fbpx
วิกิพีเดีย

พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์

สิงหาคม 08, 2021

เขต พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์ (อังกฤษ: Fertile Crescent) ที่รู้จักกันโดยเป็นอู่อารยธรรม เป็นบริเวณรูปจันทร์เสี้ยวที่รวมแผ่นดินที่ชื้นและอุดมสมบูรณ์โดยเทียบกับบริเวณข้างเคียงในเอเชียตะวันตกที่เป็นเขตกึ่งแห้งแล้ง และรวมบริเวณรอบ ๆ ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำและลุ่มแม่น้ำไนล์ เป็นบริเวณอยู่ติดกับเขตเอเชียน้อยหรือที่เรียกว่าอานาโตเลีย คำนี้เริ่มใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์โบราณ แล้วต่อมาจึงกลายมาเป็นคำที่นิยมใช้ในโลกตะวันตกแม้ในสาขาภูมิรัฐศาสตร์ (geopolitics) และในเรื่องความสัมพันธ์ทางการทูต

แผนที่แสดงเขตพระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์เป็นสีแดง

ความหมายทั้งหมดที่มีของคำนี้ ล้วนรวมเขตเมโสโปเตเมีย คือผืนแผ่นดินรอบ ๆ แม่น้ำไทกริสและแม่น้ำยูเฟรทีส และรวมเขตลิแวนต์ คือฝั่งทิศตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ประเทศต่าง ๆ ปัจจุบันที่มีดินแดนร่วมอยู่ในเขตนี้รวมทั้งประเทศอิรัก คูเวต ซีเรีย เลบานอน จอร์แดน อิสราเอล และปาเลสไตน์ โดยอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศตุรกีและทางทิศตะวันตกของอิหร่าน

เขตนี้บ่อยครั้งเรียกว่าอู่อารยธรรม (cradle of civilization) เพราะเป็นเขตที่เกิดพัฒนาการเป็นอารยธรรมมนุษย์แรก ๆ สุด ซึ่งเจริญรุ่งเรืองโดยอาศัยทรัพยากรน้ำและเกษตรกรรมที่มีอยู่ในเขต ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นในเขตนี้รวมทั้งการพัฒนาภาษาเขียน การทำแก้ว ล้อ และระบบชลประทาน

ประวัติศาสตร์

ศาสตราจารย์นักมานุษยวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยชิคาโกได้สร้างความนิยมกับคำว่า "พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์" เริ่มตั้งแต่หนังสือเรียนระดับไฮสกูลที่เขาเขียนในปี 1914 และ 1916 นี่เป็นคำพรรณนาเขตนี้ในหนังสือปี 1916

ในที่สุดแห่งทิศตะวันตกของเอเชีย มีเขตที่มีรูปร่างไม่สมมาตร ซึ่งโดยทั่วไปแล้วรวมอยู่ในวงน้ำติดกับทะเลแคสเปียนกับทะเลดำทางทิศเหนือ ติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียนกับทะเลแดงทางทิศตะวันตก และติดกับมหาสมุทรอินเดียกับอ่าวเปอร์เซียทางทิศใต้และตะวันออก โดยมากเป็นเขตภูเขาทางทิศเหนือและเขตทะเลทรายทางทิศใต้ ที่อยู่มนุษย์ที่เก่าแก่ที่สุดในสนามใหญ่แห่งเอเชียตะวันตกนี้ เป็นแผ่นดินชายแดนระหว่างเขตทะเลทรายและเขตภูเขา เป็นเขตสุดติดกับทะเลทรายที่เพาะปลูกได้ เป็นแผ่นดินวงจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์ที่มีภูเขาทางด้านหนึ่งและทะเลทรายอีกด้านหหนึ่ง

แผ่นดินวงจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์นี้ มีรูปคล้ายกับครึ่งวงกลม โดยมีด้านเปิดอยู่ทางทิศใต้ (ดูแผนที่) มีส่วนสุดทิศตะวันตกที่มุมตะวันออกเฉียงใต้ของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ตรงกลางอยู่เหนือคาบสมุทรอาหรับ มีส่วนสุดทิศตะวันออกเหนืออ่าวเปอร์เซีย ตั้งอยู่เหมือนกับกองทัพหันไปทางทิศใต้ โดยมีปีกหนึ่งยาวไปทางฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และอีกปีกหนึ่งยืดไปทางอ่าวเปอร์เซีย และตรงกลางมีด้านหลังชนกับเทือกเขาทางทิศเหนือ ที่สุดของปีกตะวันตกคือปาเลสไตน์ จักรวรรดิอัสซีเรียเป็นส่วนใหญ่ของตรงกลาง ในขณะที่ส่วนสุดของปีกตะวันออกคืออาณาจักรบาบิโลเนีย

ครึ่งวงกลมของแผ่นดินใหญ่นี้ เพราะว่ายังไม่มีชื่อ อาจเรียกได้ว่า พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์1 มันสามารถอุปมาเหมือนกับชายหาดของอ่าวทะเลทราย โดยมีภูเขาข้างหลังค้ำอยู่เหนือชายหาด เป็นอ่าวไม่ใช่ของน้ำแต่เป็นของทะเลทรายอันแห้งแล้ง อันกว้างประมาณ 500 ไมล์ เป็นชายหาดส่วนสุดด้านเหนือของทะเลทรายอาหรับและกว้างยืดไปทางทิศเหนือจนถึงละติจูดมุมทิศตะวันออกเฉียงเหนือแห่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อ่าวทะเลทรายนี้เป็นที่ราบสูงหินปูน ซึ่งจริง ๆ สูงเกินกว่าที่จะได้น้ำจากแม่น้ำไทกริสและยูเฟรทีส ซึ่งวิ่งตัดเป็นหุบเขาเป็นแนวเฉียงผ่านมัน อย่างไรก็ดี หลังจากแม้จะได้ฝนหน้าหนาวอย่างขาดแคลน แผ่นดินเป็นแถบกว้างของอ่าวทะเลทรายด้านเหนือก็จะปกคลุมไปด้วยหญ้าบาง ๆ และดังนั้นฤดูใบไม้ผลิก็จะเปลี่ยนบริเวณนี้เป็นระยะเวลาสั้น ๆ ให้เป็นทุ่งหญ้า ประวัติของเอเชียตะวันตกสามารถกล่าวได้ว่า เป็นการต่อสู้กันที่เป็นไปนานแล้วระหว่างกลุ่มชนภูเขาทางทิศเหนือและนักเร่ร่อนชาวทะเลทรายแห่งเขตทุ่งหญ้าเหล่านี้ และก็ยังเป็นการต่อสู้ที่ยังเป็นไปอยู่ในปัจจุบัน เพื่อจะได้เป็นเจ้าของพระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์ซึ่งเป็นฝั่งของอ่าวทะเลทราย

1 ไม่มีชื่อทั้งทางภูมิศาสตร์ทั้งทางการเมือง ที่รวมแผ่นดินทั้งหมดของครึ่งวงกลมใหญ่นี้ ดังนั้น เราจำต้องบัญญัติคำแล้วเรียกมันว่า พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์

ความหมายของคำตามที่ใช้ในปัจจุบันรวมทั้งประเทศอิรัก คูเวต ส่วนรอบ ๆ อิหร่านและตุรกี และชายฝั่งของเขตลิแวนต์ที่ติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ซีเรีย จอร์แดน ปาเลสไตน์ และเลบานอน ทรัพยากรน้ำที่มีรวมแม่น้ำจอร์แดนด้วย แต่ถ้าใช้คำอย่างครอบคลุมกว้างไกลที่สุด เขตนี้อาจจะรวมบางส่วนของประเทศอียิปต์ทางทิศใต้ กับลุ่มแม่น้ำกับดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์ที่อยู่ในอียิปต์ และประเทศไซปรัสที่เป็นเกาะ[ต้องการอ้างอิง] ขอบเขตด้านในครึ่งวงกลมแบ่งโดยภูมิอากาศที่แห้งแล้งของทะเลทรายซีเรียทางทิศใต้ ส่วนของเขตด้านนอกเป็นแผ่นดินที่แห้งแล้งและกึ่งแห้งแล้งของเทือกเขาคอเคซัสทางทิศเหนือ ที่สูงของอานาโตเลียและทะเลทรายสะฮาราทางทิศตะวันตก

ภาษาที่ใช้

พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์เป็นเขตที่มีความหลายหลากทางภาษา โดยทั่วไปในประวัติศาสตร์ กลุ่มภาษาเซมิติก (Semitic) มักจะกระจายทั่วไปในที่ราบต่ำ ในขณะเขตภูเขาทางทิศตะวันออกและทิศเหนือจะใช้กลุ่มภาษาที่โดยทั่วไปไม่เกี่ยวข้องกันรวมทั้ง Elamite, Kassite, และ Hurro-Urartian ความเกี่ยวข้องกันและการมาถึงเขตนี้ ของภาษาเหล่านี้ ยังเป็นประเด็นปัญหาที่ถกเถียงกันในหมู่นักวิชาการ แต่ว่า เพราะไม่มีหลักฐานทางภาษาเขียนในยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่ที่สุด ข้อถกเถียงเหล่านี้คงจะไม่ยุติลงได้อย่างง่าย ๆ

แต่หลักฐานที่มีแสดงนัยว่า โดย 3,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช และล้ำเข้าไปในพันปีต่อไป ก็ได้มีกลุ่มภาษาหลายกลุ่มอยู่แล้ว ซึ่งรวมทั้ง

มักจะเสนอกันบ่อย ๆ ว่า ภาษาคอเคซัสต่าง ๆ เชื่อมโยงกับภาษา Hurro-Urartian และภาษาฮิตไทต์ แต่ว่านี่ยังไม่ใช่มติส่วนใหญ่

ภูมิประเทศ

แม้ว่า แม่น้ำและลุ่มน้ำจะเป็นทรัพยากรที่ขาดไม่ได้สำหรับการเกิดขึ้นของอารยธรรม แต่ก็ไม่ใช่ปัจจัยเดียวแห่งการพัฒนาได้เร็วของเขตนี้ คือ บริเวณนี้เป็นจุดเชื่อมสำคัญระหว่างแอฟริกากับยูเรเชีย ซึ่งทำให้เขตนี้มีความหลากหลายทางชีวภาพมากกว่าทั้งยุโรปและแอฟริกาเหนือ ซึ่งล้วนแต่เป็นที่ที่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในช่วงยุคน้ำแข็ง ทำให้เกิดเหตุการณ์สูญพันธุ์ซ้ำ ๆ เมื่อระบบนิเวศหดเล็กลงมาชิดกับชายฝั่งของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เมื่อควบคู่กับเหตุการณ์ที่อธิบายโดยทฤษฎี Saharan pump theory จุดเชื่อมในตะวันออกกลางนี้จะสำคัญมากต่อการกระจายพันธุ์ของพฤกษชาติและพรรณสัตว์ในโลกเก่าดังที่พบในปัจจุบัน รวมทั้งมนุษย์ด้วย เขตนี้ยังเป็นแนวแผ่นเปลือกโลกแยกตัวระหว่างแผ่นธรณีภาคแอฟริกาและอาหรับ และแนวแผ่นเปลือกโลกรวมตัวระหว่างแผ่นธรณีภาคอาหรับและยูเรเชีย ซึ่งมีผลให้กลายเป็นเขตสูงต่ำมียอดเขาปกคลุมด้วยหิมะมากมาย

ภูมิอากาศและความหลากหลายทางชีวภาพ

เขตนี้มีภูมิอากาศที่หลากหลาย และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่สำคัญ ๆ ได้สนับสนุนให้เกิดวิวัฒนาการของพืชฤดูเดียวที่สืบพันธุ์ด้วยกลยุทธ์แบบ "r" ตามทฤษฎี "r/K strategy" ซึ่งผลิตเมล็ดที่รับประทานได้มากกว่าพืชหลายปีที่เป็นแบบ "K" ความต่าง ๆ กันของความสูง ทำให้เกิดสปีชีส์มากมายของพืชที่รับประทานได้ ซึ่งสามารถนำมาทดลองเพาะปลูกในยุคต้น ๆ ได้ ที่สำคัญที่สุดก็คือ เขตนี้เป็นแหล่งของพืชผลต้นกำเนิดยุคหินใหม่ (Neolithic founder crop) ถึง 8 ชนิดที่สำคัญต่อเกษตรกรรมในยุคต้น ๆ รวมทั้งบรรพบุรุษพันธุ์ป่าของข้าวสาลีทั้งประเภท Triticum dicoccum (emmer) และ Triticum monococcum (einkorn) ข้าวบาร์ลีย์ ฝ้าย ถั่วหัวช้าง ถั่วลันเตา ถั่วสกุล Lens culinaris (lentil) และสกุล Vicia ervilia (ervil หรือ bitter vetch) และเป็นแหล่งกำเนิดสัตว์เลี้ยงที่สำคัญที่สุด 5 อย่าง คือ วัว แพะ แกะ และหมู โดยมีม้าเกิดจากแหล่งข้างเคียง

ประวัติ

เขตนี้มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์มนุษย์ที่น่าทึ่งใจที่สุดที่หนึ่ง นอกจากจะมีโบราณสถานที่มีซากกระดูกและซากหลักฐานทางวัฒนธรรมทั้งของมนุษย์พันธุ์ก่อนปัจจุบัน ของมนุษย์พันธุ์ปัจจุบันในยุคต้น ๆ (เช่นที่ถ้ำ Kebara ในปาเลสไตน์) ของมนุษย์ที่ทำกินเป็นนักล่า-เก็บพืชผลในสมัยไพลสโตซีนเบื้องปลาย และของมนุษย์นักล่า-เก็บพืชผลที่กึ่งอยู่เป็นที่ (คนกลุ่ม Natufian) ในสมัย Epipalaeolithic แล้ว เขตนี้ยังรู้จักกันดีที่สุดในฐานะเป็นแหล่งกำเนิดเกษตรกรรม คือ เขตตะวันตกใกล้ ๆ จอร์แดนและเขตแม่น้ำยูเฟรทีสตอนบน เป็นแหล่งกำเนิดของชุมชนเกษตรกรยุคหินใหม่ที่เก่าแก่ที่สุด (ที่เรียกว่า Pre-Pottery Neolithic A ตัวย่อ PPNA) ราว 9,543 ปีก่อนพุทธศักราช (รวมทั้งโบราณสถาน Jericho)

เขตนี้ พร้อมกับเมโสโปเตเมีย (ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกของเขต ระหว่างแม่น้ำไทกริสและแม่น้ำยูเฟรทีส) ก็ยังเป็นแหล่งกำเนิดสังคมแบบซับซ้อน (complex society) ต้น ๆ ในยุคสัมฤทธิ์ต่อมา และก็ยังมีหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดเกี่ยวกับภาษาเขียน และการเกิดสังคมทีแบ่งชนชั้นโดยเป็นรัฐ ทำให้เขตนี้มีชื่อว่า แหล่งกำเนิดอารยธรม (The Cradle of Civilization)

ทั้งแม่น้ำไทกริสและแม่น้ำยูเฟรทีสมีต้นน้ำอยู่ที่เทือกเขาทอรัส ซึ่งปัจจุบันอยู่ในประเทศตุรกี เกษตรกรในเมโสโปเตเมียด้านใต้ต้องทำการป้องกันน้ำท่วมไร่นาทุก ๆ ปี โดยยกเว้นด้านเหนือที่จะมีฝนตกเพียงแค่พอที่จะทำเกษตรได้เท่านั้น และเพื่อจะป้องกันน้ำท่วม ชนเหล่านี้จึงต้องสร้างคันกั้นน้ำ

เริ่มตั้งแต่ยุคสัมฤทธิ์ ชนในเขตนี้ได้เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติโดยสร้างระบบชลประทาน ซึ่งก็ยังจำเป็นต่อเกษตรกรรมตราบเท่าทุกวันนี้ แต่ในสองพันปีที่ผ่านมา ก็จะมีวงจรความเสื่อมความเจริญเมื่อสิ่งก่อสร้างที่ทำเกิดการละเลย แล้วจึงสร้างใหม่ต่อมาโดยรัฐที่มายึดครองพื้นที่ต่อ ๆ มา ปัญหาที่ยังเป็นไปตราบเท่าทุกวันนี้อีกอย่างหนึ่งก็คือ ดินเค็ม ซึ่งเป็นการเพิ่มระดับความเข้มข้นของเกลือและแร่ธาตุอื่น ๆ ในดินที่มีประวัติชลประทานเป็นเวลายาวนาน

การแพร่กระจายของวัฒนธรรมเกษตร

มีการปลูกธัญพืชในซีเรียเริ่มตั้งแต่ 9,000 ปีก่อน มีการพบลูกมะเดื่อที่ไม่มีเมล็ดในลุ่มแม่น้ำในจอร์แดน ซึ่งแสดงนัยว่า ต้นมะเดื่อได้เริ่มปลูกตั้งแต่ 11,300 ปีก่อน

งานวิเคราะห์ปี 2006 และ 2008 เปรียบเทียบการวัดกะโหลกและใบหน้า 24 อย่างแสดงว่า ประชากรเขตนี้ในยุคก่อนหินใหม่ ยุคหินใหม่ และยุคสัมฤทธิ์ มีความหลายหลาก โดยเฉพาะหลักฐานที่แสดงอิทธิพลจากแอฟริกาใต้สะฮาราในเขตนี้ โดยเฉพาะต่อคนกลุ่ม Natufian สมัย Epipalaeolithic ในอิสราเอล แต่ว่าไม่สามารถกล่าวอย่างเดียวกันต่อชาวบาสก์และคนในหมู่เกาะคะเนรี เพราะว่างานเหล่านี้แสดงว่า คนโบราณเหล่านี้ "สัมพันธ์กับคนยุโรปปัจจุบันอย่างชัดเจน" นอกจากนั้นแล้ว ยังไม่มีหลักฐานที่แสดงอิทธิพลของคน Cro-Magnon ในเขตนี้ ซึ่งต่างจากความคิดที่มีมาก่อน ๆ

งานศึกษาเหล่านี้ยังแสดงนัยถึงการแพร่กระจายของคนหลายหลากกลุ่มนี้ไปจากเขตนี้ โดยมีผู้ย้ายถิ่นยุคต้น ๆ ออกไปจากเขตตะวันออกใกล้ ทางทิศตะวันตกไปทางยุโรปและแอฟริกาเหนือ ทางทิศเหนือไปยังเขตไครเมีย และทางทิศตะวันออกไปยังมองโกเลีย โดยเอาข้อปฏิบัติทางเกษตรกรรมไปด้วย และต่อมาได้จับคู่อยู่ร่วมกับชนนักล่า-เก็บพืชผลที่ออกไปพบ ในขณะที่สามารถธำรงความเป็นเกษตรกรต่อไป ซึ่งสนับสนุนงานศึกษาทางพันธุกรรม ทางโบราณคดี ที่ทำมาก่อน ๆ ซึ่งล้วนแต่มีข้อสรุปเดียวกัน

ดังนั้น คนที่มีอยู่ในที่ต่าง ๆ ในปัจจุบันได้สืบทอดวิถีชีวิตเกษตรกรจากบุคคลที่อพยพออกจากเขตนี้ในยุคต้น ๆ ซึ่งต่างจากสมมติฐานที่ว่า การแพร่กระจายของวิธีทางเกษตรกรรมจากเขตนี้ เป็นไปโดยการแชร์ความรู้ และบัดนี้จึงมีหลักฐานที่เหนือกว่าว่า เกิดจากการอพยพของชนจากเขตนี้ โดยมีลูกหลานกับคนพื้นที่อื่น ๆ ที่ออกไปประสบ

แต่งานศึกษาก็แสดงด้วยว่า คนยุโรปปัจจุบันไม่ใช่ทั้งหมดมีกรรมพันธุ์ที่ใกล้ชิดกับคนที่อยู่ในเขตนี้ในยุคหินใหม่และยุคสัมฤทธิ์ กลุ่มชนที่ใกล้ชิดที่สุดคือคนยุโรปใต้ และคนยุโรปทั้งหมดในปัจจุบันมีสายเลือดใกล้ชิดกัน

เชิงอรรถและอ้างอิง

  1. Haviland, William A. และคณะ (2013). The Essence of Anthropology (3rd ed.). Belmont, California: Wadsworth. p. 104. ISBN 1111833443. Explicit use of et al. in: |authors= (help)CS1 maint: uses authors parameter (link)
  2. Ancient Mesopotamia/India. Culver City, California: Social Studies School Service. 2004. p. 4. ISBN 1560041668.
  3. ↑ Abt, Jeffrey (2011). American Egyptologist: the life of James Henry Breasted and the creation of his Oriental Institute. Chicago: University of Chicago Press. pp. 193-194, 436. ISBN 978-0-226-0011-04.
    Goodspeed, George Stephen (1904). A History of the ancient world: for high schools and academies. New York: Charles Scribner's Sons. pp. 5-6.
    Breasted, James Henry (1914). "Earliest man, the Orient, Greece, and Rome". ใน Robinson, James Harvey; Breasted, James Henry; Beard, Charles A. (บ.ก.). Outlines of European history (PDF). 1. Boston: Ginn. pp. 56–57. "The Ancient Orient" map is inserted between pages 56 and 57.
    Breasted, James Henry (1916). Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man (PDF). Boston: Ginn. pp. 100–101. "The Ancient Oriental World" map is inserted between pages 100 and 101.
    Clay, Albert T. (1924). "The so-called Fertile Crescent and desert bay". Journal of the American Oriental Society. 44: 186–201. doi:10.2307/593554. JSTOR 593554.
    Kuklick, Bruce (1996). "Essay on methods and sources". Puritans in Babylon: the ancient Near East and American intellectual life, 1880-1930. Princeton: Princeton University Press. p. 241. ISBN 978-0-691-02582-7. Textbooks...The true texts brought all of these strands together, the most important being James Henry Breasted, Ancient Times: A History of the Early World (Boston, 1916), but a predecessor, George Stephen Goodspeed, A History of the Ancient World (New York, 1904), is outstanding. Goodspeed, who taught at Chicago with Breasted, antedated him in the conception of a 'crescent' of civilization.
  4. Steadman & McMahon, บ.ก. (2011). Oxford Handbook of Ancient Anatolia. pp. 233, 522, 556.CS1 maint: uses editors parameter (link)
  5. Potts, T (2012). Potts, T (บ.ก.). A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East. pp. 28, 570, 584.CS1 maint: uses authors parameter (link) CS1 maint: uses editors parameter (link)
  6. Diamond, Jared. (1997-03). Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. W.W. Norton & Company. ISBN 0-393-03891-2. Check date values in: |date= (help); |access-date= requires |url= (help)
  7. Beck, Roger B. (1999). World History: Patterns of Interaction. Evanston, IL: McDougal Littell. ISBN 0-395-87274-X. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  8. "Genographic Project / The Development of Agricultureurl=https://genographic.nationalgeographic.com/development-of-agriculture/". nationalgeographic.com. Missing or empty |url= (help)
  9. ↑ Brace, C. Loring; Seguchi, Noriko; Quintyn, Conrad B.; Fox, Sherry C.; Nelson, A. Russell; Manolis, Sotiris K.; Qifeng, Pan (2006). "The questionable contribution of the Neolithic and the Bronze Age to European craniofacial form". Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA. 103 (1): 242–247. doi:10.1073/pnas.0509801102. PMC 1325007. PMID 16371462.
  10. Ricaut, F. X.; Waelkens, M. (2008-08). "Cranial Discrete Traits in a Byzantine Population and Eastern Mediterranean Population Movements". Human Biology. 80 (5): 535–564. doi:10.3378/1534-6617-80.5.535. PMID 19341322. Check date values in: |date= (help)
  11. Barker, G (2002). Bellwood, P; Renfrew, C (บ.ก.). Transitions to farming and pastoralism in North Africa. Examining the Farming/Language Dispersal Hypothesis. pp. 151–161.CS1 maint: uses authors parameter (link) CS1 maint: uses editors parameter (link)
  12. Bar-Yosef, O (1987). "Pleistocene connections between Africa and SouthWest Asia: an archaeological perspective". The African Archaeological Review: 29–38. |chapter= ignored (help)CS1 maint: uses authors parameter (link)
  13. Kislev, ME; Hartmann, A; Bar-Yosef, O (2006). "Early domesticated fig in the Jordan Valley". Science. 312 (5778): 1372–1374. doi:10.1126/science.1125910. PMID 16741119.
  14. Lancaster, Andrew (2009). "Y Haplogroups, Archaeological Cultures and Language Families: a Review of the Multidisciplinary Comparisons using the case of E-M35" (PDF). Journal of Genetic Genealogy. 5 (1).
  15. Chicki, L; Nichols, RA; Barbujani, G; Beaumont, MA (2002). "Y genetic data support the Neolithic demic diffusion model". Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 99 (17): 11008–11013. doi:10.1073/pnas.162158799.
  16. Dupanloup และคณะ (2004). "Estimating the Impact of Prehistoric Admixture on the Genome of Europeans". Explicit use of et al. in: |authors= (help)CS1 maint: uses authors parameter (link)
  17. "Origin, Diffusion, and Differentiation of Y-Chromosome Haplogroups E and J: Inferences on the Neolithization of Europe and Later Migratory Events in the Mediterranean Area". Am. J. Hum. Genet. 74: 1023–34. 2004-05. doi:10.1086/386295. PMC 1181965. PMID 15069642. Check date values in: |date= (help)
  18. Cavalli-Sforza (1997). "Paleolithic and Neolithic lineages in the European mitochondrial gene pool".CS1 maint: uses authors parameter (link)
  19. Chikhi (1997). "Clines of nuclear DNA markers suggest a largely Neolithic ancestry of the European gene".CS1 maint: uses authors parameter (link)
  20. Zvelebil, M (1986). 'Hunters in Transition: Mesolithic Societies and the Transition to Farming. Cambridge, UK: Cambridge University Press. pp. 5–15, 167–188.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  21. Bellwood, P (2005). First Farmers: The Origins of Agricultural Societies. Malden, MA: Blackwell.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  22. Dokládal, M.; Brožek, J. (1961). "Physical Anthropology in Czechoslovakia: Recent Developments". Curr. Anthropol. 2: 455–477. doi:10.1086/200228.
  23. Bar-Yosef, O. (1998). "The Natufian culture in the Levant, threshold to the origins of agriculture". Evol. Anthropol. 6: 159–177. doi:10.1002/(sici)1520-6505(1998)6:5<159::aid-evan4>3.0.co;2-7.
  24. Zvelebil, M. (1989). Antiquity. 63: 379–383. Missing or empty |title= (help)

ดูเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ:
พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์
  • Ancient Fertile Crescent Almost Gone, Satellite Images Show - from National Geographic News, May 18, 2001.

พิกัดภูมิศาสตร์: 36°00′00″N 40°00′00″E / 36.0000°N 40.0000°E / 36.0000; 40.0000

สิงหาคม 08, 2021
พระจ, นทร, เส, ยวอ, นอ, ดมสมบ, รณ, เขต, งกฤษ, fertile, crescent, กก, นโดยเป, นอ, อารยธรรม, เป, นบร, เวณร, ปจ, นทร, เส, ยวท, รวมแผ, นด, นท, นและอ, ดมสมบ, รณ, โดยเท, ยบก, บบร, เวณข, างเค, ยงในเอเช, ยตะว, นตกท, เป, นเขตก, งแห, งแล, และรวมบร, เวณรอบ, นดอนสามเหล, ย. ekht phracnthresiywxnxudmsmburn xngkvs Fertile Crescent thiruckknodyepnxuxarythrrm epnbriewnrupcnthresiywthirwmaephndinthichunaelaxudmsmburnodyethiybkbbriewnkhangekhiynginexechiytawntkthiepnekhtkungaehngaelng aelarwmbriewnrxb dindxnsamehliympakaemnaaelalumaemnainl epnbriewnxyutidkbekhtexechiynxyhruxthieriykwaxanaoteliy khanierimichinkarsuksaprawtisastrobran aelwtxmacungklaymaepnkhathiniymichinolktawntkaeminsakhaphumirthsastr geopolitics aelaineruxngkhwamsmphnththangkarthutaephnthiaesdngekhtphracnthresiywxnxudmsmburnepnsiaedng khwamhmaythnghmdthimikhxngkhani lwnrwmekhtemosopetemiy khuxphunaephndinrxb aemnaithkrisaelaaemnayuefrthis aelarwmekhtliaewnt khuxfngthistawnxxkkhxngthaelemdietxrereniyn praethstang pccubnthimidinaednrwmxyuinekhtnirwmthngpraethsxirk khuewt sieriy elbanxn cxraedn xisraexl aelapaelsitn odyxyuthangthistawnxxkechiyngitkhxngpraethsturkiaelathangthistawntkkhxngxihran 1 2 ekhtnibxykhrngeriykwaxuxarythrrm cradle of civilization ephraaepnekhtthiekidphthnakarepnxarythrrmmnusyaerk sud sungecriyrungeruxngodyxasythrphyakrnaaelaekstrkrrmthimixyuinekht khwamkawhnathangethkhonolyithiekidkhuninekhtnirwmthngkarphthnaphasaekhiyn karthaaekw lx aelarabbchlprathan enuxha 1 prawtisastr 2 phasathiich 3 phumipraeths 4 phumixakasaelakhwamhlakhlaythangchiwphaph 5 prawti 5 1 karaephrkracaykhxngwthnthrrmekstr 6 echingxrrthaelaxangxing 7 duephim 8 aehlngkhxmulxunprawtisastr aekikhsastracarynkmanusywithyaaehngmhawithyalychikhaokidsrangkhwamniymkbkhawa phracnthresiywxnxudmsmburn erimtngaethnngsuxeriynradbihskulthiekhaekhiyninpi 1914 aela 1916 3 niepnkhaphrrnnaekhtniinhnngsuxpi 1916 3 inthisudaehngthistawntkkhxngexechiy miekhtthimiruprangimsmmatr sungodythwipaelwrwmxyuinwngnatidkbthaelaekhsepiynkbthaeldathangthisehnux tidkbthaelemdietxrereniynkbthaelaedngthangthistawntk aelatidkbmhasmuthrxinediykbxawepxresiythangthisitaelatawnxxk odymakepnekhtphuekhathangthisehnuxaelaekhtthaelthraythangthisit thixyumnusythiekaaekthisudinsnamihyaehngexechiytawntkni epnaephndinchayaednrahwangekhtthaelthrayaelaekhtphuekha epnekhtsudtidkbthaelthraythiephaaplukid epnaephndinwngcnthresiywxnxudmsmburnthimiphuekhathangdanhnungaelathaelthrayxikdanhhnungaephndinwngcnthresiywxnxudmsmburnni mirupkhlaykbkhrungwngklm odymidanepidxyuthangthisit duaephnthi miswnsudthistawntkthimumtawnxxkechiyngitkhxngthaelemdietxrereniyn trngklangxyuehnuxkhabsmuthrxahrb miswnsudthistawnxxkehnuxxawepxresiy tngxyuehmuxnkbkxngthphhnipthangthisit odymipikhnungyawipthangfngtawnxxkkhxngthaelemdietxrereniyn aelaxikpikhnungyudipthangxawepxresiy aelatrngklangmidanhlngchnkbethuxkekhathangthisehnux thisudkhxngpiktawntkkhuxpaelsitn ckrwrrdixssieriyepnswnihykhxngtrngklang inkhnathiswnsudkhxngpiktawnxxkkhuxxanackrbabioleniykhrungwngklmkhxngaephndinihyni ephraawayngimmichux xaceriykidwa phracnthresiywxnxudmsmburn1 mnsamarthxupmaehmuxnkbchayhadkhxngxawthaelthray odymiphuekhakhanghlngkhaxyuehnuxchayhad epnxawimichkhxngnaaetepnkhxngthaelthrayxnaehngaelng xnkwangpraman 500 iml epnchayhadswnsuddanehnuxkhxngthaelthrayxahrbaelakwangyudipthangthisehnuxcnthunglaticudmumthistawnxxkechiyngehnuxaehngthaelemdietxrereniyn xawthaelthrayniepnthirabsunghinpun sungcring sungekinkwathicaidnacakaemnaithkrisaelayuefrthis sungwingtdepnhubekhaepnaenwechiyngphanmn xyangirkdi hlngcakaemcaidfnhnahnawxyangkhadaekhln aephndinepnaethbkwangkhxngxawthaelthraydanehnuxkcapkkhlumipdwyhyabang aeladngnnvduibimphlikcaepliynbriewnniepnrayaewlasn ihepnthunghya prawtikhxngexechiytawntksamarthklawidwa epnkartxsuknthiepnipnanaelwrahwangklumchnphuekhathangthisehnuxaelankerrxnchawthaelthrayaehngekhtthunghyaehlani aelakyngepnkartxsuthiyngepnipxyuinpccubn ephuxcaidepnecakhxngphracnthresiywxnxudmsmburnsungepnfngkhxngxawthaelthray1 immichuxthngthangphumisastrthngthangkaremuxng thirwmaephndinthnghmdkhxngkhrungwngklmihyni dngnn eracatxngbyytikhaaelweriykmnwa phracnthresiywxnxudmsmburn khwamhmaykhxngkhatamthiichinpccubnrwmthngpraethsxirk khuewt swnrxb xihranaelaturki aelachayfngkhxngekhtliaewntthitidkbthaelemdietxrereniyn sieriy cxraedn paelsitn aelaelbanxn thrphyakrnathimirwmaemnacxraedndwy aetthaichkhaxyangkhrxbkhlumkwangiklthisud ekhtnixaccarwmbangswnkhxngpraethsxiyiptthangthisit kblumaemnakbdindxnsamehliympakaemnainlthixyuinxiyipt aelapraethsisprsthiepnekaa txngkarxangxing khxbekhtdaninkhrungwngklmaebngodyphumixakasthiaehngaelngkhxngthaelthraysieriythangthisit swnkhxngekhtdannxkepnaephndinthiaehngaelngaelakungaehngaelngkhxngethuxkekhakhxekhssthangthisehnux thisungkhxngxanaoteliyaelathaelthraysaharathangthistawntkphasathiich aekikhphracnthresiywxnxudmsmburnepnekhtthimikhwamhlayhlakthangphasa odythwipinprawtisastr klumphasaesmitik Semitic mkcakracaythwipinthirabta inkhnaekhtphuekhathangthistawnxxkaelathisehnuxcaichklumphasathiodythwipimekiywkhxngknrwmthng Elamite Kassite aela Hurro Urartian khwamekiywkhxngknaelakarmathungekhtni khxngphasaehlani yngepnpraednpyhathithkethiyngkninhmunkwichakar aetwa ephraaimmihlkthanthangphasaekhiyninyukhkxnprawtisastrthiekaaekthisud khxthkethiyngehlanikhngcaimyutilngidxyangngay aethlkthanthimiaesdngnywa ody 3 000 pikxnkhristskrach aelalaekhaipinphnpitxip kidmiklumphasahlayklumxyuaelw sungrwmthng 4 5 phasasuemxr imichphasaesmitikaetsmphnthkbphasaaexkaekhd aebb Sprachbund thixyutidkn klumphasaesmitik rwmthngphasaaexkaekhd phasaxomirt phasaaexraemxik phasayukaritik phasa Canaanite klumphasa Hurro Urartian sungepnklumelk sungxaccaekiywkhxngkbphasa Kassite thixyutanghak phasahititht Hattic language epnphasatanghakthidngedimphudinekhtxanaoteliyklang trakulphasaxinod yuorepiyn sungthwipechuxwaepnphasathiaethrkekhamainphayhlng echn mixngkhprakxbkhxngphasahitithtaelaphasaxinod xaryn dngthiphbinxarythrrm Mittanimkcaesnxknbxy wa phasakhxekhsstang echuxmoyngkbphasa Hurro Urartian aelaphasahititht aetwaniyngimichmtiswnihyphumipraeths aekikhaemwa aemnaaelalumnacaepnthrphyakrthikhadimidsahrbkarekidkhunkhxngxarythrrm aetkimichpccyediywaehngkarphthnaiderwkhxngekhtni khux briewnniepncudechuxmsakhyrahwangaexfrikakbyuerechiy sungthaihekhtnimikhwamhlakhlaythangchiwphaphmakkwathngyuorpaelaaexfrikaehnux sunglwnaetepnthithikarepliynaeplngsphaphphumixakasinchwngyukhnaaekhng thaihekidehtukarnsuyphnthusa emuxrabbniewshdelklngmachidkbchayfngkhxngthaelemdietxrereniyn emuxkhwbkhukbehtukarnthixthibayodythvsdi Saharan pump theory cudechuxmintawnxxkklangnicasakhymaktxkarkracayphnthukhxngphvkschatiaelaphrrnstwinolkekadngthiphbinpccubn rwmthngmnusydwy ekhtniyngepnaenwaephnepluxkolkaeyktwrahwangaephnthrniphakhaexfrikaaelaxahrb aelaaenwaephnepluxkolkrwmtwrahwangaephnthrniphakhxahrbaelayuerechiy sungmiphlihklayepnekhtsungtamiyxdekhapkkhlumdwyhimamakmayphumixakasaelakhwamhlakhlaythangchiwphaph aekikhekhtnimiphumixakasthihlakhlay aelakarepliynaeplngsphaphphumixakasthisakhy idsnbsnunihekidwiwthnakarkhxngphuchvduediywthisubphnthudwyklyuththaebb r tamthvsdi r K strategy sungphlitemldthirbprathanidmakkwaphuchhlaypithiepnaebb K khwamtang knkhxngkhwamsung thaihekidspichismakmaykhxngphuchthirbprathanid sungsamarthnamathdlxngephaaplukinyukhtn id thisakhythisudkkhux ekhtniepnaehlngkhxngphuchphltnkaenidyukhhinihm Neolithic founder crop thung 8 chnidthisakhytxekstrkrrminyukhtn rwmthngbrrphburusphnthupakhxngkhawsalithngpraephth Triticum dicoccum emmer aela Triticum monococcum einkorn khawbarliy fay thwhwchang thwlneta thwskul Lens culinaris lentil aelaskul Vicia ervilia ervil hrux bitter vetch aelaepnaehlngkaenidstweliyngthisakhythisud 5 xyang khux ww aepha aeka aelahmu odymimaekidcakaehlngkhangekhiyng 6 prawti aekikhekhtnimihlkthanthangprawtisastrmnusythinathungicthisudthihnung nxkcakcamiobransthanthimisakkradukaelasakhlkthanthangwthnthrrmthngkhxngmnusyphnthukxnpccubn khxngmnusyphnthupccubninyukhtn echnthitha Kebara inpaelsitn khxngmnusythithakinepnnkla ekbphuchphlinsmyiphlsotsinebuxngplay aelakhxngmnusynkla ekbphuchphlthikungxyuepnthi khnklum Natufian insmy Epipalaeolithic aelw ekhtniyngruckkndithisudinthanaepnaehlngkaenidekstrkrrm khux ekhttawntkikl cxraednaelaekhtaemnayuefrthistxnbn epnaehlngkaenidkhxngchumchnekstrkryukhhinihmthiekaaekthisud thieriykwa Pre Pottery Neolithic A twyx PPNA raw 9 543 pikxnphuththskrach rwmthngobransthan Jericho ekhtni phrxmkbemosopetemiy sungxyuthangthistawnxxkkhxngekht rahwangaemnaithkrisaelaaemnayuefrthis kyngepnaehlngkaenidsngkhmaebbsbsxn complex society tn inyukhsmvththitxma aelakyngmihlkthanthiekaaekthisudekiywkbphasaekhiyn aelakarekidsngkhmthiaebngchnchnodyepnrth thaihekhtnimichuxwa aehlngkaenidxarythrm The Cradle of Civilization thngaemnaithkrisaelaaemnayuefrthismitnnaxyuthiethuxkekhathxrs sungpccubnxyuinpraethsturki ekstrkrinemosopetemiydanittxngthakarpxngknnathwmirnathuk pi odyykewndanehnuxthicamifntkephiyngaekhphxthicathaekstridethann aelaephuxcapxngknnathwm chnehlanicungtxngsrangkhnknna 7 erimtngaetyukhsmvththi chninekhtniidephimkhwamxudmsmburnthangthrrmchatiodysrangrabbchlprathan sungkyngcaepntxekstrkrrmtrabethathukwnni aetinsxngphnpithiphanma kcamiwngcrkhwamesuxmkhwamecriyemuxsingkxsrangthithaekidkarlaely aelwcungsrangihmtxmaodyrththimayudkhrxngphunthitx ma pyhathiyngepniptrabethathukwnnixikxyanghnungkkhux dinekhm sungepnkarephimradbkhwamekhmkhnkhxngekluxaelaaerthatuxun indinthimiprawtichlprathanepnewlayawnan karaephrkracaykhxngwthnthrrmekstr aekikh mikarplukthyphuchinsieriyerimtngaet 9 000 pikxn mikarphblukmaeduxthiimmiemldinlumaemnaincxraedn sungaesdngnywa tnmaeduxiderimpluktngaet 11 300 pikxn 8 nganwiekhraahpi 2006 aela 2008 9 10 epriybethiybkarwdkaohlkaelaibhna 24 xyangaesdngwa prachakrekhtniinyukhkxnhinihm yukhhinihm aelayukhsmvththi mikhwamhlayhlak 9 odyechphaahlkthanthiaesdngxiththiphlcakaexfrikaitsaharainekhtni odyechphaatxkhnklum Natufian smy Epipalaeolithic inxisraexl 9 11 12 13 14 aetwaimsamarthklawxyangediywkntxchawbaskaelakhninhmuekaakhaenri ephraawanganehlaniaesdngwa khnobranehlani smphnthkbkhnyuorppccubnxyangchdecn 9 nxkcaknnaelw yngimmihlkthanthiaesdngxiththiphlkhxngkhn Cro Magnon inekhtni sungtangcakkhwamkhidthimimakxn 9 ngansuksaehlaniyngaesdngnythungkaraephrkracaykhxngkhnhlayhlakklumniipcakekhtni odymiphuyaythinyukhtn xxkipcakekhttawnxxkikl thangthistawntkipthangyuorpaelaaexfrikaehnux thangthisehnuxipyngekhtikhremiy aelathangthistawnxxkipyngmxngokeliy 9 odyexakhxptibtithangekstrkrrmipdwy aelatxmaidcbkhuxyurwmkbchnnkla ekbphuchphlthixxkipphb inkhnathisamarththarngkhwamepnekstrkrtxip sungsnbsnunngansuksathangphnthukrrm 15 16 17 18 19 thangobrankhdi 9 20 21 22 23 24 thithamakxn sunglwnaetmikhxsrupediywkndngnn khnthimixyuinthitang inpccubnidsubthxdwithichiwitekstrkrcakbukhkhlthixphyphxxkcakekhtniinyukhtn sungtangcaksmmtithanthiwa karaephrkracaykhxngwithithangekstrkrrmcakekhtni epnipodykaraechrkhwamru 9 aelabdnicungmihlkthanthiehnuxkwawa ekidcakkarxphyphkhxngchncakekhtni odymilukhlankbkhnphunthixun thixxkipprasb 9 aetngansuksakaesdngdwywa khnyuorppccubnimichthnghmdmikrrmphnthuthiiklchidkbkhnthixyuinekhtniinyukhhinihmaelayukhsmvththi 9 klumchnthiiklchidthisudkhuxkhnyuorpit 9 aelakhnyuorpthnghmdinpccubnmisayeluxdiklchidkn 9 echingxrrthaelaxangxing aekikh Haviland William A aelakhna 2013 The Essence of Anthropology 3rd ed Belmont California Wadsworth p 104 ISBN 1111833443 Explicit use of et al in authors help CS1 maint uses authors parameter link Ancient Mesopotamia India Culver City California Social Studies School Service 2004 p 4 ISBN 1560041668 3 0 3 1 Abt Jeffrey 2011 American Egyptologist the life of James Henry Breasted and the creation of his Oriental Institute Chicago University of Chicago Press pp 193 194 436 ISBN 978 0 226 0011 04 Goodspeed George Stephen 1904 A History of the ancient world for high schools and academies New York Charles Scribner s Sons pp 5 6 Breasted James Henry 1914 Earliest man the Orient Greece and Rome in Robinson James Harvey Breasted James Henry Beard Charles A b k Outlines of European history PDF 1 Boston Ginn pp 56 57 The Ancient Orient map is inserted between pages 56 and 57 Breasted James Henry 1916 Ancient times a history of the early world an introduction to the study of ancient history and the career of early man PDF Boston Ginn pp 100 101 The Ancient Oriental World map is inserted between pages 100 and 101 Clay Albert T 1924 The so called Fertile Crescent and desert bay Journal of the American Oriental Society 44 186 201 doi 10 2307 593554 JSTOR 593554 Kuklick Bruce 1996 Essay on methods and sources Puritans in Babylon the ancient Near East and American intellectual life 1880 1930 Princeton Princeton University Press p 241 ISBN 978 0 691 02582 7 Textbooks The true texts brought all of these strands together the most important being James Henry Breasted Ancient Times A History of the Early World Boston 1916 but a predecessor George Stephen Goodspeed A History of the Ancient World New York 1904 is outstanding Goodspeed who taught at Chicago with Breasted antedated him in the conception of a crescent of civilization Steadman amp McMahon b k 2011 Oxford Handbook of Ancient Anatolia pp 233 522 556 CS1 maint uses editors parameter link Potts T 2012 Potts T b k A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East pp 28 570 584 CS1 maint uses authors parameter link CS1 maint uses editors parameter link Diamond Jared 1997 03 Guns Germs and Steel The Fates of Human Societies W W Norton amp Company ISBN 0 393 03891 2 Check date values in date help access date requires url help Beck Roger B 1999 World History Patterns of Interaction Evanston IL McDougal Littell ISBN 0 395 87274 X Unknown parameter coauthors ignored author suggested help CS1 maint extra punctuation link Genographic Project The Development of Agricultureurl https genographic nationalgeographic com development of agriculture nationalgeographic com Missing or empty url help 9 00 9 01 9 02 9 03 9 04 9 05 9 06 9 07 9 08 9 09 9 10 9 11 Brace C Loring Seguchi Noriko Quintyn Conrad B Fox Sherry C Nelson A Russell Manolis Sotiris K Qifeng Pan 2006 The questionable contribution of the Neolithic and the Bronze Age to European craniofacial form Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA 103 1 242 247 doi 10 1073 pnas 0509801102 PMC 1325007 PMID 16371462 Ricaut F X Waelkens M 2008 08 Cranial Discrete Traits in a Byzantine Population and Eastern Mediterranean Population Movements Human Biology 80 5 535 564 doi 10 3378 1534 6617 80 5 535 PMID 19341322 Check date values in date help Barker G 2002 Bellwood P Renfrew C b k Transitions to farming and pastoralism in North Africa Examining the Farming Language Dispersal Hypothesis pp 151 161 CS1 maint uses authors parameter link CS1 maint uses editors parameter link Bar Yosef O 1987 Pleistocene connections between Africa and SouthWest Asia an archaeological perspective The African Archaeological Review 29 38 chapter ignored help CS1 maint uses authors parameter link Kislev ME Hartmann A Bar Yosef O 2006 Early domesticated fig in the Jordan Valley Science 312 5778 1372 1374 doi 10 1126 science 1125910 PMID 16741119 Lancaster Andrew 2009 Y Haplogroups Archaeological Cultures and Language Families a Review of the Multidisciplinary Comparisons using the case of E M35 PDF Journal of Genetic Genealogy 5 1 Chicki L Nichols RA Barbujani G Beaumont MA 2002 Y genetic data support the Neolithic demic diffusion model Proc Natl Acad Sci USA 99 17 11008 11013 doi 10 1073 pnas 162158799 Dupanloup aelakhna 2004 Estimating the Impact of Prehistoric Admixture on the Genome of Europeans Explicit use of et al in authors help CS1 maint uses authors parameter link Origin Diffusion and Differentiation of Y Chromosome Haplogroups E and J Inferences on the Neolithization of Europe and Later Migratory Events in the Mediterranean Area Am J Hum Genet 74 1023 34 2004 05 doi 10 1086 386295 PMC 1181965 PMID 15069642 Check date values in date help Cavalli Sforza 1997 Paleolithic and Neolithic lineages in the European mitochondrial gene pool CS1 maint uses authors parameter link Chikhi 1997 Clines of nuclear DNA markers suggest a largely Neolithic ancestry of the European gene CS1 maint uses authors parameter link Zvelebil M 1986 Hunters in Transition Mesolithic Societies and the Transition to Farming Cambridge UK Cambridge University Press pp 5 15 167 188 CS1 maint uses authors parameter link Bellwood P 2005 First Farmers The Origins of Agricultural Societies Malden MA Blackwell CS1 maint uses authors parameter link Dokladal M Brozek J 1961 Physical Anthropology in Czechoslovakia Recent Developments Curr Anthropol 2 455 477 doi 10 1086 200228 Bar Yosef O 1998 The Natufian culture in the Levant threshold to the origins of agriculture Evol Anthropol 6 159 177 doi 10 1002 sici 1520 6505 1998 6 5 lt 159 aid evan4 gt 3 0 co 2 7 Zvelebil M 1989 Antiquity 63 379 383 Missing or empty title help duephim aekikhhnngsux pun echuxorkh aelaehlkkla emosopetemiy ekstrkrrmaehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb phracnthresiywxnxudmsmburnAncient Fertile Crescent Almost Gone Satellite Images Show from National Geographic News May 18 2001 phikdphumisastr 36 00 00 N 40 00 00 E 36 0000 N 40 0000 E 36 0000 40 0000ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phracnthresiywxnxudmsmburn amp oldid 8728285, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม