktngaet kh s 1896 emuxmikarpradisthekhruxngwdkhwamdnolhitchnidplxkaekhnodychipioxen riwa rxchchi Scipione Riva Rocci inpidngklaw 100 sungthaiherimmikarwdkhwamdneluxdinkhlinik inpi kh s 1905 niokhil okhrxthkhxf Nikolai Korotkoff idphthnaethkhnikhkarwdkhwamdnolhitodykarrierimxthibayesiyngokhrxthkhxf Korotkoff sounds sungepnesiyngcakhlxdeluxdaedngthiidyinphanekhruxngfngtrwckhnathildkhwamdnplxkaekhnkhxngekhruxngwdkhwamdnolhit 98 inprawtisastr karrksaorkhthieriykwa orkhchiphcraekhng hard pulse disease khuxkarldprimaneluxdinrangkay odykarecaaeluxdxxk bloodletting hruxkarichplingdudeluxd 97 karrksadwywithidngklawidrbkarsnbsnuncakckrphrrdihwngtikhxngcin xxls khxrnieliys eslss kaeln aelahipphxkhrathis 97 inkhriststwrrsthi 19 aela 20 kxnthikarrksadwyyaldkhwamdnolhitcamiprasiththiphaph karrksakhwamdnolhitsungprakxbdwy 3 withikar sungmiphlkhangekhiyngmak idaek karngdbriophkhosediymxyangekhmngwd echnkarhambriophkhkhaw 97 karphatdexarabbprasathsimphaethtikxxk sympathectomy aelakarchidsarthithaihekidikhephuxldkhwamdneluxdodytrng pyrogen therapy 97 101 sarekhmichnidaerkthiichrksakhwamdnolhitsungkhuxosediymithoxisyaind sodium thiocyanate ichin pi kh s 1900 aetmiphlkhangekhiyngmakaelaimepnthiniym 97 sarxun idrbkarphthnaphayhlngchwngsngkhramolkkhrngthi 2 sarthiidrbkhwamniymaelamiprasiththiphaph echn eththraemthilaexmomeniymkhlxird tetramethylammonium chloride aelaxnuphnthkhxngmn echn ehksaemotheniym hexamethonium ihdralasin hydralazine aelariesxrphin reserpine xnuphnthcakphuch Rauwolfia serpentina khwamsaerckhrngihykhuxkarkhnphbyaldkhwamdnolhitthisamarthrbprathanidchnidaerkkhux khlxorithxaisd chlorothiazide inpi kh s 1958 sungepnyakhbpssawachnidithxaisdthiphthnacakyaptichiwnaslfanilaimd sulfanilamide 97 102 sngkhmaelawthnthrrm aekikhkhwamtrahnk aekikh krafaesdng khwamchukkhxngkhwamtrahnkthungkhwamdnolhitsung karrksa aelakarkhwbkhumkhwamdnolhitsung epriybethiybkninsikarsuksakhxng National Health and Nutrition Examination Survey NHANES 89 xngkhkarxnamyolkrabuwakhwamdnolhitsungepnsaehtusakhykhxngxtraesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic snnibatkhwamdnolhitsungolk The World Hypertension League WHL xngkhkarsaklthiduaelsmakhmkhwamdnolhitsungaehngchati 85 smakhm rabuwamakkwakhrunghnungkhxngphupwykhwamdnolhitsungthwolkimtrahnkthungkhwamecbpwykhxngtnexng 103 ephuxtrahnkthungpyhadngklaw WHL idrierimkarrnrngkheruxngkhwamdnolhitsunginpi ph s 2548 kh s 2005 aelakahndihwnthi 17 phvsphakhminthukpiepnwnkhwamdnolhitsungolk inchwngsampithiphanmamismakhmkhwamdnolhitsunginaetlachatiekharwmwnkhwamdnolhitsungolkephimkhun aelamikickrrmaelanwtkrrmephuxprachasmphnthtxsatharnchn inpi ph s 2550 michatismachik 47 chatiekharwmwnkhwamdnolhitsungolk inrahwangspdahkhxngwnkhwamdnolhitsungolk inpraethssmachikrwmkbrthbalthxngthun smakhmwichachiph xngkhkarnxkphakhrth aelaphakhexkchnidrnrngkhthungkhwamtrahnkeruxngkhwamdnolhitsungphanthangsuxtang aelakaredinrnrngkh karichsuxmwlchnechnxinethxrentaelaothrthsnthaihekhathungphukhn 250 lankhn phlcakkarrnrngkhsnnibatkhwamdnolhitsungolkechuxmnwaphukhn 1 5 phnlankhnthimiphawakhwamdnolhitsungcaidekidkhwamtrahnkkhun 104 esrsthkic aekikh khwamdnolhitsungepnorkheruxrngthiphbbxythisudthimatrwcinsthanphyabalpthmphumiinshrthxemrika smakhmorkhhwicshrthxemrikapramanwakhaichcaythngthangtrngaelathangxxminkarrksakhwamdnolhitsunginpi ph s 2553 xyuthi 76 6 phnlandxllarshrth 91 inshrthxemrika rawrxyla 80 khxngphupwykhwamdnolhitsungmikhwamtrahnkinorkhkhxngtnexng rxyla 71 ichyaldkhwamdnolhit aetrxyla 48 ethannthitrahnkwaphawakhwamdnolhitsungkhxngtnexngidrbkarrksaxyangephiyngphx 91 xupsrrkhkhxngkarrksakhwamdnolhitxyangephiyngphxkhuxkhwambkphrxngcakkarwinicchy karrksa aela hruxkarkhwbkhumkhwamdnolhit 105 bukhlakrthangkaraephthyephchiykbxupsrrkhmakmaythicakhwbkhumkhwamdneluxdihxyuinepahmay rwmthngkarichyahlaychnidephuxihkhwamdnolhitthungepahmay phupwyktxngephchiykbkhwamthathayinkarichyasmaesmxtamewlaaelakarprbepliynwithichiwitihehmaasm thungkrannkarihkhwamdneluxdldthungepahmaynnepnipid aelathisakhykarldkhwamdnolhitchwyldxtrataycakorkhhwic orkhhlxdeluxdsmxng orkhkhwamesuxmxun aelaldkhaichcaythixactammacakkarrksaorkhxyangminysakhy 106 107 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 High Blood Pressure Fact Sheet CDC 19 kumphaphnth 2015 ekbcakaehlngedimemux 6 minakhm 2016 subkhnemux 6 minakhm 2016 2 0 2 1 Lackland DT Weber MA May 2015 Global burden of cardiovascular disease and stroke hypertension at the core The Canadian Journal of Cardiology 31 5 569 571 doi 10 1016 j cjca 2015 01 009 PMID 25795106 3 0 3 1 Mendis S Puska P Norrving B 2011 Global atlas on cardiovascular disease prevention and control PDF 1st ed Geneva World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization p 38 ISBN 9789241564373 ekb PDF cakaehlngedimemux 17 singhakhm 2014 4 0 4 1 Hernandorena I Duron E Vidal JS Hanon O July 2017 Treatment options and considerations for hypertensive patients to prevent dementia Expert Opinion on Pharmacotherapy Review 18 10 989 1000 doi 10 1080 14656566 2017 1333599 PMID 28532183 S2CID 46601689 5 0 5 1 5 2 5 3 5 4 Poulter NR Prabhakaran D Caulfield M August 2015 Hypertension Lancet 386 9995 801 812 doi 10 1016 s0140 6736 14 61468 9 PMID 25832858 S2CID 208792897 6 0 6 1 6 2 6 3 6 4 Carretero OA Oparil S mkrakhm 2000 Essential hypertension Part I definition and etiology Circulation 101 3 329 335 doi 10 1161 01 CIR 101 3 329 PMID 10645931 Yang Bo Yi 2018 Global association between ambient air pollution and blood pressure A systematic review and meta analysis Environmental Pollution 235 576 588 doi 10 1016 j envpol 2018 01 001 PMID 29331891 Whelton PK Carey RM Aronow WS Casey DE Collins KJ Dennison Himmelfarb C DePalma SM Gidding S Jamerson KA Jones DW MacLaughlin EJ Muntner P Ovbiagele B Smith SC Spencer CC Stafford RS Taler SJ Thomas RJ Williams KA Williamson JD Wright JT June 2018 2017 ACC AHA AAPA ABC ACPM AGS APhA ASH ASPC NMA PCNA Guideline for the Prevention Detection Evaluation and Management of High Blood Pressure in Adults A Report of the American College of Cardiology American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines Hypertension 71 6 e13 e115 doi 10 1161 HYP 0000000000000065 PMID 29133356 How Is High Blood Pressure Treated National Heart Lung and Blood Institute 10 knyayn 2015 ekbcakaehlngedimemux 6 emsayn 2016 subkhnemux 6 minakhm 2016 Campbell NR Lackland DT Lisheng L Niebylski ML Nilsson PM Zhang XH March 2015 Using the Global Burden of Disease study to assist development of nation specific fact sheets to promote prevention and control of hypertension and reduction in dietary salt a resource from the World Hypertension League Journal of Clinical Hypertension 17 3 165 167 doi 10 1111 jch 12479 PMC 8031937 PMID 25644474 S2CID 206028313 11 0 11 1 11 2 11 3 11 4 11 5 11 6 11 7 11 8 Chobanian AV Bakris GL Black HR aelakhna 2003 Seventh report of the Joint National Committee on Prevention Detection Evaluation and Treatment of High Blood Pressure Hypertension 42 6 1206 52 doi 10 1161 01 HYP 0000107251 49515 c2 PMID 14656957 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help James PA Oparil S Carter BL Cushman WC Dennison Himmelfarb C Handler J Lackland DT LeFevre ML MacKenzie TD Ogedegbe O Smith SC Svetkey LP Taler SJ Townsend RR Wright JT Narva AS Ortiz E February 2014 2014 evidence based guideline for the management of high blood pressure in adults report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee JNC 8 JAMA 311 5 507 520 doi 10 1001 jama 2013 284427 PMID 24352797 Lau DH Nattel S Kalman JM Sanders P August 2017 Modifiable Risk Factors and Atrial Fibrillation Circulation Review 136 6 583 596 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 116 023163 PMID 28784826 Musini VM Tejani AM Bassett K Wright JM 7 October 2009 Pharmacotherapy for hypertension in the elderly The Cochrane database of systematic reviews 4 CD000028 PMID 19821263 Diao D Wright JM Cundiff DK Gueyffier F Aug 15 2012 Pharmacotherapy for mild hypertension The Cochrane database of systematic reviews 8 CD006742 doi 10 1002 14651858 CD006742 pub2 PMID 22895954 Sundstrom Johan Arima Hisatomi Jackson Rod Turnbull Fiona Rahimi Kazem Chalmers John Woodward Mark Neal Bruce February 2015 Effects of Blood Pressure Reduction in Mild Hypertension Annals of Internal Medicine 162 184 91 doi 10 7326 M14 0773 PMID 25531552 Xie X Atkins E Lv J Bennett A Neal B Ninomiya T Woodward M MacMahon S Turnbull F Hillis GS Chalmers J Mant J Salam A Rahimi K Perkovic V Rodgers A 7 November 2015 Effects of intensive blood pressure lowering on cardiovascular and renal outcomes updated systematic review and meta analysis Lancet London England PMID 26559744 18 0 18 1 18 2 Fisher ND Williams GH 2005 Hypertensive vascular disease in Kasper DL Braunwald E Fauci AS aelakhna b k Harrison s Principles of Internal Medicine 16th ed New York McGraw Hill pp 1463 1481 ISBN 978 0 07 139140 5 19 0 19 1 Marshall IJ Wolfe CD McKevitt C July 2012 Lay perspectives on hypertension and drug adherence systematic review of qualitative research BMJ 345 e3953 doi 10 1136 bmj e3953 PMC 3392078 PMID 22777025 Wong TY Wong T Mitchell P February 2007 The eye in hypertension Lancet 369 9559 425 435 doi 10 1016 S0140 6736 07 60198 6 PMID 17276782 S2CID 28579025 21 0 21 1 Loscalzo Joseph Fauci Anthony S Braunwald Eugene Dennis L Kasper Hauser Stephen L Longo Dan L 2008 Harrison s principles of internal medicine McGraw Hill Medical ISBN 0 07 147691 1 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book html title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk 22 00 22 01 22 02 22 03 22 04 22 05 22 06 22 07 22 08 22 09 22 10 22 11 22 12 22 13 22 14 22 15 22 16 O Brien E Beevers DG Lip GY 2007 ABC of hypertension London BMJ Books ISBN 978 1 4051 3061 5 Papadopoulos DP Mourouzis I Thomopoulos C Makris T Papademetriou V December 2010 Hypertension crisis Blood Press 19 6 328 36 doi 10 3109 08037051 2010 488052 PMID 20504242 24 0 24 1 24 2 24 3 24 4 Marik PE Varon J June 2007 Hypertensive crises challenges and management Chest 131 6 1949 1962 doi 10 1378 chest 06 2490 PMID 17565029 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 12 04 Gibson P 30 krkdakhm 2009 Hypertension and Pregnancy eMedicine Obstetrics and Gynecology Medscape ekbcakaehlngedimemux 24 krkdakhm 2009 subkhnemux 16 mithunayn 2009 26 0 26 1 Rodriguez Cruz E Ettinger LM 6 emsayn 2010 Hypertension eMedicine Pediatrics Cardiac Disease and Critical Care Medicine Medscape ekbcakaehlngedimemux 15 singhakhm 2009 subkhnemux 16 mithunayn 2009 27 0 27 1 27 2 Dionne JM Abitbol CL Flynn JT 2012 Hypertension in infancy diagnosis management and outcome Pediatr Nephrol 27 1 17 32 doi 10 1007 s00467 010 1755 z PMID 21258818 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk Ehret GB Munroe PB Rice KM Bochud M Johnson AD Chasman DI aelakhna September 2011 Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk Nature 478 7367 103 109 Bibcode 2011Natur 478 103T doi 10 1038 nature10405 PMC 3340926 PMID 21909115 Lifton RP Gharavi AG Geller DS February 2001 Molecular mechanisms of human hypertension Cell 104 4 545 556 doi 10 1016 S0092 8674 01 00241 0 PMID 11239411 Vasan RS Beiser A Seshadri S Larson MG Kannel WB D Agostino RB Levy D February 2002 Residual lifetime risk for developing hypertension in middle aged women and men The Framingham Heart Study JAMA 287 8 1003 1010 doi 10 1001 jama 287 8 1003 PMID 11866648 Mesas AE Leon Munoz LM Rodriguez Artalejo F Lopez Garcia E The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals a systematic review and meta analysis Am J Clin Nutr 2011 94 1113 26 Vaidya A Forman JP November 2010 Vitamin D and hypertension current evidence and future directions Hypertension 56 5 774 779 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 109 140160 PMID 20937970 Sorof J Daniels S October 2002 Obesity hypertension in children a problem of epidemic proportions Hypertension 40 4 441 447 doi 10 1161 01 HYP 0000032940 33466 12 PMID 12364344 34 0 34 1 Lawlor DA Smith GD May 2005 Early life determinants of adult blood pressure Current Opinion in Nephrology and Hypertension 14 3 259 264 doi 10 1097 01 mnh 0000165893 13620 2b PMID 15821420 S2CID 10646150 Dluhy RG Williams GH Endocrine hypertension In Wilson JD Foster DW Kronenberg HM eds Williams Textbook of Endocrinology 9th ed Philadelphia Pa WB Saunders 1998 729 49 Grossman E Messerli FH January 2012 Drug induced hypertension an unappreciated cause of secondary hypertension The American Journal of Medicine 125 1 14 22 doi 10 1016 j amjmed 2011 05 024 PMID 22195528 Conway J April 1984 Hemodynamic aspects of essential hypertension in humans Physiological Reviews 64 2 617 660 doi 10 1152 physrev 1984 64 2 617 PMID 6369352 38 0 38 1 Palatini P Julius S June 2009 The role of cardiac autonomic function in hypertension and cardiovascular disease Current Hypertension Reports 11 3 199 205 doi 10 1007 s11906 009 0035 4 PMID 19442329 S2CID 11320300 Andersson OK Lingman M Himmelmann A Sivertsson R Widgren BR 2004 Prediction of future hypertension by casual blood pressure or invasive hemodynamics A 30 year follow up study Blood Pressure 13 6 350 354 doi 10 1080 08037050410004819 PMID 15771219 S2CID 28992820 Folkow B April 1982 Physiological aspects of primary hypertension Physiological Reviews 62 2 347 504 doi 10 1152 physrev 1982 62 2 347 PMID 6461865 Struijker Boudier HA le Noble JL Messing MW Huijberts MS le Noble FA van Essen H December 1992 The microcirculation and hypertension Journal of Hypertension Supplement 10 7 S147 156 doi 10 1097 00004872 199212000 00016 PMID 1291649 Safar ME London GM August 1987 Arterial and venous compliance in sustained essential hypertension Hypertension 10 2 133 139 doi 10 1161 01 HYP 10 2 133 PMID 3301662 Schiffrin EL February 1992 Reactivity of small blood vessels in hypertension relation with structural changes State of the art lecture Hypertension 19 2 Suppl II1 9 doi 10 1161 01 HYP 19 2 Suppl II1 a PMID 1735561 Chobanian AV August 2007 Clinical practice Isolated systolic hypertension in the elderly The New England Journal of Medicine 357 8 789 796 doi 10 1056 NEJMcp071137 PMID 17715411 S2CID 42515260 Zieman SJ Melenovsky V Kass DA May 2005 Mechanisms pathophysiology and therapy of arterial stiffness Arteriosclerosis Thrombosis and Vascular Biology 25 5 932 943 doi 10 1161 01 ATV 0000160548 78317 29 PMID 15731494 Navar LG December 2010 Counterpoint Activation of the intrarenal renin angiotensin system is the dominant contributor to systemic hypertension Journal of Applied Physiology 109 6 1998 2000 discussion 2015 doi 10 1152 japplphysiol 00182 2010a PMC 3006411 PMID 21148349 Esler M Lambert E Schlaich M December 2010 Point Chronic activation of the sympathetic nervous system is the dominant contributor to systemic hypertension Journal of Applied Physiology 109 6 1996 1998 discussion 2016 doi 10 1152 japplphysiol 00182 2010 PMID 20185633 S2CID 7685157 Versari D Daghini E Virdis A Ghiadoni L Taddei S June 2009 Endothelium dependent contractions and endothelial dysfunction in human hypertension British Journal of Pharmacology 157 4 527 536 doi 10 1111 j 1476 5381 2009 00240 x PMC 2707964 PMID 19630832 Marchesi C Paradis P Schiffrin EL July 2008 Role of the renin angiotensin system in vascular inflammation Trends in Pharmacological Sciences 29 7 367 374 doi 10 1016 j tips 2008 05 003 PMID 18579222 Padwal RS Hemmelgarn BR Khan NA aelakhna 2009 The 2009 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 25 5 279 86 doi 10 1016 S0828 282X 09 70491 X PMC 2707176 PMID 19417858 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Padwal RJ Hemmelgarn BR Khan NA aelakhna 2008 The 2008 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 24 6 455 63 doi 10 1016 S0828 282X 08 70619 6 PMC 2643189 PMID 18548142 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Padwal RS Hemmelgarn BR McAlister FA aelakhna 2007 The 2007 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 23 7 529 38 doi 10 1016 S0828 282X 07 70797 3 PMC 2650756 PMID 17534459 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Hemmelgarn BR McAlister FA Grover S aelakhna 2006 The 2006 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension Part I Blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 22 7 573 81 doi 10 1016 S0828 282X 06 70279 3 PMC 2560864 PMID 16755312 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Hemmelgarn BR McAllister FA Myers MG aelakhna 2005 The 2005 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension part 1 blood pressure measurement diagnosis and assessment of risk Canadian Journal of Cardiology 21 8 645 56 PMID 16003448 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help 55 0 55 1 55 2 National Clinical Guideline Centre August 2011 7 Diagnosis of Hypertension 7 5 Link from evidence to recommendations Hypertension NICE CG 127 PDF National Institute for Health and Clinical Excellence p 102 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2013 07 23 subkhnemux 2011 12 22 North of England Hypertension Guideline Development Group 1 August 2004 Frequency of measurements Essential hypertension NICE CG18 National Institute for Health and Clinical Excellence p 53 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 07 14 subkhnemux 2011 12 22 Franklin SS February 2012 Unusual hypertensive phenotypes what is their significance Hypertension 59 2 173 8 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 111 182956 PMID 22184330 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Luma GB Spiotta RT 2006 Hypertension in children and adolescents Am Fam Physician 73 9 1558 68 PMID 16719248 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help 59 0 59 1 59 2 59 3 Mancia G De Backer G Dominiczak A aelakhna 2007 2007 ESH ESC Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension ESH ESC Task Force on the Management of Arterial Hypertension J Hypertens 25 9 1751 62 doi 10 1097 HJH 0b013e3282f0580f PMID 17762635 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help 60 0 60 1 60 2 60 3 60 4 60 5 Williams B 2004 Mar Guidelines for management of hypertension report of the fourth working party of the British Hypertension Society 2004 BHS IV Journal of Human Hypertension 18 3 139 85 doi 10 1038 sj jhh 1001683 PMID 14973512 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin date help imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help 61 0 61 1 61 2 61 3 61 4 61 5 smakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy 2012 aenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsunginewchptibtithwip ph s 2555 PDF karprachumwichakarpracapi khrngthi 10 Trends in Hypertension 2012 17 kumphaphnth 2555 krungethph praethsithy ISBN 1 111 22222 9 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2014 07 28 subkhnemux 23 mithunayn ph s 2555 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite conference html title aemaebb Cite conference cite conference a trwcsxbkha isbn checksum help trwcsxbkhawnthiin accessdate help Din Dzietham R Liu Y Bielo MV Shamsa F 2007 High blood pressure trends in children and adolescents in national surveys 1963 to 2002 Circulation 116 13 1488 96 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 106 683243 PMID 17846287 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk 63 0 63 1 63 2 63 3 National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents 2004 The fourth report on the diagnosis evaluation and treatment of high blood pressure in children and adolescents Pediatrics 114 2 Suppl 4th Report 555 76 doi 10 1542 peds 114 2 S2 555 PMID 15286277 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help Whelton PK aelakhna 2002 Primary prevention of hypertension Clinical and public health advisory from the National High Blood Pressure Education Program JAMA 288 15 1882 1888 doi 10 1001 jama 288 15 1882 PMID 12377087 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help 65 0 65 1 NPS Prescribing Practice Review 52 Treating hypertension NPS Medicines Wise September 1 2010 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 02 22 subkhnemux November 5 2010 Siebenhofer A 2011 09 07 Siebenhofer Andrea b k Long term effects of weight reducing diets in hypertensive patients Cochrane database of systematic reviews Online 9 9 CD008274 doi 10 1002 14651858 CD008274 pub2 PMID 21901719 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Blumenthal JA Babyak MA Hinderliter A aelakhna 2010 Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure the ENCORE study Arch Intern Med 170 2 126 35 doi 10 1001 archinternmed 2009 470 PMID 20101007 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help He FJ 2004 MacGregor Graham A b k Effect of longer term modest salt reduction on blood pressure Cochrane database of systematic reviews Online 3 CD004937 doi 10 1002 14651858 CD004937 PMID 15266549 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Your Guide To Lowering Your Blood Pressure With DASH PDF subkhnemux 2009 06 08 Greenhalgh J Dickson R Dundar Y 2009 The effects of biofeedback for the treatment of essential hypertension a systematic review Health Technol Assess 13 46 1 104 doi 10 3310 hta13460 PMID 19822104 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr doi brokendate thuklaewn aenana doi broken date help imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk Ospina MB Bond K Karkhaneh M aelakhna 2007 Meditation practices for health state of the research Evid Rep Technol Assess Full Rep 155 1 263 PMID 17764203 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help 72 0 72 1 Nelson Mark Drug treatment of elevated blood pressure Australian Prescriber 33 108 112 subkhnemux August 11 2010 Diao Diana 2012 Pharmacotherapy for mild hypertension The Cochrane Collaboration 8 doi 10 1002 14651858 CD006742 pub2 Law M Wald N Morris J 2003 Lowering blood pressure to prevent myocardial infarction and stroke a new preventive strategy PDF Health Technol Assess 7 31 1 94 PMID 14604498 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 03 04 subkhnemux 2013 02 20 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Shaw Gina 2009 03 07 Prehypertension Early stage High Blood Pressure WebMD subkhnemux 2009 07 03 76 0 76 1 76 2 Klarenbach SW 2010 May Identification of factors driving differences in cost effectiveness of first line pharmacological therapy for uncomplicated hypertension The Canadian journal of cardiology 26 5 e158 63 doi 10 1016 S0828 282X 10 70383 4 PMC 2886561 PMID 20485695 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help trwcsxbkhawnthiin date help imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Wright JM Musini VM 2009 Wright James M b k First line drugs for hypertension Cochrane Database Syst Rev 3 CD001841 doi 10 1002 14651858 CD001841 pub2 PMID 19588327 78 0 78 1 National Institute Clinical Excellence August 2011 1 5 Initiating and monitoring antihypertensive drug treatment including blood pressure targets GC127 Hypertension Clinical management of primary hypertension in adults khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 01 10 subkhnemux 2011 12 23 79 0 79 1 Sever PS Messerli FH 2011 Hypertension management 2011 optimal combination therapy Eur Heart J 32 20 2499 506 doi 10 1093 eurheartj ehr177 PMID 21697169 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help 2 5 5 1 Angiotensin converting enzyme inhibitors British National Formulary Vol No 62 September 2011 subkhnemux 2011 12 22 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book html title aemaebb Cite book cite book a imruckpharamietxr chapterurl thuklaewn aenana chapter url help 81 0 81 1 Musini VM Tejani AM Bassett K Wright JM 2009 Musini Vijaya M b k Pharmacotherapy for hypertension in the elderly Cochrane Database Syst Rev 4 CD000028 doi 10 1002 14651858 CD000028 pub2 PMID 19821263 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Aronow WS Fleg JL Pepine CJ aelakhna 2011 ACCF AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus documents developed in collaboration with the American Academy of Neurology American Geriatrics Society American Society for Preventive Cardiology American Society of Hypertension American Society of Nephrology Association of Black Cardiologists and European Society of Hypertension J Am Coll Cardiol 57 20 2037 114 doi 10 1016 j jacc 2011 01 008 PMID 21524875 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help CG34 Hypertension quick reference guide PDF National Institute for Health and Clinical Excellence 28 June 2006 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2009 03 13 subkhnemux 2009 03 04 Calhoun DA Jones D Textor S aelakhna 2008 Resistant hypertension diagnosis evaluation and treatment A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research Hypertension 51 6 1403 19 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 108 189141 PMID 18391085 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help WHO Disease and injury country estimates World Health Organization 2009 subkhnemux Nov 11 2009 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web html title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help 86 0 86 1 Kearney PM Whelton M Reynolds K Muntner P Whelton PK He J 2005 Global burden of hypertension analysis of worldwide data Lancet 365 9455 217 23 doi 10 1016 S0140 6736 05 17741 1 PMID 15652604 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help CS1 maint multiple names authors list lingk Kearney PM Whelton M Reynolds K Whelton PK He J 2004 Worldwide prevalence of hypertension a systematic review J Hypertens 22 1 11 9 doi 10 1097 00004872 200401000 00003 PMID 15106785 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk Burt VL Whelton P Roccella EJ aelakhna 1995 Prevalence of hypertension in the US adult population Results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey 1988 1991 Hypertension 25 3 305 13 doi 10 1161 01 HYP 25 3 305 PMID 7875754 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 12 05 subkhnemux 2009 06 05 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help 89 0 89 1 Burt VL Cutler JA Higgins M aelakhna 1995 Trends in the prevalence awareness treatment and control of hypertension in the adult US population Data from the health examination surveys 1960 to 1991 Hypertension 26 1 60 9 doi 10 1161 01 HYP 26 1 60 PMID 7607734 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 12 20 subkhnemux 2009 06 05 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Ostchega Y Dillon CF Hughes JP Carroll M Yoon S 2007 Trends in hypertension prevalence awareness treatment and control in older U S adults data from the National Health and Nutrition Examination Survey 1988 to 2004 Journal of the American Geriatrics Society 55 7 1056 65 doi 10 1111 j 1532 5415 2007 01215 x PMID 17608879 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk 91 0 91 1 91 2 Lloyd Jones D Adams RJ Brown TM aelakhna 2010 Heart disease and stroke statistics 2010 update a report from the American Heart Association Circulation 121 7 e46 e215 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 109 192667 PMID 20019324 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr author separator thuklaewn help imruckpharamietxr month thuklaewn help Falkner B 2009 Hypertension in children and adolescents epidemiology and natural history Pediatr Nephrol 25 7 1219 24 doi 10 1007 s00467 009 1200 3 PMC 2874036 PMID 19421783 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help Luma GB Spiotta RT 2006 Hypertension in children and adolescents Am Fam Physician 73 9 1558 68 PMID 16719248 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 09 26 subkhnemux 2013 04 12 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help Global health risks mortality and burden of disease attributable to selected major risks PDF World Health Organization 2009 subkhnemux 10 February 2012 Lewington S Clarke R Qizilbash N Peto R Collins R 2002 Age specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality a meta analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies Lancet 360 9349 1903 13 doi 10 1016 S0140 6736 02 11911 8 PMID 12493255 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk Singer DR Kite A 2008 Management of hypertension in peripheral arterial disease does the choice of drugs matter European Journal of Vascular and Endovascular Surgery 35 6 701 8 doi 10 1016 j ejvs 2008 01 007 PMID 18375152 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help 97 0 97 1 97 2 97 3 97 4 97 5 97 6 97 7 Esunge PM 1991 From blood pressure to hypertension the history of research J R Soc Med 84 10 621 PMC 1295564 PMID 1744849 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help 98 0 98 1 Kotchen TA 2011 Historical trends and milestones in hypertension research a model of the process of translational research Hypertension 58 4 522 38 doi 10 1161 HYPERTENSIONAHA 111 177766 PMID 21859967 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help Swales JD b k 1995 Manual of hypertension Oxford Blackwell Science pp xiii ISBN 0 86542 861 1 Postel Vinay N b k 1996 A century of arterial hypertension 1896 1996 Chichester Wiley p 213 ISBN 0 471 96788 2 Dustan HP Roccella EJ Garrison HH 1996 Controlling hypertension A research success story Arch Intern Med 156 17 1926 35 doi 10 1001 archinte 156 17 1926 PMID 8823146 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help CS1 maint multiple names authors list lingk Novello FC Sprague JM 1957 Benzothiadiazine dioxides as novel diuretics J Am Chem Soc 79 8 2028 doi 10 1021 ja01565a079 Chockalingam A 2007 Impact of World Hypertension Day Canadian Journal of Cardiology 23 7 517 9 doi 10 1016 S0828 282X 07 70795 X PMC 2650754 PMID 17534457 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr month thuklaewn help Chockalingam A 2008 World Hypertension Day and global awareness Canadian Journal of Cardiology 24 6 441 4 doi 10 1016 S0828 282X 08 70617 2 PMC 2643187 PMID 18548140 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkha doi help imruckpharamietxr month thuklaewn help Alcocer L Cueto L 2008 Hypertension a health economics perspective Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease 2 3 147 55 doi 10 1177 1753944708090572 PMID 19124418 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 12 04 subkhnemux 2009 06 20 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help William J Elliott 2003 The Economic Impact of Hypertension The Journal of Clinical Hypertension 5 4 3 13 doi 10 1111 j 1524 6175 2003 02463 x PMID 12826765 a href E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal html title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr month thuklaewn help Coca A 2008 Economic benefits of treating high risk hypertension with angiotensin II receptor antagonists blockers Clinical Drug Investigation 28 4 211 20 doi 10 2165 00044011 200828040 00002 PMID 18345711 aehlngkhxmulxun aekikhkarcaaenkorkhDICD 10 I10 2 I11 2 I12 2 I13 2 I15 2 ICD 9 CM 401OMIM 145500MeSH D006973DiseasesDB 6330thrphyakrphaynxkCurlie khwamdnolhitsungMedlinePlus 000468eMedicine med 1106 ped 1097 emerg 267Patient UK khwamdnolhitsungkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb khwamdnolhitsungaenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsung ody nph surekiyrti xachananuphaph khwamdnolhitsung thiewbist Curlie smakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy aenwthangkarrksaorkhkhwamdnolhitsung inewchptibtithwip odysmakhmkhwamdnolhitsungaehngpraethsithy chbbprbprung 2558 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title khwamdnolhitsung amp oldid 10427702, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม