4

4 (สี่) เป็นจำนวน ตัวเลข และเป็นชื่อของสัญลักษณ์ภาพ เป็นจำนวนธรรมชาติที่อยู่ถัดจาก 3 (สาม) และอยู่ก่อนหน้า 5 (ห้า)

← 3 4 5 →
−1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 → รายชื่อจำนวน — จำนวนเต็ม ← 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 →
จำนวนเชิงการนับ	สี่
จำนวนเชิงอันดับที่	4 (ที่สี่)
ตัวประกอบ	2^2
เลขไทย	๔
เลขโรมัน	IV
เลขโรมัน (ยูนิโคด)	Ⅳ, ⅳ
เลขจีน	四, 肆, 亖, 𠁤, 𠃢, 𦉭
ฐานสอง	100
ฐานสาม	11
ฐานสี่	10
ฐานห้า	4
ฐานหก	4
ฐานแปด	4
ฐานสิบสอง	4
ฐานสิบหก	4
ฐานยี่สิบ	4
ฐานสามสิบหก	4

คำเติมนำหน้า

• ภาษากรีก - tetra-
• ภาษาละติน - quadri- quadr-
• ภาษาไทยโบราณ - ไส-
• ภาษาไทยปัจจุบัน - จตุ-

ความหมาย

• 4 เป็นหมายเลขทางหลวงแผ่นดินของ ถนนเพชรเกษม
• ซอยที่ 4 ของถนนสุขุมวิท มีอีกชื่อว่า ซอยนานาใต้
• 4 เป็นเลขอะตอมของ เบริลเลียม

ชื่อเรียก

ไส

พระนามของกษัตริย์ เจ้าฟ้า หรือโอรสองค์ที่สี่ ซึ่งสามารถหมายถึง

• พญาไสสงคราม (ไสยสงคราม) -- รักษาราชการแทนพญาเลอไทในปลายรัชกาลพ่อขุนรามคำแหง
• พญาไสลือไท (ไสยลือไท) -- พระมหาธรรมราชาที่ 3
• พญาไสศรียศ (ไสยศรียศ) -- เป็นพระยาเชลียง ในยุคพระมหาธรรมราชาที่ 4
• ท้าวไสผง (ไสยผง) -- ตามพงศาวดารล้านช้าง เป็นพระโอรสองค์ที่สี่ของขุนบรม เป็นผู้สร้างเมืองยวนโยนก
• ท้าวไส -- พระโอรสองค์ที่สี่ใน พญาสามฝั่งแกน

สถานที่

• ตำบลไสไทย อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่

สี่

สถานที่

• ถนนสี่พระยา
• สี่กั๊กพระยาศรี
• สี่กั๊กเสาชิงช้า

อื่นๆ

• สี่แพร่ง
• ช่องสี่บางขุนพรหม

จตุ จัตุ หรือ จตุร

ทั่วไป

• สี่เหลี่ยมจัตุรัส
• ท้าวจตุรพักตร์ - พระพรหม ซึ่งมีสี่หน้า
• จตุปัจจัย - มักใช้คู่กับคำว่า ไทยทาน
• ท้าวจตุโลกบาล (ท้าวธตรฐ ท้าววิรุฬหก ท้าววิรูปักษ์ ท้าวกุเวร)
• พลับพลาจตุรมุข

สถานที่

• อำเภอจัตุรัส -- ชื่ออำเภอหนึ่งในจังหวัดชัยภูมิ
• จัตุรัสรังสิต -- ชื่อศูนย์การค้าย่านรังสิตในอดีต ปัจจุบันเป็นโรงภาพยนตร์เมเจอร์ซีนีเพล็กซ์
• จตุจักร - ชื่อเขต สวนสาธารณะ ย่านการค้า สถานีรถไฟใต้ดิน สถานีขนส่ง ในกรุงเทพมหานคร
  • เขตจตุจักร
  • สวนจตุจักร
  • ตลาดนัดจตุจักร
  • สถานีจตุจักร
  • สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)
• สะพานจตุรพักตร์รังสฤษดิ์ - หนึ่งในกลุ่มสะพานชื่อเทวดาสร้างทั้ง 5 ปัจจุบันชื่อว่า "สะพานขาว"
• อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด

ชื่อบุคคลสำคัญ

• หม่อมราชวงศ์จัตุมงคล โสณกุล

วิวัฒนาการ

 

ในทางคณิตศาสตร์

จำนวนหนึ่ง ๆ จะเป็นพหุคูณของ 4 ถ้าเลขสองหลักหลังเป็นพหุคูณของ 4 ตัวอย่างเช่น 1092 เป็นพหุคูณของ 4 เพราะ 92 = 4×23

รูปทรงที่มี 4 หน้าเรียกว่า ทรงสี่หน้า ทรงสี่หน้าปกติอย่างง่ายที่สุดคือทรงตันเฟลโต ทรงสี่หน้าทรงใดที่เรียกว่า 3-ซิมเพล็กซ์ จะมีสี่หน้าและสี่สุดยอด

สี่ เป็นจำนวนบวกจำนวนแรกที่ไม่ใช่จำนวนฟิโบนักชี

จำนวนธรรมชาติใด ๆ ที่หาร 4 ลงตัวเป็นผลต่างของจำนวนกำลังสองสองจำนวน เช่น 4x = y² − z²

ตารางการคำนวณพื้นฐาน

การคูณ	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20		21	22	23	24	25		50	100	1000
${\displaystyle 4\times x}$	4	8	12	16	20	24	28	32	36	40		44	48	52	56	60	64	68	72	76	80		84	88	92	96	100		200	400	4000

การหาร	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10		11	12	13	14	15	16
${\displaystyle 4\div x}$	4	2	${\displaystyle 1.{\overline {3}}}$	1	0.8	${\displaystyle 0.{\overline {6}}}$	${\displaystyle 0.{\overline {571428}}}$	0.5	${\displaystyle 0.{\overline {4}}}$	0.4		${\displaystyle 0.{\overline {36}}}$	${\displaystyle 0.{\overline {3}}}$	${\displaystyle 0.{\overline {307692}}}$	${\displaystyle 0.{\overline {285714}}}$	${\displaystyle 0.2{\overline {6}}}$	0.25
${\displaystyle x\div 4}$	0.25	0.5	0.75	1	1.25	1.5	1.75	2	2.25	2.5		2.75	3	3.25	3.5	3.75	4

การยกกำลัง	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10		11	12	13
${\displaystyle 4^{x}\,}$	4	16	64	256	1024	4096	16384	65536	262144	1048576		4194304	16777216	67108864
${\displaystyle x^{4}\,}$	1	16	81	256	625	1296	2401	4096	6561	10000		14641	20736	28561

ในวัฒนธรรมมนุษย์

• ชาวมุสลิมมีภรรยาได้สี่คน
• 4 เป็นเลขอัปมงคลในความเชื่อของชาวจีนเนื่องจากออกเสียงว่า "ซี่" (แต้จิ๋ว) "สื่อ" (จีนกลาง) (死) ทั้งในภาษาจีนกลางและภาษาแต้จิ๋ว เป็นคำที่พ้องกับคำที่หมายถึง "ตาย"
• ในความเชื่อของชาวญี่ปุ่นก็คล้ายคลึงกับชาวจีน โดยในประเทศญี่ปุ่นโรงพยาบาลบางแห่งจะไม่มีห้องคลอดหรือห้องพักผู้ป่วยหมายเลข 43 หรือ 24 เพราะหมายถึง "ตายสองครั้ง"

ในทางฟิสิกส์

• อนุภาคแอลฟา (นิวเคลียสของฮีเลียม เรียกอีกอย่างว่า ฮีเลียน) ประกอบด้วยแฮดรอน 4 อนุภาค
• มีอันตรกิริยาพื้นฐานทั้งหมด 4 วิธีการ ได้แก่ แรงแม่เหล็กไฟฟ้า แรงโน้มถ่วง อันตรกิริยาอย่างอ่อน และแรงนิวเคลียร์
• ในกลศาสตร์เชิงสถิติ อสมการสี่ฟังก์ชันเป็นอสมการของฟังก์ชันสี่ฟังก์ชันบนแลตทิซการแจกแจงแบบจำกัด

ในทางเคมี

• เป็นค่าแวเลนซ์ของธาตุคาร์บอน (ปัจจัยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตบนโลก) เท่ากับสี่ ส่วนเพชร (หนึ่งในอัญรูปของคาร์บอนตามธรรมชาติ) เป็นวัสดุที่แข็งที่สุดที่เกิดจากธรรมชาติ เนื่องจากมีโครงร่างตาข่ายทรงสี่หน้า และเลขสี่ยังเป็นค่าแวเลนซ์ของซิลิคอน ที่เป็นองค์ประกอบหลักของแผ่นเปลือกโลก
• 4 เป็นเลขอะตอมของธาตุเบริลเลียม
• สสารมีสี่สถานะ ได้แก่ ของแข็ง ของเหลว แก๊ส และพลาสมา

ในทางชีววิทยา

• ในดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอมีชนิดของนิวคลีโอเบส 4 ชนิด ได้แก่ แอดินีน กวานีน ไซโทซีน และไทมีน (หรือยูราซิล ในอาร์เอ็นเอ)
• สัตว์มีแกนสันหลังจำนวนมากมีเท้าสี่เท้า ขาสี่ขา หรือรยางค์ 4 รยางค์ (พวกสัตว์เลื้อยคลานครึ่งบกครึ่งน้ำ หรือเตตราพอด)
• หัวใจของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมี 4 ห้อง
• สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำนวนมากเคลื่อนไหวด้วยนิ้ว 4 นิ้ว
• แมลงทุกชนิด (ยกเว้นแมลงวัน) มีปีก 4 ปีก
• ในระบบหมู่เลือด ABO มีหมู่เลือด 4 หมู่
• มนุษย์มีเขี้ยวฟัน 4 ชุด ฟันตัด 4 ชุด และฟันกรามซี่สุดท้าย 4 ชุด
• ท้องของวัวแบ่งระบบย่อยเป็นสี่ส่วน

ในทางดาราศาสตร์

• มีดาวเคราะห์ที่พื้นผิวเป็นหินสี่ดวงในระบบสุริยะ ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก และดาวอังคาร
• มีดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ในสี่ดวงในระบบสุริยะ ได้แก่ ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน
• ดาวพฤหัสบดีมีบริวารสี่ดวง (ดวงจันทร์ของกาลิเลโอ) มองเห็นได้จากโลก
• เลขโรมัน IV หมายถึงดาวยักษ์เล็กในการจัดประเภทดาวฤกษ์ของเยอร์เกส

ในเทคโนโลยี

• เป็นรหัสระบุชนิดของเรซินใช้ในการรีไซเคิลเพื่อระบุว่าเป็นพอลิเอทิลีนความหนาแน่นต่ำ
• เครื่องเรือนส่วนใหญ่มีสี่ขา เช่น โต๊ะ เก้าอี้
• บนโทรศัพท์ส่วนใหญ่ ปุ่มเลข 4 จะคู่กับตัวอักษร G H และ I แต่บนแบล็คเบอร์รีบงรุ่น ปุ่มดังกล่าวจะคู่กับตัวอักษร D และ F
• บนคีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์ ปุ่มเลข "4" ยังสามารถใช้พิมพ์เครื่องหมายดอลลาร์ ($) ได้ เมื่อกดปุ่ม shift
• เป็นจำนวนของบิตในนิบเบิล เท่ากับครึ่งหนึ่งของไบต์
• ในภาษาแชต 4 สามารถแทนคำว่า "for" ได้ เช่น "4u" แทน "for you"
• ว่าด้วยลีท "4" ใช้เขียนแทนตัวอักษร "A" ได้

ในทางอื่น ๆ

• สี่ฤดู: ฤดูร้อน, ฤดูใบไม้ผลิ, ฤดูหนาว, ฤดูใบไม้ร่วง (เขตอบอุ่น)
• สี่ส่วนเวลาของวัน: กลางคืน, เช้า, กลางวัน, เย็น

ดูเพิ่ม

• อาการกลัวเลขสี่

อ้างอิง

1. ทัศนะ 8, 'ตัวเลข'กับชีวิตที่'ถูกบงการ ' . "อาหารสมอง" โดย วรากรณ์ สามโกเศศ. กรุงเทพธุรกิจปีที่ 30 ฉบับที่ 10358: วันอังคารที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2560