ปรอท

บทความนี้เกี่ยวกับเคมี สำหรับเครื่องมือวัดไข้ ดูที่ เทอร์มอมิเตอร์

ปรอท ทองคำ ← → แทลเลียม Cd ↑ Hg ↓ Cn
ทั่วไป
ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม	ปรอท, Hg, 80
อนุกรมเคมี	โลหะทรานซิชัน
หมู่, คาบ, บล็อก	12, 6, d
ลักษณะ	สีเงินยวง
มวลอะตอม	200.59 (2) กรัม/โมล
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Xe] 4f^14 5d^10 6s^2
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน	2, 8, 18, 32, 18, 2
คุณสมบัติทางกายภาพ
สถานะ	ของเหลว
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	(ของเหลว) 13.534 ก./ซม.³
จุดหลอมเหลว	234.32 K (-38.83 °C)
จุดเดือด	629.88 K(356.73 °C)
ความร้อนของการหลอมเหลว	2.29 กิโลจูล/โมล
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	59.11 กิโลจูล/โมล
ความร้อนจำเพาะ	(25 °C) 27.983 J/(mol·K)
ความดันไอ P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k ที่ T K 315 350 393 449 523 629
คุณสมบัติของอะตอม
โครงสร้างผลึก	rhombohedral
สถานะออกซิเดชัน	2, 1 (ออกไซด์เป็นเบสปานกลาง)
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	2.00 (พอลิงสเกล)
พลังงานไอออไนเซชัน	ระดับที่ 1: 1007.1 กิโลจูล/โมล
	ระดับที่ 2: 1810 กิโลจูล/โมล
	ระดับที่ 3: 3300 กิโลจูล/โมล
รัศมีอะตอม	150 pm
รัศมีอะตอม (คำนวณ)	171 pm
รัศมีโควาเลนต์	149 pm
รัศมีวานเดอร์วาลส์	155 pm
อื่น ๆ
การจัดเรียงทางแม่เหล็ก	diamagnetic
ความต้านทานไฟฟ้า	(25 °C) 961 nΩ·m
การนำความร้อน	(300 K) 8.30 W/(m·K)
การขยายตัวจากความร้อน	(25 °C) 60.4 µm/(m·K)
อัตราเร็วของเสียง	(ของเหลว, 20 °C) 1451.4 m/s
เลขทะเบียน CAS	7439-97-6
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของปรอท iso NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP ^194Hg syn 444 y ε 0.040 ^194Au ^195Hg syn 9.9 h ε 1.510 ^195Au ^196Hg 0.15% Hg เสถียร โดยมี 116 นิวตรอน ^197Hg syn 64.14 h ε 0.600 ^197Au ^198Hg 9.97% Hg เสถียร โดยมี 118 นิวตรอน ^199Hg 16.87% Hg เสถียร โดยมี 119 นิวตรอน ^200Hg 23.1% Hg เสถียร โดยมี 120 นิวตรอน ^201Hg 13.18% Hg เสถียร โดยมี 121 นิวตรอน ^202Hg 29.86% Hg เสถียร โดยมี 122 นิวตรอน ^203Hg syn 46.612 d β^- 0.492 ^203Tl ^204Hg 6.87% Hg เสถียร โดยมี 124 นิวตรอน
แหล่งอ้างอิง

ปรอท (อังกฤษ: Mercury; ละติน: Hydragyrum) เป็นธาตุเคมีสัญลักษณ์ Hg และเลขอะตอมเท่ากับ 80 รู้จักกันทั่วไปในชื่อ ควิกซิลเวอร์ (quicksilver) และมีชื่อเดิมคือ ไฮดราเจอรัม (hydrargyrum /haɪˈdrɑːrdʒərəm/) ปรอทเป็นโลหะหนักสีเงินในบล็อก-d เป็นธาตุโลหะชนิดเดียวที่เป็นของเหลวในที่อุณหภูมิและความดันมาตรฐาน ธาตุอื่นอีกธาตุหนึ่งที่เป็นของเหลวภายใต้สภาวะเช่นนี้คือ โบรมีน แม้ว่าโลหะอย่างซีเซียม แกลเลียม และรูบิเดียมจะละลายที่อุณหภูมิสูงกว่าอุณหภูมิห้อง

ปรอทพบได้ทั่วโลก ส่วนใหญ่พบในรูปซินนาบาร์ (เมอร์คิวริกซัลไฟด์) เมอร์คิวริกซัลไฟด์บริสุทธิ์เป็นผงสีแดงชาด ได้จากปฏิกิริยาของปรอท (เกิดจากรีดักชันจากซินนาบาร์) กับกำมะถัน หากสัมผัส สูดดมไอ หรือทานอาหารทะเลที่ปนเปื้อนปรอทที่ละลายน้ำ (เช่น เมอร์คิวริกคลอไรด์ หรือเมธิลเมอร์คิวรี) อาจเกิดเป็นพิษได้

ปรอทมักใช้ประโยชน์ในเทอร์โมมิเตอร์ บารอมิเตอร์ มาโนมิเตอร์ สฟิกโมมาโนมิเตอร์ โฟลตวาล์ว สวิตช์ปรอท ปรอทรีเลย์ หลอดฟลูออเรสเซนต์ และอุปกรณ์อื่น ๆ แม้ว่ายังมีประเด็นเรื่องพิษที่อาจทำให้เทอร์โมมิเตอร์และสฟิกโมมาโนมิเตอร์ไม่ถูกนำมาใช้อีก แต่จะใช้แอลกอฮอล์ หรือแก้วที่เติมกาลินสแตน หรือเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ที่เป็นเทอร์มิสเตอร์ หรืออินฟราเรดแทน เช่นเดียวกัน สฟิกโมมาโนมิเตอร์ถูกแทนด้วยเกจความดันเชิงกลและเกจรับความตึงอิเล็กทรอนิกส์ ปรอทยังคงมีใช้ในงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ และสารอะมัลกัมสำหรับอุดฟันในบางท้องที่ ปรอทนำมาใช้ผลิตแสงสว่าง กล่าวคือ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านไอปรอทในหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์จะสร้างแสงอัลตราไวโอเลตคลื่นสั้น ก่อให้เกิดฟอสเฟอร์ ทำให้หลอดเรืองแสง และเกิดเป็นแสงสว่างขึ้นมา

อ้างอิง

1. "hydrargyrum". Random House Webster's Unabridged Dictionary.

แหล่งข้อมูลอื่น

• EnvironmentalChemistry.com - Mercury.
• Material Safety Data Sheet - Mercury.
• Hg 80 Mercury.
• Global Mercury Assessment report 2002 by the UNEP.
• A summary of the previous report by the industry lobbying group GreenFacts.
• [1].